Łysienie androgenowe, co to? Przyczyny i leczenie łysienia androgenowego u mężczyzn i kobiet
Autor: Piotr Brzózka
Włosy wypadają i odrastają w naturalnych cyklach. Gdy jakiś czynnik zaburzy ten proces, włosy tylko wypadają, a w ich miejsce nie pojawiają się nowe. Przyczyny utraty włosów są różne: chorobowe, genetyczne, hormonalne.
Jeżeli pierwszym objawem są postępujące zakola, najprawdopodobniej diagnoza brzmi: łysienie androgenowe. Schorzenie dotyka 70-80 procent mężczyzn i 30-40 procent kobiet, stanowiąc najczęstszy powód utraty włosów.
Łysienie androgenowe - co to, jakie są jego przyczyny
Łysienie androgenowe, znane także jako łysienie typu męskiego lub łysienie genetyczne, to powszechna forma łysienia, która dotyka głównie mężczyzn, choć może również występować u kobiet. Jest zwykle skutkiem dziedziczenia genetycznego i reakcji mieszka włosowego na hormony androgenowe, zwłaszcza na dihydrotestosteron (DHT), który jest pochodną testosteronu.
Mechanizm powstawania łysienia androgenowego jest złożony i obejmuje wiele czynników. Kluczową rolę odgrywają receptory androgenowe na powierzchni komórek mieszka włosowego. Kiedy testosteron przekształca się w DHT za pomocą enzymu 5-α-reduktazy, DHT wiąże się z receptorami androgenowymi, prowadząc do skrócenia faz wzrostu włosa i wydłużenia fazy spoczynku. To powoduje stopniowe miniaturyzowanie mieszka włosowego, co ostatecznie prowadzi do zaniku włosa.
Łysienie androgenowe charakteryzuje się typowymi wzorami utraty włosów. U mężczyzn zazwyczaj zaczyna się od cofania się linii owłosienia na skroniach oraz tworzenia tzw. "zakoli" na czole. U kobiet zazwyczaj objawia się rzadszym porostem włosów na wierzchołku głowy, zachowując jednocześnie linie owłosienia na linii przedniej.
Istnieje wiele czynników ryzyka związanych z łysieniem androgenowym, w tym genetyka, poziom hormonów płciowych, starzenie się, dieta, palenie tytoniu i stres.
Zobacz: Mezoterapia skóry głowy (mezoterapia włosów) na łysienie
Łysienie androgenowe – objawy
Wypadanie włosów w łysieniu androgenowym przebiega zazwyczaj według określonego scenariusza, różnego u obu płci.
Łysienie u mężczyzn może zaczynać się już w wieku nastoletnim, około 17-19 urodzin, aczkolwiek w większości przypadków włosy na większą skalę zaczynają wypadać po trzydziestce. W pierwszym etapie choroby następuje charakterystyczne cofanie linii włosów, czego efektem coraz wyższe czoło. Efekt ten szczególnie widoczny jest na skroniach.
W kolejnym etapie powstaje drugie ognisko choroby – włosy zaczynają wypadać na szczycie głowy. Z biegiem lat oba ogniska rozszerzają swój zasięg, aż w końcu łączą się. W wielu przypadkach łysienie androgenowe oznacza utratę większości włosów poza tymi porastającymi potylicę, aczkolwiek należy pamiętać, że przebieg choroby jest silnie zindywidualizowany.
Zobacz: Łysienie telogenowe - przyczyny, objawy i leczenie
Łysienie androgenowe - jakie badania wykonać?
Diagnostyka łysienia androgenowego wymaga przeprowadzenia odpowiednich badań, które pomogą określić przyczynę utraty włosów oraz wykluczyć inne schorzenia prowadzące do tego zjawiska. Badania diagnostyczne mogą obejmować zarówno badania laboratoryjne, jak i ocenę kliniczną stanu skóry głowy i włosów.
Podstawowym badaniem laboratoryjnym przy diagnozie łysienia androgenowego jest oznaczenie poziomu hormonów płciowych, takich jak testosteron, dihydrotestosteron (DHT) oraz hormony tarczycy. Wysoki poziom DHT w surowicy krwi może sugerować nadmierną aktywność enzymu 5-α-reduktazy, co może przyczyniać się do łysienia androgenowego.
