Plastry antykoncepcyjne: jak działają, skuteczność, gdzie przykleić, ile kosztują

Plastry antykoncepcyjne to jedna z najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży, która zyskuje coraz większą popularność. Jako hormonalny środek antykoncepcyjny oferują one wygodę stosowania przy jednoczesnej wysokiej skuteczności. Zanim zdecydujesz się na receptę na plastry, warto poznać ich zalety i wady oraz dokładnie przeczytać informacje zawarte w ulotce dołączonej do opakowania. 

Plastry antykoncepcyjne: podstawowe informacje 

Plastry antykoncepcyjne zaliczane są do złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych. Ich stosowanie jako metody antykoncepcyjnej ma na celu skutecznie zapobiegać niechcianej ciąży poprzez podanie hormonów do organizmu kobiety. Jaka jest ich skuteczność? Według wskaźnika Pearla należą one do jednych z najbardziej niezawodnych metod zabezpieczenia przed ciążą dostępnych obecnie na rynku. 

Pojedynczy plaster składa się z trzech warstw: 

• Zewnętrznej, zapewniającej wodoodporność, 

• Środkowej, zawierającej substancje czynne (hormony) oraz klej zapewniający odpowiednie umocowanie plastra na skórze, 

• Trzecia warstwa zabezpiecza warstwę wydzielającą hormony i powinna zostać usunięta tuż przed aplikacją plastra. 

Ta metoda antykoncepcji jest coraz częściej wybierana przez kobiety ze względu na wygodę użytkowania. Plastry zapewniają stałe podawanie hormonów od momentu naklejenia, aż przez 7 kolejnych dni. Dopiero po tygodniu należy go wymienić. Dzień zmiany plastra powinien zawsze przypadać na ten sam dzień tygodnia, co ułatwia systematyczne stosowanie. System ten jest ułatwieniem dla kobiet, którym zdarza się zapominać o regularnym stosowaniu antykoncepcji. 

Plastry antykoncepcyjne: rodzaje 

W Polsce najpopularniejsze są plastry Evra. Lek Evra zawiera norelgestromin oraz odpowiednią dawkę etynyloestradiolu, które przenikając przez skórę zapewniają ochronę antykoncepcyjną. Pierwszy plaster Evra powinien zostać naklejony w pierwszym dniu cyklu. Niezależnie jednak od marki, czy ceny produktu, to lekarz przypisuje konkretny lek. W oparciu o wywiad lekarski i informację o substancjach czynnych zawartych w konkretnym produkcie, specjalista dobierze najlepszą dla Ciebie opcję i wystawi receptę. 

Plastry antykoncepcyjne: cena 

Zastanawiasz się ile kosztują plastry antykoncepcyjne? Jedno opakowanie to koszt około 50 złotych i zawarte są w nim 3 plastry, które powinny wystarczyć na miesięczną kurację. Jeśli stosujesz tę metodę nieprzerwanie od dłuższego czasu możesz poprosić swojego lekarza o przepisanie większego opakowania. Możesz również skonsultować się z farmaceutą, który odpowie na podstawowe pytania dotyczące stosowania plastrów, jednak należy pamiętać, że tylko lekarz może wypisać receptę na plastry antykoncepcyjne. Na rynku dostępne są produkty, które zawierają nawet 18 sztuk plastrów. 

Jak działają plastry antykoncepcyjne? 

Działanie plastrów właściwie nie różni się za bardzo od działania dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych. W obu przypadkach kluczową rolę odgrywają hormony, które wydzielane są do organizmu. W składzie plastrów znajdują się: norelgestromin oraz etynyloestradiol. Stosowanie leku Evra pozwala na dostarczanie odpowiedniej dawki etynyloestradiolu przez skórę bezpośrednio do krwiobiegu. Hormony te, przenikając z plastra przez skórę mają za zadanie: 

• Zahamować owulację w jajniku, 

• Zmienić charakter śluzu w szyjce macicy, co utrudni migrację plemników, 

• Wprowadzić zmiany w błonie śluzowej macicy, dzięki czemu utrudnione będzie zagnieżdżenie zarodka. 

