Zapalenie pochwy: czym jest ta infekcja, co ją powoduje i jak ją leczyć?

Dodano: 03-09-2015 | Aktualizacja: 04-11-2024
Autor: Marta Chruścińska / artykuł konsultowany z dr Justyną Milewską
capsule Konsultacja z e-receptą internal Lek. rodzinny specialist Specjalista

To ile masz lat, nie ma znaczenia. Zapalenie pochwy może dotknąć Cię w każdym wieku. Może być spowodowane wieloma problemami – od niewłaściwej higieny intymnej czy uczulających Cię środków do prania, po menstruacje, zabiegi medyczne, a nawet... antykoncepcję. Jakie objawy możesz odczuwać cierpiąc na zapalenie pochwy i dlaczego nie warto bagatelizować sygnałów wysyłanych przez organizm? Zapoznaj się z tekstem i dowiedz się, jak postępować w przypadku problemów z infekcją miejsc intymnych.

Zapalenie pochwy - przyczyny

Niestety zapalenie pochwy nie wybiera – na to schorzenie mogą cierpieć kobiety w każdym wieku. Czym jest ta infekcja intymna?

Zwykle wydzielina pochwowa pełni rolę bariery ochronnej – jej kwaśny odczyn „zamyka” drogę drobnoustrojom chorobotwórczym. Jednak zdarza się, że prawidłowa flora bakteryjna okolic intymnych zostaje (z różnych przyczyn) naruszona, a wtedy... może dojść do infekcji. Mogą to być stany zapalne pochwy lub zapalenie sromu, różnego typu owrzodzenia spowodowane patogenami.

Zazwyczaj należą do nich bakterie, wirusy lub grzyby. Czy wiesz, że zarazić się możesz nawet na... basenie? Co więcej, zapalenie pochwy trzeba zacząć leczyć możliwie jak najszybciej, ponieważ może prowadzić do dalszych problemów. Jakich?

Na przykład do zapalenia narządów miednicy mniejszej (jajowody, szyjka macicy, itp.). Poza tym musisz pamiętać, jak delikatnym miejscem są Twoje strefy intymne. Tak naprawdę chroni je tylko cienka warstwa nabłonka, co sprawia, że nie trudno o infekcję.

Naturalną zaporę przed zakażeniem mogą nadwątlić:

 Ale jakie choroby tak naprawdę można podłączyć pod zapalenie pochwy?

Według wykazu jednostek chorobowych międzynarodowej klasyfikacji ICD-10 leczonych w poradniach specjalistycznych do grupy chorób, które mogą dotknąć Twoją pochwę należą, np.:

  • ostre zapalenie pochwy;
  • podostre i przewlekłe zapalenie pochwy;
  • ostre zapalenie sromu;
  • podostre i przewlekłe zapalenie sromu;
  • ropień sromu;
  • owrzodzenie pochwy;
  • owrzodzenie sromu;
  • inne określone stany zapalne pochwy i sromu.

A jak można się tym zarazić? Na przykład... nie powinnaś dzielić z nikim swoich ręczników, gąbek do mycia ciała, a nawet szlafroków. Zdarza się, że w skrajnych przypadkach zarazić się można także korzystając z publicznej toalety czy zbyt często korzystając z aktywności fizycznej na basenie. Co więcej, jeśli jesteś osobą aktywną seksualnie a często zmieniasz partnerów – jesteś dużo bardziej narażona na problemy właśnie tej natury.

W takich sytuacjach ważna jest nie tylko antykoncepcja (z reguły hormonalna), która chroni Cię przed zajściem w ciążę, ale także... Korzystanie z prezerwatyw, czyli mechanicznej ochrony, również przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.

Niestety problem z infekcją może pojawić się także po pierwszych doświadczeniach seksualnych a także po prostu po zmianie partnera. Warto także zwrócić uwagę na ewentualne problemy u swojej drugiej połówki – czasem potrzebne jest leczenie obojga.

A jeśli już mowa o antykoncepcji... To zakażeniu pochwy sprzyja stosowanie wewnątrzmacicznej wkładki antykoncepcyjnej oraz irygacje (płukanie) pochwy, które zaburzają jej mikroflorę. Od metody płukania zdecydowanie się odchodzi, a robienie tego podczas okresu jest naprawdę niewskazane.

Jak widzisz – na naprawdę wiele kwestii należy mieć baczenie. Ale czy to wszystko? Co jeszcze może doprowadzić do problemów z pochwą? Na przykład zabiegi ginekologiczne (również te z zakresu medycyny estetycznej) mogą narażać Twoją pochwę na pojawienie się infekcji. W takiej sytuacji warto obserwować swoje ciało, ponieważ rana i wilgoć miejsca to zawsze sprzyjające warunki dla drobnoustrojów. Przy okazji należy wspomnieć, ze higiena miejsc intymnych a także środki, które są stosowane do mycia, to bardzo istotna kwestia.

