Podstawowe badania krwi i ich normy
Badania krwi stanowią jedno z podstawowych narzędzi diagnostycznych, pozwalających wykryć i monitorować stany zapalne i zakażenia, problemy hormonalne, niedokrwistość, białaczkę, nowotwory i wiele innych schorzeń. W przypadku badań krwi cennik jest bardzo zróżnicowany. Za podstawowe badania krwi (morfologię) zapłacimy ok. 10 zł., pełen pakiet badań hormonalnych może kosztować 300-400 zł.
Podstawowe badania krwi
Podstawowe badania krwi to tak zwana morfologia. Pobrany do analizy materiał pozwala ocenić poziom i właściwości krwinek czerwonych, białych oraz płytkowych. Badane są takie parametry, jak:
- RBC - poziom czerwonych krwinek,
- MCV - średnia objętość krwinki,
- MCH - średnia masa hemoglobiny,
- MCHC -średnie stężenie hemoglobiny ,
- WBC – poziom białych krwinek,
- EOS - poziom eozynofilii,
- Baso - poziom bazofili,
- LYM - poziom limfocytów,
- MPV - średnia objętość trombocytów.
Morfologię krwi wykonuje się w ramach wstępnej diagnostyki stanów zapalnych, zakażeń, nadczynności i niedoczynności tarczycy, różnych typów niedokrwistości, białaczki czy nowotworów złośliwych. Skierowanie na podstawowe badania krwi może wypisać zarówno lekarz pierwszego kontaktu, jak i specjalista w danej dziedzinie.
Pozostałe rodzaje badań krwi
- Biochemia krwi – badanie służące ocenie składu chemicznego osocza krwi. Wykonywane jest w celu ogólnej diagnostyki lub pod kątem określonych schorzeń (m.in. profil ogólny, wątrobowy, trzustkowy, lipidowy, sercowy, reumatyczny, kobiet w ciąży i wiele innych). Podlegające ocenie parametry to m.in. poziom glukozy, mocznika, białek cholesterolu, potasu, sodu. Przykładem biochemicznego badania krwi jest oznaczenie poziomu glukozy przy podejrzeniu cukrzycy, wykonywane na czczo z krwi żylnej.
- Hormonalne badania krwi – pozwalają zdiagnozować nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu endokrynnego, ze szczególnych uwzględnieniem hormonów wydzielanych przez przysadkę mózgową (TSH, FSH, LH, Prolaktyna), tarczycę (Ft3 i Ft4) oraz hormonów płciowych wytwarzanych m.in. w korze nadnerczy, jądrach, jajnikach, macicy. Badania hormonalne są niezbędne w rozpoznaniu nadczynności i niedoczynności tarczycy, a także w leczeniu niepłodności, zaburzeń erekcji, zaburzeń cyklu miesięcznego, wypadania włosów, rozdwajania się paznokci, trądziku, niekontrolowanych przyrostów masy ciała.
Cennik badań krwi
Dużą część badań krwi można wykonać z refundacją NFZ. Niezbędne do tego jednak jest skierowanie od lekarza, co w wielu przypadkach stanowi poważną barierę. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej zlecić może tylko niektóre testy, w tym podstawowe badania krwi (które nawet w przypadku pełnej odpłatności są bardzo tanie) czy badania niezbędne w diagnostyce schorzeń tarczycy (TSH, Ft3, Ft4).
Natomiast wykonanie badań, które wymagają skierowania od specjalisty, może się okazać utrudnione ze względu na kolejki do wielu tego typu poradni. W wielu przypadkach pacjentom pozostaje więc zapłacić za usługę z własnej kieszeni. Jak wygląda cennik badań krwi? Oto przybliżone stawki wybranych testów:
- podstawowa morfologia: 8-15 zł;
- płytki krwi: 5-7 zł;
- CRP – 9-15 zł;
- TSH, Ft3, Ft4: po 28-30 zł za każde z badań;
- FSH, LH – po 20 -35 zł za każde z badań;
- prolaktyna: 25-35 zł;
- progesteron, estradiol – po 25-35 zł za każde z badań;
- 17- OHP– 45-50 zł;
- testosteron – 25 – 35 zł;
- aldosteron – 40 - 55 zł;
- DHEA – 35 - 45 zł;
- lipidogram (CHOL, HDL, LDL, TG) – 20-30 zł;
- insulina po obciążeniu (75 g glukozy) – 100 zł.
