Uciążliwy, nieestetyczny, wstydliwy: trądzik różowaty. Leczenie tej przewlekłej choroby o nieustalonej etiologii wymaga zastosowania szerokiego arsenału środków farmakologicznych. Co stosować – tabletki na trądzik, maści, kremy, żele? Z antybiotykiem czy bez?
Leczenie trądziku różowatego jest procesem złożonym i trudnym ze względu na szczególny charakter i nie do końca poznaną patogenezę choroby. Trądzik różowaty jest schorzeniem, w przebiegu którego pacjenci zmagają się w kolejnych, następujących po sobie fazach, z takimi dolegliwościami, jak:
utrwalone zmiany naczyniowe, powodujące rumień na twarzy (postać rumieniowa),
grudki i krostki zbliżone do wykwitów skórnych typowych dla innych postaci trądziku (postać grudkowo-krostkowa),
przerosty i nacieki, deformujące środkową część twarzy, obejmujące zwłaszcza nos - tzw. kalafiorowatość nosa (postać guzowata).
Niekiedy też trądzik różowaty obejmuje oczy, powodując bolesność, pieczenie i łzawienie. Ze względu na szeroki zakres objawów oraz niepełną znajomość stojących za nimi mechanizmów, w leczeniu trądziku różowatego stosuje się zarówno środki o działaniu miejscowym, jak też farmaceutyki ogólnoustrojowe, w szczególności antybiotyki i chemioterapeutyki.
Spośród środków dostępnych na receptę, najczęściej stosowane leki na trądzik różowaty o działaniu miejscowym, to:
metronidazol – lek przeciwinfekcyjny, chemioterapeutyk działający bakteriobójczo i pierwotniakobójczo. Pochodna imidazolu. Wykazuje skuteczność wobec bakterii beztlenowych oraz grzybów, ma też właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Lek uszkadza DNA nużeńców - bytujących w ludzkiej skórze pajęczaków, które wedle jednej z uprawdopodobnionych przyczyn odpowiedzialne są za część przypadków trądziku różowatego. Uważa się, że metronidazol jest tzw. złotym standardem w leczeniu trądziku różowatego, a to ze względu na względnie dużą skuteczność w łagodzeniu jego objawów oraz niską częstotliwość występowania niepożądanych efektów ubocznych. Skuteczny zwłaszcza w postaci rumieniowej;
erytromycyna i klindamycyna – antybiotyki, z których pierwszy należy do grupy makrolitów, a drugi linkozamidów. W leczeniu trądziku różowatego stosowane alternatywnie wobec braku skuteczności pozostałych środków. Wykazują skuteczność przede wszystkim w zwalczaniu objawów ropnych;
takrolimus, pimekrolimus – inhibitory kalceneuryny. Bardzo silnie działające leki immunopresyjne, osłabiające aktywność układu odpornościowego. Podobnie jak cyklosporyna, hamują produkcję cytokin prozapalnych oraz ograniczają aktywność limfocytów T;
adapalen – lek o działaniu zbliżonym do retinoidów, czyli pochodnych witaminy A. Stosunkowo rzadko wybierany w leczeniu trądziku różowatego. Działa przeciwzapalnie, wykazuje skuteczność w zwalczaniu grudek i krostek.
Pozostałe leki przeznaczone do stosowania miejscowego mają nieco słabsze działanie. Zalecane kremy, żele i maści na trądzik różowaty bez recepty zawierają takie substancje czynne, jak:
kwas azelainowy – kwas dikarboksylowy o właściwościach przeciwutleniających, przeciwzapalnych i przeciwbakteryjnych. Działa złuszczając skórę i likwidując przebarwienia. Do stosowania głównie w leczeniu postaci grudkowo-krostkowej, ale nie rumieniowej (możliwość dodatkowego podrażniania skóry);
nadltlenek benzoilu – działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, złuszcza naskórek, redukuje świąd. Zalecany do stosowania w połączeniu z klindamycyną, zwłaszcza do leczenia postaci guzowatej (przerostowo-naciekowej) choroby;
sulfacetamid sodu plus siarka – środek o działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwgrzybiczym i keratolitycznym. Ułatwia usuwanie zrogowaciałych tkanek.
Jeśli leczenie miejscowe nie przynosi rezultatów, niezbędne jest wdrożenie terapii ogólnoustrojowej. Najczęściej stosowane tabletki na trądzik różowaty to:
tetracyklina (zamiennie także: doksycyklina, limecyklina oraz minocyklina) – antybiotyki należące do grupy tetracyklin. W leczeniu trądziku różowatego kluczowy jest jeden z mechanizmów ich działania, czyli hamowanie proteaz serynowych. Tetracyklina uważana jest za podstawowy lek o działaniu ogólnym, skuteczny w postaci rumieniowej oraz grudkowo-krostkowej choroby;
izotretinoina – lek z grupy retinoidów. Działa regulując mechanizm rogowacenia naskórka. Prowadzi też to obniżenia aktywności gruczołów łojowych, zmniejszając wydzielanie sebum. Obniża także aktywność układu odpornościowego, zmniejszając odczyn zapalny.
Jako tabletki na trądzik różowaty alternatywnie zaleca się też niekiedy stosowanie takich antybiotyków, jak azytromycyna, klarytromycyna, erytromycyna, amoksacylina, ampicylina czy penicylina. Zastosowanie znajduje też doustny metronidazol.
Farmakoterapia jest podstawowym i nieodzownym sposobem zwalczania trądziku różowatego, nie mniej duże znaczenie ma w tej materii też właściwa profilaktyka, przydatne mogą się okazać także różnego typu kosmetyki oraz zioła. Jak leczyć trądzik różowaty domowymi sposobami?
Stosuj preparaty wzmacniające naczynia krwionośne, zapobiegające występowaniu zmian rumieniowych. W składzie maści, kremów, toników i innych dermokosmetyków szukaj takich substancji, jak kwas azelainowy, witamina C, diosmina. Unikaj produktów zawierających alkohol.
Pij zioła na trądzik różowaty, szukaj też ekstraktów roślinnych w kosmetykach. Na trądzik różowaty idealne są: kopytnik, kasztanowiec, miłorząb japoński, zielona herbata, arnika górska, rumianek, rdest ptasi, jeżówka wąskolistna.
Stosuj dietę eliminacyjną. Unikaj alkoholu, papierosów, kawy oraz ostrych przypraw, potraw smażonych, mleka i jego przetworów, słodyczy oraz innych produktów drażniących lub rozszerzających naczynia krwionośne, zwiększających ryzyko wystąpienia zmian rumieniowych.
Dbaj o ochronę twarzy przed niekorzystnymi warunkami środowiskowymi (mróz, wiatr, silne słońce, dym z kominów, zanieczyszczenia przemysłowe i komunikacyjne), stosując kremy ochronne (m.in. z filtrem UV).
Pamiętaj: trądzik różowaty jest poważną chorobą o charakterze zapalnym. Domowe sposoby nie powinny stanowić podstawy terapii, a jedynie być jej uzupełnieniem. Leczenie trądziku różowatego wymaga zastosowania środków farmakologicznych pod kontrolą lekarza. Jeśli nie masz czasu na wizytę w gabinecie lub wstydzisz się swojej dolegliwości, w internetowej poradni Dimedic możesz wygodnie i bez wychodzenia z domu zasięgnąć konsultacji online.
Subskrybuj newsletter Dimedic i otrzymuj najciekawsze informacje oraz aktualne oferty. W mailu powitalnym otrzymasz e-book na temat menopauzy.
