Tabletki antykoncepcyjne 21+7 a 24+4: jak stosować konkretny schemat i czy jest między nimi różnica w działaniu?
Autor: Marta Chruścińska / artykuł konsultowany z dr Justyną Milewską
Tabletki antykoncepcyjne to niewątpliwie skuteczna metoda chroniąca Cię przed zajściem w nieplanowaną ciążę.
Warunek jest jeden – systematyczność w przyjmowania.
Może się zdarzyć, że preparat, który został Ci zalecony i prawidłowo działa w systemie 21 tabletek + 7 dni przerwy, jest dla Ciebie problematyczny.
Jeśli zadajesz sobie pytanie: kiedy przyjąć pierwszą tabletkę z kolejnego opakowania – 7. dnia przerwy, a może dopiero kolejnego dnia, to napisałam ten tekst właśnie dla Ciebie.
Dowiesz się z niego jak prawidłowo przyjmować tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe, oraz dwuskładnikowe (jedno, dwu i trzyfazowe), a także dlaczego uważa się, że przyjmowanie najnowszych tabletek hormonalnych 24+4 jest bardziej skuteczne od tabletek 21+7.
Tabletki antykoncepcyjne: rodzaje (jedno- i dwuskładnikowe)
Tabletki antykoncepcyjne to zdecydowanie jedna z najpopularniejszych (obok często wybieranych prezerwatyw), a zarazem najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży.
Trzeba przyznać, że z każdym rokiem kobiety coraz częściej wybierają właśnie tabletki antykoncepcyjne (lub inne hormonalne lub długoterminowe metody zapobiegania nieplanowanej ciąży).
Niestety dobór odpowiednich tabletek nie jest wcale taki łatwy, ponieważ tabletki antykoncepcyjne różnią się między sobą kilkoma cechami oraz przede wszystkim – składem.
Przede wszystkim tabletki antykoncepcyjne dzieli się na tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe i tabletki dwuskładnikowe.
Ponadto można je dodatkowo podzielić na jedno-, dwu- lub trzyfazowe.
Na fakt, ilufazowe są tabletki wpływa zawarta w jednej dawce ilość hormonów, np. wszystkie tabletki jednofazowe mają taką samą ilość hormonów w każdej tabletce.
Zastanawiasz się, które wybrać?
Nie martw się, nie musisz się zastanawiać, ponieważ taką decyzję powinien podjąć w porozumieniu z Tobą lekarz ginekolog.
Lekarz wybierze odpowiednią antykoncepcję dla Ciebie na podstawie szczegółowego wywiadu oraz wyników badań kontrolnych, np. morfologii krwi.
Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe, czyli 28 tabletek antykoncepcyjnych
Podstawowym zadaniem pigułek antykoncepcyjnych jednoskładnikowych jest zahamowanie owulacji.
Zagęszczają one także śluz znajdujący się w szyjce macicy, przez co uniemożliwiają plemnikom przedostanie się do macicy.
Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe zawierają syntetyczny odpowiednik progesteronu, czyli żeńskiego hormonu płciowego, zwanego progestagenem.
Możesz spotkać się także z nazwą „minipigułka”, jak często określane są właśnie tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe.
Jak się je stosuje?
Korzystając z tabletek antykoncepcyjnych jednoskładnikowych powinnaś zażywać tabletkę codziennie o tej samej godzinie.
Niestety połknięcie tabletki parę godzin „po terminie” może znacząco zmniejszyć jej skuteczność, dlatego dobrze jest ustawić sobie, np. alarm przypominający w telefonie.
Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe są jednofazowe, co oznacza, że mają taką samą dawkę hormonów i przyjmuje się je przez cały cykl miesiączkowy, czyli przez 28 dni.
Po prostu nie musisz się zastanawiać, czy danego dnia wziąć tabletkę, czy też nie – to znacznie ułatwia sprawę.
Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe często zaleca się kobietom karmiącym piersią, a także tym paniom, które z różnych powodów nie mogą zażywać tabletek hormonalnych dwuskładnikowych.
Tabletki jednoskładnikowe zalecane są także kobietom powyżej 35. roku życia, a także tym, które są obciążone genetycznie różnymi chorobami, np. nadciśnieniem tętniczym.
Jak działają tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe?
Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe (określane czasami tabletkami złożonymi), są najczęściej stosowanymi tabletkami w Polsce.
Tak jak tabletki hormonalne jednoskładnikowe, te również hamują Twoją owulację, zagęszczają śluz w szyjce macicy, ale także uniemożliwiają dojrzewanie pęcherzyka Graafa.
Jeśli chodzi o tabletki hormonalne dwuskładnikowe – to jak sama nazwa wskazuje, mają w składzie dwa rodzaje hormonów – progestagen oraz etynyloestradiol, czyli syntetyczny odpowiednik estrogenu.
Dwuskładnikowa antykoncepcja dzieli się dodatkowo na tabletki jedno-, dwu- i trzyfazowe.
Nie martw się, jeśli dokładnie zapoznasz się ze schematem ich działania – to nie jest to już takie skomplikowane, jak wydaje się na początku.
Tabletki dwuskładnikowe jednofazowe zawierają taką samą dawkę hormonów we wszystkich dawkach; w blistrze znajduje się wtedy 21 tabletek.
Jeśli takie tabletki przepisał Ci lekarz, to powinnaś przyjmować je przez 21 dni (począwszy od 1. dnia cyklu, czyli 1 dnia okresu), po czym następuje 7-dniowa przerwa na tzw. krwawienie z odstawienia.
To naturalna reakcja organizmu po zakończeniu 21-dniowego cyklu przyjmowania tabletek dwuskładnikowych.
