Zapalenie spojówek. Rodzaje, leczenie, przyczyny, objawy, ile trwa zapalenie oka

Dodano: 31-12-2020 | Aktualizacja: 12-07-2024
Autor: Piotr Brzózka
capsule Konsultacja z e-receptą internal Lek. rodzinny specialist Specjalista

Zapalenie spojówek to powszechna choroba oczu, która może przybierać różnorodne formy i mieć zróżnicowany przebieg. Od kilkugodzinnych epizodów po stany przewlekłe – długość i intensywność objawów zależy od typu infekcji oraz zastosowanego leczenia. W artykule omówimy, ile trwa zapalenie spojówek w różnych jego postaciach: alergicznym, atopowym, wirusowym oraz bakteryjnym, a także jakie czynniki wpływają na czas trwania leczenia. Przyjrzymy się, jak skutecznie zarządzać tą dolegliwością, aby minimalizować jej wpływ na codzienne życie.

Przyczyny zapalenia spojówek

Przyczyny zapalenia spojówek, które jest jednym z najczęściej występujących schorzeń narządu wzroku, są niezwykle zróżnicowane. Choroba spowodowana może być zarówno przez czynniki infekcyjne (zakażenia wirusowe, bakteryjne i grzybicze) jak też nieinfekcyjne (najczęściej – odczyny alergiczne). W zależności od etiologii, wyróżniamy:

  • Zapalenia spojówek infekcyjne, w tym:
    • wirusowe zapalenie spojówek:
      • nagminne zapalenie spojówek i rogówki (adenowirusowe zapalenie spojówek);
      • proste grudkowe zapalenie spojówek;
      • ostre krwotoczne zapalenie spojówek;
      • gorączka gardłowo-spojówkowa;
      • opryszczkowe zapalenie spojówek;
      • zapalenie spojówek towarzyszące ospie wietrznej lub półpaścowi ocznemu;
    • bakteryjne zapalenie spojówek:
      • ostre ropne zapalenie spojówek (paciorkowcowe);
      • nadostre zapalenie spojówek (rzeżączkowe);
      • przewlekłe zapalenie spojówek (gronkowcowe);
      • błonicze zapalenie spojówek;
    • chlamydiowe zapalenie spojówek:
      • zapalenie wtrętowe spojówek u dorosłych;
      • zapalenie wtrętowe spojówek u noworodków;
      • jaglica (trachoma);
    • grzybicze.
  • Zapalenie spojówek nieinfekcyjne, w tym:
    • alergiczne zapalenie spojówek:
      • sezonowe alergiczne zapalenie spojówek;
      • całoroczne alergiczne zapalenie spojówek;
      • wiosenne zapalenie spojówek i rogówki;
      • pryszczykowe zapalenie spojówki i rogówki;
      • olbrzymiobrodawkowe zapalenie spojówek;
      • atopowe zapalenie rogówki i spojówek;
    • niezakaźne proste (czynniki chemiczne, fizyczne, mechaniczne);
    • odczynowe (temperatura, światło, woda etc.);
    • chemiczne (oparzenia kwasowe lub zasadowe).

Wirusowe zapalenie spojówek – przyczyny choroby

W przypadku choroby, jaką jest wirusowe zapalenie spojówek, przyczyny zazwyczaj należy upatrywać w zakażeniu jednym z licznych szczepów adenowirusów. Przykładowo tzw. nagminne zapalenie spojówek i rogówki wywołują adenowirusy typu 8 9 i 37, zaś gorączkę gardłową spojówkową – serotypy 3 i 7. Niekiedy choroba może też być powodowana przez wirus opryszczki Herpes simplex (HSV), ospy wietrznej, półpaśca, brodawczaka ludzkiego oraz pikornawirusy.

Do zakażenia dochodzi poprzez kontakt z wydzielinami nosiciela z oczu i ust zarówno bezpośredni, jak też pośredni (klamki, poręcze, uchwyty, zabawki itd.). Należy pamiętać, że adenowirusy są bardzo zaraźliwe, a przy tym odporne na działanie czynników zewnętrznych, w tym środków dezynfekujących. Istotne jest też to, że osoba chora może zakażać nawet do 3 tygodni od wystąpienia pierwszych objawów.

