Antykoncepcja długoterminowa (LARC): wszystko co musisz wiedzieć (rodzaje, skuteczność i cena)
Autor: Marta Chruścińska
Antykoncepcja długoterminowa to świetne rozwiązanie dla aktywnych seksualnie kobiet, które nie planują w bliższej lub dalszej perspektywie dziecka i są w stałym związku.
Metody antykoncepcji długoterminowej zapewniają skuteczną ochronę przed nieplanowaną ciążą i wysoki komfort – nie musisz codziennie pamiętać o wzięciu np. tabletki antykoncepcyjnej.
Po prostu – nie martwisz się niczym i możesz cieszyć się z seksu.
Jeśli zdecydujesz się na którąś z metod antykoncepcji długoterminowej, to największą zaletą jest właśnie to, że przez dłuższy czas nie musisz przejmować się także wizytami lekarskimi po kolejne recepty.
Wśród metod antykoncepcyjnych nadal najpopularniejsze są metody antykoncepcji hormonalnej (głównie tabletki) i mechanicznej (głównie prezerwatywy), ale coraz więcej kobiet decyduje się także na wkładki domaciczne, krążki dopochwowe, zastrzyki czy implanty hormonalne.
Z tego tekstu dowiesz się jakie są rodzaje długoterminowej antykoncepcji hormonalnej, jak również ile kosztuje i czy jest jej męski odpowiednik.
Antykoncepcja długoterminowa – czym właściwie jest i jakie są jej rodzaje?
Antykoncepcja długoterminowa odwracalna (czyli LARC – long-acting reversible contraception) to nic innego, jak grupa metod zapobiegania ciąży, które raz zaaplikowane do organizmu zapewniają ochronę przed ciążą na dłuższy czas – nawet przez kilka lat.
Oznacza to, że stosując antykoncepcję długoterminową nie musisz pamiętać o codziennym braniu tabletek antykoncepcyjnych, cotygodniowej zmianie plastra, czy stosowaniu mechanicznych lub chemicznych środków antykoncepcyjnych przed seksem.
Metody antykoncepcji długoterminowej będą dla Ciebie idealne, jeśli zdarza lub zdarzało Ci się zapomnieć, np. o przyjęciu tabletki antykoncepcyjnej.
Prawda, że to wygodne?
Co więcej, działanie długoterminowej antykoncepcji – wbrew panującej opinii – jest odwracalne (dlatego w skrócie LARC ważny jest element odwracalności – reversible).
Jeśli chcesz zajść w ciążę, a używasz antykoncepcji długoterminowej, np. wkładki domacicznej czy implantu hormonalnego – wystarczy się ich pozbyć, a płodność wróci najpóźniej dwa miesiące po ich usunięciu przez lekarza.
Poza tym w każdej chwili, kiedy cieszysz się seksem, nie musisz martwić się o to, czy na pewno przyjęłaś środek antykoncepcyjny lub czy nie doszło do jakiś nieplanowanych sytuacji.
Oczywiście główną zaletą długotrwałej antykoncepcji jest jej bardzo wysoka skuteczność ochrony przed nieplanowaną ciążą.
Według ginekologów, długoterminowe metody antykoncepcji są idealne za równo dla młodych kobiet, które jeszcze nie rodziły, jak również dla tych bardziej dojrzałych, które są już matkami, ale planują także kolejne dzieci.
Dodatkowym plusem jest to, że antykoncepcja długoterminowa jest odpowiednia także dla kobiet karmiących piersią.
Wśród metod odwracalnej antykoncepcji długoterminowej można wymienić:
- spirale domaciczne;
- implanty antykoncepcyjne;
- antykoncepcja w zastrzyku;
- krążki dopochwowe (pierścienie hormonalne).
Antykoncepcja długoterminowa - wkładki domaciczne
Jeśli lekarz ginekolog przepisze Ci wkładki domaciczne, to możesz korzystać z ochrony przed nieplanowaną ciążą od 3 do 7 lat.
Działanie wkładek opiera się na mechanicznej i/lub hormonalnej antykoncepcji.
Co to oznacza?
Po prostu wkładka umiejscawiana jest w Twojej macicy.
Jest zbudowana z różnych materiałów, w tym polietylenu (z wykorzystaniem miedzi lub srebra), które utrudniają swobodne poruszanie się plemników.
W taki sposób wkładka blokuje możliwość zapłodnienia Twojej komórki jajowej.
Wkładki mają najczęściej kształt litery T.
