Trądzik pospolity: leczenie, przyczyny, objawy. Jaki lek?
Autor: Joanna Woźniak
Trądzik pospolity to najczęściej występująca dermatoza. Dotyka 80-100 proc. populacji osób młodych, między 11. a 30. rokiem życia. Trądzik pospolity może mieć różny przebieg – od łagodnego do ciężkiego, wymagającego skomplikowanego leczenia. Sprawdź, jakie są przyczyny trądziku pospolitego, jak się objawia, a także jak przebiega leczenie.
Trądzik pospolity
Trądzik pospolity (Acne vulgaris) jest najczęściej występują chorobą skóry. Szacuje się, że dermatoza może dotyczyć 80-100 proc. populacji osób młodych, między 11. a 30. rokiem życia. Szczyt zachorowań przypada na 15-16 rok życia u kobiet i 17-18 r.ż. u mężczyzn.
Trądzik pospolity charakteryzuje się łojotokiem oraz tworzeniem się różnego rodzaju wykwitów skórnych – zaskórników, krost, grudek, guzów i cyst. Występuje w tym miejscach na ciele, w których jest najwięcej gruczołów łojowych - głównie na twarzy, ale także na plecach i klatce piersiowej.
Choroba stanowi poważany problem terapeutyczny, psychologiczny i społeczny. Bywa źródłem depresji wśród nastolatków oraz przyczyną stygmatyzacji ze strony rówieśników.
Przyczyny trądziku pospolitego
Trądzik pospolity jest dermatozą o wieloczynnikowym podłożu. Wśród przyczyn trądziku pospolitego wymienia się zwłaszcza takie czynniki jak:
- uwarunkowania genetyczne,
- nadmierną produkcję sebum przez gruczoły łojowe,
- zaburzenia hormonalne,
- wpływ bakterii i drożdżaków,
- nieprawidłowe rogowacenie ujść mieszków włosowych (nagromadzenie korneocytów),
- procesy immunologiczne,
- inne czynniki prowokujące występowanie wykwitów na skórze.
Objawy trądziku pospolitego
Trądzik pospolity ma bardzo zróżnicowany obraz kliniczny. Objawia się występowaniem różnego rodzaju wykwitów skórnych, zarówno o charakterze zapalnym, jak i niezapalnym.
Do zmian zapalnych należą grudki, krosty i cysty, natomiast do niezapalnych – zaskórniki otwarte i zamknięte. Początkowo u pacjentów obserwuje się zmiany niezapalne, które z czasem przeistaczają się w zapalne.
Wykwity skórne lokalizują się najczęściej na twarzy, a także na plecach i klatce piersiowej, czyli tam, gdzie występuje największa ilość gruczołów łojowych. U niektórych pacjentów obserwuje się wykwity skórne także na pośladkach, ramionach, brzuchu.
Trądzik zwykły – klasyfikacja
W zależności od rodzaju zmian skórnych wyróżnia się następujące postaci trądziku pospolitego:
- młodzieńczy: zaskórnikowy – u pacjentów obserwuje się głównie zaskórniki otwarte i zamknięte, grudkowo-krostkowy – poza zaskórnikami obserwuje się także grudki i krosty, guzkowo-cystowy – poza wymienionymi wyżej wykwitami, występują też guzy i cysty,
- ropowiczy – poza typowymi zmianami trądzikowymi, na skórze tworzą się ropne torbiele,
- skupiony – na skórze obserwuje się głębokie nacieki i torbiele ropne z tendencją do zlewania się, zmiany lokalizują się także na pośladkach, ramionach, brzuchu,
- bliznowcowy – w miejscu wykwitów, zwykle charakterystycznych dla trądziku ropowiczego lub skupionego, tworzą się bliznowce,
- odwrócony – charakteryzuje się występowaniem przetok i bliznowaceniem,
- pioronujący – poza zmianami skórnymi, takimi jak ropnie i martwica krwotoczna, występują inne objawy – m.in. gorączka i bóle mięśniowe,
- martwiczy – występuje na owłosionej skórze głowy, a zmiany skórne ulegają martwicy.
Ponadto wyróżnia się jeszcze szczególne postaci trądziku pospolitego, takie jak:
- niemowlęcy – dotykający dzieci zwykle między 3. a 6. miesiącem życia,
- samouszkadzający – powstaje na skutek wyciskania i drapania wykwitów skórnych,
- wywołany: polekowy – wywołany środkami farmaceutycznymi, kosmetyczny – wywołany substancjami chemicznymi znajdującymi się w kosmetykach, zawodowy – wywołany różnego rodzaju substancjami drażniącymi, Majorca – wywołany zbyt wysoką temperaturą.
Jak leczyć trądzik pospolity?
W większości przypadków trądzik pospolity ma łagodny przebieg i wymaga leczenia miejscowego oraz właściwej pielęgnacji skóry. Jednakże u około 15 proc. pacjentów diagnozuje się ciężkie postaci choroby, które wymagają specjalistycznego i ogólnego leczenia.
W leczeniu miejscowym stosuje się:
- antybiotyki na trądzik - głównie klindamycynę, erytromycynę oraz tetracyklinę,
- kwas azelainowy,
- nadtlenek benzoilu,
- retinoidy - tretinoina, adapalen i tazaroten.
Natomiast pielęgnacja skóry polega głównie na utrzymywaniu jej w czystości. Pacjenci powinno stosować dermokosmetyki oczyszczające, które nie zawierają żadnych składników drażniących i nie wysuszają skóry, a w przypadku przesuszania się skóry także kosmetyki nawilżające bez zawartości tłuszczu.
W cięższych stanach pacjenci wymagają leczenia ogólnego. Zastosowanie znajdują głównie antybiotyki, zwłaszcza należące do tetracyklin oraz leki antyandrogenne.
Czytaj też:
- Trądzik u dorosłych - jakie kosmetyki stosować? Leczenie
- Przyczyny trądziku w różnych miejscach na ciele
- Dieta na trądzik i jego różne odmiany. Czego nie jeść?
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Janda K., Chwiłkowska M., Trądzik pospolity – Etiologia, klasyfikacja, leczenie, Annales Academiae Medicae Stetinensis Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie 2014, 60, 2, 13–18.
- Iwanek K., Trądzik pospolity, Lek w Polsce VOL 25 NR 01’15 (284).
- Statucka P., Etiopatogeneza, klinika i leczenie trądziku pospolitego, Praca licencjacka napisana pod kierunkiem prof. dr hab. Barbary Raszeji-Kotelby, Poznań 2007.
Podobne artykuły
