Nieleczona depresja - objawy i skutki. Do czego prowadzi?

Nieleczona depresja jest chorobą śmiertelną. Prowadzi do samobójstw, zawałów i udarów, współwystępuje z cukrzycą i miażdżycą, pogarsza rokowania w leczeniu nowotworów. Jakie są objawy i skutki nieleczonej depresji? Do czego prowadzi brak odpowiednio wcześnie wdrożonej terapii?

Nieleczona depresja

Nieleczona depresja jest przyczyną tysięcy prób samobójczych, różnego typu ciężkich schorzeń i zaburzeń somatycznych oraz psychicznych, a także licznych problemów społecznych i ekonomicznych. Globalne koszty nieleczonej depresji liczone są w setkach tysięcy istnień ludzkich i miliardach dolarów rocznie. To sprawia, że depresja uznana została jedną z najgroźniejszych chorób cywilizacyjnych XXI wieku.

Oblicza się, że na całym świecie na depresję choruje 350 milionów ludzi, a w samej Polsce około 1,5 miliona. Do tego należy dodać podobną ilość osób dotkniętych zaburzeniami lękowymi i innymi dysfunkcjami w sferze psychicznej.

Przy czym są to dane wyłącznie szacunkowe, ogromny bowiem odsetek osób cierpiących na depresję nigdy nie zgłasza się do lekarza, nie słyszy diagnozy i nie rozpoczyna leczenia (w Polsce prawdopodobnie dotyczy to około 70 procent chorych).

Głównym powodem tego są brak wiedzy na temat choroby i jej skutków, a także wstyd lub lekceważenie – wiele osób wciąż nie postrzega depresji w kategoriach choroby, a dodatkowo jest ona naznaczona piętnem przypadłości, z którą ze względów kulturowo-społecznych nie należy się ujawniać. Należy jednak mieć świadomość, że jest to przekonanie w pełni błędne. Depresja jest poważną chorobą, a nieleczona – chorobą śmiertelną.

Objawy nieleczonej depresji

Pojedynczy epizod depresji cechuje wyraźne obniżenie nastroju nieprzerwanie przez minimum 2 tygodnie. Objawy nieleczonej depresji są natomiast rozciągnięte w czasie. Choroba może nawracać pod postacią kolejnych epizodów lub ćmić się z różnym nasileniem przez cały czas. W tym czasie obserwowane są takie symptomy, jak:

• zaburzenie nastroju przez większą część dnia, niezależnie od okoliczności,
• rozdrażnienie, wrogie nastawienie, pobudzenie, apatia,
• obniżone poczucie własnej wartości, niewiara we własne możliwości, skłonność do samokrytycyzmu,
• syndrom ofiary – łatwość przyciągania negatywnych emocji i czynów innych ludzi,
• utrata energii, chroniczne uczucie zmęczenia,
• osłabienie kondycji intelektualnej, problemy z koncentracją, zapamiętywaniem, uczeniem się, logicznym myśleniem,
• zaburzenia funkcji seksualnych,
• zaburzenia łaknienia lub nadmierny apetyt,
• bezsenność lub nadmierna senność,
• narastający poziom lęku,
• stopniowe wycofywanie się z kontaktów społecznych, zaniedbywanie obowiązków,
• myśli samobójcze.

Większość z wyżej wymienionych objawów nieleczonej depresji zwiększa swoje nasilenie z upływem miesięcy i lat, z czasem prowadząc też do innych zaburzeń, chorób oraz zachowań dysfunkcyjnych.

Skutki nieleczonej depresji

Skutki nieleczonej depresji są dalekosiężne i dotyczą zarówno sfery zdrowotności, jak też szeroko rozumianego życia społecznego. Wymienić wśród nich można między innymi:

• stałe nawracanie nasilonych epizodów depresyjnych,
• rozwój zaburzeń lękowych, w tym przede wszystkim chronicznego zespołu lęku uogólnionego,
• rozwój innych chorób i zaburzeń psychicznych, pojawienie się urojeń, myśli prześladowczych etc.,
• próby samobójcze,
• zmiany osobowościowe – pogłębianie rysów hipochondrycznych, histerycznych, anankastycznych,
• utrwalone zaburzenia seksualne, na przykład zaburzenia erekcji albo przeżywania orgazmu,
• choroby i zaburzenia somatyczne, takie jak bulimia, anoreksja, nadwaga, nadciśnienie, cukrzyca, miażdżyca, zawały serca, udary,
• dolegliwości psychosomatyczne – utrzymujące się przez dłuższy czas bóle głowy, brzucha czy klatki piersiowej, występujące bez określonych przyczyn , ale wzbudzające narastający niepokój i potęgujące stan depresyjny,
• obniżone efekty leczenia i pogorszone rokowania w przebiegu chorób nowotworowych,
• obniżona efektywność wykonywanych zadań – pogorszenie wyników w nauce oraz efektywności w pracy,
• postępująca alienacja społeczna, na koniec – samotność.

