Zastrzyk antykoncepcyjny: czy jest skuteczny i jak działa na Twój organizm?
Autor: Marta Chruścińska / artykuł konsultowany z dr Justyną Milewską
Zastrzyk antykoncepcyjny to alternatywa dla tabletek czy plastrów antykoncepcyjnych.
Zdecydowanie może przypaść Ci do gustu, jeśli zapominasz o codziennym przyjmowaniu tabletki.
Dlaczego?
Dużym udogodnieniem jest fakt, że zastrzyk antykoncepcyjny przyjmujesz jedynie raz na trzy miesiące.
Antykoncepcja zawarta w zastrzyku działa na bazie jednego syntetycznego hormonu – progestagenie, czyli odpowiedniku progesteronu.
Poleca się je również osobom, które nie mogą przyjmować hormonalnej antykoncepcji z dodatkiem estrogenów.
Choć zastrzyk antykoncepcyjny ma wiele plusów, to znajdzie się także parę minusów, przez które Polki sięgają częściej po inne metody antykoncepcyjne.
Zapoznaj się z tym tekstem żeby sprawdzić, czy ta forma antykoncepcji będzie dla Ciebie odpowiednia.
Zastrzyk antykoncepcyjny, czyli…
Być może słyszałaś już o zastrzykach antykoncepcyjnych, jako metodzie zapobiegania nieplanowanej ciąży.
Okazuje się, że może on być również skuteczną metodą długofalowej antykoncepcji dla kobiet, które z różnych względów nie chcą przyjmować tabletek antykoncepcyjnych, lub po prostu zapominają o regularności przyjmowania antykoncepcji.
Polki jednak wykazują się pewną dozą ostrożności i z reguły nadal najczęściej sięgają po tabletki antykoncepcyjne lub mechaniczne środki antykoncepcyjne, jak np. prezerwatywy.
Choć trzeba przyznać, że zastrzyk hormonalny to dosyć powszechnie stosowana metoda w krajach zachodniej Europy i w Stanach Zjednoczonych.
Zastrzyki antykoncepcyjne, podobnie jak tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe, zawierają tylko progestagen, czyli syntetyczny odpowiednik progesteronu.
W związku z tym taki zastrzyk zatrzymuje owulację i zagęszcza śluz w szyjce macicy, co uniemożliwia plemnikom przedostanie się do komórki jajowej.
Progestagen blokuje także możliwość zagnieżdżenia się zarodka.
Jeśli z jakiś względów (np. jesteś obciążona chorobami układu krwionośnego) nie możesz przyjmować dwuskładnikowej antykoncepcji hormonalnej nie tylko na bazie porgestagenu, ale także estrogenów – to zdecydowanie powinnaś zainteresować się zastrzykiem hormonalnym.
Taki zastrzyk będzie także odpowiedni dla kobiet, które karmią piersią w tym momencie (najwcześniej od 6 tygodnia po porodzie), ponieważ progestagen nie zatrzymuje laktacji.
Syntetyczny hormon zawarty w zastrzykach nie jest szkodliwy dla dziecka, a dodatkowo przedostaje się do kobiecego pokarmu w niewielkich ilościach.
Zastrzyk antykoncepcyjny zaliczany jest do antykoncepcji długoterminowej (LARC), ale odwracalnej, choć wymaga to pewnego czasu.
Ile to może potrwać?
Może się okazać, że po odstawieniu zastrzyków antykoncepcyjnych płodność powróci dopiero po kilku miesiącach, a nawet po roku, dlatego też kobiety, które w niedługim czasie planują ciążę nie powinny decydować się na ten sposób antykoncepcji.
Jeśli chodzi o preparaty dostępne na rynku, to najbardziej popularnym zastrzykiem hormonalnym w Polsce jest preparat Depo-Provera, który zawiera octan medroksyprogesteronu.
Antykoncepcja w zastrzyku: jak działa i kiedy zaczyna chronić Cię przed zajściem w nieplanowaną ciążę?
Jeśli zdecydujesz się na tę formę antykoncepcji, to zastrzyki wykonuje się raz na trzy miesiące, co jest znacznym udogodnieniem w porównaniu do codziennego pamiętania o tabletkach.
Zastrzyki zazwyczaj podaje się domięśniowo w pośladek lub w ramię.
Jak szybko taki zastrzyk antykoncepcyjny zaczyna Cię chronić przed zapłodnieniem?
Jeśli zastrzyk zostanie wykonany w pierwszych 5 dniach cyklu miesiączkowego (pierwszy dzień cyklu to dzień, w którym dostajesz miesiączkę), to od razu chroni Twój organizm przed zajściem w ciążę.
Jeśli zastrzyk zostanie podany w innych dniach cyklu, to przez 7 dni od podania należy dodatkowo się zabezpieczać np. prezerwatywą.
Zastrzyk antykoncepcyjny najczęściej wykonuje lekarz lub pielęgniarka.
Zastrzyk antykoncepcyjny: zalety
Generalnie zastrzyki antykoncepcyjne działają na bazie progestagenów, które są uznawane za jedną z bezpieczniejszych form antykoncepcji.
Są polecane kobietom, które nie mogą stosować dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych lub preparatów zawierających estrogeny, czyli np. kobietom w ciąży, kobietom palącym czy tym, które skończyły 35 rok życia.
Kobiety zagrożone chorobą zatorowo-zakrzepową, niedokrwistością, cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym czy też z wrodzonymi chorobami serca również nie powinny korzystać z zastrzyków antykoncepcyjnych.
