Pieczenie pochwy: przyczyny, leczenie oraz domowe sposoby na infekcje intymne
Autor: Marta Chruścińska / artykuł konsultowany z dr Justyną Milewską
Pieczenie pochwy to dolegliwość, która prawdopodobnie dotknęła Cię przynajmniej raz w życiu.
Powodów pieczenia czy świądu pochwy może być kilka, dlatego warto się rozeznać i ustalić, co może być problemem: reakcja alergiczna, a może infekcja bakteryjna lub grzybicza?
Ustalenie przyczyny znacznie ułatwi nie tylko codziennie funkcjonowanie, ale i przyspieszy leczenie.
Niestety nieleczona infekcja intymna może prowadzić m.in. do bólu podczas stosunku, ale również do trudno uleczalnych chorób, dlatego warto zająć się problemem od razu.
Jeśli jednak pieczenie nie jest spowodowane infekcją grzybiczą, a np. reakcją alergiczną organizmu, to leki na bazie clotrimazolu (przeciwgrzybicze) nie pomogą.
W sytuacji, w której domowe leczenie nie przynosi rezultatów, powinnaś skonsultować się z lekarzem ginekologiem.
Być może konieczne będzie przepisanie antybiotyku lub globulek dobranych pod rodzaj infekcji intymnej.
Co może powodować pieczenie w pochwie?
Pieczenie pochwy to jeden z podstawowych objawów infekcji intymnej, który może być naprawdę uciążliwy w codziennym funkcjonowaniu.
Niestety zdiagnozowanie przyczyny pieczenia czy świądu pochwy nie zawsze jest proste.
Dlaczego?
Pieczenie może być spowodowane reakcją alergiczną, ale także infekcją bakteryjną czy grzybiczą.
Ale to nie wszystko.
Pieczenie pochwy może być oznaką choroby wenerycznej, zapalenia pochwy, stosowania niektórych leków (np. antybiotyków) i możliwego rozwoju infekcji grzybicznej, a także zmianą sposobu antykoncepcji.
Powinnaś dokładnie obserwować swój organizm, ponieważ niezwykle ważne jest to, kiedy pojawiło się pieczenie a także inne objawy, które często pieczeniu towarzyszą.
Musisz wiedzieć, że pieczenie to z reguły jeden z wielu objawów świadczących o infekcji.
Towarzyszące objawy, tj. świąd, upławy, nieprzyjemny zapach, ból podczas oddawania moczu czy stosunku, zaczerwienienie warg sromowych są pomocne dla lekarza lub farmaceuty i mogą ich ukierunkować do postawienia trafnej diagnozy.
Przede wszystkim nie bagatelizuj problemu, ponieważ nieleczone infekcje intymne mogą prowadzić do dużo poważniejszych konsekwencji, niż tylko (lub aż) dyskomfort podczas stosunku.
Jak leczyć pieczenie w pochwie?
Leczenie infekcji intymnych uzależnione jest od przyczyny, która mogła wywołać stan zapalny.
W aptece możesz znaleźć środki wskazane przy leczeniu grzybicy pochwy, które kupisz bez recepty, np. krem Clotrimazolum.
W przypadku infekcji grzybiczych pomocne są także środki, których składnikiem jest nystatyna.
Farmaceuta może Ci polecić także probiotyki, które wspomagają powrót naturalnej flory bakteryjnej w Twojej pochwie.
Pamiętaj jednak, że jeśli pieczenie nie utrzymuje się co najmniej kilka dni, to powinnaś skonsultować się ze swoim lekarzem ginekologiem.
Ginekolog najprawdopodobniej pobierze wymaz z pochwy i na podstawie jego wyniku ustali, z jakim rodzajem zakażenia masz do czynienia.
Choć wiele leków, które są pomocne w leczeniu infekcji intymnych stosuje się miejscowo, często dopochwowo, np. kremy, globulki, żele, to może okazać się, że ginekolog przepisze Ci także lek doustny, np. antybiotyk.
Dlaczego?
Jeśli przyczyną Twoich problemów nie jest infekcja grzybicza, a bakteryjna (np. bakteryjne zapalenie pochwy czy chlamydioza), to powinna być ona leczona właśnie antybiotykiem.
Co ciekawe, niektóre infekcje intymne mogą być spowodowane przyjmowaniem antybiotyków na inne dolegliwości, np. przy infekcjach górnych dróg oddechowych czy leczenia dermatologicznego.