Ze względu na fakt, że pigułki wpływają także na ograniczenie przyrostu grubości błony śluzowej macicy, mniejsza jej ilość ulega złuszczeniu, więc krwawienie takie jest zwykle mniej obfite, krótsze i mniej bolesne niż fizjologiczna miesiączka.
W tym czasie nie łykasz żadnej tabletki i musisz skrupulatnie liczyć dni w kalendarzu tak, aby w odpowiednim czasie zacząć nowe opakowanie.
To bardzo ważne, aby ciągłość przyjmowania antykoncepcji była zachowana, ponieważ ma to niemały wpływ na jej prawidłowe funkcjonowanie.
Tabletki dwuskładnikowe dwufazowe można także stosować w schemacie 24+4 tabletki, co jest coraz bardziej popularne.
W blistrze zawartych jest wtedy nie 21, a 28 tabletek, gdzie 24 tabletki zawierają aktywne hormony oraz 4 tabletki, tzw. placebo (bez hormonów).
Z kolei tabletki dwuskładnikowe dwufazowe i trzyfazowe różnią się między sobą dawką hormonów i trzeba je zażywać w odpowiedniej kolejności – często zaznaczonej na blistrze odpowiednimi kolorami.
Jakimi?
Na przykład tabletki dwufazowe – dla ułatwienia mają dwa kolory.
Na początku cyklu zażywasz przez kolejnych 11 dni 11 tabletek – zwykle w różowym kolorze i z niższym stężeniem hormonów, a później 10 tabletek przez kolejnych 10 dni – najczęściej białych, zawierających więcej hormonów.
Tabletki trójfazowe natomiast występują w trzech kolorach, zwykle w kombinacji 6+5+10.
Oczywiście o tym, jaka kombinacja hormonów będzie dla Ciebie najlepsza, zadecyduje Twój lekarz.
Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe, które przyjmowane są w schemacie 21+7
Tabletki antykoncepcyjne, które przyjmujesz w schemacie 21 tabletek (dla ułatwienia zazwyczaj są tego samego koloru) + 7 dni przerwy na krwawienie z odstawienia, stosujesz codziennie od pierwszego dnia cyklu miesiączkowego kolejno przez 21 dni.
Coraz częściej jednak odchodzi się od takiego schematu przyjmowania antykoncepcji.
Dlaczego?
Ponieważ stosunkowo często kobiety zapominają o wnikliwym śledzeniu tego, jak tabletki powinny być przyjmowane i np. zapominają, że czas na kolejne opakowanie.
Wcale nie tak trudno pominąć w kalendarzu jeden dzień, a codzienny stres, przemęczenie czy natłok obowiązków nie sprzyjają dokładności.
A to właśnie dokładność i systematyczność w przyjmowaniu antykoncepcji, w tym przypadku tabletek antykoncepcyjnych, wpływa na jej wysoką skuteczność.
Tabletki antykoncepcyjne przyjmowane w schemacie 24+4 – czy są bardziej skuteczne od tabletek 21+7?
Tabletki antykoncepcyjne, które przyjmuje się w systemie: 24 tabletki zawierające hormony + 4 tabletki placebo, to także tabletki należące do grupy dwuskładnikowych jednofazowych.
Różnica pomiędzy dawkowaniem 24+4 a 21+7 polega na tym, że w tym przypadku przyjmujesz tabletki przez cały cykl miesiączkowy, czyli 28 dni, a 4 tabletki to tabletki placebo.
Tabletki placebo najprościej mówiąc – nie zawierają hormonów.
Zostały wprowadzone po to, aby kobiety systematycznie przyjmowały doustną antykoncepcję hormonalną – nie pomijając żadnej tabletki.
Niewątpliwie taki system pozwala zadbać o systematyczność, po prostu połykasz jedną tabletkę codziennie, nie zastanawiając się, kiedy rozpocząć następne opakowanie.
W czasie, kiedy zaczynasz przyjmować 4 tabletki placebo, powinno wystąpić krwawienie z odstawienia.
Pytanie jednak brzmi, która metoda jest bardziej skuteczna?
Według najnowszych badań tabletki antykoncepcyjne 24+4 charakteryzują się wyższą skutecznością niż tabletki antykoncepcyjne 21+7.
Większa skuteczność wynika głównie z tego, że kobiety popełniają mniej błędów w zażywaniu tabletek 24+4 – nie muszą pamiętać o tym, kiedy dokładnie rozpocząć nowe opakowanie.
Trudno nie zgodzić się z tym, że odliczanie dni w kalendarzu, choć skrupulatne, może czasem wprowadzić kobietę w błąd.
Z tego też powodu producenci leków zaczynają produkować także tabletki antykoncepcyjne 21+7 w blistrach zawierających 28 pigułek, z czego 7 to pigułki placebo.
Kobiety jednak bardziej chwalą system 24+4 głównie dlatego, że krótsza przerwa w przyjmowaniu hormonów, czyli 4, a nie 7 dni, niweluje nieprzyjemne objawy, które mogą Ci towarzyszyć podczas krwawienia.
Niezależnie od tego, czy musisz robić 4, czy tez 7 dni przerwy na krwawienie z odstawienia, zażywanie tabletek placebo jest dużym ułatwieniem dla kobiet, które mają problem z systematycznością przyjmowania antykoncepcji.
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Dinger J, Effectiveness of oral contraceptive pills in a large U.S. cohort comparing progestogen and regimen, Obstet Gynecol. 2011; 117(1):33-40.
- Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące przyczyn braku skuteczności antykoncepcji hormonalnej, Ginekol Pol. 4/2011, 82, 313-317.
Podobne artykuły
