Tabletki antykoncepcyjne na trądzik: hormony pomagają na trądzik czy go wzmagają?
Autor: Marta Chruścińska / artykuł konsultowany z dr Justyną Milewską
Czy tabletki antykoncepcyjne pomagają na trądzik?
Czy lepiej jest leczyć trądzik specjalnymi maściami i kremami czy hormonalną antykoncepcją?
Jakie są przyczyny powstawania trądziku?
A może trądzik pojawił się w momencie odstawienia antykoncepcji hormonalnej?
Na pewno trapi Cię wiele pytań, jeśli cierpisz z powodu zmian skórnych w postaci trądziku.
Pamiętaj, że kluczem do dobrania odpowiedniej kuracji jest poznanie przyczyny problemu, która może być genetyczna, hormonalna, a także spowodowana np. złą pielęgnacją cery.
Z wielu badań klinicznych wynika, że tabletki antykoncepcyjne są pomocne w łagodzeniu skutków trądziku u kobiet w wieku rozrodczym, zwłaszcza takich, u których inne metody leczenia zawiodły.
Mowa jednak głównie o tabletkach, które zawierają za równo syntetyczny odpowiednik estrogenu i progesteronu (czyli dwuskładnikowych).
Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe mogą przyczyniać się u Ciebie do występowania wyprysków.
Przede wszystkim – zacznij od poszukania przyczyny problemu, a dopiero później zacznij działać; pierwszym krokiem zawsze jest skonsultowanie się z dermatologiem np. online.
Trądzik to zawsze objaw i powinno się go leczyć nie tylko objawowo (miejscowo), ale podejść do tematu holistycznie.
Problemy z trądzikiem: skąd się bierze i co może go wywołać?
Niestety trądzik i problemy skórne to nie tylko przejaw dojrzewania.
Choć jeszcze do niedawna panowało powszechne przekonanie, że trądzik jest typową dolegliwością nastolatków, to trądzik pospolity jest coraz większym problemem zdrowotnym występującym u dorosłych kobiet.
Trądzik to przewlekła choroba, która może nasilić się nawet u 40-50-letnich kobiet, zwłaszcza tych, które odstawiły tabletki antykoncepcyjne.
Szacuje się, że około 40% trzydziestolatek zmaga się z problemami cery trądzikowej.
A czym jest trądzik?
Tak naprawdę to choroba gruczołów łojowych i mieszków włosowych, która może powstawać w wyniku:
- rozwoju bakterii beztlenowych na skórze;
- reakcji zapalnych;
- czynników środowiskowych (np. dieta bogata w węglowodany, palenie papierosów, stres);
- predyspozycji genetycznych;
- źle dobranej pielęgnacji skóry;
- zmian hormonalnych.
Jeśli chodzi o ostatni podpunkt, to zaburzenia gospodarki hormonalnej (w tym nadmiar męskich hormonów – androgenów) sprzyjają powstawaniu łojotoku i odpowiadają za powstawanie zmian na skórze.
Androgeny odpowiadają też za rozrost warstwy rogowej naskórka i rozwój łupieżu.
Choć trądzik często kojarzy się z występowaniem na twarzy, to niestety potrafi uprzykrzyć życie pojawiając się również na innych częściach ciała.
A gdzie?
Trądzik może pojawiać się także na skalpie (skórze głowy), plecach, ramionach, a nawet na… brzuchu.
Niewłaściwie wydzielanie androgenów odpowiedzialnych za występowanie trądziku u kobiet zazwyczaj spowodowane jest nieodpowiednią pracą jajników lub nadnerczy.
To właśnie tam produkowane są androgeny.
Trądzik może się nasilać w zależności od dnia cyklu miesiączkowego, w którym się znajdujesz.
Często kobiety skarżą się na pogorszony stan skóry przed okresem (dla wielu z nich to jasny objaw PMS-u) ale są też takie, które narzekają na wzmożony trądzik po miesiączce lub w trakcie owulacji.
Ogólnie rzecz ujmując – wtedy, kiedy zachodzą w Twoim organizmie największe zmiany hormonalne, wtedy najbardziej możesz odczuwać trądzik na swojej skórze.
Zgodnie z rekomendacją ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dorosłym kobietom o silnych zmianach trądzikowych może pomóc kompleksowa terapia hormonalna.
