Infekcja intymna: przyczyny, objawy, leczenie
Autor: Paulina Szczerkowska
Grzyby i bakterie to najczęstsze przyczyny infekcji intymnych u kobiet. Można je rozpoznać po obecności upławów oraz intensywnym świądzie i bolesności narządów płciowych. Odróżnienie grzybicy od zakażenia bakteryjnego jest niezwykle ważne dla podjęcia skutecznej terapii.
Infekcje intymne - leczenie
Upławy, świąd i pieczenie to typowe oznaki infekcji intymnej. Większość kobiet potrafi bez trudu samodzielnie zdiagnozować tę dolegliwość i poprosić w aptece o wydanie konkretnych leków. Jednak infekcja intymna może być powodowane przez wiele różnych czynników zakaźnych. W związku z tym leki na grzybicę pochwy, które zadziałały podczas ostatniego epizodu mogą następnym razem okazać się nieskuteczne.
Grzybica pochwy może być nawracająca. Główną przeszkodą na drodze do wyleczenia jest rozpoznanie, z jakiego typu infekcją intymną mamy do czynienia.
Zarówno bakterie, grzyby, jak i pierwotniaki mogą wywoływać bardzo podobne dolegliwości, będące konsekwencją stanu zapalnego i naruszenia naturalnej fizjologii błony śluzowej pochwy. Choć w większości przypadków winowajcami są bakterie, nierzadko czynnikiem sprawczym okazuje się mikroorganizm z rodzaju Candida – przedstawiciel królestwa grzybów. Aby zastosować prawidłowe leki, trzeba najpierw ustalić jaki patogen jest odpowiedzialny za chorobę.
Infekcja intymna – grzybicza czy bakteryjna?
Choć objawy bywają często podobne, istnieją sposoby, aby z dużym prawdopodobieństwem odróżnić zakażenie grzybicze od bakteryjnego.
Pierwszą wskazówką jest konsystencja i zapach upławów. Silny, nieprzyjemny zapach (określany często „rybim zapachem”) to znak, że konieczna może być wizyta u lekarza. Tego typu objawy wskazują na bakteryjne zapalenie pochwy, a antybiotyki i leki przeciwbakteryjne, które mogłyby pomóc (m.in. metronidazol), są dostępne tylko na receptę. Farmaceuta może samodzielnie wdrożyć jedynie leczenie pomocnicze. Podobnie wygląda sytuacja w przypadku zakażenia rzęsistkiem pochwowym, której głównym symptomem jest zielonożółty kolor upławów.
Infekcja intymna grzybicza, w przeciwieństwie do bakteryjnej, nie wywołuje upławów o silnym zapachu. Mają one charakterystyczną, serowatą konsystencję i są niemal bezzapachowe. Czasem pacjentki porównują je do ściętego mleka. Typową cechą infekcji grzybiczej jest również intensywny świąd i bolesność warg sromowych, co występuje rzadko bądź z niewielkim nasileniem w przypadku zakażenia bakteryjnego. Nagły początek objawów także sugeruje infekcję grzybami z rodzaju Candida.
Symptomy bakteryjnego zapalenia mają tendencję do bardziej stopniowego narastania. Warto wiedzieć, że infekcja grzybicza pochwy może niekiedy przebiegać niemal bezobjawowo – upławy oraz świąd są wtedy ledwie zauważalne.
Infekcja intymna grzybicza i bakteryjna - różnice
Grzybica pochwy:
- Upławy: Biały kolor, "serowata” konsystencja, bezzapachowe
- Świąd: Intensywny, nieustanny, występuje niemal zawsze
- Dodatkowe objawy: Bolesność i zaczerwienienie warg sromowych
- Czynniki ryzyka: Antybiotykoterapia, leki obniżające odorność; może wystąpić w każdym wieku
- Przebieg: Nagły początek objawów
Zapalenie bakteryjne pochwy:
- Upławy: Biały kolor, luźna konsystencja, silny rybi zapach
- Świąd: Mniej nasilony, występuje rzadko
- Dodatkowe objawy: Niekiedy objawy ogólnego zakażenia (np. gorączka, uczucie zmęczenia
- Czynniki ryzyka: Częste stosunki płciowe, zmienna liczba partnerów seksualnych, obfite miesiączkowanie, używanie wkładek antykoncepcyjnych; występuje głównie w wieku rozrodczym
- Przebieg: Objawy narastają bardziej stopniowo
Przyczyny infekcji intymnych
Nie tylko same objawy, ale to, u kogo one występują może podpowiedzieć jaki mikroorganizm stoi za zapaleniem pochwy. Grzybica może się przytrafić w każdym wieku, nawet u młodych kobiet będących u progu okresu dojrzewania.