Być może lekarz zaproponuje Ci tę formę antykoncepcji, jeśli cierpisz co miesiąc z powodu długich krwawień, choć do zalet zastrzyków hormonalnych powinnaś także zaliczyć:
- mniejsze ryzyko raka endometrium;
- mniejsze ryzyko stanów zapalnych miednicy mniejszej,
- mniejsze ryzyko ciąż pozamacicznych;
- mniejsze ryzyko pojawienia się mięśniaków macicy.
Jakie są przeciwskazania do przyjmowania zastrzyków antykoncepcyjnych? Wady antykoncepcji w zastrzyku
Zastrzyki antykoncepcyjne nie są dla Ciebie wskazane, jeśli cierpisz z powodu chorób naczyń tętniczych, chorób serca, wątroby lub miewasz uciążliwe migreny.
Jeśli przebyłaś udar, masz ostrą porfirię, lub niedawno zwalczyłaś nowotwór – Twój lekarz prawdopodobnie odradzi Ci tę metodę zabezpieczania się przed ciążą.
Oczywiście nie możesz zabezpieczać się zastrzykiem antykoncepcyjnym przed zajściem w ciążę, jeśli już w tej ciąży jesteś.
Ponadto kobiety, które mają tendencję do chorób o podłożu depresyjnym również powinny zgłosić ten fakt swojemu ginekologowi podczas wywiadu lekarskiego.
Poza tym zastrzyk antykoncepcyjny (jeśli został Ci przepisany) może wywołać u Ciebie szereg niepożądanych objawów, tj.:
- bóle głowy;
- nudności;
- nieregularne krwawienia miesięczne lub brak miesiączki;
- spadek libido;
- wahania nastroju i stany depresyjne;
- ryzyko osteoporozy (przy wieloletnim stosowaniu, zwłaszcza u kobiet, które są w grupie ryzyka tej choroby);
- ryzyko wystąpienia trądziku;
- zaparcia;
- zatrzymywanie się wody w organizmie;
- zmęczenie;
- suchość pochwy;
- wypadanie włosów, osłabienie paznokci;
- tkliwość piersi;
- przyrost masy ciała;
- problemy z zajściem w ciążę po ostawieniu antykoncepcji w zastrzyku – nawet do roku po odstawieniu tej metody antykoncepcyjnej.
Dużą wadą zastrzyków hormonalnych jest też to, że skutki uboczne stosowania tej metody możesz odczuwać nawet przez parę miesięcy.
Musisz także pamiętać, że zastrzyk antykoncepcyjny nie chroni Cię przed chorobami wenerycznymi, dlatego jeśli miewasz przygodny seks – pamiętaj dodatkowo o mechanicznych metodach antykoncepcyjnych.
Ile kosztują zastrzyki antykoncepcyjne?
Początkowo może się wydawać, że zastrzyk antykoncepcyjny drogo Cię wyniesie, ale nic bardziej mylnego.
Trzeba przyznać, że antykoncepcja w zastrzyku jest jedną z tańszych metod zapobiegania ciąży.
Dlaczego?
Receptę na zastrzyk antykoncepcyjny wykupisz w większości aptek za około 40 zł.
Patrząc na to, że taki zastrzyk wykonujesz raz na 3 miesiące, to naprawdę niewiele.
Choć musisz pamiętać o ewentualnych dodatkowych kosztach wizyt lekarskich, jeśli Twój ginekolog przyjmuje Cię w gabinecie prywatnym, ponieważ zastrzyk – jak każda inna hormonalna antykoncepcja, przepisywany jest wyłącznie na receptę.
Męska antykoncepcja, czyli czy zastrzyk antykoncepcyjny dla mężczyzn ma szanse wejść do sprzedaży?
Cały czas trwają badania nad opracowaniem zastrzyku antykoncepcyjnego dla mężczyzn, którego działanie oparte jest na odpowiedniej dawce testosteronu.
Testosteron ma za zadanie wyeliminować plemniki ze spermy; dawka hormonu zawarta w zastrzyku to 200 mg.
W badaniu testowym finansowanym przez WHO, UNICEF i Fundację Billa i Melindy Gates wzięło udział 320 mężczyzn w wieku od 18 do 45 lat.
Co ciekawe, w przypadku mężczyzn taki zastrzyk powinien być wykonywany co miesiąc, a nie co 3 miesiące, tak jak przyjmują go kobiety.
Ważnym aspektem jest także fakt, że wykazano odwracalność tej metody i jej naprawdę dużą skuteczność (ponad 95 procent).
Projekt został jednak wstrzymany, bo część mężczyzn zrezygnowała z uczestnictwa w badaniach ze względu na skutki uboczne.
Jakie skutki wywołał męski zastrzyk antykoncepcyjny?
Głównym niepokojącym objawem były wahania nastroju, a u jednego pacjenta odnotowano nawet depresję.
Panowie skarżyli się również na bóle mięśniowe, trądzik oraz wyraźnie zwiększone libido.
Ponadto skutkiem ubocznym stosowania męskiego zastrzyku antykoncepcyjnego może być rozrost gruczołu krokowego, a także zmiana składu biochemicznego krwi obwodowej.
Niestety męska antykoncepcja budzi spore kontrowersje.
Środowiska medyczne oraz naukowcy pracujący nad męską antykoncepcją hormonalną zgodnie twierdzą, że w dużo większym stopniu ingeruje ona w ciało mężczyzny, niż antykoncepcja hormonalna dedykowana kobietom.
W przypadku kobiet antykoncepcja hormonalna zatrzymuje jedynie jedną komórkę jajową miesięcznie.
Natomiast jeśli chodzi o mężczyzn – ta metoda neutralizuje nawet miliony plemników.
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
