Zapalenie spojówek: leczenie różnych odmian zapalenia oka

Dodano: 31-12-2020 | Aktualizacja: 16-11-2023
Autor: Piotr Brzózka
capsule Konsultacja z e-receptą internal Lek. rodzinny specialist Specjalista

Leczenie zapalenie spojówek wymaga szerokiego spektrum działania i precyzyjnie dostosowanego leku do charakteru infekcji. Należy pamiętać, że zupełnie inaczej wygląda leczenie zapalenia spojówek bakteryjnego, chlamydiowego, wirusowego, czy alergicznego. Terapię zawsze powinien dobierać specjalista.

Leczenie zapalenia spojówek

Leczenie zapalenia spojówek znacząco różni się w przypadku poszczególnych postaci choroby i jest zależne od czynnika, który wywołał stan zapalny.

  • Infekcje typu bakteryjnego oraz chlamydiowego leczy się przede wszystkim za pomocą antybiotyków i chemioterapeutyków.
  • Na zakażenia wirusowe stosuje się środki wirusobójcze i wirusostatyczne, unicestwiające lub hamujące aktywność patogenów. Sporadycznie, w określonych przypadkach wdrażane są też leki immunopresyjne, glikokortykosteroidy oraz preparaty o działaniu antyseptycznym.
  • W stanach alergicznych aplikuje się leki przeciwhistaminowe, stabilizatory komórek tucznych, środki immunosupresyjne, glikortykosteroidy oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne.

Środki te dostępne są w kroplach i maściach do użytku zewnętrznego, niekiedy także w tabletkach lub preparatach aplikowanych dożylnie, o działaniu ogólnoustrojowym. Dodatkowo terapię można wspomagać domowymi sposobami, wśród których szczególne znaczenie mają działania profilaktyczne.

Jak leczyć wirusowe zapalenie spojówek?

Wirusowe zakażenie spojówek wywoływane jest przez różne typy patogenów. Najczęściej są to adenowirusy, wirus opryszczki zwykłej (HSV) lub wirus ospy wietrznej i półpaśca (VZV). Jak leczyć wirusowe zapalenie spojówek? W terapii wykorzystywane są następujące leki:

  • acyklowir – lek przeciwwirusowy, skuteczny w przypadku infekcji powodowanych przez wirusy HSV i VZV. Jest to syntetyczny analog nukleotydu purynowego, hamujący syntezę DNA patogenów.
  • Gancyklowir – lek przeciwwirusowy, pochodna acyklowiru, syntetyczny analog 2'-deoksyguanozyny. Wykorzystywany do zwalczania wirusów HSV i VZV, niektóre badania wykazują, że jest on skuteczny także przeciw adenowirusom.
  • Cydofowir, zalcytabina i stawudyna – leki wirusostatyczne, używane sporadycznie u pacjentów niereagujących na leczenie acyklowirem i gancyklowirem.

Należy pamiętać, że nie istnieje jeden ustalony i bezwzględnie skuteczny standard leczenia zapalenia spojówek o charakterze wirusowym.

Jak leczyć zapalenie spojówek bakteryjne?

Jak leczyć bakteryjne zapalenie spojówek? W przypadku infekcji wywołanej przez paciorkowce, gronkowce oraz bakterie Gram-ujemne, stosowane są:

  • lewofloksacyna – chemioterapeutyk z grupy fluorochinolonów III generacji. Wpływa na enzymy gyraza DNA i topoizomeraza IV, które biorą udział w replikacji bakteryjnego DNA.
  • Azytromycyna – antybiotyk makrolidowy, będący pochodną erytromycyny. Wykazuje działanie bakteriostatyczne, hamuje syntezę białek bakteryjnych, wiążąc się z podjednostką rybosomalną 50S i zaburzając wydłużanie się łańcucha białkowego.
  • Tobramycyna – antybiotyk z grupy aminoglikozydów. Jego działanie polega na przenikaniu do wnętrza komórek bakterii, gdzie stymuluje produkcję nieprawidłowych białek, co uruchamia procesy prowadzące do obumarcia drobnoustrojów.

Jeśli natomiast infekcja bakteryjna powodowana jest przez dwoinkę rzeżączki, chory powinien otrzymać jeden z dwóch antybiotyków, jakimi są:

  • benzylopenicylina – pochodna penicyliny, której działanie polega na hamowaniu syntezy ścian komórek bakterii,
  • cefuroksym - antybiotyk bakteriobójczy będący cefalosporyną drugiej generacji. Blokuje ostatni etap biosyntezy ścian komórkowych bakterii.

Leczenie alergicznego zapalenia spojówek

Leczenie alergicznego zapalenia spojówek (w tym także atopowego) bazuje na lekach kilku grup, stosowanych osobno lub łącznie. Z preparatów używanych miejscowo w formie kropli lub maści wymienić można:

