Żeński i męski układ rozrodczy – z czego się składa? Jakie funkcje pełni?
Autor: Magdalena Sroka / artykuł konsultowany z dr Małgorzatą Śmiechurą
Jajnik, jajowód, macica…. To niektóre z żeńskich narządów płciowych kobiety, ściśle ze sobą współpracujących, które tworzą jeden z najważniejszych układów w organizmie kobiety.
A jak to jest u mężczyzny?
Czy męski układ rozrodczy pełni równie ważne i wyspecjalizowane role?
Co składa się na męskie narządy płciowe?
Układ rozrodczy – żeński i męski
Układ rozrodczy kobiety i mężczyzny naturalnie różni się od siebie budową oraz funkcjami.
Jednak można powiedzieć, że cel obydwu układów jest podobny – rozmnażanie i zapewnienie ciągłości gatunku.
Ogólnie rzecz biorąc, układ rozrodczy człowieka ma za zadanie wytwarzanie komórek rozrodczych (plemników i komórek jajowych), wydzielanie hormonów płciowych, umożliwienie zapłodnienia oraz utrzymanie płodu przy życiu aż do porodu.
I tutaj przejdźmy do różnic.
W przypadku żeńskiego układu rozrodczego podstawową funkcją jest zapewnienie warunków do rozwoju płodu i wydanie tego płodu na świat, zaś męski układ rozrodczy nie jest przystosowany do wydania na świat potomstwa.
Jak dobrze wiesz, jego rola w całym procesie jest także bardzo ważna – produkuje plemniki, które następnie może wprowadzić do dróg rodnych kobiety.
Każdy układ rozrodczy posiada charakterystyczne cechy budowy oraz fizjologii.
To tzw. cechy płciowe, które odróżniają kobietę od mężczyzny.
Cechy mogą mieć charakter pierwszorzędny, do których należą jajniki oraz jądra, a także drugorzędny, wśród których są żeńskie:
a także męskie:
- prącie (czyli penis),
- moszna.
Cechy płciowe tworzą wewnętrzne oraz zewnętrzne narządy układu rozrodczego, zarówno u kobiety, jak i u mężczyzny.
Zatem po kolei!
Żeński układ rozrodczy – z czego się składa?
Wiesz już, że układ rozrodczy składa się z narządów wewnętrznych oraz zewnętrznych.
W żeńskich narządach wewnętrznych są produkowane oraz transportowane komórki rozrodcze, a także dochodzi do zapłodnienia i rozwoju płodu.
Do wewnętrznych narządów żeńskich należą:
- jajniki, czyli parzyste narządy, kształtem przypominające…. śliwkę! W jajnikach znajdują się tzw. pęcherzyki jajnikowe zawierające komórkę jajową w różnym stadium rozwoju. Jajniki wydzielają także żeńskie hormony płciowe np. estrogeny.
- Jajowód, którego kształt wygląda zupełnie jak lejek! Jajowód ma za zadanie wychwytywać i przechowywać komórkę jajową, którą w odpowiednim czasie przesunie w stronę macicy za pomocą skurczu mięśni.
- Macica – kształtem przypomina gruszkę. Jest narządem nieparzystym, zbudowanym z rozbudowanej tkanki mięśniowej, pokrytej dodatkowo warstwą śluzu. Macica może się rozrastać do wielkości płodu, dla którego, jak na pewno wiesz, stwarza warunki do rozwoju.
- Pochwa – jest narządem nieparzystym, obejmującym szyjkę macicy. Jest tzw. przewodem mięśniowo-błoniastym stanowiącym połączenie między macicą, a przedsionkiem pochwy.
Poza narządami wewnętrznymi, kobieta posiada także zewnętrzne narządy płciowe, które nazywane są także sromem niewieścim.
Określenie to dotyczy takich narządów jak np.:
- wzgórek łonowy,
- wargi sromowe,
- przedsionek pochwy,
- łechtaczka.
Wzgórek łonowy jest najbardziej widocznym ze wszystkich zewnętrznych narządów płciowych.
Jest to wyniosłość na ciele, wynikająca ze skupienia tkanki tłuszczowej.
Wzgórek łonowy znajduje się w przedniej części sromu.
Wargi sromowe to parzyste fałdy skórne, które otaczają szparę sromową oraz przedsionek pochwy.
Przedsionek pochwy jest widoczny tak naprawdę dopiero przy rozchyleniu warg sromowych.
Dalej, w głębi warg sromowych zlokalizowana jest łechtaczka.
Jej widoczna część znajduje się powyżej pochwy, a sam narząd odgrywa ważną rolę w życiu seksualnym, ponieważ dzięki niej, przy odpowiednim pobudzeniu kobieta może dojść do orgazmu.
Tak naprawdę każdy z wymienionych elementów odgrywa kluczowe i ściśle wyspecjalizowane role i nie chodzi tylko o możliwości zajścia w ciążę, ale także o odkrywanie seksualności przez kobietę.
O funkcjach i budowie tych narządów można by opowiadać godzinami.
Jednak jeśli potrzebowałeś wiedzy w pigułce – właśnie ją otrzymałeś.
Więcej o żeńskim układzie rozrodczym przeczytasz tutaj.
A jak to wygląda u mężczyzny?
Męski układ rozrodczy – penis, moszna i co jeszcze?
