Dojrzewanie dziewcząt – w jakim wieku się zaczyna i jakie ma objawy?
Autor: Joanna Woźniak
Dojrzewanie stanowi pomost pomiędzy okresem dzieciństwa a dorosłością.
To zdecydowanie najbardziej burzliwy okres w życiu człowieka.
Dojrzewanie dziewcząt wiąże się gwałtownymi zmianami biologicznymi, emocjonalnymi i społecznymi.
Kiedy dziewczynki zaczynają dojrzewać? Co się dzieje z ich ciałem w tym okresie i jakie emocje mogą mu towarzyszyć?
Dojrzewanie dziewcząt: kiedy się zaczyna i czym objawia?
Okres dojrzewania u dziewczynek i chłopców charakteryzuje się bardzo intensywnymi zmianami – biologicznymi i emocjonalnymi.
Ma to związek z układem podwzgórze – przysadka - gonady. Innymi słowy, dojrzewanie rozpoczyna się, kiedy mózg otrzymuje sygnał do produkcji hormonów płciowych.
Najpierw zaczyna się zmieniać sylwetka ciała.
U dziewczynek pojawia się pierwsza miesiączka, a u chłopców wzwód i nocne polucje, czyli samoistne wytryski nasienia.
Zmiany fizyczne często wiążą się z wahaniami nastroju u nastolatków, zwłaszcza występuje stany depresyjne.
Ze względu na gwałtowne zmiany w wyglądzie, dziewczynki i chłopcy są narażeni na ostracyzm ze strony otoczenia, a to jeszcze bardziej wpływa na stan emocjonalny.
To cechy wspólne dojrzewania nastolatków, ale należy pamiętać, że okres powitania przebiega inaczej u dziewczynek i chłopców, co ma to związek z zupełnie innymi hormonami płciowymi.
U dziewczynek w okresie dojrzewania wzrasta stężenie estrogenów, a także, ale w niewielkiej ilości, testosteronu i dehydroepiandrosteronu.
W przypadku dziewczynek zmiany hormonalne są mniej gwałtowne niż u chłopców.
Nie odczuwają one silnego napięcia seksualnego.
U nastolatek szybciej następuje rozwój emocjonalny aniżeli seksualny.
W przypadku chłopców jest odwrotnie.
Dopiero u schyłku dojrzewania dziewczynki zaczynają przeżywać podniecenie seksualne, a chłopcy uczą się przeżywać emocje.
Czytaj: Nowoczesne metody antykoncepcji
Emocjonalne dojrzewanie dziewczynek
Dorastanie może stać się dla nastolatki istną huśtawką nastrojów – od egzaltacji do stanów depresyjnych.
Dorastające dziewczynki są zwłaszcza podatne na zaburzenia depresyjne.
Zdaniem seksuologów i pedagogów częściej niż chłopcy doświadczają negatywnych emocji.
U dziewczynek pojawiają się nie tylko nowe emocje, ale także pytania natury egzystencjalnej, na które trudno im znaleźć odpowiedź.
Okres dorastania wiąże się także z odczuwaniem potrzeby niezależności i poszukiwaniem własnej tożsamości, co może zacząć odbijać się negatywnie na relacjach z rodzicami.
Dziewczynki w czasie pokwitania zaczynają kwestionować zasady panujące w domu rodzinnym.
Więcej czasu spędzają z rówieśnikami, którzy stają się punktem odniesienia w poszukiwaniu nowego „ja”.
Dziewczynki z potrzeby niezależności mogą też wchodzić w konflikty z rówieśnikami.
Czytaj: Stosunek przerywany a ciąża
Biologiczne dojrzewanie dziewczyn
Rozwój emocjonalny idzie w parze z rozwojem biologicznym.
W okresie dojrzewania zmienia się ciało, głos, a nawet sposób poruszania się.
Zmiany bywają tak gwałtowne, że przekładają się na wspomnianą wcześniej huśtawkę nastrojów.
Przed wejściem w okres dojrzewania dochodzi do tzw. skoku pokwitaniowego, czyli nagłego wzrostu.
Pojawia się on u dziewczynek pomiędzy 8 a 13 rokiem życia.
Skok pokwitaniowy charakteryzuje się widoczną zmianą wzrostu oraz masy ciała.
W okresie dojrzewania dziewczynkom zaokrąglają się biodra, a piersi zaczynają rosnąć i zmieniają kształt.
Początek rozwoju piersi przypada na okres pomiędzy 9 a 14 rokiem życia.
W tym czasie pojawia się także owłosienie łonowe.
Jednym z najważniejszych symptomów dojrzewania dziewcząt jest pojawienie się pierwszej miesiączki.
Oprócz krwawienia miesięcznego, pod wpływem estrogenów, wzrasta też przepływ krwi w narządach płciowych, wykształcają się mięśnie pochwy i łechtaczki, a dziewczynki zaczynają odczuwać subtelne pożądanie seksualne.
Czytaj: Cykl menstruacyjny – jak liczyć
Dojrzewanie dziewcząt a pożądanie i aktywność seksualna
W okresie dojrzewania dziewcząt na pierwszy plan wysuwa się rozwój emocjonalny.
Dziewczynkom zaczynają podobać się chłopcy, jednak nie odczuwają one wyraźnego napięcia seksualnego jak ma to miejsce w przypadku chłopców.
Zamiast tego występuje uporczywe myślenie o chłopcach, tych z otoczenia lub idolach z kolorowej prasy lub szklanego ekranu.
Rodzi się także potrzeba intymności i prywatności.
Kiedy zaczyna się dojrzewanie dziewczyn?
U każdej dziewczynki okres dojrzewania może rozpocząć się w innym czasie i inaczej przebiegać.
Eksperci nie są w tej kwestii zgodni.
Jedne źródła podają, że dojrzewanie dziewczynek rozpoczyna się pomiędzy 10. a 11. rokiem życia.
Inne, że pomiędzy 9. a 13.
W jeszcze innych można znaleźć podział dojrzewania na okres wczesny i późny.
Wedle tego podziału wczesne dojrzewania rozpoczyna się w wieku 11-12 lat, a kończy pomiędzy 14-15 rokiem życia.
Natomiast późne dojrzewanie trwa od 14/15 roku życia do 19/20.
Wszystko zależy od tego, jakie zmiany mają świadczyć o tym, że proces dojrzewania się rozpoczął.
Jeśli założymy, że symptomem dojrzewania jest pierwsza miesiączka, to z badań wynika, że dziewczynki średnio zaczynają miesiączkować w wieku 12 lat.
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Lew-Starowicz Z., Szkrzypulec V., Podstawy seksuologii, Warszawa 2010.