Trójglicerydy, normy, czym są, przyczyny wysokiego poziomu trójglicerydów

Konsultacja z e-receptą Lek. rodzinny Specjalista

Trójglicerydy w normie spełniają pożyteczną rolę, pozwalając na codzienne funkcjonowanie organizmu. Lecz trójglicerydy powyżej normy stają się śmiertelnie niebezpieczne, w znaczący sposób podnosząc ryzyko zawału i udaru. Zobacz, co to są trójglicerydy i jaka jest norma badań w tzw. lipidogramie.

Trójglicerydy - czym są?

Trójglicerydy (TG) są tłuszczami prostymi, złożonymi z estrów gliceryny oraz kwasów tłuszczowych. Stanowią jeden z podstawowych budulców tkanki tłuszczowej człowieka, a także dostarczają energii niezbędnej do funkcjonowania organizmu, zapewniając właściwą pracę mięśni. Wytwarzane są endogennie przez wątrobę, a także dostarczane egzogennie wraz z pokarmem – dlatego właściwa dieta jest kluczowa dla zachowania prawidłowego stężenia TG.

To niezwykle istotne. O ile bowiem utrzymywane w granicach normy trójglicerydy spełniają niezwykle pożyteczne rolę, o tyle ich znaczenie zmienia się po przekroczeniu określonych parametrów granicznych – powyżej normy zaczynają stanowić źródło zagrożenia dla życia i zdrowia. Podniesione trójglicerydy są bowiem jedną z przyczyn miażdżycy i związanych z tym zawałów oraz udarów. Kiedy należy zacząć się niepokoić? Jaka jest w przypadku trójglicerydów norma – u dorosłych mężczyzn i kobiet, a także u dzieci?

Trójglicerydy a cholesterol

Cholesterol z kolei jest substancją tłuszczową obecną we wszystkich komórkach ciała.

Pełni w organizmie wiele funkcji – m.in.:

• bierze udział w produkcji hormonów steroidowych i witaminy D;
• jest składnikiem otoczki mielinowej komórek nerwowych, a zatem jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego ;
• bierze udział w wielu szlakach metabolicznych;
• jest składnikiem żółci, więc pomaga w trawieniu tłuszczu.

W przeciwieństwie do trójglicerydów, większość cholesterolu – około 70 proc., powstaje w organizmie. Jedynie 30 proc. dostarczamy wraz z pożywieniem. Nadmiar cholesterolu w organizmie jest przyczyną chorób układu sercowo-naczyniowego – głównie miażdżycy.

Z kolei podwyższony poziom trójglicerydów prowadzi do otyłości, insulinooporności, cukrzycy typu 2, zespołu metabolicznego, a także chorób układu krążenia. Według najnowszych badań nadmiar trójglicerydów ma większy wpływ na wystąpienie zawału serca czy udaru mózgu niż nadmiar cholesterolu. Warto jednak podkreślić, że u wielu pacjentów za wysokie stężenie trójglicerydów idzie w parze z podwyższonym poziomem cholesterolu.

Trójglicerydy – norma

Stężenie trójglicerydów oznacza się w ramach kompleksowego badania zwanego lipidogramem. Jest to test laboratoryjny, wykonywany z krwi pacjenta, w czasie którego oznacza się poziom TG, ale też cholesterolu całkowitego oraz frakcji cholesterolu LDL i HDL.

Celem jest określenie prawidłowości tak zwanej gospodarki lipidowej. Jeśli chodzi o parametr, jakim są trójglicerydy, norma wynosi 35 – 150 mg/dl.

Wynik może też być wyrażony w innych jednostkach – mmol/l. Rezultat nie powinien wówczas przekraczać 170. Są to normy uogólnione, dla osób w każdym wieku i dowolnej płci i zazwyczaj one właśnie podawane są w literaturze naukowej dotyczącej gospodarki lipidowej.

Zdecydowanie rzadziej natomiast posługujemy się  normami różnicowanymi ze względu na wiek i płeć, aczkolwiek z tego typu podejściem także można się spotkać.

