Krople do oczu na zapalenie spojówek na receptę i bez
Autor: Piotr Brzózka
Krople do oczu na zapalenie spojówek na receptę czy bez recepty? Jakie wybrać? Które środki powinny być stosowane w przypadku konkretnych postaci zapalenia spojówek oraz rogówki? Co na infekcje bakteryjne lub wirusowe, co na odczyny alergiczne?
Krople do oczu na zapalenie spojówek na receptę – antybakteryjne
Infekcje bakteryjne zazwyczaj wymagają leczenia za pomocą antybiotyków. W przypadku schorzeń oczu, w tym siatkówki i rogówki, środki te najczęściej aplikowane są miejscowo do worka spojówkowego w postaci kropli, niekiedy także maści (zastosowanie antybiotyków ogólnoustrojowych, w tabletkach, kapsułkach i zastrzykach zarezerwowane jest dla przypadków najcięższych i niepoddających się leczeniu miejscowemu).
Typowe krople do oczu na zapalenie spojówek na receptę to:
- azytromycyna - antybiotyk makrolidowy, pochodna erytromycyny. Hamuje replikację bakteryjnego DNA, uniemożliwiając wzrost i namnażanie się patogenów. Skuteczna w przypadku zakażeń paciorkowcowych i gronkowcowych, a także chlamydiowych;
- tobramycyna - antybiotyk z grupy aminoglikozydów. Wnika do wnętrza komórek, stymuluje syntezę nieprawidłowych białek, które po implementacji w błonę komórkową bakterii powodują obumieranie szkodliwych drobnoustrojów. Może być stosowana w przypadku zakażeń paciorkowcowych i gronkowcowych, czasem też wywoływanych przez bakterie Gram-ujemne;
- lewofloksacyna - chemioterapeutyk grupy fluorochinolonów III generacji. Działa poprzez destabilizację kwasu nukleinowego (DNA bakterii), powodując hamowanie podziałów komórkowych, co w efekcie prowadzi do śmierci bakterii.
Krople na zapalenie spojówek na receptę – przeciwwirusowe
W przypadku zakażeń wirusowych, dostępne na receptę krople na zapalenie spojówek zawierają zupełnie inne substancje czynne. Wymienić wśród nich można między innymi:
- gancyklowir - lek przeciwwirusowy, pochodna acyklowiru, syntetyczny analog 2'-deoksyguanozyny. Wykazuje skuteczność w przypadku zapaleń spojówek i rogówki wywoływanych przez wirus opryszczki zwykłej (HSV), ospy wietrznej i półpaśca (VZV), a także cytomegalii (CMV). Według niektórych badań może być skuteczny także wobec zakażeń adenowirusowych;
- deksametazon – silny lek glikokortykosteroidowy (dostępny też w tabletkach), o działaniu przeciwzapalnym, przeciwalergicznym, przeciwświądowym i przeciwobrzękowym. Może być stosowany w ciężkich stadiach tzw. epidemicznego zapalenia spojówek i rogówki, samodzielnie lub w kombinacji z jodopowidonem, który jest środkiem antyseptycznym, działającym przeciw wirusom, bakteriom i grzybom.
Leki na receptę na alergiczne zapalenie spojówek
Najszersza jest paleta środków stosowanych na alergiczne zapalenie spojówek. Leki na receptę w postaci kropli zawierają substancje czynne należące do licznych grup. Są wśród nich leki antyhistaminowe i przeciwalergiczne, stabilizatory komórek tucznych, glikortykoseroidy o różnej sile działania, środki immunopresyjne a nawet niesteroidowe leki przeciwzapalne. Wśród najskuteczniejszych i najczęściej stosowanych są:
- olopatadyna - lek przeciwalergiczny i przeciwhistaminowy. Stabilizuje błonę komórek tucznych i blokuje aktywność receptorów histaminowych H1, hamując uwalnianie histaminy i ograniczając reakcję zapalną. Łagodzi też objawy alergiczne, takie jak obrzęk i świąd;
- emedastyna – typowy lek przeciwhistaminowy, blokuje receptory histaminowe typu 1, ograniczając reakcję zapalną. Działa także objawowo, łagodząc obrzęk, zaczerwienienie i świąd;
- deksametazon, fluorometolon, loteprednol – glikokortykosteroidy o różnej sile działania. Wykazują szerokie spektrum aktywności – mają właściwości przeciwzapalne, przeciwalergiczne, przeciwświądowe i przeciwobrzękowe. Zaleca się jednak korzystanie z nich wyłącznie w ostateczności z uwagi na możliwe skutki uboczne, w tym trwałe pogorszenie wzroku;
- cyklosporyna - lek immunopresyjny (dostępny też w tabletkach). Obniża aktywność układu odpornościowego, który wykazuje się nadreaktywnością w kontakcie z substancją alergizującą lub drażniącą. Może być stosowana w różnych typach alergicznego zapalenia spojówek (w tym w postaci atopowej), a także w przypadku ciężkiego stanu zapalnego rogówki oraz w zespole tzw. „suchego oka”.
