Otyłość - rodzaje, stopnie i typy otyłości. Co oznaczają?
Autor: Joanna Woźniak
Otyłość stała się globalną epidemią – alarmuje Światowa Organizacja Zdrowia i lokuje ją na 6. miejscu najbardziej śmiercionośnych chorób świata. Otyłość już dawno przestała być postrzegana jako mankament estetyczny. Doczekała się wielu klasyfikacji medycznych oraz podlega rozlicznym metodom diagnostycznym. Naukowcy wyróżniają otyłość androidalną i gynoidalną, pierwotną i wtórną. Wprowadzili także stopnie otyłości. Sprawdź, jakie są rodzaje otyłości, stopnie oraz typy.
Otyłość jako choroba
Otyłość to patologiczne zwiększenie tkanki tłuszczowej, które prowadzi do upośledzenia aktywności człowieka oraz wywołuje liczne choroby, które mogą skończyć się przedwczesnym zgonem. Jeszcze do niedawna uważano, że problem otyłości dotyczy głównie mieszkańców USA oraz krajów Zatoki Perskiej.
Jednak z każdym rokiem liczba osób otyłych na świecie wzrasta, a problem ten stał się globalną epidemią. Szacuje się, że jeśli tendencja wzrostowa się utrzyma, do 2030 roku osoby z nadwagą i otyłością mogą stanowić 60 procent światowej populacji. Otyłość już dawno przestała być postrzegana jako mankament estetyczny.
Stała się chorobą, którą Światowa Organizacja Zdrowia uplasowała na 6. miejscu pod względem ryzyka śmiertelności. Otyłość doczekała się także licznych metod diagnostycznych oraz klasyfikacji.
Otyłość kliniczna
Otyłość kliniczna to nic innego jak otyłość zdiagnozowana przez lekarza na podstawie objawów klinicznych. Lekarze posługują się głównie dwoma parametrami do potwierdzenia u pacjenta otyłości – wskaźnikiem BMI oraz procentową ilością tkanki tłuszczowej w stosunku do masy ciała. BMI (Body Mass Index) wylicza się na podstawie masy ciała i wzrostu, a konkretnie dzieląc masę ciała przez wzrost do kwadratu.
Określenie zawartości tkanki tłuszczowej w ciele wymaga już posłużenia się metodami obrazowymi, analizą impedancji bioelektrycznej (BIA) lub absorpcjometrią promieniowania X o dwóch energiach (DEXA). Otyłość kliniczną stwierdza się, jeśli zawartość tkanki tłuszczowej u kobiety przekracza 35 procent, a u mężczyzny – 25 proc., a także jeśli wskaźnik BMI wynosi 30 lub więcej.
Rodzaje otyłości, stopnie i typy
Ze względu na patogenezę, otyłość można podzielić na dwa rodzaje - pierwotną i wtórną. Pierwotna jest wywołana niewłaściwym trybem życia lub predyspozycjami genetycznymi. Wtórna natomiast jest skutkiem innych chorób – m.in. niedoczynności tarczycy, zespołu Cushinga, zespołu Turnera czy niedoczynności przysadki mózgowej.
Ze względu na umiejscowienie tkanki tłuszczowej w ciele, wyróżnia się trzy typy otyłości: uogólnioną, brzuszną oraz pośladkowo-udową.
Otyłość podlega także stopniowaniu. Otyłość pierwszego stopnia diagnozuje się wtedy, gdy wskaźnik BMI mieści się w przedziale 30-34,9. Drugi stopień odpowiada BMI wynoszącemu 35-39,9, a trzeci to BMI powyżej 40. Otyłość trzeciego stopnia jest nazywaną otyłością olbrzymią.
Otyłość brzuszna (androidalna)
Otyłość brzuszna, inaczej androidalna, jak sama nazwa wskazuje, charakteryzuje się umiejscowieniem tkanki tłuszczowej w centralnym partiach ciała. Ten typ otyłości dotyczy zwłaszcza mężczyzn, a także kobiet w okresie postmenopauzy. Otyłość brzuszną diagnozuje się na podstawie wskaźnika WHR (Waist-to-Hip Ratio), określającego stosunek obwodu talii do obwodu brzucha. WHR wynoszący 1 lub więcej u mężczyzn i 0,85 lub więcej u kobiet, oznacza otyłość androidalną.
Zdaniem naukowców otyłość brzuszna jest bardzo niebezpieczna dla zdrowia, gdyż prowadzi do otłuszczenia narządów wewnętrznych (głównie wątroby) oraz współwystępuje z insulinoopornością, nadciśnieniem tętnicznym oraz chorobami sercowo-naczyniowymi.
Otyłość gynoidalna
Tkanka tłuszczowa może też gromadzić się w dolnych partiach ciała – w pośladach oraz udach. Wówczas u pacjentów diagnozuje się otyłość gynoidalną, inaczej pośladkowo-udową. Ten rodzaj otyłości przeważa u kobiet. Mówi się, że panie z nadmiarem tkanki tłuszczowej w tych partiach ciała mają figurę gruszki, natomiast z otyłością brzuszną - figurę jabłka.
Otyłość gynoidalną stwierdza się w przypadku WHR wynoszącego mniej niż 1 u panów i poniżej 0,8 w pań.
Uznaje się, że otyłość pośladkowo-udowa jest mniej niebezpieczna niż brzuszna, gdyż gromadzi się głównie pod skórą i w mniejszym stopniu odpowiada za otłuszczenie narządów, aczkolwiek również prowadzi do rozwoju poważnych chorób, takich jak choroby układu krążenia, insulinooporność, zespół metaboliczny czy bezdech senny.
Autor: Joanna Woźniak
Czytaj:
- Preparaty na odchudzanie - tabletki wchłaniające tłuszcz
- Otyłość brzuszna - przyczyny, dieta, ćwiczenia, leczenie
- Zespół metaboliczny - objawy, przyczyny, leczenie, dieta
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Barczyk A., Kutkowska-Kaźmierczak A., Castañeda J., Obersztyn E., Genetyka otyłości – patogeneza, aspekty kliniczne i diagnostycze, Developmental Period Medicine, 2017; XXI,3.
- Wąsowski M., Walicka M., Marcinowska-Suchowierska E., Otyłość – definicja, epidemiologia, patogeneza, Postępy Nauk Medycznych, t. XXVI, nr 4, 2013.
Podobne artykuły
