Spis treści:
1. Lipanthyl - działanie
2. Lipanthyl - wskazania
3. Lipanthyl - przeciwwskazania
4. Lipanthyl - dawkowanie
5. Lipanthyl - interakcje z innymi lekami
6. Lipanthyl - ciąża
7. Lipanthyl - skutki uboczne
8. Lipanthyl - środki ostrożności
9. Lipanthyl - producent

Działanie

Lipanthyl - Lek hipolipemizujący, pochodna kwasu fibrynowego. Poprzez aktywację receptorów jądrowych typu α  (PPARα), fenofibrat zwiększa lipolizę i eliminację z osocza aterogennych cząstek bogatych w triglicerydy. Zwiększa się aktywność lipazy lipoproteinowej i zmniejsza wytwarzanie apolipoproteiny CIII. Aktywacja PPARα  zwiększa również syntezę apolipoprotein AI i AII. Wpływ fenofibratu na lipoproteiny prowadzi do zmniejszenia frakcji o bardzo małej i małej gęstości (VLDL i LDL) zawierających apolipoproteinę B i zwiększenia frakcji lipoprotein o dużej gęstości (HDL) zawierającej apolipoproteiny AI i AII. Dodatkowo, poprzez zmianę syntezy i katabolizmu frakcji VLDL, fenofibrat nasila usuwanie frakcji LDL i zmniejsza stężenie małych, gęstych cząsteczek LDL, które jest zwiększone w aterogennej dyslipidemii i stanowi czynnik ryzyka wystąpienia choroby niedokrwiennej serca. Ponadto fenofibrat zmniejsza stężenie fibrynogenu oraz Lp(a) u pacjentów, u których te parametry są podwyższone, hamuje agregację płytek, zmniejsza stężenie kwasu moczowego. Po przyjęciu doustnym fenofibrat jest szybko hydrolizowany przez esterazę do czynnego metabolitu - kwasu fenofibrynowego. Kwas fenofibrynowy wiąże się w >99% z albuminami osocza. W osoczu nie stwierdza się niezmienionego fenofibratu. Fenofibrat nie jest substratem dla CYP3A4. Nie występuje wątrobowy metabolizm mikrosomalny. Fenofibrat jest wydalany głównie w moczu, przede wszystkim w postaci kwasu fenofibrynowego i jego glukuronidowych pochodnych. Jest całkowicie eliminowany w ciągu 6 dni. T_0,5 kwasu fenofibrynowego w osoczu wynosi około 20 h. Fenofibrat mikronizowany w postaci tabl. powl. (Supra) wykazuje zwiększoną biodostępność w porównaniu z postacią fenofibratu mikronizowanego w kapsułkach. W przeciwieństwie do pozostałych postaci leku, fenofibrat w postaci nanocząsteczek (tabl. powl. NT) szybciej osiąga maksymalne stężenie we krwi (po upływie 2-4 h od podania), a całkowita ekspozycja na lek jest niezależna od przyjmowanego pokarmu.

Wskazania

Lipanthyl - Lipanthyl 200 M, Lipanthyl Supra 160, Lipanthyl NT 145: ciężka hipertrójglicerydemia z niskim stężeniem cholesterolu o wysokiej gęstości (HDL) lub bez; mieszana hiperlipidemia, jeżeli stosowanie statyn jest przeciwwskazane lub nie są one tolerowane; mieszana hiperlipidemia u pacjentów należących do grupy wysokiego ryzyka wystąpienia schorzeń sercowo-naczyniowych, jako dodatek do leczenia statynami, jeżeli stężenie trójglicerydów oraz cholesterolu o wysokiej gęstości (HDL) nie są w wystarczającym stopniu kontrolowane. Lipanthyl 267 M, Lipanthyl Supra 215: ciężka hipertrójglicerydemia z niskim stężeniem cholesterolu o wysokiej gęstości (HDL) lub bez; mieszana hiperlipidemia, jeżeli stosowanie statyn jest przeciwwskazane lub nie są one tolerowane. Fenofibrat stosuje się w połączeniu z dietą oraz innymi metodami niefarmakologicznymi (np. ćwiczenia fizyczne, utrata masy ciała).

