Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe. Antykoncepcja dwuskładnikowa: co musisz o niej wiedzieć?
Autor: Marta Chruścińska / artykuł konsultowany z dr Justyną Milewska
Antykoncepcja to zbiór metod mających na celu zapobieganie ciąży.
Stosowana była już w starożytności, a jej rodzaje udoskonalano wraz z rozwojem medycyny.
Antykoncepcja hormonalna różni się nie tylko sposobem podania (tabletki, plastry, krążki, zastrzyki, implanty, wkładki, itp.), ale także składem.
Różne rodzaje tabletek antykoncepcyjnych mają różne dawki hormonów – najlepsze tabletki antykoncepcyjne dla Ciebie może dobrać Twój lekarz na podstawie dokładnego wywiadu i badań hormonalnych.
Ale to nie koniec!
Same tabletki antykoncepcyjne dzieli się na jedno- i dwuskładnikowe, a te drugie dzielą się także na jedno-, dwu- i trzyfazowe.
Pewnie najczęściej słyszałaś o tabletkach antykoncepcyjnych dwuskładnikowych.
Faktycznie: dwuskładnikowa antykoncepcja w tabletkach jest najczęściej przepisywana przez lekarzy.
Z tego tekstu dowiesz się w jakim celu tabletki mają dwa rodzaje syntetycznych hormonów i – co nie mniej ważne – jak to może wpływać na Twoje zdrowie (a nie tylko na ochronę przed nieplanowaną ciąża).
Tabletki antykoncepcyjne: jak działają?
Tabletki antykoncepcyjne są jedną z dwóch najpopularniejszych metod zapobiegania nieplanowanej ciąży w Polsce – szacuje się, że używa ich 16% Polek (chociaż około 50% nie stosuje żadnej).
Nie ma co się dziwić: mają wysoką skuteczność (nawet 99%), są ogólnie dostępne, a często także stosowane w celu leczeniu innych schorzeń – trądziku, dolegliwości bólowych związanych z miesiączką, nasilonych lub nieregularnych krwawień macicznych, zespołu napięcia przedmiesiączkowego, zespołu wielotorbielowatych jajników i endometriozy.
Jak wspomniałam – na rynku jest kilkadziesiąt rodzajów tabletek, które można podzielić na dwie grupy: jedno i dwuskładnikowe.
Na tych drugich skupię się w tym tekście.
Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe dzielą się na jednofazowe, dwufazowe oraz trzyfazowe.
Różnią się one stężeniem hormonów w różnych tabletkach w jednym blistrze.
Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe – na jakiej zasadzie chronią Cię przed zajściem w ciążę?
Przede wszystkim tabletki hormonalne dwuskładnikowe poza progestagenem zawierają jeszcze estrogen.
Oznacza to, że nie tylko hamują owulację i zagęszczają śluz, ale dodatkowo uniemożliwiają dojrzewanie pęcherzyka Graafa, a tym samym powstanie komórki jajowej.
Pamiętaj jednak, że tabletki antykoncepcyjne nie chronią Cię przed chorobami wenerycznymi. Najlepszą ochroną przed chorobami przenoszonymi drogą płciową są prezerwatywy.
Stosowanie antykoncepcji doustnej nie jest przeciwwskazaniem do stosowania prezerwatyw (mowa wtedy o podwójnym zabezpieczeniu).
Niestety nie są one odpowiednie dla wszystkich kobiet. Wyróżniamy bezwzględnie i względne przeciwskazania do stosowanie dwuskładnikowej tabletki antykoncepcyjnej.
Bezwzględne przeciwwskazania do stosowania DTA
- Zakrzepowe zapalenie żył, ŻChZZ (w tym obciążający wywiad rodzinny [choroba u rodziców lub rodzeństwa], objawy wskazujące na dziedziczną podatność na zakrzepicę żylną), choroby naczyń mózgu, niedrożność naczyń wieńcowych lub przebycie którejś z wymienionych chorób, a także stany predysponujące do ich rozwoju.
- Znacznie upośledzona czynność wątroby. Podaż egzogennych hormonów płciowych jest przeciwwskazana u pacjentek chorych na zapalenie wątroby do czasu normalizacji wyników badań czynnościowych wątroby.
- Choroba wieńcowa lub choroba naczyń mózgowych w wywiadzie.
- Migreny z aurą.
- Cukrzyca z powikłaniami naczyniowymi.
- Rozpoznanie lub podejrzenie raka piersi.
- Niewyjaśnione patologiczne krwawienia z dróg rodnych.
- Potwierdzenie lub podejrzenie ciąży.
- Palenie tytoniu przez kobiety po 35. roku życia. Za niepalącą należy uznać kobietę, która nie pali tytoniu przynajmniej od 6, a najlepiej od 12 miesięcy; pacjentki stosujące nikotynową terapię zastępczą (plastry lub gumy) uznaje się za palące.