Dodatkowo, wykonanie biopsji skóry głowy może być pomocne w ocenie stanu mieszka włosowego oraz wykluczeniu innych przyczyn łysienia, takich jak łuszczyca czy toczeń rumieniowaty układowy. Biopsja umożliwia również ocenę zmian zapalnych w skórze oraz obecność ognisk miniaturyzacji mieszków włosowych, charakterystycznych dla łysienia androgenowego.
Badania obrazowe, takie jak trichoskopia czy dermoskopia, mogą być również przydatne w diagnostyce łysienia androgenowego. Pozwalają one na dokładną ocenę struktury włosa oraz stanu skóry głowy, co może być pomocne w monitorowaniu postępów terapii oraz ocenie skuteczności stosowanych leków.
Warto również przeprowadzić wywiad dermatologiczny oraz rodzinny w celu oceny ewentualnych czynników ryzyka związanych z wystąpieniem łysienia androgenowego. Osoby z historią rodzinną łysienia, a także osoby palące tytoń, mające nadciśnienie czy cukrzycę, mogą być bardziej narażone na rozwój tego schorzenia.
Wykonanie odpowiednich badań diagnostycznych jest kluczowe dla właściwej diagnozy łysienia androgenowego oraz ustalenia odpowiedniego planu terapeutycznego. Skrupulatna ocena stanu skóry głowy, badania laboratoryjne oraz badania obrazowe pozwalają lekarzowi dermatologowi na kompleksową ocenę przyczyn utraty włosów oraz wybór najbardziej odpowiedniej formy terapii dla pacjenta.
Łysienie androgenowe u kobiet
Łysienie androgenowe u kobiet ma inny przebieg. O ile u mężczyzn ma ono charakter zogniskowany, o tyle u płci przeciwnej włosy mają tendencję do silnego, ale rozproszonego przerzedzania się na większej powierzchni głowy, zwłaszcza w jej środkowej części. Proces ten występuje przeważnie w starszym wieku.
Łysienie androgenowe u kobiet spowodowane jest przez testosteron, produkowany między innymi przez jajniki, jednak w mniejszym stopniu niż u mężczyzn znaczenie ma działanie enzymu 5α-reduktazy.
Sprawdź: Zioła na wypadanie i porost włosów - najlepsze zioła na włosy
Łysienie androgenowe – leczenie
Łysienie androgenowe, stanowi trudne wyzwanie terapeutyczne z powodu jego przewlekłego charakteru oraz zróżnicowanych czynników etiologicznych. Leczenie tego schorzenia obejmuje zarówno terapie farmakologiczne, jak i niefarmakologiczne, zwykle dostosowywane indywidualnie do potrzeb i preferencji pacjenta oraz stopnia zaawansowania łysienia. Głównym celem terapii jest zahamowanie postępu utraty włosów oraz stymulacja wzrostu nowych włosów.
Jedną z najczęściej stosowanych terapii farmakologicznych jest minoksydyl, który działa poprzez rozszerzanie naczyń krwionośnych skóry głowy i stymulowanie krążenia krwi, co z kolei może poprawić dostępność składników odżywczych dla mieszka włosowego i stymulować wzrost nowych włosów. Minoksydyl jest dostępny w postaci płynu lub pianki do stosowania miejscowego.
Innym lekiem stosowanym w leczeniu łysienia androgenowego jest finasteryd, który działa poprzez hamowanie aktywności enzymu 5-α-reduktazy, odpowiedzialnego za przekształcanie testosteronu w dihydrotestosteron (DHT) - hormonu uważanego za głównego sprawcę łysienia androgenowego. Finasteryd może być stosowany doustnie w postaci tabletek na łysienie, przypisywanych na receptę przez lekarza dermatologa.