Przeciwwskazania

Lipanthyl - Nadwrażliwość na fenofibrat lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Nadwrażliwość na orzeszki ziemne, olej arachidowy, lecytynę sojową lub na pochodne produkty - Lipanthyl Supra, Lipanthyl NT. Niewydolność wątroby (w tym żółciowa marskość wątroby oraz niewyjaśnione przedłużające się zaburzenia funkcji wątroby). Znana choroba pęcherzyka żółciowego. Ciężka niewydolność nerek (eGRF <30 ml/min/1,73 m²). Przewlekłe lub ostre zapalenie trzustki z wyłączeniem ostrego zapalenia trzustki spowodowanego ciężką hipertrójglicerydemią. Uczulenie na światło lub reakcje fototoksyczne podczas stosowania fibratów lub ketoprofenu.

Dawkowanie

Lipanthyl - Doustnie. Należy kontrolować stężenie lipidów w surowicy, aby sprawdzić skuteczność leczenia. Jeśli oczekiwany wynik nie zostanie osiągnięty po kilku miesiącach terapii ( np. 3 mies.), powinno zostać zastosowane dodatkowe lub inne leczenie. Dorośli: 1 kaps. 200 mg (M) raz na dobę lub 1 tabl. powl. Supra 160 mg raz na dobę lub 1 tabl. powl. NT 145 mg raz na dobę. Jeśli jest to konieczne, dawkę można zwiększyć do 1 kaps. 267 mg (M) raz na dobę lub do 1 tabl. powl. Supra 215 mg raz na dobę. Pacjenci dotychczas przyjmujący 1 kaps. 200 mg (M) mogą zacząć przyjmować 1 tabl. powl. Supra 160 mg lub 1 tabl. powl. NT 145 mg bez modyfikacji dawkowania; pacjenci stosujący 1 kaps. 267 mg (M) mogą zacząć przyjmować 1 tabl. powl. Supra 215 mg bez modyfikacji dawkowania. Szczególne grupy pacjentów. Fenofibratu nie należy stosować u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek (eGRF <30 ml/min/1,73 m²). Jeśli eGRF wynosi 30-59 ml/min/1,73 m² dawka fenofibratu nie powinna przekraczać 100 mg standardowego fenofibratu lub 67 mg mikronizowanego fenofibratu podanego raz na dobę. Jeśli w trakcie leczenia eGRF będzie się stale zmniejszał i spadnie do <30 ml/min/1,73 m² należy zaprzestać leczenia fenofibratem. Lek nie jest zalecany u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby ze względu na brak danych klinicznych. Nie jest konieczne dostosowywanie dawki u pacjentów w podeszłym wieku (≥65 lat); zaleca się stosowanie standardowej dawki z wyjątkiem osób z zaburzoną czynnością nerek, z eGRF <60 ml/min/1,73 m². Bezpieczeństwo i skuteczność fenofibratu u dzieci i młodzieży <18 lat nie zostało ustalone - nie zaleca się stosowania. Sposób podania. Kapsułki lub tabletki należy przyjmować w całości w trakcie posiłku; tylko tabl. powl. NT mogą być przyjmowane z posiłkiem lub bez posiłku, popijać szklanką wody.

Interakcje z innymi lekami

Lipanthyl - Fenofibrat nasila działanie doustnych leków przeciwzakrzepowych i może zwiększyć ryzyko krwawień - należy zmniejszyć dawkę doustnych leków przeciwzakrzepowych o około 1/3 na początku leczenia i następnie stopniowo dostosować dawkę, jeśli to potrzebne, należy monitorować wskaźnik INR. W przypadku jednoczesnego stosowania fenofibratu i cyklosporyny należy dokładnie kontrolować czynność nerek i przerwać leczenie fenofibratem, gdy wystąpi znacząca zmiana wyników badań laboratoryjnych (zgłoszono wystąpienie kilku ciężkich przypadków odwracalnej niewydolności nerek w czasie równoczesnego podawania). Stosowanie fenofibratu w połączeniu z inhibitorami reduktazy HMG-CoA lub innymi fibratami zwiększa ryzyko ciężkiego działania toksycznego na mięśnie - tego rodzaju leczenie powinno być stosowane z ostrożnością, a pacjent powinien być monitorowany w kierunku objawów toksyczności mięśniowej. Obserwowano przypadki odwracalnego, paradoksalnego zmniejszenia stężenia frakcji HDL cholesterolu podczas równoczesnego przyjmowania fenofibratu i glitazonów - zaleca się kontrolę stężenia cholesterolu HDL, gdy leki te są stosowane łącznie i zaprzestanie leczenia jednym z nich, gdy stężenie cholesterolu HDL jest zbyt małe. Fenofibrat i kwas fenofibrynowy nie są inhibitorami CYP3A4, CYP2D6, CYP2E1 lub CYP1A2. W stężeniu terapeutycznym są słabymi inhibitorami CYP2C19 i CYP2A6 i słabymi do umiarkowanych inhibitorami CYP2C9. Pacjenci leczeni fenofibratem i lekami metabolizowanymi przez CYP2C19, CYP2A6, a zwłaszcza CYP2C9, z wąskim indeksem terapeutycznym, powinni być uważnie monitorowani, jeśli jest to konieczne, należy dostosować dawkę leku.