Krople do oczu na zapalenie spojówek bez recepty
Zdecydowanie rzadziej w profesjonalnej terapii stosuje się krople do oczu na zapalenie spojówek bez recepty Mniejsza jest też paleta dostępnych środków o charakterze typowo farmakologicznym wydawanych bez konieczności konsultacji lekarskiej. Wymienić wśród nich można:
- kromoglikan sodowy – ma właściwości przeciwalergiczne, przeciwanafilaktyczne, przeciwastmatyczne, antyhistaminowe. Działa poprzez przeciwdziałanie degranulacji komórek tucznych, hamuje aktywację płytek krwi, uszczelnia naczynia krwionośne. Jeden z najczęściej stosowanych leków w terapii alergicznego zapalenia spojówek i rogówki;
- azelastyna – umiarkowanie silny lek przeciwalergiczny i przeciwhistaminowy. Istotą jego działania jest blokowanie receptorów histaminowych H1, w wyniku czego ograniczana jest skala reakcji zapalnej powodowanej przez kontakt z alergenem;
- tetryzolina – popularny i powszechnie dostępny lek grupy sympatykomimetyków, stosowany przede wszystkim na przekrwienie i podrażnienia oczu. Powoduje zwężenie naczyń krwionośnych. Może być używany w przypadku odczynów alergicznych, ale też zwykłych podrażnień wywołanych przez soczewki kontaktowe, kosmetyki, substancje chemiczne, dym papierosowy, pył, metale ciężkie, wiatr, słońce, chlorowaną wodę etc.
Krople na zapalenie spojówek bez recepty do nawilżania oczu
Ostatnią grupę, jeśli chodzi o miejscowe środki na zapalenie spojówek, stanową krople bez recepty wykorzystywane głównie w charakterze pomocniczym, między innymi do nawilżania oczu, łagodzenia podrażnień i redukcji obrzęków. Są to środki o stosunkowo niewielkiej sile działania i oddziaływaniu wyłącznie objawowym. Mogą być używane w przypadku dolegliwości różnego typu.
- Kwas hialuronowy, aloes, glicerol – humektanty, substancje o właściwościach higroskopijnych, zwiększają nawilżenie spojówek i rogówki.
- Hypromeloza – składnik tzw. suchych łez stosowanych w leczeniu zespołu tzw. suchego oka oraz suchych postaci zapalenia spojówek i rogówki. Pochodna celulozy skutecznie imitującą mucynowy składnik filmu łzowego.
- Mannitol – środek zmniejszający obrzęk rogówki.
- Deksapantenol, alkoholowy analog kwasu pantotenowego, przyspiesza regenerację komórek, może być stosowany pomocniczo w przypadku ubytków rogówki w zaawansowanych stadiach zapalenia spojówek i rogówki.
Środki te często w składzie kropli łączone są w szersze kompleksy (np. mannitol + kwas hialuronowy).
Czytaj też:
- Konsultacja online z lekarzem rodzinnym w Dimedic.eu
- Rumianek na zapalenie spojówek - czy to skuteczny sposób?
- Przyczyny zapalenia spojówek: skąd się bierze infekcja oka
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Katarzyna Jarmakowska, Piotr Kuna, Alergiczne zapalenie spojówek - jak diagnozować i leczyć, Terapia – alergologia, marzec 2009
- Katarzyna Knakiewicz, Adenowirusowe zapalenie spojówek i rogówki, https://www.przegladokulistyczny.pl
- Marzena Mielczarek, Choroby zapalne spojówek, Medycyna Rodzinna » 2/2005
- Agnieszka Kubicka-Trząska, Atopowe zapalenie rogówki i spojówek, Okulistyka po Dyplomie, 2016 05
- Katarzyna Antoniak, Farmakoterapia zakażeń bakteryjnych narządu wzroku, Postępy farmakoterapii, Tom 65 · nr 2 · 2009
- Alina Bakunowicz-Łazarczyk, Beata Urban, Monika Oziębło-Kupczyk, Stany zapalne narządu wzroku u dzieci i młodzieży, Okulistyka, Zeszyt 1, 2009
Podobne artykuły