W niektórych przypadkach, szczególnie przy zaawansowanym stadium łysienia, rozważa się terapię chirurgiczną, taką jak przeszczepy włosów. Polega to na przeniesieniu włosów z obszarów, gdzie są one nadmiarowe (np. z tyłu głowy), do obszarów dotkniętych łysieniem. Jest to skuteczna metoda przywracania gęstości włosów, ale wymaga zaawansowanych umiejętności chirurgicznych i może być kosztowna.
W ostatnich latach badania nad terapiami innowacyjnymi, takimi jak terapia komórkami macierzystymi, terapia genowa oraz leczenie za pomocą preparatów stymulujących wzrost włosów, przyniosły pewne obiecujące wyniki. Jednakże większość z tych metod wciąż pozostaje w fazie eksperymentalnej i wymaga dalszych badań klinicznych w celu potwierdzenia ich skuteczności i bezpieczeństwa.
Ponadto, istotnym aspektem leczenia łysienia androgenowego jest edukacja pacjentów na temat możliwości terapeutycznych, postępów w badaniach naukowych oraz znaczenia odpowiedniej pielęgnacji skóry głowy i włosów.
Szampon na porost włosów
Finasteryd stosowany jest w leczeniu ogólnym. Natomiast miejscowo na wypadanie włosów używana jest substancja o nazwie minoksydyl. Zwiększa ona przepływ krwi przez łożysko naczyniowe skóry, pobudzając tym samym porost włosów. Na efekty kuracji trzeba jednak czekać przynajmniej kilka tygodni, a po jej zawieszeniu włosy znów zaczynają się przerzedzać.
Minoksydyl można aplikować na skórę głowy w postaci szamponów, odżywek lub aerozolu. Często specyfiki te zawierają też witaminy na włosy – A, B i E. Ich działanie ma jednak efekt głównie profilaktyczny.
Zobacz też: Wcierki do włosów - na wypadanie i porost włosów u mężczyzn
Przeszczep włosów
W leczeniu łysienia androgenowego coraz więcej ma do powiedzenia medycyna estetyczna. Stosuje się przeróżne techniki zagęszczania włosów, ale wciąż najskuteczniejszą i najbardziej efektywną metodą jest przeszczep włosów. Zabieg ten wykonuje się kilkoma metodami, istota pozostaje jednak niezmienna.
Zdrowe mieszki włosowe pobierane są z potylicy i przeszczepiane na skronie, szczyt głowy i inne miejsca, w których doszło do przerzedzenia owłosienia. Przeszczep włosów wykonać można bądź pobierając pojedyncze mieszki, bądź też wycinając z potylicy większy pas skóry z mieszkami, który następnie jest członkowany na drobne elementy, umieszczane w innych miejscach głowy. Wadą zabiegu przeszczepu włosów jest duża inwazyjność a także cena, sięgająca kilkunastu tysięcy złotych. Zaletą jednak jest efekt, którego nie przyniosą inne metody leczenia.
Łysienie androgenowe - leczenie naturalne
Łysienie androgenowe, będące formą utraty włosów związaną z czynnikami genetycznymi i hormonalnymi, stanowi istotne wyzwanie zarówno dla pacjentów, jak i lekarzy. Choć istnieją skuteczne terapie farmakologiczne, wielu pacjentów poszukuje również alternatywnych, które mogą być wykorzystane jako uzupełnienie terapii konwencjonalnej. Skuteczność ich natomiast może być różna w zależności od indywidualnych predyspozycji pacjenta.
Jednym z popularnych naturalnych środków stosowanych w leczeniu łysienia androgenowego jest olejek z nasion dyni. Bogaty w składniki odżywcze, takie jak beta-sitosterol, kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 oraz witaminy i minerały, olejek z nasion dyni może pomóc w fazie wzrostu włosów i poprawie ich kondycji. Badania sugerują, że regularne stosowanie oleju z dyni może zmniejszyć utratę włosów i stymulować wzrost nowych włosów.
Innym naturalnym środkiem powszechnie stosowanym w leczeniu łysienia androgenowego jest zielona herbata. Zawiera ona substancje o właściwościach przeciwzapalnych i przeciwutleniających, które mogą korzystnie wpływać na kondycję skóry głowy i mieszka włosowego. Regularne spożywanie zielonej herbaty lub stosowanie jej na skórę głowy w formie płukanki może pomóc w złagodzeniu stanu zapalnego skóry i stymulować wzrost włosów.