Ciąża

Lipanthyl - W ciąży stosować wyłącznie po dokładnym ocenieniu korzyści i ryzyka. Badania na zwierzętach nie wykazały działania teratogennego. Działanie embriotoksyczne wystąpiło po dawkach równoważnych z dawką toksyczną dla matki. Nie stosować w okresie karmienia piersią. U zwierząt obserwowano odwracalny wpływ na płodność.

Skutki uboczne

Lipanthyl - Często: zaburzenia żołądkowo-jelitowe (ból brzucha, nudności, wymioty, biegunka, wzdęcia, wiatry), zwiększenie aktywności aminotransferaz, zwiększenie stężenia homocysteiny we krwi. Niezbyt często: ból głowy, choroba zakrzepowo-zatorowa (zatorowość płucna, zakrzepica żył głębokich), zapalenie trzustki, kamica żółciowa, skórne reakcje nadwrażliwości (np. świąd, wysypka, pokrzywka), zaburzenia mięśni (np. mialgie, zapalenie mięśni, skurcze i osłabienie mięśni), zaburzenia seksualne, zwiększenie stężenia kreatyniny we krwi. Rzadko: zmniejszenie stężenia hemoglobiny, zmniejszenie liczby krwinek białych, nadwrażliwość, zapalenie wątroby, łysienie, nadwrażliwość na światło, zwiększenie stężenia mocznika we krwi. Częstość nieznana: śródmiąższowa choroba płuc, żółtaczka, powikłania kamicy żółciowej (np. zapalenie pęcherzyka żółciowego, zapalenie dróg żółciowych, kolka żółciowa), ciężkie reakcje skórne (np. rumień wielopostaciowy, zespół Stevensa-Johnsona, toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka), rabdomioliza, zmęczenie. Zwiększenie ryzyka wystąpienia zdarzeń zakrzepowo-zatorowych może być związane ze zwiększeniem stężenia homocysteiny; znaczenie kliniczne tego zjawiska nie jest wyjaśnione.