Badania krwi w ciąży
Szczególnym okresem w życiu kobiety jest ciąża – również ze względu na konieczność wykonania bardzo dużej liczby badań, także z krwi. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje wykonanie m.in.:
- do 10 tygodnia ciąży: obowiązkowo morfologia krwi, poziom przeciwciał odpornościowych, grupa krwi i Rh, badanie glukozy we krwi na czczo, plus badania obligatoryjne, ale zalecane - w kierunku HIV, HCB, toksoplazmozy i różyczki;
- 11-14 tydzień ciąży: zalecane przesiewowe badanie genetyczne (test podwójny PAPP-A+βHCG);
- 15-20 tydzień ciąży: obowiązkowo morfologia krwi, przeciwciała anty-Rh; zalecane badanie genetyczne (test potrójny – βHCG, Estriol, AFP);
- 21-26 tydzień ciąży – obowiązkowo badanie stężenia glukozy po doustnym podaniu 75 g glukozy, zalecane badanie w kierunku toksoplazmozy u kobiet z ujemnym wynikiem w I trymestrze ciąży;
- 27-32 tydzień ciąży – obowiązkowo morfologia krwi i przeciwciała odpornościowe;
- 32- 37 tydzień ciąży – obowiązkowo morfologia krwi, zalecane HIV i HCF u kobiet z grup podwyższonego ryzyka.
Normy badania krwi
W przypadku każdego z badań krwi uzyskane wyniki odnosi się do określonych norm. W wielu przypadkach są to normy ogólne, powszechnie stosowane, ściśle określone w literaturze przedmiotu. W przypadku części parametrów zdarzają się jednak rozbieżności dotyczące wyników w konkretnych laboratoriach, wynikające z przyjętych procedur badawczych czy stosowanego sprzętu. Dlatego tak ważne jest, by wyniki odnosić do norm badania krwi określonych przez daną jednostkę badawczą.
Normy te powinny zostać zdefiniowane i zawarte w opisie, który otrzymuje pacjent. Co istotne, normy badania krwi są też zróżnicowane ze względu na wiek i płeć pacjenta. Ze względu na mnogość dostępnych badań, nie sposób w tym miejscu wymienić wszystkich parametrów, podajemy jednak kilka przykładów dotyczących powszechnie wykonywanych badań krwi różnego typu:
- RCB (poziom czerwonych krwinek u osób dorosłych): kobiety – 4,0-5,5 mln/mm3, mężczyźni - 4,7-6,1 mln/mm3;
- WBC (poziom białych krwinek u dorosłych): 4 300 – 10 000/µl;
- CRP (białko C-reaktywne): 0,08 do 3,1 mg;
- TSH (hormon tyreotropowy): 0,27 – 4,20 mU/l;
- Poziom cukru na czczo: 70-99 mg/dl.
Autor: Piotr Brzózka
Czytaj też:
- Morfologia krwi - obwodowej, wyniki, z rozmazem, normy
- Badanie CRP - co wykrywa i jakie są jego normy?
- Badanie na krzepliwość krwi przy antykoncepcji
Źródła:
- A. Dembińska-Kieć, J. Naskalski - Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. wyd 3 – Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2012
- Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie opieki przedporodowej w ciąży o prawidłowym przebiegu - Polskie Towarzystwo Ginekologiczne
- Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2017 – Diabetologia Praktyczna, Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, Via Medica Gdańsk
- L. Czupryniak, K Strojek, Diabetologia 2016 - ViaMedica, Gdańsk
- Dagna Bobilewicz: Rola diagnostyczna białka C-reaktywnego (CRP), Przegląd medycyny laboratoryjnej zeszyt 1, In Vitro Explorer 2004
- Teresa Laskowska-Klita: Białk C-reaktywne (CRP) w diagnostyce infekcji u noworodków, Przegląd medycyny laboratoryjnej zeszyt 1, In Vitro Explorer 2004
- T. Bednarczuk: Podstawy endokrynologii, Item Publishing, 2017
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