Zapalenie pochwy wywoływane przez bakterie i rzęsistka najczęściej występują w wieku rozrodczym – stosunki płciowe, zmienna liczba partnerów seksualnych oraz stosowanie wkładek antykoncepcyjnych to typowe czynniki ryzyka tych zakażeń.
Kandydoza pochwy, a w zasadzie wystąpienie kandydozy pochwy może być efektem stosowania określonych leków, najczęściej antybiotyków o szerokim spektrum działania. Stąd na receptach obok antybiotyku często można znaleźć profilaktycznie przepisany środek przeciwgrzybiczy. Zaburzenie naturalnej mikroflory zmienia środowisko chemiczne pochwy i umożliwia ekspansję wrogich mikroorganizmów.
Oprócz antybiotyków infekcje grzybicze mogą wywołać następujące leki:
- glikokortykosteroidy (stosowane w chorobach zapalnych, autoimmunologicznych, astmie etc.),
- hormony płciowe (antykoncepcja hormonalna, hormonalna terapia zastępcza),
- leki immunosupresyjne (stosowane w schorzeniach autoimmunologicznych, w transplantologii).
Swoje podejrzenia odnośnie przyczyny zapalenia powinno się oczywiście potwierdzić podczas konsultacji z lekarzem lub farmaceutą. Nie należy się wstydzić opisując swoje dolegliwości pracownikowi służby zdrowia – dokładny opis schorzenia pozwoli na dobór najbardziej odpowiednich leków.
Grzybicza infekcja intymna - jakie leki
Gdy już wiemy lub domyślamy się, że za naszą dolegliwością stoi infekcja grzybicza możemy rozpocząć efektywne leczenie. Część skutecznych preparatów jest dostępnych w aptece bez recepty. Należą do nich przede wszystkim leki przeciwgrzybicze takie, jak klotrimazol, bifonazol i mikonazol. Występują one w postaciach do użytku miejscowego – kremach, globulkach i pesariach (tylko kremy są dostępne bez recepty). Ich codzienne stosowanie umożliwia wyleczenie większości infekcji, choć należy się uzbroić w cierpliwość – walka z grzybicą trwa zazwyczaj nawet do 3-4 tygodni. Najpopularniejszy środek – klotrimazol w kremie lub formie globulek – nakłada się 2-3 razy na dobę kontynuując terapię jeszcze przez parę dni po ustąpieniu dolegliwości.
Niezwykle skuteczną opcją terapeutyczną, zarówno w przypadku infekcji grzybiczych, jak i bakteryjnych są doustne bądź dopochwowe preparaty probiotyczne. Pomocne są produkty zawierające florę bakteryjną z rodzaju Lactobacillus. Organizmy te poprzez produkcję kwasu mlekowego przywracają prawidłowe środowisko błony śluzowej pochwy i hamują namnażanie złowrogich bakterii i grzybów. Udowodniono, że preparaty probiotyczne potrafią również znacząco skrócić czas leczenia. Sprawdzają się także u osób z częstymi, nawracającymi infekcjami dróg rodnych i jako osłona przy antybiotykoterapii.
W aptece znajdziemy także preparaty skojarzone, zawierające oprócz dobroczynnych bakterii, dodatkowe składniki takie, jak: inulina (prebiotyk), witamina C, kwas mlekowy lub kwas hialuronowy. Wszystkie te substancje pomagają odtworzyć naturalny, fizjologiczny stan dróg rodnych, a także wykazują działanie łagodzące.
Jeśli jednak podejrzewasz infekcję intymną o podłożu bakteryjnym, warto skonsultować się z lekarzem, który najprawdopodobniej przepisze substancje czynne o działaniu przeciwbakteryjnym (np. metronidazol) lub antybiotyki (np. klindamycyna).
Takie leki mogą występować w postaci tabletek, ale także kremów i żelów dopochwowych.
Infekcja intymna - kiedy do lekarza
Gdy metody dostępne bez recepty nie działają, czas na wizytę u lekarza. W wyniku przeprowadzonego wywiadu i badania może on potwierdzić lub odrzucić przypuszczenia pacjentki dotyczące czynnika wywołującego zapalenie. Gdy lekarz postawi diagnozę infekcji grzybiczej, może podjąć decyzję o przepisaniu silniejszych środków przeciwgrzybiczych podawanych jedynie drogą doustną. Najczęściej stosuje się flukonazol w postaci jednorazowej dawki - 150 miligramów. Pojedyncze przyjęcie leku nie powoduje zazwyczaj żadnych działań niepożądanych i nie wchodzi w interakcje z innymi środkami leczniczymi.