Omawiane środki zapobiegają niechcianej ciąży, ale mogą powodować również szereg pozytywnych działań poza antykoncepcyjnych. Plastry antykoncepcyjne wpływają pozytywnie na cerę i mogą zmniejszać dolegliwości związane z miesiączką, w tym intensywne krwawienia.  

Oprócz oczywistych korzyści wynikających ze stosowania tej metody zapobiegawczej, udokumentowany jest również pozytywny wpływ substancji czynnych zawartych w plastrach na cerę. Antykoncepcja hormonalna może przeważyć szalę zwycięstwa podczas walki z trądzikiem. Hormony regulują wydzielanie łoju przez skórę, co ogranicza powstawanie wyprysków i przetłuszczanie włosów. 

Skuteczność plastrów antykoncepcyjnych 

Pewność działania danej metody antykoncepcji określa współczynnik Pearla. Wskaźnik Pearla pokazuje, jak skuteczna jest dana metoda antykoncepcyjna - im niższy wskaźnik, tym mniejsze ryzyko zajścia w ciążę. Jego wynik uzależniony jest od tego, jak dużo zapłodnień przypadnie na 100 kobiet, pomimo stosowania konkretnego zabezpieczenia przed zapłodnieniem. Według tego wskaźnika odsetek niechcianych ciąż jest nieco niższy u kobiet stosujących plastry, niż u tych, których sposobem na zabezpieczenie przed ciążą jest doustna antykoncepcja. Współczynnik Pearla dla plastrów wynosi 0.99 – 1.24 (podczas gdy dla tabletek dwuskładnikowych waha się między 0.1 a 8). 

Warto pamiętać, że wśród kobiet stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne, te używające plastrów mogą cieszyć się większym spokojem. Na ich efektywność ma wpływ m. in. większa systematyczność i bezbłędność stosowania. W przypadku przezskórnej podaży hormonów rzadziej pojawiają się błędy podczas stosowania. Ponadto nie ma ryzyka, że efektywność ich wchłaniania będzie niższa ze względu np. na wymioty lub biegunkę. 

Plastry antykoncepcyjne: opinie 

Opinie o tej metodzie są zróżnicowane, chociaż większość pacjentek chwali sobie plastry antykoncepcyjne szczególnie za wygodę użytkowania i skuteczność działania. 

Zalety korzystania z plastrów antykoncepcyjnych 

Metod zabezpieczenia przed niechcianą ciążą obecnie na rynku jest sporo. O jej wyborze zadecydować powinnaś w zgodzie ze sobą, ale bezwzględnie po konsultacji ze specjalistą. Najlepszym wyborem będzie lekarz ginekolog, który przedstawi Ci wady i zalety każdego z dostępnych sposobów zabezpieczenia przed ciążą. Przy doborze metody uwzględnij również swój tryb życia. 

Zalety i wady plastrów antykoncepcyjnych powinny być dokładnie rozważone przed wyborem tej metody zapobiegania ciąży. 

Wybór plastrów antykoncepcyjnych niesie ze sobą wiele korzyści. Najważniejsze zalety: 

• wykazują wysoką niezawodność, 

• są wygodne i łatwe w użytkowaniu, 

• dzięki podaży pozajelitowej nie obciążają układu pokarmowego, 

• przy plastrach nie ma ryzyka, że ich efektywność zostanie obniżona poprzez wymioty albo biegunkę. 

Plastry antykoncepcyjne są powszechnie dostępne, a do kontynuacji antykoncepcji wystarczy e-recepta i wizyta w aptece (o ile nie pojawią się działania niepożądane, w innym wypadku wskazana jest konsultacja z lekarzem). 

Po jakim czasie działają plastry antykoncepcyjne? 

Niekwestionowaną zaletą tej metody jest również szybkość działania. Zastanawiasz się kiedy działają plastry antykoncepcyjne? Uprawiać bezpiecznie seks można już od drugiego dnia po naklejeniu plastra na skórę. W pierwszym miesiącu stosowania należy używać dodatkowej metody antykoncepcji, jak na przykład prezerwatywa, aby zmniejszyć ryzyko zajścia w ciążę. 

