Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe bez estrogenu: skutki uboczne, korzyści, dla kogo

Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe to popularna forma antykoncepcji, która nie zawiera estrogenu. W artykule omówimy zarówno korzyści, jak i potencjalne skutki uboczne związane z ich stosowaniem. Przyjrzymy się również, dla kogo ten rodzaj antykoncepcji jest szczególnie polecany, aby pomóc w świadomym wyborze odpowiedniej metody zapobiegania ciąży.

Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe bez estrogenu – jak działają, czym są

Jednoskładnikowe tabletki antykoncepcyjne, znane jako mini-pills to popularna i wysoce skuteczna doustna metoda antykoncepcji. W ich skład wchodzą wyłącznie progestageny, co oznacza, że nie posiadają komponenty estrogenowej, którą zawierają tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe.

Antykoncepcja hormonalna tego typu jest dostępna w małych dawkach, takich jak 0,35 mg noretysteronu lub 0,03–0,075 mg dezogestrelu (w Polsce najczęściej stosowany jest dezogestrel w dawce 75 µg). Gestageny, stosowane jako środki antykoncepcyjne, działają głównie poprzez hamowanie owulacji. Dzieje się tak, w wyniku zmniejszenia poziomu hormonów gonadotropowych, co zapobiega dojrzewaniu i uwalnianiu komórki jajowej. 

Składniki tabletek jednoskładnikowe wywierają również wpływ na śluz szyjkowy i endometrium. Dochodzi do zagęszczenia śluzu (zwiększenia jego lepkości) przez co jest on nieprzenikalny dla plemników oraz ścieńczenia błony śluzowej macicy, co uniemożliwia zagnieżdżenie się zarodka.

Tabletka jednoskładnikowa – dla kogo zalecany jest ten typ antykoncepcji?

Głównym zadaniem mini-pills jest zapobieganie owulacji, zagęszczanie śluzu szyjkowego, co utrudnia przejście plemników, oraz wpływanie na błonę śluzową macicy, co zmniejsza szanse na zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej. Dzięki tym mechanizmom, jednoskładnikowa antykoncepcja hormonalna oferuje wysoką skuteczność przy jednoczesnym zmniejszeniu ryzyka działań niepożądanych.

Tabletka jednoskładnikowa, oparta wyłącznie na zawartości progestagenów, jest alternatywą dla preparatów zawierających estrogen. Ta metoda jest szczególnie polecana kobietom, które z różnych przyczyn nie mogą lub nie chcą stosować estrogenu. Wyróżnia się ona mniejszą liczbą działań niepożądanych i może być stosowana przez kobiety karmiące piersią, a także przez te, które mają przeciwwskazania do stosowania estrogenów, takie jak historia zakrzepicy czy nadciśnienie tętnicze.

Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe są szczególnie zalecane w sytuacjach, gdy stosowanie estrogenów może być szkodliwe lub niebezpieczne dla zdrowia. Tego rodzaju antykoncepcja jest odpowiednia przede wszystkim dla:

• Kobiet karmiących piersią - metoda ta nie tylko nie zakłóca procesu laktacji, ale również nie zmniejsza ilości produkowanego mleka ani nie wpływa na jego wartości odżywcze. Co więcej, nie odnotowano negatywnego wpływu na rozwój psychofizyczny dzieci, których matki stosowały tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe jako antykoncepcję po porodzie.
• Kobiet po 40. roku życia - dla kobiet w tej grupie wiekowej, istotne jest dobranie odpowiedniej metody antykoncepcji, dostosowanej do ich indywidualnych potrzeb. Antykoncepcja jednoskładnikowa, która nie zawiera estrogenu nie zwiększa tak znacznie ryzyka wystąpienia zakrzepów oraz chorób z nimi związanych jak inne metody antykoncepcji hormonalnej.
• Kobiet otyłych - brak estrogenów w składzie niweluje ryzyko zatrzymywania wody w organizmie i obrzęków.
• Kobiet palących papierosy - estrogen obecny w tabletkach dwuskładnikowych może być bardzo niebezpieczny w połączeniu z nikotyną, ponieważ zwiększa ryzyko zakrzepicy, co może prowadzić do zawału serca lub udaru. Kobiety, które palą papierosy (zarówno tradycyjne, jak i elektroniczne), mogą jednak stosować jednoskładnikową antykoncepcję, ponieważ nie wpływa ona na ryzyko wystąpienia tych chorób.
• Młodych dziewcząt – tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe są odpowiednie dla nastolatek ze względu na korzystny profil bezpieczeństwa. Wywierają one łagodniejszy wpływ na gospodarkę hormonalną organizmu i cykl miesięczny. Mogą przyczyniać się również do zmniejszenia intensywności bólu menstruacyjnego.