Dlatego powinnaś zawsze pamiętać o przyjmowaniu probiotyków podczas terapii antybiotykiem – wspomaga to Twoją florę bakteryjną i ograniczy ryzyko wystąpienia infekcji intymnej.
Infekcje grzybicze i waginoza
Jeśli pieczenie pochwy nie jest reakcją na środki higieniczne, antybiotyki lub nową metodę antykoncepcji, to należy wziąć pod uwagę infekcję intymną o podłożu grzybiczym lub bakteryjnym.
Bakteryjne zapalenie pochwy wywołane bakteriami beztlenowymi Gardnerella vaginalis czy Mycoplasma hominis (inaczej waginoza) to niestety jedna z najczęściej dotykających kobiety infekcji intymnych.
Jakie objawy mogą wskazywać na taką infekcję?
Przede wszystkim pieczenie i swędzenie pochwy, upławy o nieprzyjemnym rybim zapachu.
Jeśli przez dłuższy czas stosujesz antybiotyk lub masz zaburzenia hormonalne spowodowane antykoncepcją (głównie tą na bazie progesteronu – np. tabletki hormonalne jednoskładnikowe) to jesteś wystawiona na ryzyko częstszych infekcji intymnych.
Niestety jesteś w grupie ryzyka częstszego występowania infekcji w pochwie również wtedy, kiedy pozostajesz w relacjach seksualnych z wieloma partnerami.
A jeśli infekcja ma podłoże bakteryjne, to może się zdarzyć, że zaatakuje także cewkę moczową, powodując pieczenie nie tylko pochwy, ale także podczas oddawaniu moczu.
W takiej sytuacji powinnaś zastosować nie tylko leczenie miejscowe, ale także jak najszybciej skontaktować się z lekarzem (na przykład ginekologiem).
Jeżeli chodzi o infekcję grzybiczą, to do zakażenia grzybami dochodzi z podobnych przyczyn jak w przypadku infekcji bakteryjnej.
Zaburzona zostaje flora bakteryjna pochwy i namnażają się drobnoustroje – w przypadku grzybicy są to najczęściej drożdżaki z rodzaju Candida albicans.
Niestety przyjmowanie tabletek hormonalnych dwuskładnikowych (estrogenowo-progesteronowych), ciąża oraz karmienie piersią mogą przyczynić się do występowania nawracającej grzybicy pochwy.
Jakie objawy towarzyszą grzybicy pochwy?
Przy grzybiczych infekcjach możesz się spodziewać także zaczerwienienia, obrzęku i świądu pochwy oraz sromu.
Możesz także odczuwać dyskomfort w trakcie i po stosunku seksualnym, czyli tzw. dyspareunię.
Poza tym kluczowe przy rozpoznaniu infekcji (bakteryjnej lub grzybiczej) są upławy.
Mogą one wskazywać na zakażenie gronkowcem (upławy koloru żółtego) lub grzybicze (upławy konsystencji serka twarogowego).
Bakteryjne infekcje intymne – jakie są i co może je powodować?
Bakteryjne zakażenie pochwy zazwyczaj wywołane jest przez jeden z drobnoustrojów, który normalnie znajduje się w pochwie.
Jeśli dochodzi do zakażenia bakteryjnego, to polega to na zaniku pałeczek kwasu mlekowego oraz rozwoju flory tlenowej i beztlenowej.
Na czym to polega?
Pałeczki kwasu mlekowego nadają kwaśny odczyn, który chroni Cię przed bakteriami (tymi chorobotwórczymi).
Jeśli ich ilość spada, to niestety zaburza się także naturalna mikroflora w Twojej pochwie.
Najczęściej do takiej sytuacji dochodzi poprzez nieprawidłową higienę (również używanie zbyt silnych środków myjących do tak delikatnych obszarów), lub do zaburzenia mikroflory poprzez stosunki seksualne (często z różnymi partnerami).
Jakie bakterie najczęściej powodują zakażenie?
Najczęściej są to bakterie, beztlenowe, paciorkowce oraz bakterie Coli, czyli takie, które powodują podrażnienie śluzówki pochwy i sromu.
Niestety to nie wszystko, czego możesz nabawić się nie dbając o odpowiednią ochronę.
Chlamydioza wywołana bakterią Chlamydia trachomatis to choroba, którą możesz zarazić się podczas uprawiania seksu.
