Lipidogram, badanie cholesterolu, cena, normy i interpretacja wyników

Lipidogram to badanie, które pozwala wykryć zaburzenia lipidowe, będące główną przyczyną chorób sercowo-naczyniowych. Sprawdź, ile wynoszą normy oraz jak zinterpretować wyniki badania.

Lipidogram

Lipidogram jest badaniem krwi, które polega na oznaczeniu stężenia lipidów w organizmie. Badanie powinno się wykonywać regularnie, by odpowiednio wcześnie wykryć zaburzenia lipidowe, będące jednym z głównym czynników rozwoju miażdżycy oraz innych chorób sercowo-naczyniowych, które pozostają główną przyczyną zgonów na świecie.

Na pełny lipidogram składają się:

• stężenie cholesterolu całkowitego,
• stężenie cholesterolu frakcji LDL,
• stężenie cholesterolu frakcji HDL,
• stężenie trójglicerydów.

Jak się przygotować do badania? Stężenie cholesterolu oraz trójglicerydów powinno się badać po 12-13 godzinach głodzenia. Co bardzo istotne, lipidogramu nie należy wykonywać w czasie choroby oraz wzmożonego stresu, gdyż jego wynik może nie być miarodajny.

Cholesterol całkowity – norma

Wiemy już jak się przygotować do badania. Pozostaje więc wyjaśnić jak zinterpretować wynik badania. Wielu pacjentów uważa, że wynik wystarczy porównać z normami podawanymi przez laboratoria. Warto jednak wiedzieć, że interpretacja wyników na własną rękę nie zastąpi nam wnikliwej analizy stężenia lipidów, jakiej dokona lekarz.

Normy zaproponowane przez laboratorium są jedynie średnią badanej populacji i nie zawsze należy się nimi kierować przy interpretacji wyników konkretnego pacjenta. Porównanie wyników z normami podanymi przez laboratorium pacjenci powinni traktować jako sposób na zaspokojenie ciekawości przed wizytą u lekarza.

Jak przedstawiają się normy stężenia cholesterolu całkowitego we krwi? Powinno wynosić poniżej 200 mg/dL (5.17 mmol/L). Poziom podwyższony stwierdza się przy wartości cholesterolu całkowitego pomiędzy 200 a 239 mg/dL (5.17 -  6.18 mmol/L). Cholesterol całkowity powyżej 240 mg/dL świadczy o wysokim ryzyku wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.

Ciekawostką jest to, że zimą stężenie cholesterolu jest zwykle o 8 proc. wyższe niż latem. Warto to mieć na uwadze, zwłaszcza, jeśli wynik badania mieści w zakresie wartości granicznych.

Cholesterol LDL– norma

Wykonując lipidogram, poznamy nie tylko stężenie cholesterolu całkowitego, ale także jego frakcji LDL i HDL. Co one oznaczają? Przy interpretacji wyników powinniśmy wiedzieć, że w medycynie wyróżnia się dwie frakcje cholesterolu. LDL jest nazywany złym cholesterolem, ponieważ jego nadmiar odkłada się w naczyniach krwionośnych, powodując miażdżycę.

Wysokie stężenie tej frakcji cholesterolu jest zatem groźne dla zdrowia. Za optymalne uznaje się stężenie złego cholesterolu poniżej 100 mg/dL (2.6 mmol/L). Stężenie na poziomie 100-129 mg/dL ocenia się jako powyżej optymalnego, a wynoszące 130-159 mg/dL jako graniczne. Przy stężeniu cholesterolu LDL wynoszącym 160-189 mg/dL ryzyko chorób sercowo-naczyniowych jest wysokie, a przy poziomie powyżej 190 mg/dL – bardzo wysokie.

Cholesterol HDL – norma

Czym natomiast jest cholesterol HDL? Można to wyjaśnić następująco: cholesterol LDL jest transportowany z wątroby do komórek ciała, natomiast HDL w przeciwnym kierunku – do wątroby, gdzie ulega przekształceniom, a następnie jest wydalany z organizmu. HDL jest nazywany dobrym cholesterolem, ponieważ w trakcie opisanego transportu usuwa nadmiar złego cholesterolu. Niski poziom HDL stwarza więc duże ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.

Generalnie uważa się, że im wyższe stężenie dobrego cholesterolu, tym lepiej. Aczkolwiek należy wiedzieć, że w świetle najnowszych badań bardzo wysokie stężenie HDL także nie jest wskazane. Za normę uznaje się stężenie cholesterolu HDL wynoszące powyżej 35 mg/dL u mężczyzn i 45 mg/dL u kobiet. Stężenie HDL wynoszące 60 mg/dL uznaje się za bardzo korzystnie dla zdrowia.

Trójglicerydy – norma

Do wykonania pełnego lipidogramu niezbędne jest oznaczenie stężenia trójglicerydów we krwi. Czym one są? W uproszczeniu są to tłuszcze proste, które stanowią materiał energetyczny dla organizmu. Są one dostarczane do organizmu wraz z pożywieniem, a konkretnie z pokarmami zawierającymi tłuszcze oraz węglowodany.

Jeśli jemy zbyt dużą ilość takich produktów, nie zostaną one wykorzystane jako źródło energii, lecz zaczną być magazynowane przez organizmu pod postacią tkanki tłuszczowej. Nadmiar trójglicerydów jest przyczyną otyłości, cukrzycy typu 2, insulinooporności, zespołu metabolicznego, a także chorób układu krążenia, z zawałem i udarem na czele. Za prawidłowe uznaje się stężenie trójglicerydów na poziomie poniżej 150 mg/dL. Poziom graniczny to stężenie trójglicerydów między 150 a 199 mg/dL, a wysoki – między 200 a 499 mg/dL.

Lipidogram – cena

Lipidogram powinno się wykonywać regularnie. Najlepiej raz w roku. Dotyczy to zwłaszcza osób po 40. roku życia. Badanie nie należy do kosztownych. Za tradycyjny lipidogram, obejmujący oznaczenie stężenia cholesterolu całkowitego, HDL, LDL i trójglicerydów, zapłacimy średnio od 20 do 40 złotych.

Ceny różnią się w zależności od laboratorium oraz od miasta, w których badanie jest wykonywane. Warto wiedzieć, że wiele laboratoriów oferuje wykonywanie badań w tzw. pakietach, co gwarantuje cenę średnio o 20 proc. niższą niż w przypadku robienia badań pojedynczo. Przykładowo, w pakiet badań, oceniający ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, mogą wchodzić następujące badania:

• hemoglobina A1C,
• fruktozamina,
• homocysteina,
• białko C.

Czytaj:

• Leki na trójglicerydy - ziołowe, bez recepty i na receptę
• Leki na cholesterol, co się stosuje na obniżenie cholesterolu?

---

Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

Lekarz rodzinny online

Lekarz internista

E-recepta online

---

Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.