Najbardziej bezpośrednim z tragicznych skutków nieleczonej depresji są próby samobójcze. Co roku w Polsce życie odbiera sobie około 5 tysięcy osób (w tym aż 4,5 tysiąca mężczyzn). Ostrożnie szacuje się, że około 80 procent (a więc 4 tysiące) z nich przed śmiercią cierpiało na depresję lub zaburzenia pokrewne.

Do czego prowadzi nieleczona depresja w dłuższej perspektywie?

Na szczególną uwagę zasługują obserwacje naukowców dotyczące wpływu zaburzeń depresyjnych na inne schorzenia. Z dokumentu Światowej Organizacji Zdrowia Mental Health Action Plan 2013-2020 wynika, ze osoby cierpiące na tego typu zaburzenia psychiczne doświadczają znacznie większej liczby zachorowań w ciągu całego życia, niż ogół populacji i znacznie częściej też nie są one właściwie leczone.

Dlatego ryzyko zgonu z powodu niezdiagnozowanych i nie podanych terapii chorób takich, jak nowotwory, cukrzyca, schorzenia serca czy HIV, jest w ich przypadku wyższe o 40-60 procent. Dowiedziono, że depresja i stany lękowe same w sobie znacząco zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia zawału i udaru, a dodatkowym czynnikiem jest chorobliwa wręcz niechęć do poddawania się wszelkim badaniom i leczeniu, która jest obserwowana u osób z depresją. Chorzy z wyraźnym zaburzeniem nastroju:

• prowadzą mniej aktywny tryb życia,
• rzadziej dbają o skład przyjmowanych produktów żywnościowych, spożywają dużo dań gotowych i fast fodów, bogatych w szkodliwe nasycone kwasy tłuszczowe, tłuszcze trans oraz cholesterol,
• częściej „zajadają smutek”, zwłaszcza słodyczami, które są bardzo kaloryczne, i które zawierają ogromne ilości węglowodanów o wysokim indeksie glikemicznym,
• mają podwyższony poziom lęku, co powoduje częste wyrzuty mobilizującej organizm do działania adrenaliny, obciążając w ten sposób serce.

Czynniki te prowadzą do rozwoju otyłości, nadciśnienia, cukrzycy i miażdżycy, a więc chorób nazywanych cichymi zabójcami, w dłużej perspektywie znacznie obniżających jakość i skracających długość życia.

Dodatkowo zwraca się uwagę na to, że osoby chore na depresję mają znacznie obniżoną wolę walki i zdolność mobilizacji organizmu do walki w przypadku zachorowania na nowotwory, co zmniejsza szanse na wyleczenie. Zwłaszcza, że ewentualna terapia przeciwnowotworowa nierzadko też w przypadku osób z depresją podejmowana jest dopiero w zaawansowanym stadium choroby.

Ile trwa depresja nieleczona?

Pacjenci często pytają, ile trwa nieleczona depresja. Odpowiedź na to pytanie jest trudna. W przypadku depresji egzogennej, wywoływanej przez czynniki zewnętrzne, choroba może ustąpić samoistnie w przypadku eliminacji czynnika powodującego obniżenie nastroju (np. po wycofaniu się z toksycznej relacji uczuciowej).

Jeśli jednak chodzi o depresję endogenną, powodowaną czynnikami wewnętrznymi (obniżenie poziomu neuroprzekaźników takich jak serotonina, noradrenalina i dopamina), trwać ona może latami, nawet do końca życia – w tym przypadku być może nie tak długiego, jakim mogłoby być w sytuacji podjęcia skutecznej terapii.

Dlatego depresję warto leczyć. Współczesne metody psychoterapeutyczne i farmakologiczne na receptę pozwalają zwalczać chorobę ze skutecznością na poziomie 50-70 procent. Osoby, które nie są w stanie przełamać wstydu lub nie mają czasu umówić się na wizytę w gabinecie lekarskim, mogą skorzystać z pomocy psychiatry online i psychologa w poradni internetowej Dimedic – sprawnie i wygodnie. W razie konieczności pacjenci otrzymają tu receptę na niezbędne leki przeciwdepresyjne, a także inne – na choroby współwystępujące.

Czytaj też:

• Jak pomóc osobie z depresją i gdzie szukać wsparcia?
• Ciężka depresja, łagodna i umiarkowana - objawy i różnice
• Depresja sezonowa - test, objawy i leczenie zaburzenia

---

Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

Lekarz psychiatra online

Lekarz rodzinny online

Lekarz internista

E-recepta online

---

Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.