Jest ona wyjątkowo podstępna (i przez to także niebezpieczna), ponieważ przez długi czas (nawet parę lat) może nie dawać żadnych objawów a niestety może prowadzić także do niepłodności.
Na co szczególnie zwrócić uwagę w takim przypadku?
Głównie na nietypowe upławy, pieczenie niewiadomego pochodzenia, a także na ból i pieczenie podczas oddawania moczu u Twojego partnera, co może wskazywać na chlamydiozę u mężczyzny.
Pieczenie i świąd w pochwie: sprawdzone domowe sposoby walki z infekcją intymną
Po pierwsze pamiętaj, że domowe sposoby na walkę z infekcją intymną powinno się stosować przede wszystkim wspomagająco przy leczeniu farmakologicznym.
To znaczy?
Do łagodzenia objawów grzybicy pochwy (poza kremami czy globulkami dopochwowymi) poleca się stosowanie ziół, które poza działaniem przeciwgrzybiczym, łagodzą świąd i pieczenie pochwy.
Do takich ziół należą aloes, pokrzywa, nagietek lekarski, szałwia.
Jak je stosować?
Zazwyczaj zaleca się stosowanie okładów z tych ziół na okolice intymne lub robienie nasiadówek.
Pamiętaj także, że zioła do nasiadówek czy okładów lepiej kupować w aptece, ponieważ farmaceuta może doradzić jakie będą najlepsze w Twoim przypadku.
W walce z infekcją intymną przydatne są nasiadówki, głównie te na bazie szałwii i rumianku, kory dębu.
Zioła wystarczy zalać około 3 litrami wrzątku i po wystudzeniu naparu do około 36 stopni Celsjusza wykonywać codziennie nasiadówkę od 10 do 20 minut.
Co jeszcze może Ci pomóc?
Na pieczenie pochwy pomocna jest kąpiel z dodatkiem sody oczyszczonej, która obniża pH pochwy i (jeśli występuje także świąd) pomoże zmniejszyć dokuczliwe objawy.
Poza tym możesz także zrobić sobie ciepłą kąpiel z dodatkiem, np. rumianku, który również łagodzi objawy związane z infekcjami intymnymi (podobnie jak w przypadku infekcji dróg moczowych).
Co ważne w leczeniu (ale także profilaktyce) jakichkolwiek infekcji intymnych – staraj się nosić przewiewną bieliznę w dobrym rozmiarze, najlepiej bawełnianą, która nie powoduje odparzeń.
Istotny jest także dobór bielizny nocnej – spanie w majtkach i spodenkach jednocześnie nie jest dobre dla Twojej flory bakteryjnej.
Jeśli możesz, śpij w przewiewnych koszulach nocnych lub piżamach z naturalnych materiałów – bawełnianych lub lnianych.
Niezwykle ważne jest używanie delikatnych środków piorących, zwłaszcza jeśli masz tendencję do nawracających infekcji intymnych.
Jeśli lubisz intensywny zapach detergentów (takie środki są zazwyczaj dużo silniejsze), to dobrym sposobem jest pranie swojej bielizny oddzielnie.
Poza tym spróbuj ograniczyć cukier i alkohol, czyli sprzymierzeńców wszelkich infekcji w Twoim organizmie, i wzbogacić dietę o produkty mleczne.
Pamiętaj także o regularnych badaniach ginekologicznych, ponieważ infekcje mogą być także spowodowane chorobami wenerycznymi przenoszonymi drogą płciową.
Pieczenie pochwy a antykoncepcja
Niestety pieczenie pochwy może być spowodowane antykoncepcją, którą stosujesz a na takie objawy głównie skarżą się kobiety stosujące antykoncepcję hormonalną.
Stosowanie tabletek antykoncepcyjnych (jak również plastrów antykoncepcyjnych czy krążków dopochwowych) zwiększa ryzyko pojawienia się, rozwoju oraz nawracania grzybicy pochwy i innych infekcji intymnych.
Dlaczego tak się dzieje?
Tabletki antykoncepcyjne zawierają w swoim składzie odpowiedniki żeńskich hormonów płciowych, w tym spore dawki estradiolu, które mogą przyczyniać się do zaburzenia naturalnej mikroflory bakteryjnej pochwy.