Każda metoda antykoncepcji powinna być dobrana indywidualnie, po konsultacji z lekarzem. Lekarz ginekolog oceni stan zdrowia, potrzeby i preferencje pacjentki, a także wystawi e-receptę. Warto pamiętać, że żadna metoda nie jest idealna dla każdej kobiety, a wybór powinien być świadomą decyzją, uwzględniającą zarówno skuteczność, jak i komfort stosowania. Jednoskładnikowa antykoncepcja hormonalna jest jedną z opcji, która może być odpowiednia dla wielu kobiet, szczególnie tych, które poszukują metody bezestrogenowej.

Tabletka jednoskładnikowa - skuteczność

Skuteczność tabletek jednoskładnikowych jest wysoka, a wskaźnik Perla, który określa odsetek ciąż po roku stosowania danej metody antykoncepcyjnej wynosi 0,51% przy poprawnym stosowaniu. Ważne jest, aby tabletki były stosowane codziennie o tej samej porze, bez robienia przerw, co różni je od tabletek dwuskładnikowych. Brak przerwy w stosowaniu jest związany z mniejszą aktywnością zawartego w nich hormonu, co jest kluczowe dla utrzymania ich skuteczności. 

Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe - zalety

Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe, znane również jako minipigułki, stanowią innowacyjne rozwiązanie w dziedzinie planowania rodziny. Ich głównym atutem jest wysoka skuteczność, co potwierdza niski wskaźnik Pearla, świadczący o minimalnym ryzyku niechcianej ciąży przy prawidłowym stosowaniu. Jest to szczególnie istotne dla kobiet, które poszukują niezawodnej metody antykoncepcji.

Jedną z kluczowych zalet mini- pills jest ich bezpieczeństwo i odwracalność działania. W przeciwieństwie do niektórych innych metod antykoncepcyjnych, po zaprzestaniu przyjmowania tabletek, płodność kobiety szybko wraca do normy, co jest ważne dla tych, które planują potomstwo w przyszłości.

Bezpieczeństwo stosowania tabletek jednoskładnikowych jest również istotne dla kobiet z pewnymi schorzeniami np. z cukrzycą czy nadciśnieniem. W tych przypadkach, jednoskładnikowe tabletki antykoncepcyjne mogą być preferowaną opcją, ponieważ nie zawierają estrogenu, który może zwiększać ryzyko powikłań zdrowotnych.

Kolejnym aspektem, który przemawia za wyborem tego rodzaju tabletek, jest ich wpływ na endometriozę – stan, który może powodować ból i inne komplikacje. Stosowanie jednoskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych może pomóc w łagodzeniu objawów tej choroby.

Podsumowując, minipigułki oferują szereg korzyści, które sprawiają, że są one atrakcyjną i praktyczną opcją antykoncepcyjną dla wielu kobiet. Ich skuteczność, bezpieczeństwo, uniwersalność i wygoda stosowania to cechy, które wyróżniają je na tle innych dostępnych metod. Warto jednak pamiętać, że wybór odpowiedniej metody antykoncepcji powinien być dokonany po konsultacji z lekarzem, który pomoże dostosować ją do indywidualnych potrzeb i warunków zdrowotnych każdej kobiety.

Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe – wady i skutki uboczne minipigułek

Przyjmowanie tabletek jednoskładnikowych wymaga ścisłego przestrzegania zaleceń dotyczących dawkowania, aby zapewnić ich skuteczność. 

Opóźnienie w zażyciu tabletki o więcej niż 3-4 godziny może znacząco zmniejszyć ich skuteczność.

