Czym jest e-zwolnienie lekarskie (ZUS-ZLA)?
Autor: Marta Chruścińska / artykuł konsultowany z dr Justyną Milewską
Trzeba przyznać, że w dobie obecnej cyfryzacji e-zwolnienia to duże uproszczenie dla pracowników i pracodawców, a także dla lekarzy.
Nie musisz się już więcej martwić dostarczeniem zwolnienia do pracodawcy w czasie choroby.
No chyba że... Twój pracodawca zatrudnia mniej niż 5 osób i nie jest zarejestrowany w systemie PUA.
Jak wtedy dostarczyć zwolnienie lekarskie pracodawcy?
Czy ten obowiązek leży po Twojej stronie, jako pracownika?
Przeczytaj tekst i dowiedz się, dlaczego cyfryzacja systemu służby zdrowia jest dla Ciebie prawdopodobnie dużo bardziej wygodna, niż było to do tej pory.
Spis treści:
Czym jest e-zwolnienie?
Czym różni się nowe elektroniczne zwolnienie od dawnego L4?
Dlaczego e-zwolnienie jest bardzo wygodne również dla chorego?
E-zwolnienie a pracodawca: zmiany
A co w przypadku małych firm?
Czy e-zwolnienia wystawiane są także na opiekę nad członkiem rodziny?
Czy elektroniczne zwolnienia lekarskie (ZUS-ZLA) już działają?
A co jeśli dane do e-zwolnienia są błędne?
Czym jest e-zwolnienie?
E-zwolnienie to nic innego, jak po prostu elektroniczne zwolnienie, dzięki któremu nie musisz już:
- dostarczać fizycznie zwolnienia pracodawcy (jeśli jesteś pracownikiem);
- dostarczać zwolnienia do ZUS (jeśli prowadzisz działalność gospodarczą).
Na jakiej zasadzie to działa?
E-zwolnienie lekarskie zostanie automatycznie przesłane na profil Platformy Usług Elektronicznych płatnika składek i do systemu ZUS – do kilku godzin po wystawieniu go przez lekarza (np. rodzinnego).
To jedna z kluczowych innowacji mających na celu informatyzację systemu służby zdrowia, a także jego uproszczenie i pozbycie się zbędnych biurokratycznych procedur.
Samo elektroniczne zwolnienie lekarskie (dawniej „L4”, teraz ZUS-ZLA) uprawnia pracownika do otrzymywania świadczeń zdrowotnych w czasie choroby (np. wypłacenia 80% wynagrodzenia), a także stanowi usprawiedliwienie jego nieobecności w pracy.
Brzmi bardzo wygodnie, nie tylko dla pracowników, ale także dla lekarzy, którzy mogą dzięki temu zaoszczędzić czas na odręcznie wypisywanie druku.
Czy mają oni możliwość wyboru?
W praktyce... nie.
Od 1 grudnia 2018 r. lekarze (lub asystenci medyczni) wystawiają zwolnienia lekarskie wyłącznie elektroniczne, jako druki e-ZLA.
Czym różni się nowe elektroniczne zwolnienie od dawnego L4?
Jeśli zastanawiasz się, na czym polega różnica między L4 a ZUS-ZLA, to musisz wiedzieć, że... praktycznie na niczym.
Jedyną różnicą między papierowym a elektronicznym zwolnieniem lekarskimjest automatyzacja procesu, ponieważ:
- e-zwolnienie wypisywane jest przez lekarza nie na papierowym druku, lecz w formie elektronicznej,
- sam dokument trafia automatycznie do informatycznego systemu zawiadywanego przez ZUS.
Poza tym znacznym ułatwieniem technicznym jest automatyczne wypełnianie przez system reszty danych identyfikujących pacjenta po wpisaniu jedynie Twojego numeru PESEL (płatnika Twoich składek może wybrać lekarz w systemie).
To zdaje się być naprawdę wygodne.
Lekarze mogą zyskać dzięki temu szansę na przyjęcie więcej pacjentów jednego dnia, a Ty z kolei (jako pacjent) nie musisz dostarczać zwolnienia w czasie choroby bezpośrednio do pracodawcy.
Dodatkowo towarzyszące wdrożeniu e-zwolnień zmiany prawne umożliwiają też wystawianie elektronicznych dokumentów asystentom medycznym, a to pozwala lekarzom poświęcić więcej czasu na pracę z pacjentem.
Dlaczego e-zwolnienie jest bardzo wygodne również dla chorego?
Zwolnienia elektroniczne upraszczają życie również pacjentom.
Dlaczego?
Ponieważ w sytuacji choroby nie musisz zastanawiać się, w jaki sposób dostarczyć zwolnienie swojemu pracodawcy lub szukać innych metod, dzięki którym pracodawca otrzyma dokument.
Wdrożenie e-zwolnień po prostu ściąga z Ciebie ten obowiązek.
Do tej pory należało to zrobić w ciągu 7 dni od wystawiania zwolnienia, jeśli natomiast z jakiś przyczyn się to nie udało, to... pracownik musiał się liczyć z obniżeniem zasiłku chorobowego od 25 procent.
Brzmi brutalnie, prawda?
Obecnie nie musisz się już tym przejmować.
Jest to dla Ciebie wygodne również dlatego, że możesz konsultować się z lekarzami online nie wychodząc z domu.
Jeśli istnieje konieczność wystawienia takiego dokumentu, to jedyne co Cię interesuje, to podanie dobrego numeru NIP pracodawcy tak, aby uniknąć ewentualnych pomyłek.