Plastry antykoncepcyjne vs. pigułki antykoncepcyjne 

Wiele kobiet zastanawia się nad najlepszą metodą zabezpieczenia przed ciążą. Plastry i tabletki antykoncepcyjne działają w podobny sposób, a jednak można wymienić kilka podstawowych różnic między nimi. 

Pierwszą z nich jest właśnie poziom zabezpieczenia. Według wspomnianego wyżej wskaźnika Pearla to właśnie plastry w minimalnie większym stopniu zabezpieczają przed zapłodnieniem. W przypadku tej metody maksymalnie 1 kobieta na 100, może zajść w ciążę. Jeśli natomiast mówimy o tabletkach antykoncepcyjnych liczba zapłodnień wynosi od 0 do 8, na 100 osób stosujących ten rodzaj zabezpieczenia. 

Różnica w skuteczności wynika chociażby z czasu utrzymywania się odpowiedniego poziomu hormonów w organizmie. W przypadku tabletek odpowiednia ochrona przed ciążą utrzymuje się zaledwie około 12 godzin od zaprzestania ich przyjmowania. Oznacza to, że w przypadku, gdy jedna dawka zostanie pominięta może dojść do zapłodnienia. Jeśli natomiast dojdzie do odklejenia plastra lub zmiana plastra nastąpi z opóźnieniem, należy jak najszybciej przykleić nowy plaster, aby zachować ciągłość ochrony. Kiedy plaster odpadnie (zdarza się to rzadko), albo zostanie ściągnięty, stężenie hormonów we krwi wciąż utrzymuje się na odpowiednio wysokim poziomie i to aż przez 3 dni. To daje kobiecie czas na reakcję – naklejenie nowego plastra. 

Plastry należy naklejać na czystą, suchą i nieowłosioną skórę. Plastry przykleja się bezpośrednio na suchą i czystą skórę i zwyczajowo zmienia się je tylko raz na 7 dni. Przez cały okres stosowania hormony uwalniane są w sposób zrównoważony, dzięki czemu ich stężenie w organizmie utrzymywane jest cały czas na podobnym poziomie. Pigułki natomiast powinny być przyjmowane codziennie. Ważna jest również pora dnia. Powinny być brane o podobnej godzinie, co pozwala uniknąć wahań hormonalnych. Jeśli zdecydujesz się na tę formę antykoncepcji musisz liczyć się z tym, że to właśnie regularność przyjmowania tabletek wpływa na pewność ich działania. Ten system może stanowić dla Ciebie spore wyzwanie, jeśli masz problem z systematycznością. 

Plastry antykoncepcyjne: przeciwwskazania 

To lek, którego użycie powinno zostać skonsultowane z lekarzem. Zanim zdecydujesz się na stosowanie antykoncepcji hormonalnej w tej formie powinnaś przejść przez wywiad ze specjalistą. W trakcie rozmowy oceni on stan Twojego zdrowia i zadecyduje, czy jest to dla Ciebie odpowiednia metoda. 

Do przeciwwskazań do stosowania plastrów należą m.in.: 

• zakrzepica, 

• choroby serca, 

• palenie, 

• zaburzenia krzepliwości krwi, 

• otyłość (waga powyżej 90 kg może zmniejszyć skuteczność leku), 

• nowotwór lub podejrzenie raka piersi, 

• schorzenia wątroby, 

• niektóre choroby przewlekłe (np. cukrzyca). 

Plastry antykoncepcyjne: skutki uboczne. Czy mogą powodować nowotwór? 

Jeśli po konsultacji z lekarzem zdecydujesz się na plastry pamiętaj, że jak każdy lek, ich przyjmowanie może powodować działania niepożądane. By uniknąć niepotrzebnego stresu, powinnaś dokładnie wiedzieć jak działa plaster antykoncepcyjny i na co zwrócić uwagę podczas stosowania. 

Skutki uboczne plastrów antykoncepcyjnych mogą różnić się u poszczególnych kobiet, jednak warto być świadomym potencjalnych skutków ubocznych stosowania tej metody. 

