Blue tear Purple tear Blue tear

Artykuły o zdrowiu: Diagnostyka

Lekarz rodzinny – prywatnie i na NFZ. Czym się zajmuje? Lekarz rodzinny, lekarz pierwszego kontaktu, lekarz POZ, czy lekarz ogólny – to pojęcia które często traktujemy jak synonimy. Ale czy na pewno słusznie? Niekoniecznie. Chociaż część z nich może być prawie tożsama, to należy odróżnić lekarskie specjalizacje od konkretnych ról. Dodano: 08/06/2021 Aktualizacja: 19/07/2022 Recepta transgraniczna – jak wygląda, czy jest legalna w Polsce i gdzie można ją zrealizować? Na podstawie prawa obowiązującego w Unii Europejskiej lekarz może wypisać receptę transgraniczną, jeśli pacjent zamierza zrealizować ją w kraju innym niż ten, w którym recepta jest wystawiana.  Dodano: 14/04/2020 Aktualizacja: 18/02/2022 Trwa Europejski Tydzień Profilaktyki Raka Szyjki Macicy. Pamiętaj o cytologii! Rak szyjki macicy jest diagnozowany u ponad 3 tysięcy pacjentek w Polsce rocznie. Połowa z nich umiera, a powodem jest często zbyt późna diagnoza – kobiety zgłaszają się do ginekologa dopiero w zaawansowanej fazie nowotworu. Właśnie dlatego tak ważne są regularne badania, o których przypomina Europejski Tydzień Profilaktyki Raka Szyjki Macicy. Dodano: 21/01/2020 Aktualizacja: 09/08/2021 Badanie cholesterolu i EKG - dlaczego są ważne po 40? Cholesterol, badanie krwi, EKG serca, mammografia, USG piersi i jajników, ocena prostaty metodą per rectum – zarówno mężczyzna, jak i kobieta po 40-stce musza poważniej skupić się na stanie swojego zdrowia. Dodano: 13/05/2019 Aktualizacja: 26/08/2021 Trombofilia wrodzona i nabyta. Jakie badania? Diagnostyka Trombofilia to schorzenie, którego istotą jest nadkrzepliwość krwi. Zaburzenie to może prowadzić do zakrzepicy żył głębokich, a w konsekwencji – potencjalnie śmiertelnej zatorowości płucnej. Dodano: 19/04/2019 Aktualizacja: 21/04/2019 Krzepliwość krwi - badanie przy antykoncepcji hormonalnej Badanie na krzepliwość krwi rutynowo przeprowadza się u kobiet stosujących antykoncepcję. Dlaczego to takie ważne i jaki jest związek między antykoncepcją a zakrzepicą? Dodano: 19/04/2019 Aktualizacja: 22/02/2022 D-dimery - czy badanie robi się na czczo? Cena, normy D-dimery są białkami, których zawartość w osoczu krwi stanowi nieswoisty marker zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnej. Dodano: 19/04/2019 Aktualizacja: 05/05/2021 D-dimery. Jak obniżyć zbyt wysokie? Co oznaczają wyniki? D-dimery są produktem rozpadu fibryny - białka uczestniczącego w procesie krzepnięcia krwi. Dlatego wysokie stężenie D-dimerów uznawane jest za jeden ze wskaźników świadczących o rozwoju groźnej choroby zatorowo-zakrzepowej. Dodano: 19/04/2019 Aktualizacja: 07/07/2022
1 2 3 4 5 6 7 8

Diagnostyka - jakie badania na krzepliwość krwi, zakrzepicę, D-dimery?

Zakrzepica jest trzecią najczęściej występującą chorobą układu sercowo-naczyniowego. Każdego roku w Polsce jest wykrywana u około 60 tys. osób. Sprawdź, jakie badania diagnostyczne wykonuje się w celu rozpoznania żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, na czym polega badanie na oznaczenie stężenia D-dimerów i czym różni się od innych badań na krzepliwość krwi?

Zakrzepica

Zakrzepica żył głębokich razem z zatorowością płucną, będącą jej następstwem, to dwie jednostki chorobowe, które wchodzą w skład żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ).

Zakrzepica żylna jest schorzeniem, które polega na tworzeniu się wewnątrz żył głębokich skrzeplin, które utrudniają prawidłowy przepływ krwi lub mogą całkowicie go uniemożliwić. Zakrzepica żylna najczęściej dotyczy żył głębokich kończyn dolnych, ale także żył miednicy i kończyn górnych. Zakrzepy zalegające w naczyniach żylnych mogą doprowadzić do zniszczenia zastawek żylnych. Najpoważniejszą w skutkach konsekwencją zakrzepicy żylnej jest zatorowość płucna, czyli oderwanie się skrzepliny i przemieszczenie jej do naczyń płucnych. Zator płucny jest najczęstszą przyczyną nagłych zgonów u hospitalizowanych pacjentów.

Szacuje się, że zakrzepica jest trzecią najczęściej występującą chorobą układu sercowo-naczyniowego. Rocznie w Polsce żylna choroba zakrzepowo-zatorowa jest wykrywana u ok. 60 tys. osób. W wielu przypadkach zbyt późno.