Jeśli borykasz się z problemami skórnymi, to wskazaniem do zastosowania antykoncepcji może być:
- trądzik w późnym wieku;
- łojotok;
- łysienie androgenowe;
- tzw. zespół SAHA (gdy u kobiety występuje łojotok, trądzik, hirsutyzm, łysienie);
- oporność na dotychczasowe leczenie trądziku;
- nawroty trądziku po stosowaniu izotretynoiny;
- nieregularne miesiączki.
Leki hormonalne na trądzik: na jakiej zasadzie pomagają w walce z wypryskami?
Jaka jest różnica między leczeniem hormonami a antybiotykami?
Żeńskie hormony płciowe, zwane estrogenami, mają odwrotne działanie do męskich androgenów – zmniejszają wydzielanie łoju i powstawanie zmian zapalnych na skórze.
Dlatego jeśli wyniki badań potwierdzają, że podłożem występowania u Ciebie trądziku są problemy z androgenami, to pomocna może być doustna antykoncepcja dwuskładnikowa.
Podstawą terapii hormonalnej w leczeniu trądziku są tabletki antykoncepcyjne, które składają się z estrogenów oraz antyandrogenów, czyli progestagenów czwartej generacji.
To tzw. tabletki DTA, których działanie jest dużo szersze niż tylko blokowanie owulacji.
Pamiętaj także, że problemy skórne to objaw tego, co dzieje się w środku.
Niestety często jest to system naczyń połączonych, dlatego dwuskładnikowe tabletki wpływają korzystnie na organizm kobiety także poprzez:
- regulację cyklu miesiączkowego;
- łagodzenie objawów zespołu stresu przedmiesiączkowego (PMS);
- łagodzenie bolesnych miesiączek;
- leczenie endometriozy;
- zapobieganie osteopenii i osteoporozy;
- zapobieganie powstawaniu torbieli jajnikowych oraz włókniakomięśniaków macicy;
- redukcję ciąż pozamacicznych.
Na leczenie trądziku niektórzy lekarze zalecają także antybiotyki.
Czy między tabletkami antykoncepcyjnymi a antybiotykami jest jakaś różnica, jeśli chodzi o leczenie trądziku?
Z amerykańskich badań, których celem było porównanie skuteczności terapii antybiotykami i lekami hormonalnymi, wynika, że jedna i druga metoda pomaga w leczeniu trądziku.
Natomiast szybsze efekty były widoczne po zastosowaniu antybiotyków o działaniu przeciwzapalnym.
Niemniej finalny efekt redukcji zmian trądzikowych przy jednej i drugiej terapii był porównywalny.
Skoro na trądzik głównie pomagają estrogeny zawarte w dwuskładnikowych tabletkach antykoncepcyjnych, to do tego celu nie za bardzo sprawdzą się tabletki tylko na bazie progestagenów (tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe).
Niestety zaobserwowano, że u stosujących tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe często dochodzi do nasilenia się objawów skórnych.
Jeśli nie możesz przyjmować leków na bazie estrogenów, to w Twoim przypadku przy leczeniu trądziku zalecane są antybiotyki.
Zanim zaczniesz leczenie – musisz się zbadać!
Przede wszystkim należy zacząć od tego, że leczenie trądziku antykoncepcją hormonalną jest kompleksowe wtedy, kiedy jesteś pod opieką zarówno dermatologa, endokrynologa oraz ginekologa.
Przed rozpoczęciem leczenia trądziku tabletkami antykoncepcyjnymi lekarz musi zlecić Ci wykonanie badań, tj. badanie piersi, cytologia, badanie ginekologiczne, mierzenie ciśnienia krwi i przeprowadzić dokładny wywiad (osobisty i rodzinny).
Aby leczenie było skuteczne, należy ustalić przyczynę trądziku.
Jeśli problemem ma podłoże hormonalne, w takiej sytuacji konieczne jest także oznaczenie stężeń poziomów różnych hormonów z krwi, np. prolaktyny czy kortyzolu.
Zalecane jest także:
- oznaczenia wolnego i całkowitego testosteronu we krwi;
- badanie stężenia DHEA-S (siarczanu dehydroepiandrosteronu);
- badanie stosunku hormonów LH/FSH.
Badania te należy wykonywać poza okresem owulacyjnym, a najlepiej w trakcie miesiączki.
Jeśli chodzi o badania hormonalne (a nie przyjmujesz jeszcze antykoncepcji hormonalnej), to zazwyczaj zaleca się wykonanie ich między 2 a 5 dniem cyklu.
(Przypominam: pierwszym dniem cyklu miesięcznego jest dzień, w którym zaczyna okres)
U niektórych kobiet lekarz może także zlecić sprawdzenie układu krzepnięcia i stężenia enzymów wątrobowych: ALT i AST.
