Wirusowe zapalenie spojówek: objawy i leczenie. Ile trwa?

Wirusowe zapalenie spojówek jest bardzo zakaźne, a nierozpoznane i nieleczone może się skończyć pogorszeniem parametrów widzenia - dlatego zawsze powinno być diagnozowane przez lekarza. Jak przebiega wirusowe zapalenie oka? Ile trwa? Jak się je leczy?

Wirusowe zapalenie spojówek

Wirusowe zapalenie spojówek jest infekcyjną, zakaźną chorobą błony śluzowej tworzącej wewnętrzną powierzchnię powieki oraz powlekającej część gałki ocznej. Pod pojęciem wirusowego zapalenia spojówek de facto mieści się kilka schorzeń o odmiennej etiologii oraz przebiegu, w większości wywoływanych przez adenowirusy (adenowirusowe zapalenie spojówek). Wyróżnić wśród nich można:

• proste grudkowe zapalenie spojówek, powodowane przez różne serotypy adenowirusów,
• nagminne (epidemiczne) zapalenie spojówek i rogówki, wywołane przez adenowirusy 8, 9 i 37,
• ostre krwotoczne zapalenie spojówek (adenowirusy 70),
• gorączka gardłowo-spojówkowa (adenowirusy 3 i 7),
• opryszczkowe zapalenie spojówek – efekt zakażenia przez Herpes simplex, czyli wirus opryszczki zwyczajnej (HSV),
• zapalenie spojówek towarzyszące ospie wietrznej lub półpaścowi ocznemu,
• zapalenie spojówek wywołane przez pikornawirusy.

Najcięższy przebieg z powyższych ma zapalenie nagminne (epidemic keratoconjunctivitis).

Czy wirusowego zapalenie oka jest zaraźliwe?

Wirusowe zapalenie oka jest infekcją niezwykle zaraźliwą. Do zakażenia może dojść na skutek kontaktu z wydzielinami z dróg oddechowych oraz oczu osób chorych (ślina, łzy, etc.), a także pośrednio, poprzez przedmioty (klamki, poręcze, zabawki, sztućce, narzędzia). Istotny jest fakt, że adenowirusy są bardzo odporne na warunki środowiskowe, także na stosowane środki dezynfekujące.

Na wirusowe zapalenie oka w szczególności narażona są dzieci, permanentnie przebywające w dużych skupiskach ludzkich (przedszkole, szkoła) i nie stosujące się do podstawowych zasad higieny, często trące oczy – a w ten właśnie sposób najłatwiej o zakażenie. W szczególności dotyczy to nagminnego zapalenia spojówek, z tego właśnie względu często nazywanego epidemicznym.

Objawy wirusowego zapalenia spojówek

Objawy wirusowego zapalenia spojówek zależne są od typu schorzenia. I tak:

• nagminne (epidemiczne) zapalenie spojówek i rogówki rozpoczyna się od zajęcia jednego oka, po czym infekcja przenosi się na drugie. Choroba manifestuje się poprzez: znaczny obrzęk powiek, opadnięcie górnej powieki, silne przekrwienie spojówek, intensywne łzawienie, światłowstręt, zamglone widzenie, grudkowy odczyn w spojówkach, wylewy podspojówkowe, zmiany w rogówce;
• proste grudkowe zapalenie spojówek przebiega łagodniej, zdarza się, że objawy są mało wyraziste. A należą do nich: obrzęk i zaczerwienienie powiek, świąd, pieczenie, szczypanie, łzawienie;
• gorączka gardłowo-spojówkowa objawia się z kolei poprzez takie symptomy, jak obrzęk powiek, świąd, łzawienie, wysoka gorączka, ból gardła, powiększenie węzłów chłonnych.

Ile trwa wirusowe zapalenie spojówek?