Warto wybierać takie płyny do higieny intymnej, które bazują na naturalnych składnikach, mają odpowiednie pH i wysoko w składzie, np. kwas mlekowy kojąco wpływający na mikroflorę Twoich narządów intymnych. Unikaj tych środków, które są mocno zapachowe, a tym samym również agresywne dla Twojej pochwy. Jeśli pojawią się jakieś problemy, typu świąd, upławy... musisz jak najszybciej udać się do ginekologa celem zbadania infekcji i wdrożenia leczenia.

Niestety nieleczone infekcje pochwy mogą prowadzić do poważnych zaburzeń, prowadzących nie tylko do uprzykrzania Ci codziennego funkcjonowania, ale także powodujących problemy, np. z zajściem w ciążę. Jeśli nie możesz umówić się do swojego ginekologa a potrzebujesz szybkiej konsultacji ginekologicznej, możesz omówić to ze specjalistą online. Na taką wizytę z lekarzem ginekologiem online w przychodni Dimedic.eu czekasz maksymalnie 2 godziny, a lekarz na podstawie wypełnionej przez Ciebie ankiety oraz dokładnego wywiadu lekarskiego może przepisać Ci leki na e-receptę. To naprawdę wygodne, zwłaszcza w weekendy czy urlopy poza miastem, kiedy przytrafia Ci się infekcja pochwy, a ogólnodostępne środki z apteki nie pomagają.

Zapalenie pochwy a patogen, który to zapalenie wywołuje – leczenie

Musisz poznać także różne drobnoustroje, które mogą wywołać zapalenie pochwy.

Wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje zapalenia pochwy:

  • bakteryjne,
  • grzybiczne,
  • rzęsistkowe.

Grzybicze zapalenie pochwy 

Grzybicze zapalenie pochwy wywołują grzyby, a konkretnie drożdżaki mi.in z rodzaju Candida albicans (najczęściej) lub Glabrata. Dlatego też grzybica pochwy jest nazywana inaczej kandydozą lub drożdżycą pochwy.

Na kandydozę są narażone kobiety, które stosują antykoncepcję hormonalną lub stosowały antybiotykoterapię, panie o obniżonej odporności, stosujące dietę bogatą w cukry lub chorujące na cukrzycę, a także kobiety w ciąży. 

Do najbardziej charakterystycznych objawów grzybicy pochwy zalicza się białe, gęste upławy o konsystencji przypominającej twarożek lub obfite, ale rzadkie, wodniste upławy, pieczenie pochwyswędzenie okolic intymnych. Jeśli takie niepokojące objawy wystąpiły, należy udać się do lekarza ginekologa, który najprawdopodobniej wykona wymaz z pochwy. Badanie to pozwoli lekarzowi ocenić rodzaj infekcji intymnej, a co za tym idzie wprowadzić odpowiednie leczenie zapalenia pochwy.

Bakteryjne zapalenie pochwy

Bakteryjne zapalenie pochwy, inaczej bakteryjna waginoza, charakteryzuje się obfitymi, szarobiałymi lub żółtymi upławami o nieprzyjemnym, rybim zapachu. Bakteryjna infekcja pochwy często atakuje też cewkę moczową, powodując ból pieczenie podczas oddawania moczu, a także częstomocz. Dolegliwości te często nasilają się przed miesiączką.

Powstaniu waginozy sprzyja niewłaściwa higiena osobista, stosowanie wkładek domacicznych szczególnie miedzianych, antykoncepcji jednoskładnikowej np. zastrzyków antykoncepcyjnych z dużą dawką progesteronu - Depo Provera, zbyt częsta zmiana partnerów seksualnych, a także stosowanie antybiotyków. Podobnie jak w przypadku grzybicy pochwy, aby diagnozować rodzaj zapalenia oraz bakterii, które wywołały zapalenie, należy wykonać wymaz z pochwy w gabinecie ginekologicznym.

Rzęsistkowe zapalenie pochwy

Poza tym istnieje jeszcze jeden główny typ. Do rzęsistkowego zapalenia pochwy przyczynia się pierwotniak – rzęsistek pochwowy. Często przez długi czas schorzenie nie daje objawów. A więc jak rozpoznać takie problemy? Czasem wydzielina z pochwy staje się pienista o zielonkawym albo żółtym zabarwieniu i wyjątkowo nieprzyjemnym zapachu. Towarzyszą jej świąd, ból podczas współżycia i oddawania moczu. Rzęsistkowicę, którą zarazić się można przede wszystkim przez kontakty seksualne, leczy się przy pomocy doustnych leków na receptę (np. metronidazolu i pochodnych imidazolu). Co ważne – aby terapia się powiodła, Twój partner także musi poddać się leczeniu.