Do najczęstszych i stosunkowo łagodnych, skutków ubocznych stosowania przezskórnej antykoncepcji hormonalnej należą: 

• bóle piersi, 

• bóle głowy, 

• nudności, 

• spadek libido, 

• podrażnienia skóry w miejscu aplikacji, 

• nieregularne krwawienia, 

• zmiany uczuleniowe w obrębie naklejenia plastra, 

• wzrost masy ciała. 

Istnieją również doniesienia, że hormonalne środki antykoncepcyjne mogą nieznacznie zwiększać ryzyko wystąpienia niektórych chorób, w tym nowotworów. Badania sugerują, że długotrwałe stosowanie tych środków może w minimalnym stopniu zwiększać ryzyko wystąpienia raka piersi u niektórych kobiet. 

Rzadziej mogą pojawić się poważniejsze działania niepożądane. Wszystkie możliwe skutki uboczne powinny zostać szczegółowo wypisane na ulotce konkretnego preparatu. Warto zapytać o nie również lekarza, który wypisuje receptę. Jeśli jednak zauważysz jakiekolwiek działania niepożądane po rozpoczęciu stosowania, natychmiast skonsultuj się ze specjalistą, który wie jak działają plastry antykoncepcyjne i doradzi Ci co powinnaś zrobić. 

Jak prawidłowo stosować plastry antykoncepcyjne? 

Pojedynczy plaster wyjmij z opakowania. Odklej zabezpieczenie i przyklej go w odpowiednim miejscu, na umytej i osuszonej skórze. Pierwszego plastra powinnaś użyć w pierwszym dniu cyklu menstruacyjnego (najlepiej w ciągu 24 godzin od momentu pojawienia się miesiączki). Następnie odczekaj 7 dni, by zmienić plaster. Jeśli zapomnisz o zmianie plastra, a minęło mniej niż 48 godzin, należy natychmiast przykleić nowy plaster i stosować dodatkową metodę antykoncepcji przez 7 dni.  

Proces powtarzaj przez 3 tygodnie, a następnie zrób tydzień przerwy od mocowania antykoncepcji. W tygodniu, w którym nie będziesz miała plastra na skórze powinna pojawić się miesiączka. Po 7 dniach przerwy, rozpocznij cały cykl od nowa. 

Gdzie przykleić plaster antykoncepcyjny, aby się nie odkleił? 

Zastanawiasz się, gdzie najlepiej przykleić plaster antykoncepcyjny? Przy wyborze miejsca zwróć uwagę, czy skóra nie jest uszkodzona (sprawdź, czy nie masz na niej m.in. blizn, poparzeń i znamion). Plaster najlepiej przykleić na pośladku, na ramieniu albo w okolicach bikini. Zdecydowanie natomiast nie powinien się być zakładany na piersiach. Należy pamiętać, aby nie naklejać plastra w miejscach, gdzie będzie narażony na tarcie lub oderwanie. Warto również wiedzieć, że wizyta w saunie może wpłynąć na przyczepność plastra - wysoka temperatura i wilgotność mogą sprawić, że plaster odklei się od skóry. 

Zastanów się, gdzie będzie Ci najwygodniej go zakładać i ściągać. Pamiętaj, żeby sprawdzić też, czy dane miejsce nie jest narażone na otarcia. To może obniżyć jego wytrzymałość i przylepność. 

Plastry zapobiegające ciąży to wygodna i skuteczna metoda zabezpieczenia. Zawarte w nich hormony mają za zadanie przenikać przez skórę i uniemożliwić zapłodnienie. Plastry działają na podobnej zasadzie, co pigułki, jednak w niewielkim stopniu różnią się stopniem skuteczności oraz wygodą użytkowania. Wybór sposobu antykoncepcji powinien zostać skonsultowany z ginekologiem, by zminimalizować ryzyko potencjalnych skutków ubocznych. 

---

Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

E-recepta online

Lekarz rodzinny

Lekarz ginekolog

Tabletki antykoncepcyjne: konsultacja z e-receptą

Tabletka dzień po: konsultacja z e-receptą

---

Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.