Te badania z kolei mają na celu ograniczenie skutków ubocznych i wykluczenia Cię z grupy osób, które nie mogą stosować antykoncepcji hormonalnej.
Jakie są przeciwskazania do leczenia trądziku tabletkami antykoncepcyjnymi?
Tabletek antykoncepcyjnych na trądzik nie będziesz mogła stosować wtedy, kiedy w Twojej rodzinie występowały choroby, które uniemożliwiały przyjmowanie hormonów.
Niestety możesz być obarczona genetycznie, np. problemami z układem krwionośnym, które sprawiają, że antykoncepcja (głównie dwuskładnikowa) nie będzie dla Ciebie.
Bezwzględne przeciwwskazania do stosowania DTA
- Zakrzepowe zapalenie żył, ŻChZZ (w tym obciążający wywiad rodzinny [choroba u rodziców lub rodzeństwa], objawy wskazujące na dziedziczną podatność na zakrzepicę żylną), choroby naczyń mózgu, niedrożność naczyń wieńcowych lub przebycie którejś z wymienionych chorób, a także stany predysponujące do ich rozwoju.
- Znacznie upośledzona czynność wątroby. Podaż egzogennych hormonów płciowych jest przeciwwskazana u pacjentek chorych na zapalenie wątroby do czasu normalizacji wyników badań czynnościowych wątroby.
- Choroba wieńcowa lub choroba naczyń mózgowych w wywiadzie.
- Migreny z aurą.
- Cukrzyca z powikłaniami naczyniowymi.
- Rozpoznanie lub podejrzenie raka piersi.
- Niewyjaśnione patologiczne krwawienia z dróg rodnych.
- Potwierdzenie lub podejrzenie ciąży.
- Palenie tytoniu przez kobiety po 35. roku życia. Za niepalącą należy uznać kobietę, która nie pali tytoniu przynajmniej od 6, a najlepiej od 12 miesięcy; pacjentki stosujące nikotynową terapię zastępczą (plastry lub gumy) uznaje się za palące.
- Znacznie zwiększone stężenie cholesterolu lub triglicerydów w surowicy.
- Niekontrolowane nadciśnienie tętnicze.
Względne przeciwwskazania do stosowania DTA
- Migreny bez aury.
- Dobrze kontrolowane nadciśnienie tętnicze.
- Mięśniaki macicy.
- Cukrzyca ciążowa w wywiadzie.
- Cukrzyca.
- Planowane operacje.
- Napady drgawkowe.
- Żółtaczka mechaniczna przebyta w czasie ciąży.
- Sierpowatość erytrocytów lub obecność hemoglobiny C.
- Choroby pęcherzyka żółciowego.
- Wypadanie płatka zastawki dwudzielnej.
- Toczeń rumieniowaty układowy.
- Hiperlipidemia.
- Palenie tytoniu.
- Choroby wątroby.
Skutki uboczne przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych na trądzik
Musisz pamiętać, że leczenie trądziku tabletkami antykoncepcyjnymi jest długą terapią, dlatego zanim się na nią zdecydujesz – powinnaś poznać skutki uboczne, które mogą towarzyszyć terapii.
Niestety stosowana miesiącami terapia może wywołać wiele niepokojących objawów, w tym:
- nudności i wymioty;
- tkliwość piersi;
- zmniejszone libido;
- wzrost wagi ciała;
- bóle i zawroty głowy;
- rozdrażnienie;
- wzrost złego cholesterolu we krwi;
- suchość w pochwie;
- przesuszenie skóry;
- wzrost ciśnienia tętniczego.
Przy stosowaniu antykoncepcji hormonalnej wzrasta też ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia, w tym udaru mózgu i zawału serca oraz chorób zakrzepowo-zatorowych.
Dosyć duże jest także ryzyko raka sutka i raka wątroby.
Lekarz przepisujący antykoncepcję hormonalną doustną na trądzik powinien przeprowadzić z pacjentką szczegółowy wywiad.
W oparciu o wywiad lekarski, a także własne obserwacje, lekarz może (ale nie musi) zalecić terapię hormonalną.
Kobiety, które zmagają się z nadwagą lub otyłością z zasady nie powinny przyjmować hormonów w postaci tabletek, ponieważ zwiększona ilość tkanki tłuszczowej może zakłócać ich prawidłowe działanie w organizmie.