Bakteryjne zapalenie oka – przyczyny zakażenia

Przyczyny bakteryjnego zapalenia oka również są niejednolite. Najczęściej do infekcji dochodzi w wyniku zakażenia przez:

  • paciorkowce: β-hemolizujące (Streptococcus pyogenes), zieleniejące (Streptococcus viridans) oraz dwoinkę zapalenia płuc (Streptococcus pneumoniae). W takim przypadku konsekwencją najczęściej jest ostre zapalenie spojówek.
  • Gronkowce: złociste (Staphylococcus aureus) lub skórne (Staphylococcus epidermidis). W efekcie dochodzi do przewlekłego zapalenia spojówek, zazwyczaj współwystępującego z gronkowcowym zapaleniem powiek.
  • Dwoinkę rzeżączki (Neisseria gonorrhoeae), która jest przyczyną nadostrego zaplenia spojówek.

Zdecydowanie rzadziej czynnikiem sprawczym są bakterie Corynebacterium diphther (praktycznie wyeliminowany za sprawą szczepień maczugowiec błonicy), Listeria monocytogenes , Haemophilus influenzaePasteurella sp. oraz Moraxella lacunata. Zakażenia paciorkowcowe i gronkowcowe przenoszą się poprzez bezpośredni lub pośredni kontakt z wydzielinami osoby chorej, natomiast dwoinka rzeżączki przenoszona jest poprzez kontakty seksualne lub w czasie porodu, z matki na dziecko.

Przyczyny alergicznego zapalenia spojówek

Przyczyny alergicznego zapalenia spojówek także można podzielić na kilka grup.

  • Sezonowe alergiczne zapalenie spojówek to nadwrażliwość na alergeny lotne, w tym przede wszystkim pyłki drzew i traw – występuje w okresie kwitnienia określonych gatunków, najczęściej wiosną i latem.
  • Całoroczne alergiczne zapalenie spojówek – niezależne od pory roku, wywoływane najczęściej przez alergeny domowe: sierść zwierząt, roztocza kurzu etc.
  • Pryszczykowe zapalenie spojówki i rogówki – pojawia się u dzieci w wyniku bytowania w złych warunkach higienicznych, a także w związku z niedożywieniem.
  • Olbrzymiobrodawkowe zapalenie spojówek – występuje w reakcji na obecność ciała obcego w oku, zazwyczaj czynnikiem wywołującym stan zapalny są soczewki kontaktowe.

Skąd się bierze zapalenie spojówek o charakterze atopowym?

Szczególną odmianą zapalenia alergicznego jest choroba o charakterze atopowym. Skąd się bierze zapalenie spojówek tego typu? Atopia to genetycznie uwarunkowana skłonność do nadreaktywnych odpowiedzi układu odpornościowego na kontakt z określonym alergenem.

W przypadku atopowego zapalenia spojówek, czynnikiem uczulającym najczęściej są alergeny lotne (pyłki drzew, traw i krzewów, roztocza kurzu domowego, zarodniki pleśni, sierść zwierząt domowych, ludzkie włosy) lub kontaktowe (metale, substancje chemiczne, kosmetyki, leki, płyny do konserwacji soczewek etc.). Styczność z nimi u osób predestynowanych genetycznie wywołuje reakcje IgE zależne oraz IgE niezależne, mediowane przez limfocyty Th2 i Th1, czego efektem jest wystąpienie odczynów zapalnych w obrębie spojówek.

Przyczyny zapalenia spojówek u dzieci

Przyczyny zapalenia spojówek u dzieci są odmienne u noworodków oraz u maluchów starszych. W pierwszych dniach życia dzieci narażone są przede wszystkim na zakażenia drobnoustrojami, które przenoszone są drogą płciową – dwoinką rzeżączki, chlamydią, a także opryszczką zwykłą.

Do zainfekowania maleństwa dochodzi w czasie porodu, jeśli matka jest nosicielką bakterii lub wirusa. Należy wiedzieć, że rzeżączkowe zapalenie spojówki ma bardzo ostry charakter, powodując u noworodków ryzyko całkowitej utraty wzroku. Oprócz rzeżączki, chlamydii i opryszczki, noworodki standardowo narażone są na zakażenie powszechnie występującymi na oddziałach szpitalnych paciorkowcami i gronkowcami. Bakterie te, a także adenowirusy, stanowią też najczęstszą przyczynę zapalenia spojówek u dzieci starszych, w wieku przedszkolnym i szkolnym.