W przypadku, gdy zwłoka w zażyciu tabletki przekroczy 12 godzin, niezbędne jest niezwłoczne przyjęcie zapomnianej dawki oraz kontynuacja regularnego przyjmowania kolejnych tabletek. Dodatkowo, przez okres siedmiu dni należy zastosować dodatkową metodę antykoncepcyjną (np. prezerwatywy). Regularność przyjmowania tabletek, co 24 godziny, jest kluczowa dla utrzymania ciągłości działania leku.

Tabletki te należy przyjmować codziennie, bez robienia przerw między opakowaniami.

Ważne jest, aby mieć świadomość, że antykoncepcja hormonalna wymaga czasu, aby stać się w pełni skuteczną. Tabletki jednoskładnikowe nie zapewniają ochrony od przyjęcia pierwszej tabletki. Aby uniknąć niechcianej ciąży, zaleca się stosowanie dodatkowych metod zabezpieczających, takich jak prezerwatywy, przez pierwszy tydzień przyjmowania pigułek. Jest to kluczowe, ponieważ organizm potrzebuje czasu na adaptację do zmian hormonalnych.

Należy także pamiętać, że antykoncepcja hormonalna nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową (choroby weneryczne).

Natomiast wśród potencjalnych działań niepożądanych stosowania minipigułek wymienia się możliwość wystąpienia nieregularnych krwawień lub plamień między miesiączkami, co może być uciążliwe dla niektórych kobiet.  

Tabletki jednoskładnikowe mogą wywoływać skutki uboczne takie jak:

• zaburzenia nastroju,
• zmiany trądzikowe,
• zaostrzenie istniejących problemów skórnych
• wzrost masy ciała
• nasilone wypadanie włosów
• ból piersi
• spadek libido.

Przed podjęciem decyzji o stosowaniu minipigułek, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem i dokładnie omówić wszystkie zalety i wady, a także potencjalne skutki uboczne. Lekarz może pomóc w ocenie indywidualnego ryzyka i doborze najodpowiedniejszej metody antykoncepcji, biorąc pod uwagę historię medyczną.

Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe - przeciwwskazania

Przed zastosowaniem tej metody antykoncepcji pacjentki muszą być świadome istnienia przeciwwskazań do jej stosowania. 
Należą do nich między innymi:

• choroby serca,
• ciężkie zaburzenia funkcjonowania wątroby,
• nowotwory hormonozależne,
• krwawienia z pochwy o nieznanym pochodzeniu.

Ponadto, kobiety cierpiące na chorobę zakrzepowo-zatorową żył również powinny unikać stosowania tego typu antykoncepcji. W takich przypadkach stosowanie tego rodzaju leków może być niebezpieczne i wymaga konsultacji z lekarzem.

Tabletki jednoskładnikowe – jak zażywać?

Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe to metoda regulacji cyklu i zapobiegania ciąży, która wymaga systematyczności i precyzji. Każdego dnia, o stałej porze, należy spożyć jedną tabletkę, popijając ją niewielką ilością wody. Rozpoczęcie kuracji powinno się zbiegać z pierwszym dniem cyklu menstruacyjnego (pierwszy dzień okresu), co sprzyja skuteczności działania. Kontynuacja przyjmowania tabletek przez pełne 28 dni jest kluczowa, a po zakończeniu jednego opakowania, bez przerwy, należy rozpocząć kolejne. Brak przerwy w zażywaniu tabletek jest kluczowy, ponieważ nawet krótka przerwa może zmniejszyć ich skuteczność.  Ścisłe przestrzeganie tych zasad jest gwarancją optymalnej ochrony i efektywności metody. 

W przypadku zapomnienia o tabletce, należy ją zażyć jak najszybciej, jednak jeśli opóźnienie przekroczy 12 godzin, skuteczność antykoncepcji może być zmniejszona. W takich sytuacjach zaleca się dodatkowe zabezpieczenie, na przykład za pomocą prezerwatywy, przez kolejne 7 dni. 

Ceny tabletek antykoncepcyjnych jednoskładnikowych

Cena tabletek antykoncepcyjnych jednoskładnikowych może się różnić, zależnie od marki i składu. Zazwyczaj kosztują one od 15 do 50 złotych za opakowanie, które wystarcza na miesięczną kurację.

---

Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

E-recepta online

Lekarz rodzinny

Lekarz ginekolog

Tabletki antykoncepcyjne: konsultacja z e-receptą

Tabletka dzień po: konsultacja z e-receptą

---

Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.