Leki na grzybicę skóry. Maści i kremy na grzybicę skóry na receptę, konsultacja w Dimedic 

Grzybica skóry to stosunkowo częsta przypadłość, która dotyka od 10 do 15% populacji. Może się rozwinąć wskutek nieprzestrzegania zasad higieny, korzystania z basenów publicznych albo po prostu (i jest to najczęstszy scenariusz), zarażając się od chorego. Ryzyko rozwoju choroby wzrasta pod wpływem wielu czynników, m.in. cukrzycy, atopii, zaburzeniach hormonalnych, przy nadmiernej potliwości, osłabieniu odporności, a także w ciąży czy w podeszłym wieku.

Ponieważ możliwych scenariuszy zachorowania jest tak wiele, warto wiedzieć, w jaki sposób się ją leczy, jaka jest najlepsza maść na grzybicę skóry oraz jakie objawy powinny zwrócić twoją uwagę i skłonić do wizyty u specjalisty.

Grzybica skóry – czym jest

Grzybica skóry (dermomykozy) to zakaźna, przewlekła choroba dermatologiczna z tendencją do nawrotów. Za jej rozwój zazwyczaj odpowiadają tzw. dermatofity, grzyby z rodzaju  Epidermophyton, Trichophyton i Microsporum. To rodzaj mikroorganizmów zdolnych do rozkładu keratyny – białka budującego włosy, paznokcie i warstwę rogową naskórka – które są rezerwuarem dla tych patogenów.

Leki na grzybicę skóry

Leki na grzybicę skóry można podzielić na:

• azole (ketokonazol, klotrimazol, ekonazol, bifonazol, izokonazol, mikonazol);
• pochodne alliloaminy (terbinafina, naftyfina);
• pochodna pirydynonu (cyklopiroks z olaminą);
• antybiotyki polienowe (nystatyna, natamycyna, amfoterycyna B);
• echinokandyny (kaspofungina, mykafungina, anidulafungina)
• analog cytozyny (flucytozyna).

Leki przeciwgrzybicze wykazują różne mechanizmy działania, które również stanowią kryterium klasyfikacji tych substancji:

• hamowanie syntezy ergosterolu (pochodne azolowe, alliloaminy, amorolfiny) – ergosterol to ważny składnik błony komórkowej grzybów. Jego niedobór powoduje zmiany w metabolizmie lipidów i fosfolipidów, które z kolei przyczyniają się do gromadzenia toksycznych związków we wnętrzu komórki. W zależności od stężenia substancji i szczepu grzybów, leki z tej grupy działają grzybostatycznie lub grzybobójczo. 
• zaburzenie funkcji błony komórkowej (polieny) – tworzą kompleksy z ergosterolem, prowadząc do powstania porów w błonie komórkowej, przez które rozmaite cząsteczki mogą opuszczać jej wnętrze.
• hamowanie syntezy glukanów ściany komórkowej (echinokandyny) – zahamowanie syntezy ważnego komponentu błony komórkowej prowadzi do zaburzenia osmozy komórki i śmierci.
• hamowanie syntezy kwasów nukleinowych (flucytozyna) – zaburza syntezę DNA grzyba, a tym samym proces podziałów jego komórek.
• hamowanie transportu leucyny, czyli aminokwasu egzogennego, do komórki grzyba (cyklopiroksolamina) – powoduje utratę przez komórkę ważnych składników.

Wybór terapii przeciwgrzybiczej jest uzależniony od stopnia nasilenia zmian i miejsca zakażenia. W niektórych postaciach grzybicy stosuje się substancje wspierające proces leczenia:

• Kwas salicylowy – złuszcza martwy naskórek i pomagają usunąć jego nadmiar, zwiększając penetrację leku na grzybicę skóry przez jej warstwy i nasilając działanie przeciwgrzybicze substancji czynnej. Kwas salicylowy, oprócz działania keratolitycznego, wykazuje efekt bakteriostatyczny, grzybobójczy i antyseptyczny.
• Glikokortykosteroidy – działają przeciwświądowo i przeciwzapalnie.
• Kwas undecylenowy – w zależności od stężenia działa grzybobójczo lub grzybostatycznie.
• Kwas borny – wykazuje działanie przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne, wysuszające i złuszczające.

W zakażeniu grzybiczym większość wymienionych substancji aplikuje się miejscowo. Najczęstszym wyborem terapeutycznym w przypadku grzybic skóry są nystatyna, natamycyna, klotrimazol i cyklopiroks. W postaci doustnej stosuje się najczęściej terbinafinę, itrakonazol i flukonazol. O wyborze farmakoterapii decyduje lekarz dermatolog, który po postawieniu diagnozy, przepisuje receptę (tradycyjną lub e-receptę).

Maści na grzybicę skóry

Maści na grzybicę skóry przy niektórych postaciach zakażenia, np. grzybicy międzypalcowej stóp, to preferowana formuła leku. Maści i kremy z cyklopiroskem, terbinafiną czy amorfoliną są zalecane przy grzybicy skóry gładkiej. Na polskim rynku farmaceutycznym, oprócz kwasu undecylenowego, leki przeciwgrzybicze dostępne w tej formie to maści na grzybicę na receptę.

Kremy na grzybicę skóry

Kremy na grzybicę skóry to popularna opcja terapeutyczna, choć w zależności od lokalizacji, rozległości i nasilenia zmian, mogą stanowić tzw. terapię z wyboru (np. grzybica skóry gładkiej) lub uzupełnienie podstawowego leczenia (np. grzybica owłosionej skóry głowy).

Leki na grzybicę skóry bez recepty

Preparaty OTC ze wskazaniem w leczeniu zakażeń grzybiczych skóry zawierają różne substancje czynne i są dostępne w wielu formułach, takich jak:

• Maści na grzybicę skóry – z kwasem undecylenowym,
• Kremy - z klotrimazolem, mykonazolem, ketokonazolem, bifonazolem, cyklopiroksolaminą,
• Pudry – z mykonazolem, kwasem undecylenowym,
• Zawiesiny – z cyklopiroksolaminą
• Żele – z cyklopiroksolaminą
• Płyny – z chlormidazolem, z kwasem bornym
• Szampony – z ketokonazolem, cyklopiroksolaminą.

Przy niepokojących zmianach, takich jak.

• łuszczenie naskórka
• świąd
• grudki i pęcherzyki
• stan zapalny
• ogniska łysienia na owłosionej skórze głowy
• pieczenie skóry

można rozważyć miejscową terapię przeciwgrzybiczą za pomocą środków dostępnych bez recepty. Leczenie za ich pomocą  zazwyczaj trwa 2-4 tygodnie. Jeśli po 2-3 tygodniach nie widać poprawy, należy się skonsultować z lekarzem.

W zakażeniach jamy ustnej wywołanych przez Candida albicans skuteczne okazały się zioła: imbir lekarski, ashwagandha. Właściwości przeciwgrzybicze wykazują również olejki: herbaciany, tymiankowy, goździkowy i oreganowy.

W przychodni online Dimedic możesz się umówić na wideokonsultację lub teleporadę z lekarzem dermatologiem.