Objawy zapalenia spojówek

Objawy zapalenia spojówek podzielić można na klasyczne, występujące w niemal wszystkich postaciach choroby, a także te, które są charakterystyczne dla określonych jej odmian.

Niezależnie od tego, czy stan zapalny ma podłoże bakteryjne, wirusowe czy alergiczne, niemal zawsze występują takie symptomy, jak:

  • przekrwienie spojówek,
  • obrzęk powiek,
  • łzawienie,
  • szczypanie, świąd oczu.

Istnieje jednak oprócz tego szeroka lista objawów mniej uniwersalnych, często typowych dla jednego tylko lub dwóch spośród kilkunastu typów choroby. Należą do nich między innymi:

  • wyciek śluzowo-ropnej wydzieliny,
  • powiększenie przyusznych węzłów chłonnych,
  • odczyny brodawkowe lub grudkowe,
  • opadanie górnej powieki, zawężanie szpary między powiekami,
  • wysięki podspojówkowe,
  • powstawanie tzw. błon rzekomych,
  • bliznowacenie spojówek,
  • tworzenie się zrostów spojówki powiekowej i gałkowej,
  • neowaskularyzacja – tworzenie nowych naczyń krwionośnych,
  • keratopatia – pogorszenie widzenia w wyniku uszkodzenia rogówki,
  • objawy Denniego-Morgana oraz Hertoghe,
  • gorączka i ból gardła.

Pierwsze objawy zapalenia spojówek

Pierwsze objawy zapalenia spojówek obejmują zazwyczaj jedno oko, po dwóch trzech dniach często przenosząc się na drugie, aczkolwiek nie we wszystkich przypadkach choroba przebiega symetrycznie. Choroba w większości sytuacji objawia się w pierwszej kolejności poprzez wyraźne zaczerwienienie oka, będące konsekwencją pękania naczynek krwionośnych.

Następnie pojawiają się łzawienie, świąd, szczypanie, światłowstręt oraz szeroko rozumiane uczucie dyskomfortu. Tego typu objawy występują w ciągu kilku pierwszych dni choroby.

Natomiast dalszy rozwój wypadów warunkowany jest charakterem danego schorzenia, a pamiętać należy, że zapalenie spojówek jest chorobą o niezwykle zróżnicowanej etiologii.

Chorobę powodować mogą bakterie paciorkowca, gronkowca lub rzeżączki, chlamydie, adenowirusy, wirusy opryszczki, a także alergeny lotne i kontaktowe oraz dziesiątki innych czynników.

Jakie są objawy bakteryjnego zapalenia spojówek?

Objawy zapalenia spojówek o charakterze bakteryjnym są niezwykle charakterystyczne. Tym, co odróżnia je od symptomów infekcji oka powstałych na podłożu wirusowym i alergicznym, to jest to obecność gęstej, śluzowej wydzieliny zawierającej ropę lub ropnej treści w czystej postaci.

  • Ostre ropne zapalenie spojówek, wywołane przez bakterie paciorkowca, dodatkowo powoduje znaczne przekrwienie gałek ocznych, zwłaszcza na sklepieniach, a także łagodny odczyn brodawkowaty oraz strupy na powiekach. Objawy powinny zacząć zanikać w ciągu 10-14 dni.
  • Rzeżączkowe zapalenie spojówek – w tym przypadku wyciek ropy jest najsilniejszy, a wydzielina ma charakterystyczny zielonkawy kolor. Do tego należy dodać znaczy obrzęk powodujący niemalże przymknięcie szpary między powiekami, a także nasilone przekrwienie oczu, chemozy, tworzenie się błon oraz powiększenie węzłów chłonnych przyusznych.
  • Gronkowcowe (przewlekłe) zapalenie spojówek – ilość wydzieliny jest stosunkowo niewielka. Występują natomiast: przekrwienie spojówki, obrzęk powiek, reakcje brodawkowe lub grudkowe.

Objawy wirusowego zapalenia spojówek

Także w przypadku wirusowego zapalenia spojówek objawy różnią się w zależności od etiologii schorzenia.