Zanikowe zapalenie pochwy

Należy tutaj wspomnieć jeszcze o jednym problemie, mianowicie... o zanikowym zapaleniu pochwy (zwanym także starczym czy atroficznym). Jest on wynikiem zaburzeń hormonalnych w okresie menopauzalnym. Może powodować takie objawy, jak suchość w pochwie czy świąd, a także ból podczas stosunku. W tym przypadku pomocne okażą się środki łagodzące objawy menopauzy i hormonalne terapie zastępcze. Podczas stosunków seksualnych warto używać lubrykantów, które nie będą dodatkowo podrażniać pochwy.

I jeszcze jedno – choroby weneryczne, które zdecydowanie mają wpływ na Twoją pochwę. Taką chorobą jest, np. chlamydioza, która zazwyczaj powoduje ropne i śluzowate upławy, ból przy mikcji (oddawaniu moczu), a także krwawienia po odbytym stosunku. Pamiętaj, że jest to choroba zakaźna, którą możesz dalej rozsiewać, dlatego czym prędzej skonsultuj się z lekarzem i podejmij leczenie, a także... poinformuj o tym fakcie swoich partnerów seksualnych! A więc... jeszcze raz – jeśli podejrzewasz, że uległaś zakażeniu okolic intymnych, nie próbuj leczyć się sama. Tylko ginekolog właściwie zdiagnozuje problem i dobierze prawidłową, skuteczną terapię. Być może konieczne okażą się dodatkowe badania, np. pobranie cytologii lub wymazu z pochwy, w celu dobrania odpowiedniego (i skutecznego) leczenia.

Zapalenie pochwy - objawy

Objawy zapalenia pochwy są dość jednoznaczne – okolice intymne pieką, swędzą, zazwyczaj są zaczerwienione. Pojawiają się z reguły upławy: lekko podbarwione, wodniste, gęste lub o charakterystycznej serowatej konsystencji. Musisz wiedzieć, że podczas infekcji wydzielina pochwowa wyraźnie zmienia nie tylko wygląd, ale... w większości przypadków ma także nieprzyjemny zapach.

Powinnaś także zwrócić uwagę na objawy, tj.:

Tak jak już widzisz... niestety infekcja pochwy to nie tylko swędzenie w kroczu. Możesz odczuwać bóle podbrzusza, a dolegliwości zwykle nasilają się podczas oddawania moczu czy stosunku seksualnego. Temperatura ciała także nieraz ulega podwyższeniu i warto zwrócić na to uwagę. Czasem masz wrażenie, że nic Ci nie dolega, a jednak gorączka to zawsze objaw jakiegoś nieprawidłowego stanu w organizmie. Pamiętaj, że pozornie niegroźny stan zapalny może objąć też inne odcinki dróg rodnych, prowadząc do zapalenia przydatków albo szyjki macicy, dlatego nie wolno Ci bagatelizować objawów infekcji. Ginekolog z pewnością przeprowadzi z Tobą wywiad i zapyta o wszelkie niepokojące objawy. Rozpoznanie rozpocznie od przeprowadzenia badania ginekologicznego i pobrania wymazu z pochwy. Na podstawie wyników cytologii dobierze właściwe leczenie, dzięki któremu szybko wrócisz do zdrowia.

Co na zapalenia pochwy?

Bakteryjne zapalenie pochwy leczy się najczęściej antybiotykami. Po wykonaniu wymazu z pochwy lekarz wie, jakie rodzaj bakterii bytuje w pochwie i jaki zastosować antybiotyk. Dodatkowo stosuje się także probiotyki, które pomogają odbudować prawidłową florę bakteryjną pochwy. 

Grzybica pochwy uchodzi za chorobę trudniejszą do wyleczenia. Lekarze przepisują pacjentkom leki dopochwowe na grzybicę pochwy, tzw. globulki. Zawierają one pałeczki kwasu mlekowego, które pomagają przywrócić właściwą florę bakteryjną pochwy, a także łagodzą takie objawy jak swędzenie i pieczenie pochwy czy zaczerwienienia. Można je kupić w aptekach bez recepty.

Dodatkowo lekarze przepisują też kremżel lub maść na infekcje intymne. W przypadkach nawracającej grzybicy, stosuje się leki doustne zawierające nystatynę. Czasami stosuje się też specjalne tampony.

