Menopauza a osteoporoza - bóle kości i stawów
Autor: Redakcja Dimedic
Wiele kobiet w trakcie menopauzy skarży się na bóle kości i stawów.
Nie wolno lekceważyć tych objawów, gdyż mogą one oznaczać pojawienie się osteoporozy.
Gęstość mineralna kości maleje wraz ze starzeniem się organizmu, ale u kobiet, u których jajniki przestają produkować żeńskie hormony płciowe, osteoporoza może pojawić się szybciej, powodując groźne złamania.
Czym jest osteoporoza?
Osteoporoza nazywana cichym zabójcą jest chorobą, która bardzo często dotyka osoby w podeszłym wieku, a w szczególności kobiety.
Szacuje się, że już co trzecia kobieta po menopauzie (leki na menopauzę) ma osteoporozę.
Dzieje się tak, ponieważ w okresie menopauzy jajniki produkują coraz mniej estrogenów, hormonów żeńskich, które wpływają korzystnie na metabolizm kostny.
Gdy ich brakuje, bardzo szybko może dojść do zmniejszenia masy kostnej.
Dlatego ryzyko wystąpienia złamania kości w wyniku osteoporozy u 50-letnich kobiet wynosi aż 40 procent, a u mężczyzn jedynie 13-22 procent.
Problem jest poważny, ponieważ powikłania po osteoporozie to bardzo częste przyczyny zgonów w krajach rozwiniętych.
Osteoporoza - przyczyny choroby
Osteoporoza nazywana kiedyś zrzeszotnieniem kości to fizjologiczna utrata mineralnej gęstości kości. Proces ten nasila się wraz z wiekiem.
Od 30. roku życia człowiek traci średnio prawie 1 procent objętości kości.
roces ten przyspiesza, gdy prowadzimy nieodpowiedni tryb życia, brakuje nam ruchu lub towarzyszą nam inne choroby ogólnoustrojowe.
W 80 procentach pacjentów występuje osteoporoza pierwotna, która jest naturalnym następstwem starzenia się organizmu, reszta to osteoporoza wtórna.
Trudno zatrzymać naturalne procesy związane ze starzeniem się organizmu, jednak ryzyko wystąpienia osteoporozy zależy nie tylko od nich.
Częściej na osteoporozę chorują osoby, które:
- palą papierosy
- nadużywają alkoholu
- nie uprawiają żadnego sportu
- preferują dietę ubogą w wapń i witaminę D
- mają drobną budowę ciała
- zbyt wcześnie przeszły menopauzę
- doświadczyły w dotychczasowym życiu wielu złamań, a osteoporozę zdiagnozowano też u innych członków rodziny
- cierpią na cukrzycę, zaburzenia wchłaniania, choroby reumatyczne
- przyjmują niektóre leki (np. heparynę, glikokortykosteroidy, leki przeciwpadaczkowe)
- są długo unieruchomione
- brakuje im światła słonecznego.
Zobacz artykuł:
Uderzenia gorąca w menopauzie. Jak sobie z nimi radzić?
Objawy osteoporozy
Osteoporoza jest bardzo podstępną chorobą, ponieważ początkowo nie daje żadnych objawów, bardzo często pacjent dowiaduje się o niej, gdy dochodzi do złamania kości długich, zwłaszcza kości przedramienia, w nadgarstku i szyjki kości udowej.
Niepokojącym objawem, który niestety często jest bagatelizowany przez pacjentów, jest silny ból kręgosłupa, będący wynikiem złamań kręgów.
Jeśli bólowi towarzyszy także ograniczenie ruchowe, zwyrodnienie, problemy w schylaniu się, podnoszeniu przedmiotów, kaszel, drętwienie, a nawet niedowład kończyn – to znak, że interwencja lekarska jest konieczna.
Pamiętajmy, że po złamaniu trzonu kręgowego, które często jest lekceważone i nierozpoznane, co piąty pacjent umiera w ciągu pięciu lat.
Czytaj: Domowe sposoby na menopauzę - naturalne leki i preparaty
Osteopenia – pierwszy ważny sygnał
U kobiet po menopauzie bardzo często w pierwszej kolejności może pojawić się osteopenia, która przez wielu lekarzy jest uważana za pierwsze stadium osteoporozy.
Przy osteopenii pacjent ma już zmniejszoną gęstość kości, ale nadal zachowane są zdolności do właściwej mineralizacji kości, bo fosforany wapnia nadal się w nich odkładają.
Okazuje się, że nie u każdej osoby z osteopenią rozwinie się osteoporoza.
Zobacz: HTZ w okresie menopauzy - leki a skutki uboczne
Densytometria – jak rozpoznać osteoporozę i osteopenię?
Jednym z najlepszych metod diagnostycznych stosowanych w rozpoznawaniu osteoporozy jest badanie densytometryczne, czyli inaczej badanie gęstości kości.