  • Nagminne zapalenie spojówek i rogówki (zwane też epidemicznym) - najgroźniejsze ze wszystkich, zarówno ze względu na intensywność i natężenie symptomów, jak też łatwość zakażania. Przybiera dwie postaci: spojówkowe – w przebiegu choroby pojawić się mogą: obrzęk powiek, opadniecie górnej powieki, zaczerwienie oczu związane z przekrwieniem spojówek, łzawienie (bez treści ropnej i śluzowej), światłowstręt, niewyraźne i zamglone widzenie, grudkowy odczyn, krwotoki podspojówkowe, chemoza, błony rzekome, powiększenie węzłów chłonnych przyusznych. Choroba trwa około 2-3 tygodni, po czym zaczyna się cofać samoistnie. Zapalenie rogówkowe – występuje w trzech następujących po sobie stadiach, różniących się objawami: I – zaczyna się rozlane, punktowe zapalenie nabłonka rogówki, II – pojawiają się jasne podnabłonkowe zmętnienia, III – występują nacieki w przedniej warstwie istoty właściwej rogówki. Choć choroba zazwyczaj ustępuje w ciągu 3 tygodni, objaw ten może pozostać na lata.
  • Proste grudkowe zapalenie spojówek - przebiega znacznie łagodniej. Klasycznymi objawami są: obrzęk i zaczerwienienie powiek, świąd, pieczenie, szczypanie oraz łzawienie.
  • Gorączka gardłowo-spojówkowa oprócz objawów typowych dla schorzeń oczu, takich jak obrzęk powiek, przekrwienie oczu, świąd i łzawienie, przynosi też symptomy grypopodobne, w tym wysoką temperaturę, ból gardła oraz powiększenie węzłów chłonnych.

Objawy alergicznego zapalenia spojówek

Objawy alergicznego zapalenia spojówek nie są szczególnie charakterystyczne i łatwo je pomylić z innymi odmianami choroby, jeśli nie zostanie przeprowadzony dokładny wywiad lekarski i testy alergologiczne. Alergie obejmujące oczy najczęściej manifestują się poprzez obrzęk powiek, przekrwienie spojówek, łzawienie, światłowstręt, pieczenie. Możliwe jest wystąpienie lepkiej wydzieliny sklejającej oczy, a także znaczne zawężenie szpary między powiekami wskutek ich nabrzmienia.

Powieki są w szczególności pogrubione w przypadku zapalenia atopowego, czyli takiego, do którego skłonność warunkowana jest genetycznie. W tym przypadku charakterystycznym objawem są strupy na powiekach, odczyn brodawkowy oraz bliznowacenie spojówek i tworzenie się zrostów spojówki powiekowej i gałkowej. Często występuje też pogorszenie parametrów widzenia (obniżenie ostrości, rozmazywanie, całkowita utrata wzroku).

W przebiegu atopowego zapalenia spojówek i rogówki pojawia się także tzw. objaw Denniego-Morgana, polegający na wytworzeniu się fałdu skórnego pod dolną powieką. Możliwe jest również wypadanie rzęs, a także przerzedzenie brwi, znane jako objaw Hertoghe.

W przebiegu atopowego zapalenia spojówek występują też elementy atopowego zapalenia skóry (AZS), a więc między innymi łuszczenie się fałdów szyjnych oraz miejsc położonych w zgięciach łokciowych i kolanowych.

Objawy zapalenia spojówek u dzieci

Objawy zapalenia spojówek u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym są z grubsza zbliżone do symptomów występujących u dorosłych, szczególnym natomiast przypadkiem są zakażenia u noworodków, do których dojść może w czasie porodu i które wywoływane są drobnoustrojami przenoszonym drogą płciową – dwoinką rzeżączki, chlamydią oraz wirusem opryszczki.

U małych dzieci szczególnie niebezpieczne są objawy rzeżączkowego zapalenia spojówek. Wymienić wśród nich można bardzo duży obrzęk i niezwykle obfite wydobywanie wydzieliny ropnej, a także owrzodzenia rogówek i silne przekrwienie spojówek. Symptomy te powinny skłonić lekarzy opiekujących się nowonarodzonym dzieckiem do natychmiastowej interwencji – schorzenie, które może się objawić już w drugim dniu życia, grozi całkowitą utratą wzroku.