Diagnostyka laboratoryjna zakrzepicy

Zakrzepica żylna często nie daje żadnych objawów chorobowych. Pojawienie się objawów jest w dużej mierze uzależnione od stopnia nieprawidłowości w przepływie krwi. Im symptomy bardziej wyraziste, tym zakrzepica jest bardziej rozległa. Najczęstszą manifestacją kliniczną żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej są:

  • obrzęk kończyn,
  • ból,
  • zwiększone ucieplenie skóry,
  • zasinienie skóry,
  • tkliwość uciskowa,
  • powiększenie żył powierzchniowych.

U ponad połowy chorych zakrzepica przebiega bezobjawowo, dlatego aby ją wykryć, niezbędna jest pogłębiona diagnostyka. W diagnostyce ŻChZZ wykonuje się badania ultrasonograficzne metodą Dopplera, radiologiczne (flebografia) oraz laboratoryjne testy z krwi - głównie oznaczenie stężenie D-dimerów. Do diagnostyki laboratoryjnej zaliczają się także testy genetyczne z krwi lub śliny.

Badania pod kątem zakrzepicy żylnej wykonuje się głównie u pacjentów długotrwale hospitalizowanych, operowanych oraz po urazach ze względu na wysokie ryzyko zachorowania. Wśród czynników ryzyka ŻChZZ wymienia się także:

  • przebytą zakrzepicę,
  • choroby nowotworowe,
  • ciążę i połóg,
  • otyłość,
  • niewydolność serca,
  • zażywanie leków antykoncepcyjnych,
  • choroby powodujące zaburzenia mechanizmów krzepnięcia krwi,
  • chorobę Leśniowskiego-Crohna,
  • wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

D-dimery

Podstawowym badaniem diagnostycznym w kierunku zakrzepicy jest pomiar stężenia D-dimerów w osoczu krwi. D-dimery są produktem rozpadu fibryny, czyli białka fibrylarnego, które wytrąca się z osocza w procesie krzepnięcia krwi. Fibryna powstaje z białka osocza krwi, wytwarzanego w wątrobie, nazywanego fibrynogenem. Przekształcenie się fibrynogenu w fibrynę jest końcowym etapem procesu krzepnięcia krwi. Fibryna jest jednym z elementów tworzących skrzep krwi. Wzrost stężenia dimerów-D w osoczu krwi jest zatem wskaźnikiem świadczącym o wzmożonej produkcji fibryny, a co za tym idzie parametrem informuje o tworzeniu się skrzeplin.

Inne badanie na krzepliwość krwi

D-dimery są podstawowym badaniem laboratoryjnym sprawdzającym proces krzepnięcia krwi, ale istnieją także inne badania na krzepliwość krwi, takie jak:

  • APTT - czas koalionowo-kefalinowy,
  • PT – czas protrombinowy,
  • TT – czas trombinowy,
  • stężenie fibrynogenu.

Wymienione badania wykonuje się przede wszystkim w diagnostyce skazy krwotocznej, niedoboru czynników krzepnięcia, nadkrzepliwości, białaczki, zespołu Hughesa, zespołu DIC, choroby Willebranda, niedoboru witaminy K, schorzeń wątroby, a także by ocenić skuteczność leczenia przeciwzakrzepowego lub fibrynolitycznego. Stężenie fibrynogenu jest także nieswoistym wskaźnikiem procesów zapalnych.

Jak obniżyć D-dimery?

Niskie stężenie D-dimerów jest wystarczającym wskaźnikiem do wykluczenia żylnej choroby zatorowo-płucnej, jednakże wysokie D-dimery w badaniach diagnostycznych nie wystarczą, by zdiagnozować u pacjenta zakrzepicę. Podwyższone dimery-D obserwuje się bowiem także w innych stanach chorobowych, m.in. w chorobach nowotworowych, zawale serca, chorobie niedokrwiennej serca czy RZS, dlatego do wykrycia zakrzepicy niezbędne jest wykonanie badań dodatkowych.

W przypadku potwierdzenia ŻChZZ konieczne jest leczenie farmakologiczne. Zastosowanie znajduje przede wszystkim heparyna drobnocząsteczkowa oraz doustne antykoagulanty (warfaryna lub acenocumarol). Po podaniu pacjentowi heparyny lub antykoagulantów dochodzi do obniżenie stężenia D-dimerów.

D-dimery a nowotwór

D-dimery traktuje się jako nieswoisty marker zakrzepicy, gdyż ich podwyższone stężenie obserwuje się w wielu chorobach. Warto jednak podkreślić, że żylna choroba zakrzepowo-zatorowa często współwystępuje z chorobą nowotworową. Z badań epidemiologicznych wynika, że ŻChZZ jest wykrywana u 15 proc. pacjentów z nowotworem, jednakże według badań autopsyjnych może dotyczyć nawet 50 proc. chorych. Wśród nowotworów prowadzących do rozwoju zakrzepicy wymienia się zwłaszcza raka trzustki, płuc, żołądka i jelita grubego.