- Znacznie zwiększone stężenie cholesterolu lub triglicerydów w surowicy.
- Niekontrolowane nadciśnienie tętnicze.
Względne przeciwwskazania do stosowania dwuskładnikowej antykoncepcji hormonalnej
- Migreny bez aury.
- Dobrze kontrolowane nadciśnienie tętnicze.
- Mięśniaki macicy.
- Cukrzyca ciążowa w wywiadzie.
- Cukrzyca.
- Planowane operacje.
- Napady drgawkowe.
- Żółtaczka mechaniczna przebyta w czasie ciąży.
- Sierpowatość erytrocytów lub obecność hemoglobiny C.
- Choroby pęcherzyka żółciowego.
- Wypadanie płatka zastawki dwudzielnej.
- Toczeń rumieniowaty układowy.
- Hiperlipidemia.
- Palenie tytoniu.
- Choroby wątroby.
Musisz wiedzieć, że tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe dzielą się jeszcze na jedno-, dwu- i trzyfazowe – dwu- i trzyfazowe mają nieco inną dawkę hormonów, w zależności od cyklu przyjmowania tabletek.
Tabletki dwuskładnikowe są zwykle oznaczone dniami tygodnia. Jeśli masz problem z systematycznym przyjmowaniem tabletek, to te podpowiedzi trochę ułatwiają kontrolę nad prawidłowym przyjmowaniem hormonów.
Do niedawna najczęściej przepisywane były tabletki, które brało się przez 21 dni, a następnie robiło się siedmiodniową przerwę, podczas której występowało tzw. krwawienie z odstawienia.
Pamiętaj, że wyżej wspomnianego krwawienia nie powinno nazywać się miesiączką, ponieważ po prostu nią nie jest.
Jest to krwawienie z odstawienia.
To naturalna reakcja organizmu po zakończeniu 21-dniowego cyklu przyjmowania tabletek dwuskładnikowych.
Ze względu na fakt, że pigułki wpływają także na ograniczenie przyrostu grubości błony śluzowej macicy, mniejsza jej ilość ulega złuszczeniu, więc krwawienie takie jest zwykle mniej obfite, krótsze i mniej bolesne niż fizjologiczna miesiączka.
Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe i ich rodzaje
Na rynku dostępne są trzy typy tabletek hormonalnych: jednofazowe, dwufazowe i trzyfazowe.
Czym się od siebie różnią?
Przede wszystkim każdy typ ma w swoim składzie inne stężenie dwóch hormonów, czyli progestagenów i estrogenów.
Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe jednofazowe
Wszystkie tabletki, czyli 21 lub 24 sztuk w blistrze, mają tę samą barwę oraz taki sam skład.
W porównaniu do innych rodzajów tabletek antykoncepcyjnych dwuskładnikowych charakteryzują się najmniejszą dawką hormonów.
Ten rodzaj tabletek jest najczęściej przepisywany przez ginekologów.
Mogą być zalecane kobietom młodszym, nieródkom, ale także tym, które już mają dzieci (ale już nie karmią piersią).
Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe dwufazowe
W tym przypadku każda tabletka z listka ma taką samą dawkę syntetycznego estrogenu, a różni się zawartością syntetycznego odpowiednika progesteronu, czyli progestagenu.
Uważa się, że taki podział hormonów najlepiej odwzorowuje cykl miesiączkowy kobiety, choć z reguły ten rodzaj antykoncepcji nie jest często przepisywany.
Zazwyczaj pierwsze 11 tabletek wyróżnia się kolorem różowym i mają one mniejsze stężenia progestagenu niż w późniejszych dniach.
Tabletki, które przyjmuje się w drugiej fazie cyklu mają kolor biały i zawierają już większe stężenie progestagenu, niż w pierwszej fazie.
Regularność przyjmowania tego rodzaju tabletek jest niezwykle ważna, ponieważ znacznie spada ich skuteczność, kiedy następna dawka zostanie przyjęta z większym opóźnieniem, niż 6 godzin.
Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe trzyfazowe
Ten rodzaj tabletek hormonalnych dwuskładnikowych jest zdecydowanie najmniej popularny.
W tym przypadku tabletki znajdujące się w opakowaniu mają trzy rodzaje, co oznacza także trzy różne rodzaje stężeń progestagenu i estrogenu.
Można je spotkać w kombinacji: 6 beżowych tabletek, 5 białych tabletek oraz 10 pomarańczowych (czy ciemnożółtych) tabletek.
Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe trójfazowe wymagają niezwykle dużej ostrożności, a ich przyjmowanie ściśle z ulotką jest tutaj kluczowe (zarówno jeśli chodzi o porę stosowania jak i dzień rozpoczęcia przyjmowania kolejnego blistra).