Rodzaje zapalenia spojówek a leczenie

Leczenie zapalenia spojówek znacząco różni się w przypadku poszczególnych postaci choroby i jest zależne od czynnika, który wywołał stan zapalny. W zależności od typu infekcji stosuje się następujące leki na zapalenie spojówek:

  • Infekcje typu bakteryjnego oraz chlamydiowego leczy się przede wszystkim za pomocą antybiotyków na zapalenie spojówek i chemioterapeutyków.
  • Na zakażenia wirusowe stosuje się środki wirusobójcze i wirusostatyczne, unicestwiające lub hamujące aktywność patogenów. Sporadycznie, w określonych przypadkach wdrażane są też leki immunopresyjne, glikokortykosteroidy oraz preparaty o działaniu antyseptycznym.
  • W stanach alergicznych aplikuje się leki przeciwhistaminowe, stabilizatory komórek tucznych, środki immunosupresyjne, glikortykosteroidy oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne.

Środki te dostępne są w kroplach na zapalenie spojówek i maściach na zapalenie spojówek do użytku zewnętrznego, niekiedy także w tabletkach lub preparatach aplikowanych dożylnie, o działaniu ogólnoustrojowym. Dodatkowo terapię można wspomagać domowymi sposobami, wśród których szczególne znaczenie mają działania profilaktyczne.

Wirusowe zapalenie spojówek - leczenie

Wirusowe zakażenie spojówek wywoływane jest przez różne typy patogenów. Najczęściej są to adenowirusy, wirus opryszczki zwykłej (HSV) lub wirus ospy wietrznej i półpaśca (VZV). Jak leczyć wirusowe zapalenie spojówek? W terapii wykorzystywane są następujące leki:

  • acyklowir – lek przeciwwirusowy, skuteczny w przypadku infekcji powodowanych przez wirusy HSV i VZV. Jest to syntetyczny analog nukleotydu purynowego, hamujący syntezę DNA patogenów.
  • Gancyklowir – lek przeciwwirusowy, pochodna acyklowiru, syntetyczny analog 2'-deoksyguanozyny. Wykorzystywany do zwalczania wirusów HSV i VZV, niektóre badania wykazują, że jest on skuteczny także przeciw adenowirusom.
  • Cydofowir, zalcytabina i stawudyna – leki wirusostatyczne, używane sporadycznie u pacjentów niereagujących na leczenie acyklowirem i gancyklowirem.

Należy pamiętać, że nie istnieje jeden ustalony i bezwzględnie skuteczny standard leczenia zapalenia spojówek o charakterze wirusowym.

Bakteryjne zapalenie spojówek - leczenie

Jak leczyć bakteryjne zapalenie spojówek? W przypadku infekcji wywołanej przez paciorkowce, gronkowce oraz bakterie Gram-ujemne, stosowane są:

  • lewofloksacyna – chemioterapeutyk z grupy fluorochinolonów III generacji. Wpływa na enzymy gyraza DNA i topoizomeraza IV, które biorą udział w replikacji bakteryjnego DNA.
  • Azytromycyna – antybiotyk makrolidowy, będący pochodną erytromycyny. Wykazuje działanie bakteriostatyczne, hamuje syntezę białek bakteryjnych, wiążąc się z podjednostką rybosomalną 50S i zaburzając wydłużanie się łańcucha białkowego.
  • Tobramycyna – antybiotyk z grupy aminoglikozydów. Jego działanie polega na przenikaniu do wnętrza komórek bakterii, gdzie stymuluje produkcję nieprawidłowych białek, co uruchamia procesy prowadzące do obumarcia drobnoustrojów.

Jeśli natomiast infekcja bakteryjna powodowana jest przez dwoinkę rzeżączki, chory powinien otrzymać jeden z dwóch antybiotyków, jakimi są:

  • benzylopenicylina – pochodna penicyliny, której działanie polega na hamowaniu syntezy ścian komórek bakterii,
  • cefuroksym - antybiotyk bakteriobójczy będący cefalosporyną drugiej generacji. Blokuje ostatni etap biosyntezy ścian komórkowych bakterii.