Infekcje intymne i pojawienie się objawów tj. świądu i pieczenia, mogą także wynikać ze stosowania mechanicznych sposobów antykoncepcyjnych, tj. środków plemnikobójczych czy kapturków antykoncepcyjne.
Również prezerwatywy, czyli jedna z najpopularniejszych metod antykoncepcyjnych w Polsce, mogą powodować Twoje dolegliwości.
Dlaczego?
Może okazać się, że materiał, z którego wykonana jest prezerwatywa (najczęściej są one lateksowe) uczula Cię w miejscach intymnych.
Jeśli nieprzyjemne objawy, pieczenie czy świąd, pojawiły się w trakcie stosunku (lub bezpośrednio po stosunku) powinniście spróbować prezerwatyw wykonanych bez lateksu.
Pamiętaj, że Twój organizm może w każdej chwili okazać reakcję alergiczną, nawet jeśli wcześniej nie miałaś problemów z używaniem lateksowych prezerwatyw.
Jeśli czujesz, że Twój sposób zabezpieczania się przed nieplanowaną ciążą jest powodem nieprzyjemnych objawów intymnych, być może konieczna będzie zmiana antykoncepcji.
Pieczenie pochwy podczas ciąży
Hormony ciążowe zmieniają pH pochwy na zasadowy, co jest idealnym środowiskiem do rozwijania się infekcji intymnych w pochwie.
Jeśli jesteś w ciąży i borykasz się z problemem pieczenia i świądu, najprawdopodobniej masz do czynienia z infekcją grzybiczą.
Pamiętaj, że z wszelkimi infekcjami w czasie ciąży powinnaś skonsultować się ze swoim lekarzem ginekologiem, ponieważ istnieje ryzyko także groźniejszych zakażeń bakteryjnych, które mogą prowokować, np. przedwczesny poród.
Infekcje intymne u dzieci – jak leczyć?
Pamiętaj, że infekcje intymne mogą pojawić się w każdym wieku, dlatego mogą dotyczyć także Twojej córki, mamy czy młodszej siostry.
Jak sobie z tym radzić?
Przede wszystkim musisz wiedzieć, że przyczyną infekcji intymnych u dziewczynek najczęściej są zakażenia bakteryjne i grzybicze.
W pierwszej kolejności zwróć uwagę na odpowiednio częstą higienę, a także na to, czy dziecko nie nosi np. zbyt obcisłej bielizny lub takiej, której materiał nie jest przewiewny.
Czasem zdarza się, że infekcję może wywołać kawałek papieru toaletowego lub innego przedmiotu, które dziecko mogło włożyć sobie do pochwy, np. małą część zabawki.
Poza tym – tak jak w przypadku dorosłych kobiet, tak i dzieci mogą mieć zaburzoną florę bakteryjną po antybiotykoterapii – pilnuj, aby w trakcie choroby dziecko przyjmowało probiotyk.
Co może pomóc w leczeniu a także zapobieganiu takim infekcjom u dzieci?
Przede wszystkim zachowanie przewiewności, zapobieganie podrażnieniom oraz unikanie wilgoci.
Przy infekcjach intymnych u dziewczynek lekarze w pierwszej kolejności zazwyczaj zalecają domowe metody walki z infekcją, np. nasiadówki z dodatkiem kory dębu, rumianku, nagietka czyli roślin, które działają kojąco na błony.
Jeśli jednak pieczenie nie przechodzi – skonsultuj się z pediatrą dziecka.
Być może konieczne będzie włączenie antybiotyku do leczenia.
Świąd i pieczenie pochwy może także być objawem zaniku błony śluzowej pochwy oraz pęcherza moczowego.
Zanik błony śluzowej pochwy i pęcherza moczowego jest wynikiem niedoboru estrogenów, a objawy z nim związane mogą pojawiać się po 10 latach lub później od zakończenia miesiączkowania.
Kobiety skarżą się na suchość pochwy, świąd, pieczenie, wydzielinę z dróg rodnych i bóle w czasie stosunku płciowego oraz na częstomocz, w tym także w nocy, parcie na mocz i nawracające zakażenia.
Szacuje się, że częstość występowania takich dolegliwości po menopauzie wynosi 10–40%.
Jednak tylko co czwarta spośród kobiet z objawami typowymi dla zaniku błony śluzowej pochwy i pęcherza moczowego zasięga porady lekarskiej, a hormonalną terapię zastępczą stosuje jeszcze mniej pacjentek.
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.