Trójglicerydy – norma u dorosłych

Ile u poszczególnych płci powinny wynosić trójglicerydy? Norma u dorosłych kobiet to 35 do 135 mg/dl, u mężczyzn zaś mieści się ona w granicach 40 – 160 mg/dl. Niższe parametry, nie przekraczające 100 mg/dl, uznawane są za właściwe dla dzieci i młodzieży.

Co istotne, w przypadku przekroczenia norm, wyróżnia się trzy stany, będące różnymi stadiami rozwoju zaburzenia i wymagające odmiennych procedur leczniczych:

• 150 – 199 mg/dL (1.69 – 2.25 mmol/L ) - poziom graniczny,
• 200 – 499 mg/dL (2.26 – 5.63 mmol/L) - poziom wysoki,
• Powyżej 500 mg/dL (5.64 mmol/L) - poziom bardzo wysoki.

Trójglicerydy powyżej normy – konsekwencje

Trójglicerydy powyżej normy zawsze powinny stanowić swego rodzaju sygnał ostrzegawczy. Pomijając kwestie ewentualnego błędu pomiaru, wysokie parametry TG świadczą o realnym zagrożeniu życia i zdrowia pacjenta, w sposób pośredni lub bezpośredni.

Konsekwencją podwyższonego stężenia TG, a także frakcji LDL cholesterolu mogą być:

• miażdżyca,
• choroba niedokrwienna serca,
• zawał serca,
• udar niedokrwienny mózgu,
• nadciśnienie tętnicze,
• cukrzyca typu 2,
• zespół metaboliczny (powiązane ze sobą czynniki – minimum 2 z 5: tg > 150, otyłość brzuszna, niski poziom cholesterolu hdl, nadciśnienie tętnicze, glikemia na czczo).

Trójglicerydy powyżej normy – przyczyny

Jeżeli chodzi o trójglicerydy powyżej normy, przyczyny zazwyczaj związane są z niewłaściwą dietą oraz siedzącym trybem życia, a więc czynnikami odpowiedzialnymi za otyłość brzuszną.

Trójglicerydy odkładają się w nadmiarze wtedy, gdy organizm nie jest w stanie efektywnie zamieniać ich na energię, a więc w sytuacji, gdy jest ich za dużo lub są zbyt wolno spalane. Dieta może się do tego przyczyniać w dwójnasób.

Po pierwsze, wraz z pokarmem mogą być dostarczane zbyt duże ilości trójglicerydów. Po drugie, określone produkty mogą zwiększać syntezowanie TG przez ludzką wątrobę lub też spowalniać ich przemianę w energię.

Trójglicerydy – norma przekroczona. Co robić?

Przekroczona norma trójglicerydów wymaga natychmiastowej reakcji. Gdy wynik osiąga tzw. poziom graniczny (150 – 199 mg/dL), właściwym postępowaniem jest wdrożenie stosownej diety oraz zwiększenie aktywności fizycznej.

Dieta obniżająca trójglicerydy powinna być wolna od:

• cukrów prostych, znajdujących się np. w cukrze stołowym, słodyczach oraz owocach;
• tłuszczy nasyconych, których źródłem są między innymi masło, margaryna, olej palmowy, czerwone mięso, tłuste mleko i sery;
• alkoholu i papierosów.

Zamiast tego należy spożywać tłuszcze nienasycone, w tym zwłaszcza kwasy omega 3, znajdujące się w dużych ilościach w rybach morskich (śledź, makrela, łosoś). Na stole znaleźć się mogą oliwa z oliwek, pełnoziarniste pieczywa i makarony, chude mleko i jego przetwory a także większość warzyw.

Do tego zaleca się minimum 30 minut aktywności fizycznej na świeżym powietrzu. Po przekroczeniu normy 200 mg/dL, należy rozważyć dodatkowo wprowadzenie leczenia farmakologicznego. W celu obniżenia poziomu trójglicerydów stosowane są leki na trójglicerydy na receptę należące do grupy statyn oraz fibratów.

Udostępnij

Do znajomych

Tweetnij

Wyślij link