Ile trwa wirusowe zapalenie spojówek? W większości przypadków około 2-3 tygodni, zdarza się jednak, że choroba przeciąga się nawet do półtora miesiąca. Poszczególne objawy występują po sobie w różnych odstępach – przykładowo infekcja w drugim oku przeważnie zaczyna się po dwóch dniach od pojawienia się pierwszych objawów. Po 2 tygodniach zaś widoczne stają się nacieki na rogówce.

Należy pamiętać, że pacjent zakaża przez około 3 tygodnie o momentu unaocznienia się choroby. W tym czasie powinien być w miarę możliwości izolowany od otoczenia. Nie powinien też dotykać oczu, aby nie przenosić zarazków na ręku – dopilnowanie tego obostrzenia jest szczególnie trudne w przypadku dzieci.

Krople na wirusowe zapalenie spojówek

Leczenie wirusowego zapalenia spojówek jest bardzo trudne – brak bowiem jednego, w pełni skutecznego i niekwestionowanego leku na zapalenie spojówek. W związku z podłożem wirusowym, bezzasadne jest podawanie pacjentowi antybiotyków na zapalenie spojówek, aczkolwiek w praktyce tego typu leki są często niepotrzebnie aplikowane ze względu na brak rzetelnego różnicowania z infekcją bakteryjną.

Większość specjalistów sceptycznie podchodzi też do środka, jakim są steroidowe krople na wirusowe zapalenie spojówek.

Leki oparte na sterydach niosą ze sobą duże ryzyko wystąpienia niepożądanych efektów ubocznych, łącznie z trwałym uszkodzeniem wzroku, brak jest natomiast dowodów na ich wysoką skuteczność w zwalczaniu choroby. Co więcej – uważa się, że mogą one zwiększyć czas wydzielania wirusów wraz ze łzami, zwiększając ryzyko zakażenia kolejnych osób. Jeśli już - zdecydowanie częściej krople sterydowe są stosowane w ostatniej fazie choroby, w celu zmniejszenia nacieków podnabłonkowych i zwiększenia ostrości widzenia.

W ostatnich latach z pewną nadzieją lekarze spoglądają w stronę różnego typu leków przeciwwirusowych, aplikowanych miejscowo, takich jak gancyklowir, a także wirusostatycznych (cydofowir, zalcytabina i stawudyna), aczkolwiek ich stosowanie wiąże się z możliwością silnego podrażnienia oczu. Eksperymentuje się także z terapiami kombinowanymi, na przykład z użyciem jodopowidonu, który jest środkiem antyseptycznym, w połączeniu z deksametazonem, czyli jednym z najsilniejszych glikokortykosteroidów.

Domowe leczenie wirusowego zapalenia spojówek

W większości przypadków najlepszym panaceum okazuje się czas, choroba ma bowiem tendencję do samoistnego wygaszania się. Nie mniej, ze względu na znaczną zakaźność oraz możliwość błędnej interpretacji objawów na własną rękę, wirusowe zapalenie spojówek powinno zostać zdiagnozowane przez lekarza - jeśli nie stacjonarnie, to drogą internetową, korzystając z najnowszych osiągnięć telemedycyny. I to właśnie specjalista powinien zdecydować o wdrożeniu takiej, a nie innej terapii.

Jeżeli zamiast tego zdecydujemy się na domowe leczenie zapalenia spojówek, należy wiedzieć, że z dużą dozą prawdopodobieństwa nie przyniesie ono większych efektów, adenowirusy są bowiem całkowicie odporne na środki ziołowe, naturalne etc.

Tym, co można dla swoich oczu zrobić samodzielnie, to jest unikanie podrażnień, a więc nie drapanie powiek, nie używanie soczewek kontaktowych, nie stosowanie w tym czasie makijażu etc. W ten sposób można zmaksymalizować efektywność terapii farmakologicznej.

Czytaj też:

• Rumianek na zapalenie spojówek - czy to skuteczny sposób?

---

Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

Lekarz rodzinny online

Lekarz pediatra online

Lekarz internista

E-recepta online

---

Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.