Niektóre wkładki domaciczne zawierają w sobie jeszcze hormon – progesteron, który uwalniany w macicy blokuje jajeczkowanie.
Skuteczność spiral wynosi ponad 99%.
Ważne jest to, że po usunięciu wkładki z Twojego organizmu, płodność wraca praktycznie od razu.
Już w następnym miesiącu po jej wyjęciu możesz zacząć starania o dziecko.
Antykoncepcja długoterminowa - implant
Implant antykoncepcyjny opiera się na działaniu syntetycznych odpowiedników hormonów damskich (zawierają tylko określoną dawkę progestagenów) i jest to metoda długoterminowa, która może działać w Twoim ciele nawet do 3 lat.
Na czym polega założenie implantu?
Implant to niewielki pręcik nasączony hormonami, który wszczepia się pod skórę.
Najczęściej jest aplikowany w ramię ręki niedominującej (jeśli jesteś praworęczna, to będzie on umiejscowiony w lewym ramieniu).
„Pręcik” umiejscowiony przez lekarza pod skórą jest niewidoczny i bezbolesny.
Tak naprawdę będziesz o nim wiedziała tylko Ty.
Swoim wyglądem może przypominać zapałkę.
Hormony zawarte w implancie pod Twoją skórą są stopniowo uwalniane do krwioobiegu.
Implanty przede wszystkim wpływają na zahamowanie owulacji, zagęszczenie Twojego śluzu w szyjce macicy oraz uniemożliwiają plemnikom przedostanie się do komórki jajowej.
Skuteczność implantu antykoncepcyjnego wynosi 99,95%, a więc naprawdę dużo.
Minusem tej metody antykoncepcji (w porównaniu do innych długoterminowych metod antykoncepcyjnych) może być krótszy czas działania, który wynosi 3 lata.
Skutkiem ubocznym, na który czasem skarżą się kobiety ze wszczepionym implantem, mogą być nieregularne miesiączki.
Jest to jednak normalne podczas używania tej metody antykoncepcyjnej.
Po upływie 3 lat implant należy usunąć lub wymienić na nowy.
Antykoncepcja długoterminowa - zastrzyk
Możesz wybrać również antykoncepcję długoterminową w zastrzykach – podaje się je domięśniowo, najczęściej w pośladek lub ramię.
Zastrzyk jest nie tylko wygodny, ale także cechuje się wysoką skutecznością zapobiegania ciąży.
Oczywiście zalicza się go do metod odwracalnych – chroni Cię przez niechcianą ciążą przez 12 tygodni.
Jego skuteczność, przy regularnym stosowaniu, wynosi 99,80%, ale robienie przerw pomiędzy kolejnymi zastrzykami obniża jego skuteczność do 94%, na co warto zwrócić uwagę, jeśli nie planujesz póki co dzieci.
Zastrzyki aplikuje się raz na 12 tygodni lub raz na miesiąc (w przypadku zastrzyków nowszej generacji).
Pamiętaj jednak, że ta metoda nie jest polecana parom, które w najbliższym czasie planują posiadanie dzieci.
Dlaczego?
Ponieważ czas powrotu do płodności po korzystaniu z zastrzyków może zająć nawet rok od ostatniego podania.
W porównaniu do innych długoterminowych metod antykoncepcji to naprawdę sporo czasu.
Jaka jest realna skuteczność antykoncepcji długoterminowej?
Pewne jest to, że długoterminowe metody antykoncepcyjne mają najwyższą skuteczność w chronieniu Cię przed zajściem w ciążę, której nie planujesz.
Wskaźnik Pearla, który oblicza ilość ciąż na 100 kobiet stosujących daną metodę antykoncepcyjną w przypadku długoterminowych metod jest naprawdę obiecujący.
Przy stosunku bez jakiegokolwiek zabezpieczenia wskaźnik Pearla wynosi aż 85 (tak, aż tyle kobiet może zajść w ciążę nie dbając o antykoncepcję), a na przykład przy implantach hormonalnych – wskaźnik ten wynosi od 0,01 do 0,06.
Pamiętaj, że antykoncepcja długoterminowa wymaga konsultacji z lekarzem ginekologiem, który po dokładnym wywiadzie i badaniach dobierze najlepszą dla Ciebie formę zabezpieczenia.
I tak jak nie musisz pojawiać się u swojego lekarza np. co 3-4 miesiące po wypisanie kolejnej recepty na tabletki antykoncepcyjne, tak musisz pamiętać, że okresowe badania w przypadku antykoncepcji długoterminowej są konieczne.