Pamiętaj, że przede wszystkim powinnaś zadbać o kompleksową opinię, tzn. zasięgnąć rady specjalistów, którzy współpracują ze sobą przy stawianiu diagnozy.
Doświadczony lekarz będzie w stanie dobrać leczenie indywidualnie do Twoich potrzeb, co na pewno zwiększa szansę na wygranie walki z trądzikiem.
To, co należy dodać to również fakt, że trądzik jest chorobą, która może nawracać, dlatego powinnaś co jakiś czas (najlepiej raz w roku) badać stężenie hormonów z krwi.
Jakie tabletki antykoncepcyjne lekarz może Ci zalecić na trądzik?
Na rynku aptecznym można znaleźć wiele preparatów znanych pod różnymi nazwami handlowymi, które różnią się w zależności od danego producenta.
Zawierają one progestageny oraz etynyloestradiol – syntetyczny odpowiednik estrogenu.
Przykładowe tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe, z którymi możesz się spotkać, to:
- Jeanine, Diane-35, Logest, Microgynon, Qlaira, Yasmin;
- Harmonet;
- Belara, Midiana, Novynette, Regulon, Rigevidon, Vines;
- Mercilon;
- Naraya;
- Ovulastan.
Odstawienie antykoncepcji hormonalnej a trądzik: skutki i objawy
Po wycofaniu się ze stosowania tabletek antykoncepcyjnych w celu zapobiegania ciąży trzeba się liczyć z pogorszeniem się kondycji skóry, pojawieniem się łojotoku, grudek i zmian trądzikowych.
Choć mogą, wcale nie muszą się pojawić na Twojej skórze.
Niestety kobiety dosyć często skarżą się na tego typu problemy, występujące nie tylko na twarzy, ale także na plecach czy ramionach.
Skąd biorą się takie reakcje?
Okazuje się, że tabletki antykoncepcyjne, które dostarczały organizmowi regularną porcję hormonów, dbały nie tylko o blokowanie płodności, ale również korzystnie wpływały na cały organizm, w tym na skórę.
Dzieje się tak dlatego, że estrogen zawarty w dwuskładnikowych tabletkach antykoncepcyjnych dbał o to, aby była pobudzana produkcja fibrynogenu oraz kolagenu, które zapewniają Twojej skórze ładny wygląd.
Podczas stosowania tabletek zazwyczaj kobiety nie mają skrajnych problemów ze skórą, czyli nie jest ani za sucha, ani zbyt łojotokowa.
Powody rezygnacji z hormonów mogą być różne, najczęściej jednak jest to chęć zajścia w ciążę.
A trzeba pamiętać, że jeśli zaczęłaś przyjmować tabletki antykoncepcyjne nie tylko z powodów chronienia się przed ciążą, ale także w celach leczniczych skóry, to problem może powrócić.
I właśnie wtedy, w wyniku odstawienia tabletek antykoncepcyjnych, Twój organizm, który nie dostaje „wspomagacza” w postaci syntetycznych hormonów, może się zbuntować.
Wypryski mogą pojawić się ze zdwojoną siłą i w dodatku do tego bardzo często pogarsza się kondycja włosów, które zaczynają się przetłuszczać.
Niepożądanym efektem może być także nadmierne owłosienie ciała, tzw. „męskie”, które może pojawiać się np. w okolicach ud, sutków czy nad górną wargą.
Problemy po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych częściej występują u kobiet, które bardzo wcześnie rozpoczęły stosowanie tej formy antykoncepcji, a dodatkowo miały problemy skórne w wieku młodzieńczym.
Pamiętaj, że ważna jest profilaktyka.
Dlatego jeśli planujesz odstawienie tabletek antykoncepcyjnych, lepiej nie rób tego z dnia na dzień.
Dobrze jest wybrać całe opakowanie do końca, a w tym czasie powinnaś również skontaktować się ze swoim lekarzem ginekologiem i dermatologiem (a czasem także endokrynologiem), żeby podjąć inne kroki w celu załagodzenia ewentualnych zmian skórnych.
Jak leczyć trądzik po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych? Leczenie miejscowe i antybiotykoterapia
Pamiętaj, że leczenie trądziku spowodowanego odstawieniem tabletek antykoncepcyjnych nie powinno odbywać się na własną rękę.
Czasem wystarczą tylko środki miejscowe, a nieraz potrzebne jest włączenie także antybiotykoterapii.
Preparaty przeciwłojotokowe wykazują działanie pomocnicze, głównie mają na celu odtłuszczenie i wysuszenie skóry (np. spirytus salicylowy, chemicznie siarka, cynk).
