Objawy zapalenia spojówek - jakie są pierwsze symptomy?

Dodano: 20-12-2019 | Aktualizacja: 16-11-2023
Autor: Piotr Brzózka
capsule Konsultacja z e-receptą internal Lek. rodzinny specialist Specjalista

Objawy zapalenia spojówek stanowią szerokie spektrum zaburzeń funkcjonowania narządu wzroku, od przekrwienia i łzawienia, przez ciężkie obrzęki, aż po osłabienie parametrów widzenia, a nawet całkowitą ślepotę. Zobacz, jakie są pierwsze objawy zapalenia spojówek i w jaki sposób choroba może się rozwinąć w dalszych stadiach.

Objawy zapalenia spojówek

Objawy zapalenia spojówek podzielić można na klasyczne, występujące w niemal wszystkich postaciach choroby, a także te, które są charakterystyczne dla określonych jej odmian.

Niezależnie od tego, czy stan zapalny ma podłoże bakteryjne, wirusowe czy alergiczne, niemal zawsze występują takie symptomy, jak:

  • przekrwienie spojówek,
  • obrzęk powiek,
  • łzawienie,
  • szczypanie, świąd oczu.

Istnieje jednak oprócz tego szeroka lista objawów mniej uniwersalnych, często typowych dla jednego tylko lub dwóch spośród kilkunastu typów choroby. Należą do nich między innymi:

  • wyciek śluzowo-ropnej wydzieliny,
  • powiększenie przyusznych węzłów chłonnych,
  • odczyny brodawkowe lub grudkowe,
  • opadanie górnej powieki, zawężanie szpary między powiekami,
  • wysięki podspojówkowe,
  • powstawanie tzw. błon rzekomych,
  • bliznowacenie spojówek,
  • tworzenie się zrostów spojówki powiekowej i gałkowej,
  • neowaskularyzacja – tworzenie nowych naczyń krwionośnych,
  • keratopatia – pogorszenie widzenia w wyniku uszkodzenia rogówki,
  • objawy Denniego-Morgana oraz Hertoghe,
  • gorączka i ból gardła.

Pierwsze objawy zapalenia spojówek

Pierwsze objawy zapalenia spojówek obejmują zazwyczaj jedno oko, po dwóch trzech dniach często przenosząc się na drugie, aczkolwiek nie we wszystkich przypadkach choroba przebiega symetrycznie. Choroba w większości sytuacji objawia się w pierwszej kolejności poprzez wyraźne zaczerwienienie oka, będące konsekwencją pękania naczynek krwionośnych.

Następnie pojawiają się łzawienie, świąd, szczypanie, światłowstręt oraz szeroko rozumiane uczucie dyskomfortu. Tego typu objawy występują w ciągu kilku pierwszych dni choroby.

Natomiast dalszy rozwój wypadów warunkowany jest charakterem danego schorzenia, a pamiętać należy, że zapalenie spojówek jest chorobą o niezwykle zróżnicowanej etiologii.

Chorobę powodować mogą bakterie paciorkowca, gronkowca lub rzeżączki, chlamydie, adenowirusy, wirusy opryszczki, a także alergeny lotne i kontaktowe oraz dziesiątki innych czynników.

Jakie są objawy bakteryjnego zapalenia spojówek?

Objawy zapalenia spojówek o charakterze bakteryjnym są niezwykle charakterystyczne. Tym, co odróżnia je od symptomów infekcji oka powstałych na podłożu wirusowym i alergicznym, to jest to obecność gęstej, śluzowej wydzieliny zawierającej ropę lub ropnej treści w czystej postaci.

  • Ostre ropne zapalenie spojówek, wywołane przez bakterie paciorkowca, dodatkowo powoduje znaczne przekrwienie gałek ocznych, zwłaszcza na sklepieniach, a także łagodny odczyn brodawkowaty oraz strupy na powiekach. Objawy powinny zacząć zanikać w ciągu 10-14 dni.
  • Rzeżączkowe zapalenie spojówek – w tym przypadku wyciek ropy jest najsilniejszy, a wydzielina ma charakterystyczny zielonkawy kolor. Do tego należy dodać znaczy obrzęk powodujący niemalże przymknięcie szpary między powiekami, a także nasilone przekrwienie oczu, chemozy, tworzenie się błon oraz powiększenie węzłów chłonnych przyusznych.
  • Gronkowcowe (przewlekłe) zapalenie spojówek – ilość wydzieliny jest stosunkowo niewielka. Występują natomiast: przekrwienie spojówki, obrzęk powiek, reakcje brodawkowe lub grudkowe.

Objawy wirusowego zapalenia spojówek

Także w przypadku wirusowego zapalenia spojówek objawy różnią się w zależności od etiologii schorzenia.

