Jajowody - funkcje, budowa, co to jest jajowód, drożność
Autor: Piotr Brzózka
Jajowody są tym miejscem układu rozrodczego kobiety, w którym dochodzi do spotkania komórki jajowej z plemnikiem.
Następnie zaś za pomocą jajowodów zygota przekazywana jest do macicy.
Dlatego też niedrożność jajowodów radykalnie zmniejsza szansę na zajście w ciążę.
Zobacz, czym są jajowody, czemu służą i na czym polega ich udrażnianie.
Co to jest jajowód?
Jajowody są parzystymi narządami współtworzącymi wewnętrzny układ płciowy kobiety (wraz z jajnikami, macicą i pochwą).
Anatomicznie rzecz ujmując, są to długie na 12-15 centymetrów przewody łączące jajniki z rogami macicy.
Spełniają one niezwykle ważną funkcję, jeśli chodzi o rozrodczość człowieka i innych organizmów żywych.
To właśnie poprzez jajowody odprowadzana jest z jajników komórka jajowa i to właśnie w nich dochodzi do jej połączenia z plemnikiem.
Odpowiadają one też za dalszy transport zygoty w stronę macicy.
Proces ten jednak może zostać zaburzony w sytuacji, gdy drożność jajowodów zostaje utracona.
Budowa jajowodów
Budowa jajowodu jest następująca:
- otrzewna,
- błona mięśniowa,
- warstwa wyściełająca wnętrze błony śluzowej.
Mimo liczącej kilkanaście centymetrów długości, średnica światła jajowodu wynosi w najwęższym miejscu zaledwie około 0,5 milimetra.
Każdy z dwóch jajowodów składa się czterech zasadniczych części.
Odcinek maciczny jajowodu, jak sama nazwa wskazuje, zagłębiony jest w ścianie macicy.
Tuż za nim znajduje się krótkie przewężenie, zwane cieśnią jajowodu.
Trzeci odcinek to tzw. bańka jajowodu. Jest ona szersza i znacznie dłuższa, niż cieśń.
Koniec wieńczy lejek z ujściem brzuszny, z którego zwisają strzępki jajowodu, ułatwiające wprowadzenie komórki jajowej z jajnika do kanału.
Funkcje jajowodów
Jakie funkcje spełniają jajowody?
W czasie cyklu miesięcznego kobiety, co mniej więcej 28 dni z tzw. pęcherzyka Graffa uwolniona zostaje komórka jajowa, czyli żeńska gameta, która jest przechwytywana przez ujście brzuszne jajowodu i kierowana w stronę jego bańki.
W tym właśnie miejscu dojść może do zapłodnienia, pod warunkiem że wykorzystane zostanie swoiste „okienko” czasowe.
Czas gotowości komórki jajowej na przyjęcie plemnika szacowany jest na około 24 godziny.
W przypadku połączenia żeńskiej i męskiej gamety, w bańce jajowodu powstaje tzw. zygota, która następnie kierowana jest w stronę macicy, gdzie dochodzi do jej zagnieżdżenia w błonie śluzowej – moment ten uważany jest za zwieńczenie procesu zapłodnienia i rozpoczęcie ciąży.
Całość „podróży” jajowodami trwa około 7 dni i co należy podkreślić, w tym czasie jajowody pełnią funkcje odżywcze dla komórki jajowej i plemników, a także dla nowopowstałej zygoty.
Drożność jajowodów
Aby uświadomić sobie, dlaczego tak ważna jest drożność jajowodów, przywołajmy jeszcze raz dane dotyczące średnicy ich światła, która wynosi w maksymalnym przewężeniu nie więcej niż 0,5 milimetra.
Tymczasem komórka jajowa, znacznie większa od plemników, osiąga rozmiar około 0,2 milimetra.
To oznacza, że do skutecznego przeprowadzenia procesu zapłodnienia niezbędna jest częściowa choćby drożność przynajmniej jednego jajowodu.
Niestety, w praktyce bywa z tym różnie.
Gdy pojawiają się problemy z zajściem w ciążę, warto wykonać badanie drożności jajowodów.
Niedrożność jajowodów występuje stosunkowo często, stanowiąc jedną z najważniejszych przyczyn niepłodności.
Z czego może wynikać?
Potencjalnych powodów jest wiele.
Przyczyny niedrożności jajowodów
Niedrożność jajowodów wywoływana jest zazwyczaj przez takie czynniki, jak:
- stany zapalne i grzybice dróg rodnych,
- choroby weneryczne, takie jak rzeżączka czy chlamydia,
- endometrioza,
- zmiany nowotworowe,
- poronienie,
- ciąża pozamaciczna,
- wadliwie założona wkładka domaciczna.
Jak więc widać, niezdrożny jajowód zazwyczaj jest stanem nabytym. Bardzo rzadko zdarza się, aby niedrożność była wrodzona.
Wodniak jajowodu
W pewnym sensie stanem odwrotnym do niedrożności, jest wodniak jajowodu, przy czym finalny efekt tej przypadłości jest taki sam: niepłodność.
Wodniak jajowodu polega na poszerzeniu światła kanału wiodącego z jajników do macicy.
Jest to stan patologiczny, którego powodem jest brak odpływu lub utrudniony odpływem płynu surowiczego z jajowodu.
Zazwyczaj wodniak jajowodu jest jednym z powikłań stanu zapalnego w obrębie macicy i jajników.
W oczywisty sposób wodniak jajowodu zmniejsza szanse na zajście w ciążę.
Udrażnianie jajowodów
Niedrożność jajowodów to stan poważny, który ma daleko idące konsekwencje dla kobiety i jej partnera, jeśli zamierzają się starać o dziecko.
Czy są w takiej sytuacji bezradni?
Wyjściem może być przeprowadzony metodą laparoskopową zabieg chirurgiczny usunięcia zrostów, torbieli oraz źródeł endometriozy.
Udrożnienie jajowodów tą metodą odbywa się w znieczuleniu ogólnym, w czasie jednodniowej wizyty w szpitalu.
Po wykonaniu niewielkiego nacięcia na brzuchu, chirurg wprowadza do wewnątrz endoskop wyposażony w sprzęt optyczny i mikrochirurgiczny.
Zabieg ten uważany jest za stosunkowo małoinwazyjny, jego wadą jest jednak wysoka cena – około 3-4 tysięcy złotych.
Inną metodą jest histeroskopia.
W tym przypadku za kluczowe narzędzie służy wziernik wprowadzany przez pochwę.
Skuteczność obu metod w kontekście płodności oceniana jest różnie, a wiele zależy od indywidualnych uwarunkowań.
Niestety, w wielu przypadkach niedrożność jajowodów może się okazać nieusuwalna.
W takich przypadkach parom starającym się o dziecko pozostaje zapłodnienie pozaustrojowe metodą in vitro.
Czytaj także:
- Antykoncepcja długoterminowa - metody
- Antykoncepcja niehormonalna
- 5 nowoczesnych metod antykoncepcji
- Estrogen w tabletkach - badania i normy
- Tabletki antykoncepcyjne a ciąża - szanse i skutki
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