  • kromoglikan, lodoksamid i nedokromil - stabilizatory komórek tucznych (mastocytów), wykorzystujące wiele mechanizmów działania, wykazujące właściwości przeciwalergiczne, przeciwanafilaktyczne, przeciwastmatyczne, antyhistaminowe;
  • olopatadyna, ketotifen, epinastyna, azelastyna – leki łączące działanie antyhistaminowe i przeciwalergiczne;
  • emedastyna, lewokabastyna – typowe leki przeciwhistaminowe, blokujące aktywność receptorów histaminowych, czego efektem jest ograniczanie reakcji zapalnych;
  • fluorometolon, loteprednol – słabe leki kortykosteroidowe, które mogą być stosowane nawet u pacjentów z jaskrą;
  • prednizolon, deksametazon i betametazon – silne leki kortykosteroidowe;
  • cyklosporyna – lek immunosupresyjne, obniżający aktywność układu odpornościowego i tym samym ograniczający skalę reakcji zapalnej;
  • diklofenak – środek z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Dodatkowo, w uzasadnionych przypadkach alergiczne zapalenie spojówek leczy się także ogólnoustrojowo. W tym przypadku w grę wchodzą takie środki doustne, jak:

  • ebastyna, cetyryzyna, loratadyna, azelastyna, mizolastyna, lewocetyryzyna i bilastyna – leki przeciwhistaminowe II generacji;
  • cetyryzyna z pseudoefedryną lub loratadyna z pseudoefedryną – zintegrowane leki przeciwhistaminowe i sympatykomimetyczne.

Leczenie zapalenia spojówek u dzieci

Leczenie zapalenia spojówek u dzieci z grubsza oparte jest na tych samych środkach, odmienne może być jedynie dawkowanie. Szczególnym przypadkiem, jeśli chodzi o stany zapalne spojówek, są infekcje występujące u noworodków, będące efektem zakażenia w czasie porodu. Mowa o drobnoustrojach przenoszonych drogą płciową. Jeśli chodzi o bakteryjne zapalenie rzeżączkowe, w użyciu są przede wszystkim wspomniane wyżej antybiotyki:

  • benzylopenicylina;
  • cefuroksym;

Wirusowe zapalenie spojówek, wywołane u noworodka przez HSV, leczy się stosując:

  • acyklowir i gancyklowir (środki wirusobójcze);
  • etabonian loteprednolu, fluorometolon i 0,125 proc. prednizolon (słabe glikortykosteroidy).

Trzecim schorzeniem typowo noworodkowym jest chlamydiowe zapalenie spojówek. W tym przypadku w terapii stosuje się takie antybiotyki o działaniu ogólnoustrojowym, jak:

  • erytromycyna,
  • azytromycyna.

Domowe leczenie zapalenia spojówek

Domowe leczenie zapalenia spojówek w dużej mierze opiera się na działaniach profilaktycznych, a także zastosowaniu środków naturalnych i ziołowych. Podstawowe aktywności, to:

  • przemywanie oczu rumiankiem lub parafiną,stosowanie tzw. sztucznych łez;
  • stosowanie zimnych okładów na oczy;
  • unikanie kontaktu z substancjami uczulającymi, takimi jak pyłki drzew i traw, roztocza kurzu, sierść zwierząt, metale ciężkie, związki chemiczne (w przypadku zapalenia alergicznego);
  • używanie łagodnych i naturalnych kosmetyków;
  • powstrzymanie się od makijażu i noszenia soczewek kontaktowych.

Jak długo leczy się zapalenie spojówek?

Jak długo leczy się zapalenie spojówek? Odpowiedź na to pytanie także jest warunkowana typem schorzenia. Objawy alergicznego zapalenia spojówek ustępują zazwyczaj w ciągu 24 godzin od momentu, w którym pacjent został odizolowany od uczulającego go alergenu.

Jednak skłonność do występowania tego reakcji ma zdecydowanie bardziej trwały charakter – może występować sezonowo (np. wiosna-lato) lub całorocznie. Jeśli chodzi o zakażenia bakteryjne i wirusowe, nieleczone infekcje trwają zazwyczaj około 2-3 tygodni, natomiast zastosowanie właściwej terapii pozwala skrócić ten czas o około 1 tydzień.

Czytaj też:



Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
 

Bibliografia do artykułu

  • Katarzyna Jarmakowska, Piotr Kuna, Alergiczne zapalenie spojówek - jak diagnozować i leczyć, Terapia – alergologia, marzec 2009.
  • Katarzyna Knakiewicz, Adenowirusowe zapalenie spojówek i rogówki, https://www.przegladokulistyczny.pl.
  • Marzena Mielczarek, Choroby zapalne spojówek, Medycyna Rodzinna » 2/2005.
  • Agnieszka Kubicka-Trząska, Atopowe zapalenie rogówki i spojówek, Okulistyka po Dyplomie, 2016 05.
  • Magdalena Frej-Mądrzak i inni, Zakażenia układu moczowo-płciowego oraz spojówek Chlamydia trachomatis u dorosłych i dzieci w latach 2012–2013, Family Medicine & Primary Care Review 2014; 16, 3.
  • Wtrętowe zapalenie spojówek u dorosłych, http://www.chlamydia.net.pl
  • Katarzyna Antoniak, Farmakoterapia zakażeń bakteryjnych narządu wzroku, Postępy farmakoterapii, Tom 65 · nr 2 · 2009.
  • Alina Bakunowicz-Łazarczyk, Beata Urban, Monika Oziębło-Kupczyk, Stany zapalne narządu wzroku u dzieci i młodzieży, Okulistyka, Zeszyt 1, 2009.
  • Zbigniew Zagórski, Bakteryjne zapalenia spojówek, wydawnictwo Czelej.
Zobacz więcej
Nasz lekarz zadzwoni do Ciebie kiedy Ty chcesz! Problemy z oczami?
Rozpocznij konsultację