Chlamydiowe zapalenie spojówek: objawy, leczenie, leki
Autor: Piotr Brzózka
Chlamydiowe zapalenie spojówek występuje niemal wyłącznie u dwóch grup pacjentów: dorosłych aktywnych seksualnie oraz noworodków, zakażonych przez matkę w czasie porodu. Czym jest tzw. wtrętowe zapalenie spojówek, jak przebiega u osób dorosłych i małych dzieci, a także – jakie są sposoby jego leczenia i stosowane leki?
Chlamydiowe zapalenie spojówek
Chlamydiowe zapalenie spojówek jest względnie rzadkim schorzeniem wywoływanym przez Chlamydia trachomatis - patogeny przenoszone drogą płciową, kojarzone przede wszystkim z chorobami układu moczowo-rozrodczego.
Istnieją dwa sposoby zakażenia – w trakcie stosunku seksualnego, ale też w czasie porodu (z matki na dziecko). Dlatego chlamydiowe zapalenie spojówek występuje wyłącznie u dwóch grup pacjentów: osób aktywnych seksualnie oraz u noworodków. Wyróżnia się trzy podstawowe postaci choroby:
- wtrętowe zapalenie spojówek u noworodków,
- wtrętowe zapalenie spojówek u dorosłych,
- jaglica (nie występuje w Polsce).
Czym się charakteryzuje chlamydiowe zapalenie spojówek? Jakie są jego objawy, a także sposoby leczenia?
Objawy chlamydiowego zapalenia spojówek u noworodków
Wtrętowe zapalenie spojówek u dzieci zazwyczaj manifestuje się 5 do 7 dni po porodzie, w trakcie którego doszło do zakażenia. Choroba często współwystępuje ze schorzeniami ogólnymi, w tym infekcjami gardła, nosa, uszu, a nawet płuc, a także z zapaleniem rogówki. Typowe objawy chlamydiowego zapalenia spojówek u noworodków to:
- relatywnie duży wyciek wydzieliny ropno-śluzowej z oczu,
- obrzęk powiek, zawężenie szpary między nimi,
- przekrwienie oczu.
Do zakażania dochodzi przez kontakt błon śluzowych. Ryzyko zarażenia w czasie porodu oceniane jest jako wysokie, aczkolwiek w ostatnich latach liczba notowanych przypadków spadła w Polsce do minimalnego poziomu, co ma związek z poprawą opieki medycznej i kontroli stanu zdrowia w okresie ciąży.
Z drugiej strony uważa się, że faktyczna liczba przypadków chlamydiowego zapalenia spojówek u noworodków jest większa, niż się oficjalnie i definitywnie diagnozuje.
Wtrętowe zapalenie spojówek u dorosłych
Wtrętowe zapalenie spojówek u dorosłych ma nieco inny przebieg, niż u noworodków. Oprócz objawów występujących u dzieci i wymienionych powyżej u pacjentów, którzy zarazili się chlamydią w wyniku kontaktów seksualnych, występują dodatkowe symptomy, wśród których wymienić można:
- pojawienie się tak zwanych grudek limfocytarnych, skoncentrowanych na dolnych powiekach;
- powstanie charakterystycznych nacieków na rogówkach - objaw ten występuje także w przypadku tzw. nagminnego zapalenia spojówek, które jest chorobą wirusową (powodowaną przez adenowirusy), a nie bakteryjną. Wymaga zatem zupełnie innego leczenia – stąd potrzeba rzetelnego różnicowania przez lekarza specjalistę.
Wtrętowe zapalenie spojówek u dorosłych bardzo często współwystępuje z chlamydiozą narządów płciowych i układu moczowego, w szczególności z infekcjami, takimi jak zapalenie szyjki macicy lub cewki moczowej.
Uwaga: możliwe jest także samozakażenie poprzez przeniesienie (np. ręką) chlamydii z narządów płciowych na spojówki. Tym bardziej, że u około 90 procent kobiet i 50 procent mężczyzn chlamydioza przebiega bezobjawowo, wielu pacjentów nie jest więc świadomych zagrożenia.
Leczenie chlamydiowego zapalenia spojówek u noworodków
W odróżnieniu od innych postaci choroby (zakażenia paciorkowcowe, gronkowcowe, adenowirusowe oraz odczyny alergiczne), zapalenie spojówek o charakterze chlamydiowym trwa dłużej, niż standardowe 3 tygodnie. Każdy kolejny dzień oznacza wzrost ryzyka wystąpienia powikłań, a także pozostawienia przez chorobę blizn utrudniających sprawne widzenie. Dlatego nawet u noworodków zaleca się leczenie antybiotykami na zapalenie spojówek – terapia prowadzona jest na oddziale szpitalnym. Ze środków stosowanych ogólnoustrojowo wymienić można takie leki, jak:
- erytromycyna i azytromycyna,
- doksycyklina i tetracyklina.
Pierwsze dwa to antybiotyki makrolidowe, natomiast pozostałe należą do grupy tetracyklin. Dodatkowo zastosować można leki miejscowe w kroplach, takie jak:
- azytromycyna,
- lewofloksacyna i moksyfloksacyna (chemioterapeutyki z grupy fluorochinolonów).
W przypadku stwierdzenia chlamydiowego zapalenia spojówek u noworodka, antybiotykoterapii poddawana jest też jego matka, a także jej partner seksualny.
Leki na chlamydiowe zapalenie spojówek u dorosłych
Stosowane leki na zapalenie spojówek u dorosłych nie różnią się od tych, które wdraża się w terapii dziecięcej. Dorośli otrzymują więc ogólnoustrojowo erytromycynę lub środki z grupy tetracyklin, albo miejscowo tetracykliny w postaci maści na zapalenie spojówek aplikowanych bezpośrednio do worka spojówkowego.
Pierwsza opcja najczęściej wybierana jest w przypadku współwystępowania infekcji układu rozrodczego, druga zaś, gdy zapalenie spojówek występuje autonomicznie. Uwaga: w przypadku stwierdzenia chlamydiozy lub chlamydiowego zapalenia spojówek, antybiotykoterapii poddana powinna być nie tylko dana osoba, ale też jej partner/ka – leczniczo bądź profilaktycznie.
Jeśli potrzebujesz leczenia w kierunku chlamydiozy, skorzystaj z konsultacji online w Dimedic, po której otrzymasz e-receptę na leki, które pomogą Ci wrócić do zdrowia.
Czytaj też:
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Magdalena Frej-Mądrzak, Dorota Teryks-Wołyniec, Agnieszka Jama-Kmiecik, Jolanta Sarowska, Grażyna Gościniak, Irena Choroszy-Król, Zakażenia układu moczowo-płciowego oraz spojówek Chlamydia trachomatis u dorosłych i dzieci w latach 2012–2013, Family Medicine & Primary Care Review 2014; 16, 3.
- Wtrętowe zapalenie spojówek u dorosłych, http://www.chlamydia.net.pl.
- Katarzyna Antoniak, Farmakoterapia zakażeń bakteryjnych narządu wzroku, Postępy farmakoterapii, Tom 65 · nr 2 · 2009.