Środki ostrożności

Lipanthyl - Wtórne przyczyny hipercholesterolemii, takie jak niekontrolowana cukrzyca typu 2, niedoczynność tarczycy, zespół nerczycowy, dysproteinemia, choroby wątroby z zastojem żółci lub alkoholizm, powinny być odpowiednio leczone przed rozpoczęciem terapii fenofibratem. Wtórna hipercholesterolemia związana z leczeniem farmakologicznym może wystąpić podczas stosowania leków moczopędnych, β-adrenolitycznych, estrogenu, progestagenu, złożonej doustnej antykoncepcji, leków immunosupresyjnych i inhibitorów proteazy. W takich wypadkach należy sprawdzić czy hiperlipidemia jest pierwotna czy wtórna. Obserwowano zwiększenie aktywności aminotransferaz u niektórych pacjentów. W większości przypadków było to zwiększenie przemijające, niewielkiego stopnia i bezobjawowe. Przez pierwsze 12 mies. podawania leku zaleca się monitorowanie aktywności aminotransferaz co 3 mies., a następnie okresowo. Należy zwrócić uwagę na pacjentów, u których aktywność aminotransferaz zwiększyła się i odstawić lek, jeżeli aktywność AspAT (SGOT) i AlAT (SGPT) zwiększy się powyżej wartości trzykrotności górnego limitu wartości uznanych za prawidłowe. Jeśli wystąpią objawy zapalenia wątroby (np. żółtaczka, świąd) i rozpoznanie zostanie potwierdzone przez testy laboratoryjne, leczenie fenofibratem należy przerwać. Zgłaszano przypadki zapalenia trzustki u pacjentów przyjmujących fenofibrat. Wystąpienie zapalenia trzustki może być wynikiem braku skutecznego leczenia u pacjentów z ciężką hipertrójglicerydemią, bezpośredniego wpływu leku lub może być spowodowane wtórnie przez tworzenie się kamieni w drogach żółciowych lub złogów zatykających przewód żółciowy wspólny. Po podaniu fibratów i innych leków zmniejszających stężenie lipidów donoszono o działaniu toksycznym na mięśnie, w tym o rzadkich przypadkach rabdomiolizy z uszkodzeniem nerek lub bez. Częstość wystąpienia tych zaburzeń zwiększa się u pacjentów z hipoalbuminemią i współistniejącą niewydolnością nerek. U pacjentów, u których istnieją czynniki predestynujące do miopatii i (lub) rozpadu mięśni poprzecznie prążkowanych, w tym wiek >70 lat, dziedziczne choroby mięśni u pacjenta lub w jego rodzinie, zaburzenia czynności nerek, niedoczynność tarczycy i spożywanie dużych ilości alkoholu, możliwość wystąpienia rozpadu mięśni prążkowanych jest większa. Przed rozpoczęciem leczenia należy bardzo dokładnie ocenić stosunek ryzyka i korzyści u tych pacjentów. Działanie toksyczne na mięśnie należy podejrzewać u pacjentów odczuwających rozsiane bóle mięśniowe, u których występuje zapalenie mięśni, kurcze, osłabienie mięśni i (lub) znaczny wzrost aktywności kinazy kreatynowej (stężenie CK przekraczające wartość 5-krotności górnej granicy normy). W takim przypadku należy przerwać leczenie fenofibratem. Ryzyko działania toksycznego na mięśnie może się zwiększyć, jeśli lek jest stosowany z innym fibratem lub inhibitorem reduktazy HMG–CoA, zwłaszcza jeśli poprzednio występowały choroby mięśni. W związku z tym leczenie skojarzone fenofibratem i inhibitorem reduktazy HMG-CoA lub innym fibratem należy stosować wyłącznie u pacjentów z ciężką mieszaną dyslipidemią i dużym ryzykiem choroby sercowo-naczyniowej, u których nie występowały wcześniej choroby mięśni i u pacjentów tych należy monitorować działanie toksyczne na mięśnie. Lek jest przeciwwskazany w ciężkiej niewydolności nerek. Lek należy stosować z ostrożnością u pacjentów z łagodną do umiarkowanej niewydolnością nerek. Dawkę należy dostosować u pacjentów z szacunkowym eGRF od 30 do 59 ml/min/1,73 m². U pacjentów przyjmujących fenofibrat w monoterapii lub w skojarzeniu ze statynami zgłaszano przemijające zwiększenie stężenia kreatyniny w surowicy krwi. Zwiększenie stężenia kreatyniny w surowicy pozostawało na ogół stabilne w miarę upływu czasu, bez oznak ciągłego zwiększania stężenia kreatyniny w surowicy podczas długoterminowej terapii, i wykazywało tendencję do powrotu do wartości początkowych po przerwaniu leczenia. W trakcie badań klinicznych u 10% pacjentów wystąpiło zwiększenie stężenia kreatyniny w porównaniu z wartościami początkowymi o ponad 30 μmol/l podczas skojarzonego podawania fenofibratu i symwastatyny w porównaniu z 4,4% w przypadku monoterapii statyną. U 0,3% pacjentów leczonych skojarzeniem fenofibratu z symwastatyną wystąpiło klinicznie istotne zwiększenie stężenia kreatyniny do wartości >200 μmol/l. Leczenie należy przerwać gdy stężenie kreatyniny jest o 50% powyżej górnej granicy normy. Zaleca się wykonanie pomiaru stężenia kreatyniny w czasie pierwszych trzech miesięcy po rozpoczęciu leczenia, a następnie okresowo w trakcie leczenia. Ze względu na zawartość laktozy, leku (każda postać i dawka) nie należy stosować u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, brakiem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Ze względu na zawartość sacharozy, tabl. powl. NT nie należy stosować u pacjentów z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją fruktozy, zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy lub niedoborem sacharazy-izomaltazy. Lek (każda postać i dawka) zawiera mniej niż 1 mmol (23 mg) sodu w jednej tabl./kaps., to znaczy produkt uznaje się za „wolny od sodu”. Lipanthyl Supra 215 mg zawiera żółcień pomarańczową i czerwień Allura, które mogą powodować reakcje nadwrażliwości.

Producent

Viatris Healthcare