Często przepisywane są także globulki lub pesaria z substancją przeciwgrzybiczą lub połączeniem kilku substancji działających na wiele różnych drobnoustrojów. Oczywiście w ramach kuracji lekarze często zalecają równoległe stosowanie preparatów dostępnych bez recepty: kremu z klotrimazolem i kapsułek z bakteriami kwasu mlekowego. Na szczęście, dostępne leki przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze umożliwiają wyleczenie infekcji niemal w każdym przypadku.
Infekcje intymne - profilaktyka
Należy zacząć od tego, że powinnaś się regularnie badać i odwiedzać ginekologa. To zawsze jest numer jeden, a przynajmniej powinien być na Twojej liście dbania o zdrowie. Poza tym w przypadku pojawienia się jakiś problemów zdrowotnych miejsc intymnych, także lepiej zasięgnąć opinii lekarza, niż leczyć się na własną rękę.
Jeśli infekcję masz już za sobą, to możesz wprowadzić do swojego życia parę zasad, które z pewnością sprawią, że o taką infekcję będzie dużo trudniej. A o to przecież chodzi. Co powinnaś zacząć wdrażać?
Przede wszystkim:
- stosować specjalne płyny do higieny intymnej o odpowiednim pH (najlepiej 5,5) oraz z dodatkiem składników przyjaznych dla mikroflory znajdującej się w pochwie, np. z kwasem mlekowym;
- do mycia wykorzystywać wspomniany płyn raz dziennie, a w przypadku brania większej ilości kąpieli, tylko wody;
- regularnie zmieniać tampony i podpaski podczas okresu, nie doprowadzając do tego, żeby mieć jeden środek higieniczny dłużej niż 4 godziny;
- podczas okresu zawsze lepszy jest prysznic, niż długie siedzenie w wannie;
- po antybiotykoterapii staraj się zawsze przyjmować probiotyki (dostępne również takie, które aplikuje się dopochwowo);
- zawsze podmywaj się i podcieraj w kierunku od pochwy do odbytu, nigdy na odwrót;
- nosić na co dzień raczej bawełnianą bieliznę, niż koronki, aczkolwiek wiadomo, że wszystko jest dla ludzi i na specjalne okazje możesz zaszaleć;
- dbaj o zdrową dietę i nawodnienie organizmu, jedzenie zbyt dużej ilości przetworzonych produktów może doprowadzić do kandydozy;
- unikaj używania wilgotnych ręczników, które nie miały szansy wyschnąć po poprzednim myciu;
- jeśli nie ma potrzeby, to nie używaj perfumowanych wkładek higienicznych czy chusteczek do przemywania;
- jeśli korzystasz z sauny czy solarium, to zawsze odseparuj się od danej powierzchni ręcznikiem bądź bielizną;
- często zmieniaj pościel;
- zwróć uwagę na środki, w których pierzesz swoją bieliznę;
- zawsze używaj prezerwatywy, jeśli uprawiasz seks z przygodnym partnerem;
- staraj się unikać antybiotyków, a jeśli ich zażywanie jest konieczne, to w tym samym czasie używaj także środków probiotycznych;
- w nocy noś przewiewne piżamy, jeśli możesz, to koszule nocne, dzięki czemu miejsca intymne mają czas na „przewietrzenie się”.
Probiotyki zawierają żywe kultury bakterii. Stosowane doustnie albo dopochwowo pomagają odbudować i utrzymać odpowiedni poziom pałeczek kwasu mlekowego, w wydatny sposób chroniąc przed ryzykiem infekcji grzybiczej pochwy. A co najważniejsze, możesz je kupić w aptece bez recepty, dlatego jeśli jesteś częstą bywalczynią na basenie czy w saunie, to warto zadbać o regularne wsparcie mikroflory swojej pochwy.
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Paul Rutter, „Opieka farmaceutyczna: Objawy, rozpoznanie i leczenie”, Elsevier Urban&Partner, 2014.
- http://www.medscape.com/viewarticle/407646
- http://www.webmd.com/women/guide/sexual-health-vaginal-infections#1-2
Podobne artykuły