Leczenie alergicznego zapalenia spojówek

Leczenie alergicznego zapalenia spojówek (w tym także atopowego) bazuje na lekach kilku grup, stosowanych osobno lub łącznie. Z preparatów używanych miejscowo w formie kropli lub maści wymienić można:

  • kromoglikan, lodoksamid i nedokromil - stabilizatory komórek tucznych (mastocytów), wykorzystujące wiele mechanizmów działania, wykazujące właściwości przeciwalergiczne, przeciwanafilaktyczne, przeciwastmatyczne, antyhistaminowe;
  • olopatadyna, ketotifen, epinastyna, azelastyna – leki łączące działanie antyhistaminowe i przeciwalergiczne;
  • emedastyna, lewokabastyna – typowe leki przeciwhistaminowe, blokujące aktywność receptorów histaminowych, czego efektem jest ograniczanie reakcji zapalnych;
  • fluorometolon, loteprednol – słabe leki kortykosteroidowe, które mogą być stosowane nawet u pacjentów z jaskrą;
  • prednizolon, deksametazon i betametazon – silne leki kortykosteroidowe;
  • cyklosporyna – lek immunosupresyjne, obniżający aktywność układu odpornościowego i tym samym ograniczający skalę reakcji zapalnej;
  • diklofenak – środek z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Dodatkowo, w uzasadnionych przypadkach alergiczne zapalenie spojówek leczy się także ogólnoustrojowo. W tym przypadku w grę wchodzą takie środki doustne, jak:

  • ebastyna, cetyryzyna, loratadyna, azelastyna, mizolastyna, lewocetyryzyna i bilastyna – leki przeciwhistaminowe II generacji;
  • cetyryzyna z pseudoefedryną lub loratadyna z pseudoefedryną – zintegrowane leki przeciwhistaminowe i sympatykomimetyczne.

Leczenie zapalenia spojówek u dzieci

Leczenie zapalenia spojówek u dzieci z grubsza oparte jest na tych samych środkach, odmienne może być jedynie dawkowanie. Szczególnym przypadkiem, jeśli chodzi o stany zapalne spojówek, są infekcje występujące u noworodków, będące efektem zakażenia w czasie porodu. Mowa o drobnoustrojach przenoszonych drogą płciową. Jeśli chodzi o bakteryjne zapalenie rzeżączkowe, w użyciu są przede wszystkim wspomniane wyżej antybiotyki:

  • benzylopenicylina;
  • cefuroksym;

Wirusowe zapalenie spojówek, wywołane u noworodka przez HSV, leczy się stosując:

  • acyklowir i gancyklowir (środki wirusobójcze);
  • etabonian loteprednolu, fluorometolon i 0,125 proc. prednizolon (słabe glikortykosteroidy).

Trzecim schorzeniem typowo noworodkowym jest chlamydiowe zapalenie spojówek. W tym przypadku w terapii stosuje się takie antybiotyki o działaniu ogólnoustrojowym, jak:

  • erytromycyna,
  • azytromycyna.

Domowe leczenie zapalenia spojówek

Domowe leczenie zapalenia spojówek w dużej mierze opiera się na działaniach profilaktycznych, a także zastosowaniu środków naturalnych i ziołowych. Podstawowe aktywności, to:

  • przemywanie oczu rumiankiem lub parafiną,stosowanie tzw. sztucznych łez;
  • stosowanie zimnych okładów na oczy;
  • unikanie kontaktu z substancjami uczulającymi, takimi jak pyłki drzew i traw, roztocza kurzu, sierść zwierząt, metale ciężkie, związki chemiczne (w przypadku zapalenia alergicznego);
  • używanie łagodnych i naturalnych kosmetyków;
  • powstrzymanie się od makijażu i noszenia soczewek kontaktowych.

Ile trwa zapalenie spojówek?

Od kilku godzin do 6-7 tygodni, a jeśli uwzględnić formy przewlekłe – z różnym nasileniem nawet do kilkudziesięciu lat. Wszystko zależy od tego, z którą z licznych postaci schorzenia mamy do czynienia, a także – jak szybko i czy w ogóle zostało podjęte specjalistyczne leczenie.

Należy pamiętać, że zapalenie spojówek może mieć charakter bakteryjny, wirusowy, alergiczny, chemiczny, fizyczny i wiele innych, a każda z wymienionych kategorii jest niejednorodna (przykładowo, zakażenia bakteryjne mogą być spowodowane przez paciorkowce, gronkowce, dwoinkę rzeżączki i wiele innych patogenów). Ile trwa zapalenie spojówek poszczególnych typów?

Jak długo trwa alergiczne zapalenie spojówek?

Alergiczne zapalenie spojówek to wynik reakcji układu odpornościowego, produkującego przeciwciała (zazwyczaj IgE) wymierzone w czynnik alergizujący, z którym osoba chora miała kontakt. Najczęściej są to alergeny lotne (pyłki drzew i traw, sierść zwierząt, roztocza kurzu domowego) lub kontaktowe (substancje chemiczne, metale ciężkie, soczewki).