Najczęściej przepisuje się je kobietom w okresie okołomenopauzalnym oraz tym, które źle reagują na poprzednie rodzaje tabletek antykoncepcyjnych.
Ten rodzaj tabletek jest też najdroższy, jednak wiele kobiet chwali sobie to, że tabletki trójfazowe łagodzą dolegliwości związane z nieregularnymi cyklami lub bolesnymi miesiączkami.
Jak zażywać tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe?
Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z antykoncepcją hormonalną w postaci tabletek, to pamiętaj, że pierwsze opakowanie tabletek zawsze zaczyna się przyjmować w pierwszym dniu cyklu, a pierwszy dzień to ten, w którym zaczyna się okres
Każde opakowanie tabletek antykoncepcyjnych „rozliczane jest” w cyklu 28 dni.
W opakowaniu, w zależności od rodzaju tabletek, które zostały Ci przepisane, możesz znaleźć 21 tabletek, po której następuje 7 dniowa przerwa na tzw. krwawienie z odstawienia.
Coraz częściej jednak lekarze przepisują antykoncepcję w postaci tabletek, która poza 21 hormonalnymi tabletkami zawiera 7 tabletek placebo (niezawierających hormonów), tak, aby łatwo można było rozpocząć kolejne opakowanie i zachować ciągłość ochrony.
Najnowszym rozwiązaniem w tabletkach antykoncepcyjnych jest sposób dawkowania tabletek hormonalnych przez 24 dni + 4 dni przyjmowania tabletek placebo.
Najważniejsze jednak jest to, że powinnaś przyjmować tabletki codziennie o tej samej porze.
Jest to niezmiernie ważne, ponieważ według Światowej Organizacji Zdrowia to właśnie prawidłowo stosowane tabletki antykoncepcyjne zapewniają 99% skuteczność w zapobieganiu ciąży.
Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe: nazwy
Na rynku aptecznym można znaleźć wiele preparatów znanych pod różnymi nazwami handlowymi, które różnią się w zależności od danego producenta.
Zawierają one progestageny oraz etynyloestradiol – syntetyczny odpowiednik estrogenu.
Przykładowe tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe, z którymi możesz się spotkać, to: Vines, Artilla (Artizia), Harmonet, Kontracept, Logest, Sylvie 20, Dessette, Estmar 20, Mercilon, Novynette, Ovulastan, Axia, Lesinelle, Naraya, Sidretella 20, Teenia, Yasminelle, Femoden, Sylvie 30, Estmar 30, Marvelon, Regulon, Ovulastan Forte, Levomine, Microgynon, Rigevidon, Aidee, Atywia, Bonadea, Dionelle, Dorin, Jeanine, Angiletta, Belara, Cleosensa, Madinette, Asubtela, Axia Forte, Lesine, Midiana, Sidretella 30, Yasmin, Liberelle, Milvane, Triquilar, Axia Conti, Daylette, Lesiplus, Mywy, Naraya Plus, Yaz, Vibin Mini, Vixpo, Orlifique, Qlaira, Vibin i Atywia Daily.
Pamiętaj też, że wielu producentów oferuje tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe o identycznym składzie, które różnią się między sobą tylko nazwą handlową.
Mówi się wtedy o zamiennikach tabletek antykoncepcyjnych (pełną listę dla Polski masz w tym tekście).
Ile kosztują tabletki hormonalne dwuskładnikowe na bazie progestagenów i estrogenów?
Trzeba przyznać, że tabletki hormonalne mają naprawdę wiele zalet, do których należy także ich cena.
Za jedno opakowanie (w zależności od składu i producenta) możesz zapłacić nawet od 10 do 50 zł.
Jest to stosunkowo niedużo biorąc pod uwagę ich skuteczność.
Niestety do ceny tabletek zwykle trzeba doliczyć jeszcze wizytę u ginekologa, jeśli korzystasz z jego usług prywatnie (też w przypadku przedłużenia recepty).
A jak działają tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe?
Tabletki hormonalne jednoskładnikowe w przeciwieństwie do tabletek dwuskładnikowych zawierają tylko jeden rodzaj hormonów – syntetyczny odpowiednik progesteronu, czyli progestagen.
Ten rodzaj antykoncepcji także hamuje owulację, zagęszczając jednocześnie śluz znajdujący się w szyjce macicy.
Musisz wiedzieć, że tabletki jednoskładnikowe często nazywane są minipigułkami i choć są jedną z najskuteczniejszych metod antykoncepcyjnych, to ich skuteczność jest minimalnie mniejsza, niż tych dwuskładnikowych.
Oczywiście również w tym przypadku wszystko zależy od regularności ich przyjmowania.
Najlepiej przyjmować je codziennie o stałej godzinie, co pozwala zachować najwyższą możliwą ochronę przed nieplanowaną ciążą.
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