Innym naturalnym suplementem, który może wpływać na porost włosów przy łysieniu androgenowym, jest skrzyp polny. Skrzyp polny jest bogaty w krzemionkę, minerał niezbędny do prawidłowego wzrostu i regeneracji włosów. Regularne spożywanie skrzypu polnego lub stosowanie go jako suplementu diety może pomóc w poprawie kondycji włosów i zmniejszeniu ich wypadania. Wzmocnienie cebulek, zmniejszenie łamliwości, ograniczenie wypadania i przyspieszenie wzrostu można również uzyskać stosując olej rycynowy na włosy. Można po niego sięgnąć zarówno w czystej postaci, jak i łączyć go z innymi składnikami, np. w formie maski lub odżywki.
Ważne jest jednak zwrócenie uwagi na to, że naturalne metody leczenia mogą być skuteczne u niektórych osób, ale niekoniecznie u wszystkich. Ponadto, niektóre naturalne środki mogą wywoływać reakcje alergiczne lub interakcje z innymi lekami. Dlatego zawsze zaleca się konsultację z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania jakichkolwiek naturalnych środków, zwłaszcza jeśli pacjent przyjmuje inne leki.
Pielęgnacja skóry głowy i włosów przy łysieniu androgenowym
Pielęgnacja włosów i skóry głowy ma istotne znaczenie przy łysieniu androgenowym. Odpowiednie podejście do pielęgnacji skóry głowy może pomóc w utrzymaniu zdrowia mieszków włosowych, zapobieganiu utracie włosów oraz poprawie ogólnej kondycji skóry głowy. Właściwe nawyki pielęgnacyjne mogą także wspomagać działanie innych terapii, zarówno farmakologicznych, jak i naturalnych.
Jednym z kluczowych aspektów pielęgnacji skóry głowy jest utrzymanie jej czystości. Regularne mycie włosów odpowiednim szamponem, który nie wysusza skóry, ale jednocześnie skutecznie usuwa nadmiar sebum i zanieczyszczenia, jest kluczowe. Osoby z łysieniem androgenowym powinny unikać szamponów zawierających ostre detergenty, które mogą podrażniać skórę głowy i prowadzić do nasilenia stanu zapalnego.
Dodatkowo, stosowanie odżywek i balsamów może pomóc w nawilżeniu i zmiękczeniu włosów oraz zapobieganiu ich łamaniu się. Osoby z łysieniem androgenowym powinny wybierać produkty o lekkiej konsystencji, które nie obciążają włosów ani nie powodują nadmiernego przetłuszczania się skóry głowy.
Regularne masowanie skóry głowy również jest korzystne dla osób z łysieniem androgenowym. Masaż stymuluje krążenie krwi w skórze głowy, co może wspomagać dostarczanie składników odżywczych do mieszków włosowych oraz stymulować ich wzrost. Dodatkowo, masaże mogą pomóc w rozluźnieniu napiętych mięśni i zmniejszeniu stresu,.
Warto również zwrócić uwagę na dietę, ponieważ zdrowa i zrównoważona dieta może ma pozytywny wpływ na kondycję włosów i skóry głowy. Spożywanie odpowiednich ilości białka, witamin i minerałów, zwłaszcza witaminy A, C, E, Biotyny, żelaza i cynku, może wspomagać wzrost włosów i zapobiegać ich łamaniu się.
Wreszcie, unikanie czynników drażniących skórę głowy, takich jak długotrwałe narażenie na działanie promieni słonecznych, palenie tytoniu czy nadmierna ekspozycja na stres, może również pomóc w utrzymaniu zdrowej skóry głowy i zapobieganiu utracie włosów. Dlatego też osoby z łysieniem androgenowym powinny dążyć do utrzymania zdrowych nawyków życiowych oraz unikać czynników, które mogą negatywnie wpływać na kondycję ich włosów i skóry głowy.
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