Występowanie objawów jest wprost związane z ekspozycją na dany alergen. W sytuacji, gdy pacjentowi uda się wyeliminować czynnik uczulający ze swojego otoczenia, stan zapalny powinien samoistnie wygasić się w ciągu 24 godzin. W praktyce często jednak bywa to niemożliwe.

Przykładowo – unikanie pylenia traw lub drzew w okresie wiosenno-letnim wymagałoby całkowitego zaprzestania aktywności życiowej wymagającej wychodzenia z domu (praca, zakupy, rekreacja). To oznacza, że z różnym nasileniem symptomy choroby mogą nawracać długimi tygodniami (infekcja sezonowa związana z pyleniem), a nawet przez cały rok (alergeny domowe).

Ile trwa atopowe zapalenie spojówek?

Szczególnym typem infekcji alergicznej jest atopowe zapalenie spojówek. W tym przypadku istotą schorzenia jest genetyczna predyspozycja do występowania reakcji zapalnych w odpowiedzi na kontakt z określoną substancją.

Poszczególne pojedyncze epizody również mogą trwać kilkanaście do kilkudziesięciu godzin i kończyć się niedługo po usunięciu alergenu z otoczenia pacjenta. Sama jednak predyspozycja pozostanie na lata. W większości przypadków pierwsze, słabo nasilone objawy występują już po 10. roku życia, zaś największe nasilenie symptomów notuje się u osób w przedziale wiekowym 20-50 lat.

Atopowe zapalenie spojówek może więc nawracać nawet przez kilka dekad, tracąc na intensywności dopiero w późniejszych fazach życia.

Ile trwa wirusowe i bakteryjne zapalenie oka?

Zazwyczaj dwa do trzech tygodni licząc od wystąpienia pierwszych objawów – tak jest między innymi w przypadku niezwykle zaraźliwego nagminnego zapalenia spojówek wywoływanego przez adenowirusy, czy rzeżączkowego zapalenia spojówek i rogówki, które ma charakter bakteryjny. Do wyjątków należy przewlekłe bakteryjne zapalenie spojówek, wywoływane najczęściej przez gronkowce, rzadziej przez inne drobnoustroje, takie jak pałeczki E coli.

W tym przypadku choroba może trwać nawet 6-7 tygodni, a następnie nawracać po okresach wyciszenia, wraz z innymi towarzyszącymi jej schorzeniami, takimi jak zapalenie powiek. W sporadycznych sytuacjach zdarza się też, że do półtora miesiąca przeciągają się niektóre zakażenia wirusowe – dotyczy to głównie sytuacji silnego zainfekowania rogówki.



Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
 

Bibliografia do artykułu

  • Katarzyna Jarmakowska, Piotr Kuna, Alergiczne zapalenie spojówek - jak diagnozować i leczyć, Terapia – alergologia, marzec 2009.
  • Katarzyna Knakiewicz, Adenowirusowe zapalenie spojówek i rogówki, https://www.przegladokulistyczny.pl.
  • Marzena Mielczarek, Choroby zapalne spojówek, Medycyna Rodzinna » 2/2005.
  • Agnieszka Kubicka-Trząska, Atopowe zapalenie rogówki i spojówek, Okulistyka po Dyplomie, 2016 05.
  • Magdalena Frej-Mądrzak i inni, Zakażenia układu moczowo-płciowego oraz spojówek Chlamydia trachomatis u dorosłych i dzieci w latach 2012–2013, Family Medicine & Primary Care Review 2014; 16, 3.
  • Wtrętowe zapalenie spojówek u dorosłych, http://www.chlamydia.net.pl
  • Katarzyna Antoniak, Farmakoterapia zakażeń bakteryjnych narządu wzroku, Postępy farmakoterapii, Tom 65 · nr 2 · 2009.
  • Alina Bakunowicz-Łazarczyk, Beata Urban, Monika Oziębło-Kupczyk, Stany zapalne narządu wzroku u dzieci i młodzieży, Okulistyka, Zeszyt 1, 2009.
  • Zbigniew Zagórski, Bakteryjne zapalenia spojówek, wydawnictwo Czelej.
Zobacz więcej