Możliwe powikłania związane z infekcją pochwy

Źle leczone zapalenie pochwy lub w ogóle niepoddane terapii prowadzi do niebezpiecznych powikłań. Jakich?

Długotrwała infekcja pochwy grozi m.in. rozszerzeniem stanu zapalnego na organy miednicy mniejszej albo drogi moczowe. W skrajnych przypadkach może skończyć się także... niepłodnością. Dlatego nie zwlekaj z wizytą u specjalisty, gdy zauważysz symptomy zapalenia pochwy i ściśle wypełniaj zalecenia ginekologa.

Kiedy jesteś zdrowa, to nie zapominaj o systematycznych kontrolach ginekologicznych (najlepiej co 6 miesięcy) i raz w roku wykonuj badanie cytologiczne. Warto także co najmniej raz w roku wykonywać ogólne badania z krwi, tj. morfologia czy badania hormonalne, a także pobrać próbkę moczu do analizy. Oczywiście część badań możesz wykonać na NFZ, za niektóre prawdopodobnie będziesz musiała zapłacić. Warto jednak inwestować w swoje zdrowie, zwłaszcza, że biorąc pod uwagę fakt przeprowadzania takich badań zazwyczaj raz czy dwa razy do roku – można sobie na to pozwolić.  Koniecznie dbaj o tę sferę, jeśli jesteś w ciąży. Kobiety ciężarne są dużo bardziej narażone na wszelkie infekcje intymne, a te o podłożu bakteryjnym mogą niestety wywoływać powikłania ciążowe.

Profilaktyka jest ważna dla Twojego zdrowia intymnego

Chcesz cieszyć się udanym seksem i móc podejmować świadome decyzje wtedy, kiedy chcesz zajść, np. w ciążę bez większych problemów? Regularnie się badaj! To nie tylko wykonywanie cytologii, ale także często indywidualne doradztwo ginekologa względem Twojego zdrowia.

Co jeszcze wpływa na Twoje zdrowie intymne? Zdecydowanie poza odpowiednią higieną opartą na środkach o odpowiednim pH, powinnaś zadbać także o zachowanie prawidłowej flory bakteryjnej pochwy. Wpływ na to mogą mieć agresywne środki piorące czy środki do kąpieli (np. sole czy olejki), które mogą podrażniać tak delikatne okolice. Jeśli wiesz, że jesteś podatna na infekcje pochwy spróbuj zwrócić większą uwagę na to, co może je wywoływać. Być może konieczna okaże się zmiana sposobu antykoncepcji?

Oczywiście nie można zapominać także o comiesięcznych krwawieniach. Bardzo ważne jest regularne zmienianie podpasek czy tamponów, nie doprowadzając do tego, żeby jeden środek higieniczny miał kontakt z Twoim ciałem dłużej niż 3-4 godziny. Zmieniając tampon pamiętaj o umyciu rąk nie tylko po zmianie, ale i przed.

A korzystając z toalety – zawsze staraj się podcierać od przodu do tyłu (nigdy na odwrót!). Patogeny z okolic odbytu z dużą łatwością mogą przedostać się w okolice pochwy, jeśli robisz to w drugą stronę.

Poza tym – pamiętaj o oddaniu moczu po każdym stosunku seksualnym. Zobaczysz – Twój organizm (zwłaszcza jeśli cierpisz na takie infekcje dosyć często) Ci za to podziękuje. Mocz w pewien sposób oczyszcza narządy intymne po stosunku za równo u mężczyzny, jak i u kobiety.

Warto także zadbać o zdrową i bogatą w wartości odżywcze dietę, a także odpowiednio nawadniać organizm, co ma znaczenie dla ogólnej kondycji Twojego zdrowia.

Co więcej – częste zmienianie pościeli także może niwelować występowanie problemów natury intymnej. I ostatnia, choć nie mniej ważna kwestia – pamiętaj o noszeniu przewiewnej bielizny a nocą, jeśli nie ma potrzeby (jak np. podczas okresu i noszenia wtedy podpasek), staraj się spać bez dodatkowej bielizny do piżamy. Miejsca intymne większość doby są po prostu zakryte, należy dać im odpowiednią dawkę przewiewności chociaż w nocy. Oczywiście seksowna bielizna koronkowa na specjalne okazje jest jak najbardziej wskazana. :) Na co dzień jednak dla Twojego zdrowia większym przyjacielem będzie bawełna.


Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

Lekarz rodzinny

Lekarz internista

Lekarz ginekolog

E-recepta online




Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.