  • Nagminne zapalenie spojówek i rogówki (zwane też epidemicznym) - najgroźniejsze ze wszystkich, zarówno ze względu na intensywność i natężenie symptomów, jak też łatwość zakażania. Przybiera dwie postaci: spojówkowe – w przebiegu choroby pojawić się mogą: obrzęk powiek, opadniecie górnej powieki, zaczerwienie oczu związane z przekrwieniem spojówek, łzawienie (bez treści ropnej i śluzowej), światłowstręt, niewyraźne i zamglone widzenie, grudkowy odczyn, krwotoki podspojówkowe, chemoza, błony rzekome, powiększenie węzłów chłonnych przyusznych. Choroba trwa około 2-3 tygodni, po czym zaczyna się cofać samoistnie. Zapalenie rogówkowe – występuje w trzech następujących po sobie stadiach, różniących się objawami: I – zaczyna się rozlane, punktowe zapalenie nabłonka rogówki, II – pojawiają się jasne podnabłonkowe zmętnienia, III – występują nacieki w przedniej warstwie istoty właściwej rogówki. Choć choroba zazwyczaj ustępuje w ciągu 3 tygodni, objaw ten może pozostać na lata.
  • Proste grudkowe zapalenie spojówek - przebiega znacznie łagodniej. Klasycznymi objawami są: obrzęk i zaczerwienienie powiek, świąd, pieczenie, szczypanie oraz łzawienie.
  • Gorączka gardłowo-spojówkowa oprócz objawów typowych dla schorzeń oczu, takich jak obrzęk powiek, przekrwienie oczu, świąd i łzawienie, przynosi też symptomy grypopodobne, w tym wysoką temperaturę, ból gardła oraz powiększenie węzłów chłonnych.

Objawy alergicznego zapalenia spojówek

Objawy alergicznego zapalenia spojówek nie są szczególnie charakterystyczne i łatwo je pomylić z innymi odmianami choroby, jeśli nie zostanie przeprowadzony dokładny wywiad lekarski i testy alergologiczne. Alergie obejmujące oczy najczęściej manifestują się poprzez obrzęk powiek, przekrwienie spojówek, łzawienie, światłowstręt, pieczenie. Możliwe jest wystąpienie lepkiej wydzieliny sklejającej oczy, a także znaczne zawężenie szpary między powiekami wskutek ich nabrzmienia.

Powieki są w szczególności pogrubione w przypadku zapalenia atopowego, czyli takiego, do którego skłonność warunkowana jest genetycznie. W tym przypadku charakterystycznym objawem są strupy na powiekach, odczyn brodawkowy oraz bliznowacenie spojówek i tworzenie się zrostów spojówki powiekowej i gałkowej. Często występuje też pogorszenie parametrów widzenia (obniżenie ostrości, rozmazywanie, całkowita utrata wzroku).

W przebiegu atopowego zapalenia spojówek i rogówki pojawia się także tzw. objaw Denniego-Morgana, polegający na wytworzeniu się fałdu skórnego pod dolną powieką. Możliwe jest również wypadanie rzęs, a także przerzedzenie brwi, znane jako objaw Hertoghe.

W przebiegu atopowego zapalenia spojówek występują też elementy atopowego zapalenia skóry (AZS), a więc między innymi łuszczenie się fałdów szyjnych oraz miejsc położonych w zgięciach łokciowych i kolanowych.

Objawy zapalenia spojówek u dzieci

Objawy zapalenia spojówek u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym są z grubsza zbliżone do symptomów występujących u dorosłych, szczególnym natomiast przypadkiem są zakażenia u noworodków, do których dojść może w czasie porodu i które wywoływane są drobnoustrojami przenoszonym drogą płciową – dwoinką rzeżączki, chlamydią oraz wirusem opryszczki.

U małych dzieci szczególnie niebezpieczne są objawy rzeżączkowego zapalenia spojówek. Wymienić wśród nich można bardzo duży obrzęk i niezwykle obfite wydobywanie wydzieliny ropnej, a także owrzodzenia rogówek i silne przekrwienie spojówek. Symptomy te powinny skłonić lekarzy opiekujących się nowonarodzonym dzieckiem do natychmiastowej interwencji – schorzenie, które może się objawić już w drugim dniu życia, grozi całkowitą utratą wzroku.

Czytaj też:



Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
 

Bibliografia do artykułu

  • Hanna Małecka, Zapalenie spojówek, Medycyna Rodzinna 1/2007
  • Katarzyna Knakiewicz, Adenowirusowe zapalenie spojówek i rogówki, https://www.przegladokulistyczny.pl
  • Marzena Mielczarek, Choroby zapalne spojówek, Medycyna Rodzinna » 2/2005
  • Zbigniew Zagórski, Bakteryjne zapalenia spojówek, wydawnictwo Czelej
  • Agnieszka Kubicka-Trząska, Atopowe zapalenie rogówki i spojówek, Okulistyka po Dyplomie, 2016 05
Zobacz więcej
Nasz lekarz zadzwoni do Ciebie kiedy Ty chcesz! Problemy z oczami?
Rozpocznij konsultację