Densytometria to nic innego, jak rodzaj nieinwazyjnego i bezbolesnego badania rentgenowskiego (aparat emituje bardzo małą ilość promieniowania).
Najczęściej bada się bliższy koniec kości udowej i odcinek lędźwiowy kręgosłupa.
Wynik badania uzyskuje się porównując gęstość kości badanej osoby z:
- gęstością kości młodych zdrowych osób (tzw. T-score)
- gęstością kości rówieśników (tzw. Z-score)
Jak wygląda badanie densytometryczne?
Pacjent jest mierzony i ważony, następnie kładzie się na stole, do którego przymocowany jest aparat wykonujący zdjęcia.
Pacjent nie musi być na czczo przed badaniem, jednak dobrze, jeśli 12 godzin wcześniej nie będzie przyjmował wapnia.
W trakcie badania pacjent nie powinien mieć na sobie żadnych metalowych przedmiotów.
Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia wyniki należy odczytywać w następujący sposób:
- norma: T-score powyżej -1
- osteopenia: T-score od -1 do -2,5
- osteoporoza: T-score poniżej - 2,5
Osteoporoza leczenie
Nie można wyleczyć osteoporozy pierwotnej, tak jak nie można zatrzymać procesów starzeniowych ludzkiego organizmu.
Nie oznacza to jednak, że nie powinno się leczyć osteoporozy.
Wręcz przeciwnie, jest to konieczne, żeby zahamować przebieg choroby.
Odpowiednio dobrane leki pozwalają zmniejszyć ryzyko złamań kręgów o 60 procent, a innych kości o 40 procent. Do leczenia osteoporozy stosuje się:
- bisfosfoniany
- anelinian strontu
- teryparatyd
- kalcytoninę łososiową
- raloksyfen
- denozumab
- hormonalną terapię zastępczą.
Oprócz stosowania leków bardzo ważne w leczeniu osteoporozy są zmiany w dotychczasowym życiu, które pozwalają nawet o jedną trzecią zmniejszyć utratę tkanki kostnej.
Warunkiem prawidłowej terapii osteoporozy jest suplementacja wapnia i witaminy D. Ważne jest, żeby co pewien czas kontrolować poziom wapnia we krwi.
Dobowe zapotrzebowanie na wapń zależy od wieku pacjenta i wynosi:
- dla dzieci do 10. roku życia – 800 mg
- dla młodzieży i dorosłych – 1000 mg
- dla kobiet w ciąży, w trakcie karmienia piersią i po menopauzie oraz seniorów – 1500 mg
Osteoporoza dieta
Komponując dietę dla osoby z osteoporozą trzeba pamiętać, że wapń słabo wchłania się z przewodu pokarmowego (dodatkowo zmniejsza jego wchłanianie obecność w jadłospisie szpinaku, szczawiu, otrąb pszennych, herbaty).
Najwięcej wapnia dostarczają mleko i jego przetwory. 1000 mg wapnia znajdziemy w:
- 3 szklankach mleka
- 2 szklankach mleka
- 2 plasterkach żółtego sera
- 3-4 kefirach
- 1000 mg białego sera
- 3 jogurtach
Dobrymi źródłami witaminy D są tłuste ryby, takie jak śledź, makrela, sardynki, tran, mleko, margaryny i jaja. Nie zapominajmy jednak, że niedobory witaminy D można też uzupełnić w trakcie ekspozycji na słońce (2-3 razy w tygodniu po 15 minut ekspozycji).
W diecie przy osteoporozie trzeba dbać także o odpowiednie ilości fosforu, który znajdziemy w serach, jajach, mięsie, rybach, pieczywie.
Groźne przy osteoporozie są także: niedobór białka (u osób starszych powoduje utratę masy kostnej i zmniejszenie siły mięśniowej), magnezu, witaminy C i witaminy K.
Przy osteoporozie trzeba uważać ze zbyt dużymi ilościami kawy, rzucić palenie tytoniu i ograniczenie alkoholu.
Osteoporoza leczenie naturalne - ćwiczenia przy osteoporozie
Osoba z rozpoznaną osteoporozą powinna dbać o kondycję fizyczną, trzeba jednak zwrócić uwagę na to, że nie każdy rodzaj aktywności jest wskazany dla osób ze zmniejszoną gęstością kości.
Zalecane są długie spacery, marsze, pilates, stretching, pływanie, jazda na rowerze i ćwiczenia poszczególnych części ciała – ćwiczenia wzmacniające mięśnie pleców i ramion, mięśnie klatki piersiowej, mięśnie pośladków i zewnętrznej części ud.
Podczas ćwiczeń trzeba zadbać o to, żeby nie obciążać nadmiernie kręgosłupa.
Najlepiej unikać jazdy konnej, akrobacji, nagłych zwrotów i skłonów.
Ćwiczenia powinny być wykonywane regularnie, a zakresu ruchu powinien być zwiększany stopniowo.
Sprawdź też: Dieta w menopauzie. Co jeść w okresie klimakterium?
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