Przeciwzaskórnikowe właściwości wykazują z kolei: kwas azelainowy, nadtlenek benzoilu, alfa-hydroksykwasy i retinoidy w maściach i żelach.
Niestety środki miejscowe mogą nie być wystarczające.
Konieczne może okazać się wprowadzenie antybiotyków, które odgrywają dużą rolę w terapii antytrądzikowej.
Dlaczego?
Antybiotyki stosowane w leczeniu zmian trądzikowych są z reguły dobrze tolerowane, rzadko kiedy dają skutki uboczne i mogą być stosowane przez wiele miesięcy.
Do antybiotyków stosowanych przy tego rodzaju schorzeniu należą:
- erytromycyna;
- klindamycyna;
- tetracyklina;
- roksytromycyna;
- doksycyklina;
- minocyklina;
- azytromycyna.
Jeśli masz bardziej uporczywą postać trądziku, to lekarz może zaproponować leczenie retinoidami (mogą mieć postać preparatów doustnych lub kremów, maści i żeli do użytku zewnętrznego).
Retinoidy należą do grupy związków chemicznych, które swoimi właściwościami przypominają działanie popularnej witaminy A.
A w czym pomagają?
Przede wszystkim:
- zmniejszają działanie gruczołów łojowych;
- zmniejszają wydzielanie łoju;
- redukują bakterie w mieszkach włosowych;
- działają przeciwzapalnie;
- działają przeciwzaskórnikowo.
Niestety może się zdarzyć, że leczenie retinoidami nie jest dla Ciebie.
Stosowanie doustnych retinoidów budzi wiele kontrowersji ze względu na poważne skutki uboczne, zwłaszcza u kobiet w wieku rozrodczym.
Leki te wykazują bowiem działanie embriotoksyczne i teratogenne.
Mogą prowadzić do obumarcia zarodka, poważnych wad rozwojowych, poronień lub przedwczesnego porodu.
Dlatego jeśli leczyć trądzik po tabletkach antykoncepcyjnych i regularnie uprawiasz seks, musisz zwrócić szczególną uwagę na to, żeby skutecznie zabezpieczać się przed ewentualnym zapłodnieniem.
Niestety – w takim przypadku nie możesz pozwolić sobie na wpadkę.
Najlepiej porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem i pamiętaj, że antykoncepcja (np. w postaci mechanicznych środków) powinna być stosowana jeszcze pewien czas po zakończeniu terapii antytrądzikowej.
Inne metody walki z trądzikiem
Trądzik może być przyczyną obniżonego nastroju i chowania się za warstwą makijażu.
Oprócz leczenia od środka, lub stosowania miejscowych preparatów od dermatologa, dobrze jest pomyśleć o pielęgnacji swojej cery.
Pielęgnacja cery (zwłaszcza trądzikowej, czyli wymagającej) nie jest łatwa, ale jeśli poznasz mechanizm powstawania trądziku, być może będziesz lepiej dobierać składniki do swojej skóry.
Przede wszystkim pamiętaj o tym, aby dokładnie oczyszczać swoją skórę, za równo rano, jak i wieczorem.
Najlepiej jest stosować dwuetapowe oczyszczanie twarzy (zwłaszcza na koniec dnia, zmywając makijaż), ponieważ pierwsze mycie tak naprawdę dopiero rozpuszcza zanieczyszczenia.
Stosuj głównie preparaty przeznaczone do skóry trądzikowej, mieszanej lub tłustej.
Nie powinny one zawierać składników komedogennych, czyli takich, które mogą blokować Twoje pory (np. lanolina, oleje, substancje zapachowe).
Pamiętaj także, że kluczem do sukcesu w przypadku skóry trądzikowej jest jej regularne złuszczanie, przy jednoczesnym nawilżaniu.
Jeśli masz na buzi aktywne wypryski, lepiej nie używaj peelingów mechanicznych, a sięgnij po enzymatyczne lub kwasowe.
Poza tym jeśli cierpisz z powodu trądziku (to oprócz rad lekarzy) dobrze jest chociaż raz do roku (w okresach jesienno-zimowych) oczyścić swoją twarz u kosmetologa.
Do tego celu zazwyczaj używa się kwasów medycznych, np. migdałowych, które nie tylko oczyszczają skórę, ale także sprawiają, że przebarwienia stają się mniej widoczne.
Ponadto pamiętaj o piciu dużej ilości wody tak, aby skórę nawilżać nie tylko z zewnątrz, ale także od środka.
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
