Antykoncepcja po 40. - jakie tabletki wybrać?
Antykoncepcja po 40. jest tak samo ważna, jak u młodych kobiet, a może nawet ważniejsza. Choć wraz z wiekiem zmniejsza się płodność kobiety, to nadal istnieje duże ryzyko nieplanowanej ciąży. Jest ono tym groźniejsze, że ciąża w późniejszym wieku z reguły jest ciążą podwyższonego ryzyka.
Choć u kobiet po 40. roku życia drastycznie spada możliwość zajścia w ciążę, nie oznacza to jednak, że panie w tym okresie nie powinny kontrolować swojej płodności. Muszą pamiętać o antykoncepcji, bo ciąża w tym wieku, zwłaszcza pierwsza, obarczona jest sporym ryzykiem.
Choć późne macierzyństwo staje się coraz bardziej popularne, to natury nie da się oszukać. Wraz z upływem lat rośnie ryzyko poronienia i przedwczesnego porodu oraz prawdopodobieństwo wystąpienia wad genetycznych u dzieci. Wady są głównie wynikiem aberracji chromosomalnych. Najczęstszym przypadkiem zaburzeń jest trisomia 21 pary chromosomów, która odpowiada w 90 procentach przypadków za powstanie zespołu Downa.
Kobieta, która świadomie nie decyduje się na późne macierzyństwo, a prowadzi aktywne życie seksualne powinna stosować antykoncepcję po 40. Jak długo? Tak długo, aż ustanie jej płodność, co niestety nie zawsze jest proste do sprawdzenia, dlatego konieczna jest tu stała współpraca z ginekologiem.
Płodność po 40. – kiedy ustaje?
Przyjmuje się, że wraz z wiekiem zmniejsza się u kobiety pula jajeczek, które są zdolne do zapłodnienia. Okres maksymalnej płodności kobiety przypada na 20-25. rok życia. Szacuje się, że 30-latka ma już jedynie 12 procent liczby takich jajeczek, a kobieta w wieku 40 lat tylko 3-5 procent. Wraz z wiekiem wzrasta poziom tzw. markera rezerwy jajnikowej i odsetek cykli bezowulacyjnych. Mimo tych ograniczeń, jajeczkowanie po 40. roku życia oraz ciąża u kobiety w okresie premenopauzalnym jest możliwa.
Do kiedy więc trzeba się zabezpieczać przed zajściem w ciążę? Standardowo przyjmuje się, że niehormonalne środki antykoncepcyjne zapobiegające ciąży powinny być stosowane przez kobietę do czasu, gdy po ukończeniu 50. roku życia przez rok nie będzie ona miała miesiączki. Ustalenie czy kobieta jest już bezpłodna nie jest jednak wcale takie łatwe, jeśli do tej pory pacjentka stosowała antykoncepcję hormonalną.
Pacjentka stosująca sztuczne hormony może się po prostu nie zorientować, że jej płodność zanika, bo cykle mogą być u niej regularne. Dlatego ginekolodzy zalecają pacjentkom aktywnym seksualnie, które skończyły 45. rok życia badanie poziomu hormonów podwzgórzowych FSH i estradiolu, żeby ocenić, czy pani już weszła w pierwszy, czy drugi okres klimakterium. Dopiero po tym badaniu powinno się podjąć decyzję o ewentualnym odstawieniu antykoncepcji. Badania FSH można zrobić tylko przyjmując tabletki jednoskładnikowe (ang. minipill) oraz u kobiet, które nie mają regularnych krwawień miesięcznych. Należy je powtórzyć w odstępie 3 tygodni ( 2xFSH w odstępie 3 tygodni). Niestety nie można poddać się badaniu FSH przyjmując tabletki dwuskładnikowe.
Antykoncepcja po 40. – co wybrać?
Wiele jest metod zapobiegania ciąży u dojrzałych kobiet. Najlepszą antykoncepcję po 40. powinno się wybrać po konsultacji z ginekologiem, który sprawdzi, czy kobieta nie cierpi na choroby przewlekłe, które są przeciwwskazaniem np. do antykoncepcji hormonalnej. Lekarz weźmie pod uwagę także styl życia pacjentki i jej dotychczasowe doświadczenia z antykoncepcją. Bo antykoncepcja po 40. musi być nie tylko skuteczna, ale także bezpieczna dla kobiety.
Panie w tym wieku mogą korzystać ze wszystkich dostępnych bez recepty środków antykoncepcyjnych, takich jak: środki plemnikobójcze, czy antykoncepcja mechaniczna (prezerwatywy, kapturki itd.). Trzeba jednak stosując te środki mieć świadomość mniejszej ich skuteczności, w porównaniu z metodami opartymi na działaniu syntetycznych hormonów.