W jakich sytuacjach długoterminowa antykoncepcja nie jest dla Ciebie wskazana?
Oczywiście antykoncepcja długoterminowa zawsze musi być konsultowana z lekarzem, ponieważ w zdecydowanej większości opiera się działaniu syntetycznych hormonów żeńskich, które oprócz wielu zalet mają też sporo wad.
U niektórych kobiet nie można stosować preparatów dwuskładnikowych ze względu na to, że estrogeny mogą niekorzystnie wpływać na ich na układ krążenia, metabolizm wątroby lub profil lipidowy.
Powinnaś szczególnie uważać na te metody antykoncepcji, jeśli jesteś kobietą po 35 roku życia i palisz papierosy.
Jeśli w Twojej rodzinie były przypadki osób, które chorowały na schorzenia zakrzepowo-zatorowe, czy kardiologiczne, powinnaś szczególnie podkreślić to w wywiadzie lekarskim.
Długoterminowa antykoncepcja hormonalna w Polsce: jak wygląda sytuacja w naszym kraju?
W Polsce wciąż panuje błędne przekonanie, że antykoncepcja długoterminowa jest przeznaczona jedynie dla kobiet, które zostały już matkami i nie planują kolejnych ciąż.
Wielu lekarzy ginekologów nie poleca spirali antykoncepcyjnej kobietom, które nigdy nie rodziły.
Światowa Organizacja Zdrowia przekonuje jednak, że wkładki domaciczne mogą być stosowane przez kobiety, które nie mają dzieci i nie wpływa to na późniejsze problemy z zajściem w ciążę.
Na przykład jeśli chodzi o implant antykoncepcyjny, to po jego wyjęciu już w następnym cyklu miesięcznym możesz rozpocząć starania o zajście w ciążę.
Być może dosyć niska popularność metod długoterminowych w Polsce wynika z faktu, że ich stosowanie wiąże się z wydaniem dużej kwoty (jednorazowo), jednak po przeliczeniu na czas ochrony przed nieplanowaną ciążą, sam koszt może okazać się niewielki.
Ile kosztuje antykoncepcja długoterminowa?
Choć antykoncepcja długoterminowa uchodzi za kosztowną, powinnaś pamiętać, że raz zastosowana chroni przed niechciana ciążą nawet przez 5 lat.
W przypadku spirali antykoncepcyjnej czy implantu hormonalnego, aplikacja może kosztować jednorazowo nawet 1200 zł, ale dzieląc tę sumę przez kilkadziesiąt miesięcy, jej koszt będzie porównywalny do tabletek hormonalnych.
Na przykład wydając 1000 zł na założenie wkładki domacicznej, która działa przez 5 lat, jej miesięczny koszt wyniesie około 15 złotych.
To stosunkowo niewiele, nawet patrząc na to, że za niektóre tabletki antykoncepcyjne mogą kosztować nawet od 20 do 50 zł za opakowanie na 28 dni (nawet jeśli uwzględnisz ceny zamienników tabletek).
Trzeba dodać, że Twój komfort psychiczny w takiej sytuacji jest bezcenny.
Nie musisz martwić się, że kończy się opakowanie tabletek, ponieważ antykoncepcja długoterminowa chroni cię przez co najmniej paręnaście tygodni, do paru lat.
Nowoczesna (i długoterminowa) antykoncepcja dla mężczyzn
Kobiety mogą wybierać pośród wielu metod antykoncepcji, tymczasem mężczyźni mają obecnie do wyboru tylko trzy – prezerwatywę, wazektomię lub po prostu – brak aktywności seksualnej.
Fakt, może wydawać się to trochę niesprawiedliwe.
Niedługo ma się to jednak zmienić, ponieważ naukowcy chcą wprowadzić na rynek medyczny nowoczesne metody antykoncepcji dla mężczyzn.
Fazę testów pomyślnie przeszła pigułka antykoncepcyjna dla mężczyzn, która reguluje poziom testosteronu oraz wpływa na produkcje spermy.
Eksperyment z udziałem 83 mężczyzn wykazał, że jest ona skuteczna i bezpieczna.
Jedynym efektem ubocznym był niewielki przyrost masy ciała.
U niektórych mężczyzn ponadto zmalał poziom tzw. dobrego cholesterolu.
W ostatnich latach testowano także zastrzyki antykoncepcyjne dla mężczyzn, które jednak nie zdały egzaminu.
Miały więcej skutków ubocznych, włącznie z niepłodnością, co zaprzecza idei tej metody antykoncepcji dla mężczyzn.
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.