Męskie narządy płciowe to oczywiście nie tylko penis i moszna!
Podobnie jak u kobiety, można wyszczególnić zewnętrze oraz wewnętrzne narządy płciowe.
Narządy płciowe u mężczyzn warunkują rozmnażanie, gdyż są odpowiedzialne na wytwarzanie plemników i nasienia, a także za ich transport do żeńskich organów płciowych.
Do zewnętrznych narządów płciowych zalicza się:
- penis (tzw. prącie)
- moszna (czyli worek, w którym znajdują się jądra).
Penis służy jednocześnie do kopulacji i do wydalania moczu z organizmu.
Jego wewnętrzna budowa składa się z dwóch ciał jamistych oraz jednego gąbczastego.
Od zewnętrznej strony, na penis składają się:
- żołądź,
- napletek,
- wędzidełko napletkowe.
Wewnętrzne narządy płciowe u mężczyzny to:
- jądra, które produkują plemniki oraz męskie hormony płciowe, tj. testosteron,
- najądrze, w którym są magazynowane i dojrzewają plemniki,
- nasieniowód, czyli przewód wyprowadzający plemniki z jąder,
- cewka moczowa męska, która jak sama nazwa wskazuje, wyprowadza mocz na zewnątrz,
- gruczoły pęcherzykowo-nasienne, które wydzielają mi.in. spermę,
- przewód wytryskowy, czyli rurkowaty przewód, przez który przechodzą plemniki,
- gruczoł krokowy, inaczej prostata, czyli narząd wydzielający białą ciecz o charakterystycznym zapachu, która jest nośnikiem plemników,
- gruczoły opuszkowo-cewkowe, które odpowiadają za wydzielanie przezroczystej wydzieliny z cewki moczowej zabezpieczającej plemniki przed kwaśnym środowiskiem pochwy.
Jak widzisz nie tylko żeńskie narządy płciowe, ale także męski układ rozrodczy spełnia ogromnie ważne funkcje w organizmie.
I mają naprawdę sporo to zrobienia, a wszystko to szereg naczyń połączonych.
Bez żeńskich i męskich narządów płciowych nie moglibyśmy się rozmnażać i poznawać swojej seksualności.
Niestety zarówno kobiety, jak i mężczyźni mogą być narażeni na choroby i dolegliwości ze strony swoich narządów płciowych.
I tutaj ważna jest profilaktyka wykonywania badań, o której muszą pamiętać obydwie płcie!
Zatem jakie choroby mogą spotkać męskie narządy płciowe?
Choroby narządów płciowych u mężczyzn
Wśród najczęściej wymienianych chorób narządów płciowych u mężczyzn wymienia się:
- różnego rodzaju infekcje grzybicze oraz bakteryjne jak np. rzeżączkę,
- zapalenie jąder,
- stulejkę (zwężenie napletka członka, które może mieć charakter nabyty lub wrodzony),
- zapalenie gruczołu krokowego,
- gruczolak gruczołu krokowego,
- zapalenie żołędzi, najądrza, napletka i inne choroby penisa,
- zapalenie jąder
- i inne.
Chorobom narządów płciowych mogą towarzyszyć różne objawy, np.:
- bóle,
- obrzęki,
- wysypki,
- zasinienia,
- guzki,
- powiększenie żył,
- krew w nasieniu,
- a nawet gorączka, dreszcze i złe samopoczucie.
To jednak tylko niektóre z objawów, które powinny zaniepokoić i skłonić do wizyty u lekarza rodzinnego lub do wizyty u specjalisty od tzw. „męskich spraw”… czyli urologa lub androloga.
A jakie choroby mogą pojawić się w żeńskim układzie rozrodczym?
Choroby narządów płciowych u kobiet
Kobiety także mogą doświadczać różnego rodzaju infekcji i to niestety bardzo często.
Mogą to być infekcje bakteryjne i grzybicze, którym towarzyszą okropne upławy, swędzenie oraz pieczenie w miejscach intymnych.
Zdarza się, że niektóre kobiety cierpią na rozrost błony śluzowej macicy, który odbywa się poza jamą macicy.
Jest to tzw. endometrioza, a jednym z jej objawów może być silny ból w czasie miesiączki, w trakcie uprawiania seksu czy oddawania moczu.
Czasem występują także nudności i ogólne osłabienie organizmu.
Inną, często wykrywaną chorobą w kobiecych narządach rodnych jest zespół policystycznych jajników.
Najcięższym objawem chorób żeńskich narządów płciowych jest niepłodność i zaburzenia płodności.
Te ostatnie są charakterystyczne także dla innej przypadłości – mięśniaków macicy, czyli guzów rozwijających się wewnątrz narządu rodnego.
Wielu chorobom, które dotykają narządów płciowych kobiety, towarzyszą zwykle nieprzyjemne dolegliwości.
I każde z nich powinny być od razu konsultowane z lekarzem ginekologiem.
Im wcześniej zgłosisz się do lekarza, tym wcześniej zapobiegniesz dalszemu rozwojowi choroby!
Pamiętaj także, że nawet bez objawów warto się badać i wykonywać tzw. badania profilaktyczne.
Dla pocieszenia – większość chorób kobiecych da się wykryć po zrobieniu USG i cytologii, które lekarz może wykonać na jednej wizycie.
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