Często wybieranym rodzajem antykoncepcji przez dojrzalsze kobiety są wkładki domaciczne, które mogą być stosowane do ok. 55. roku życia. Współczesne wkładki mają w swoim składzie miedź, srebro lub progesteron.
Antykoncepcja dla 40-latki może jednak opierać się na innych hormonalnych preparatach zawartych w:
- tabletkach antykoncepcyjnych,
- plastrach antykoncepcyjnych,
- krążkach dopochwowych,
- zastrzykach antykoncepcyjnych (stosuje się do 50. roku życia),
- implantach podskórnych (stosuje się do 55. roku życia),
- tzw. pigułce dzień po, czyli antykoncepcji awaryjnej (nie jest to stała forma zapobiegania ciąży, ponieważ tabletki mogą zaburzyć układ hormonalny, dlatego kobieta nie powinna przyjmować więcej niż jedną taką pigułkę w trakcie jednego cyklu).
Zobacz artykuł:
Globulki antykoncepcyjne - skuteczność, wady i zaletyJakie tabletki antykoncepcyjne dla 40-latki?
Tabletki antykoncepcyjne dla 40-latki to doskonała forma zapobiegania ciąży, zwłaszcza jeśli kobieta stosowała już tę metodę wcześniej i dobrze ją tolerowała. Najlepsze i najskuteczniejsze tabletki antykoncepcyjne po 40. roku życia to preparaty dwuskładnikowe, które zawierają w swoim składzie estrogen i progesteron lub jednoskładnikowe, które zawierają w swoim składzie tylko progesteron. Tabletki różnią się między sobą w zależności od ilości i proporcji syntetycznych hormonów, dlatego tylko ginekolog po dokładnym wywiadzie i badaniach jest w stanie dobrać odpowiedni preparat dla pacjentki w odpowiednim wieku.
Przyjmuje się jednak, że tabletki, które zawierają ok. 30 mikrogramów estrogenu, polecane są kobietom 20-30-letnim lub maksymalnie 40-letnim. Wyższe dawki powinny stosować panie o zwiększonym metabolizmie hormonalnym lub o dużej masie ciała. Im bliżej przekwitania, tym poziom estrogenów w pigułce powinien być coraz niższy.
Na rynku pojawiły się też tabletki zawierające naturalny walerian estradiolu, który dobrze sprawdza się u kobiet w okresie przedmenopauzalnym. Składnik ten pozwala paniom po 40-45. roku życia zapewnić regularne cykle, uwolnić je od skutków ubocznych przekwitania. A gdy płodność u takich pacjentek wygaśnie, można w naturalny sposób przejść na hormonalną terapię zastępczą.
Zobacz także: Estrogen w tabletkach - wskazania i normy
Tabletki antykoncepcyjne po 40. roku życia – wady i zalety
Antykoncepcja hormonalna po 40. roku życia ma swoje wady i zalety. Bo składniki zawarte w preparatach nie wpływają tylko na płodność, ale na cały organizm kobiety. Dlatego zanim zdecydujemy się na ich zastosowanie, konieczna jest długa rozmowa z lekarzem na temat tego, co jeszcze można zyskać decydując się na antykoncepcję hormonalną po 40. oraz z jakim ryzykiem musimy się liczyć.
Do zalet tabletek antykoncepcyjnych należą:
● wysoka skuteczność i ochrona przed ciążą (wyższą skuteczność mają LARC - ang. ong acting reversible contraception - np. implant lub wkładka wewnątrzmaciczna),
● regulacja cyklu miesiączkowego,
● zmniejszenie krwawień miesiączkowych,
● złagodzenie bolesnych miesiączek,
● zmniejszenie ryzyka ciąży pozamacicznej i torbieli jajnika,
● zmniejszenie ryzyka raka jajnika, raka endometrium,
● zmniejszenie ryzyka raka jelita grubego,
● zmniejszenie częstości występowaniu zapaleń miednicy mniejszej,
● wpływ na zwiększenie gęstości kości.
Do niewątpliwych wad tabletek antykoncepcyjnych należą:
● spadek libido,
● migreny,
● zawroty głowy i nudności,
● wahania wagi ciała,
● zatrzymywanie wody w organizmie,
● ryzyko zawału serca i udarów mózgu,
● ryzyko choroby zakrzepowej,
● przeciwwskazanie do stosowania u kobiet po chorobie nowotworowej,
● przeciwwskazania do stosowania u kobiet otyły i z nieuregulowaną cukrzycą.
Pewnym rozwiązaniem dla pań, które nie mogą stosować dwuskładnikowych tabletek hormonalnych, bo są zagrożone udarem, zawałem, chorobą zakrzepowo-zatorową palą papierosy, mają nadwagę, są pigułki jednoskładnikowe (zawierają tylko syntetyczny progesteron), które wymagają jednak ogromnej dyscypliny w regularnym stosowaniu. Można je przyjmować do 55. roku życia.
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