E-zwolnienie a pracodawca: zmiany
Jeśli poważnie podchodzisz do swoich obowiązków i nie chodzisz na fałszywe zwolnienia, to zmiany dotyczące pracodawców w materii e-zwolnień raczej nie będą dla Ciebie obciążające.
To znaczy?
Wraz z wprowadzeniem w życie elektronicznych zwolnień lekarskich pracodawcy mają zwiększone możliwości kontroli pracowników.
W jaki sposób jest to możliwe?
Każdy pracodawca zatrudniający powyżej 5 osób założyć musi indywidualny profil na Platformie Usług Elektronicznych prowadzonej przez ZUS.
Na koncie tym zapisywane są między innymi informacje dotyczące zwolnień lekarskich, dzięki czemu kadra zarządzająca w trybie natychmiastowym otrzymuje wiadomość o absencji chorobowej pracownika.
Pozwala to z jednej strony na lepsze zarządzanie zasobami ludzkimi, a z drugiej – skuteczniejszą walkę z nadużyciami.
Pracodawca zyskuje bowiem możliwość bezzwłocznego wniosku do ZUS o kontrolę danego zwolnienia (jeśli oczywiście występują ku temu przesłanki).
A to w przypadku osób, które lekceważąco podchodzą do swoich obowiązków chcąc zwolnienie wykorzystać jako urlop, może być naprawdę problematyczne.
A co w przypadku małych firm?
Pracodawcy zatrudniający poniżej 5 osób nie mają obowiązku założenia konta na Platformie Usług Elektronicznych (PUA).
Ma to oczywiście swoje konsekwencje, nieco odchodzące od wdrożonych zmian działania wyłącznie w trybie online.
Skutkuje to określonymi konsekwencjami nie tylko dla nich samych, ale też dla pacjentów oraz badających ich lekarzy.
To znaczy?
Jeśli jesteś zatrudniony w tego typu firmie, to powinieneś wiedzieć, że pracodawca nie ma konta na PUA.
W takiej sytuacji należy poprosić lekarza wystawiającego zwolnienie o jego wydrukowanie.
I tutaj wracamy poniekąd do tradycyjnych, papierowych zwolnień L4...
Ponieważ w dalszej kolejności musisz ten druk dostarczyć do pracodawcy – własnoręcznie lub pocztą.
A chorując może być to problemem.
W zależności od tego, jak wygląda Twój układ w pracy w niewielkiej firmie – możesz dostarczyć też skan, plik PDF (ZUS-ZLA z portalu ZUS) lub zdjęcie zwolnienia mailem.
Niemniej: wszystko zależy od tego, jak Twoja firma honoruje zwolnienia lekarskie.
Czy e-zwolnienia wystawiane są także na opiekę nad członkiem rodziny?
Oczywiście, że tak.
W przypadku choroby członka rodziny, np. gdy Twoje dziecko wymaga opieki, masz prawo otrzymać e-zwolnienie z tego tytułu.
Mówimy wtedy o zwolnieniu lekarskim na członka rodziny.
Jakie są warunki przyznania takiego dokumentu?
E -zwolnienie możesz otrzymać, jeśli istnieje konieczność opieki nad:
- dzieckiem w wieku do lat 8, np. jeśli z przyczyn epidemiologicznych zamknięto przedszkole;
- chorym dzieckiem w wieku nieprzekraczającym 14 lat;
- chorym dzieckiem, które posiada orzeczony stopień niepełnosprawności;
- innym niż dziecko członkiem rodziny, do których wlicza się: małżonek, rodzic, teściowie oraz rodzeństwo.
Musisz jednak pamiętać, że liczba dni na zwolnieniu lekarskim w ciągu jednego roku kalendarzowego nie może przekroczyć:
- 60 dni – w przypadku opieki nad dziećmi do lat 8 i 14;
- 30 dni – w przypadku konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem z niepełnosprawnością;
- 14 dni – w przypadku konieczności sprawowania opieki nad innymi członkami rodziny.
Czy elektroniczne zwolnienia lekarskie (ZUS-ZLA) już działają?
Możliwość wystawiania elektronicznych zwolnień lekarze otrzymali już w momencie wejścia tego rozwiązania w 2016 rok.
Ale w praktyce niewielu z nich (zaledwie około 30 procent) korzystało z tej opcji z prostych względów...
Wprowadzenie tej metody było wtedy dobrowolne, a więc wymagało pewnych zmian, m.in. dostosowaniu przychodni do potrzebnych technologii.
Wszystko zmieniło się 1 grudnia 2018 roku, gdy e-zwolnienia stały się obowiązującym standardem.
Od tego dnia wszystkie zwolnienia muszą mieć formę elektroniczną (nawet jeśli pacjent poprosi o wersję papierową, jest to jedynie wydruk wirtualnego dokumentu).
Przynajmniej teoretycznie.
W pierwszych dniach po wdrożeniu reformy nie obyło się bowiem bez chaosu.
Lekarze związani z tzw. Porozumieniem Zielonogórskim alarmowali w mediach społecznościowych, że nie ma możliwości generowania e-zwolnień, jako że nie działa platforma ZUS.
Zakład ripostował, że system działa, a wina może leżeć po stronie narzędzi informatycznych wykorzystywanych w poszczególnych gabinetach.
Musisz wiedzieć, że wprowadzanie takich rozwiązań w skali ogólnokrajowej było naprawdę sporym przedsięwzięciem, porównywalnym z uruchomieniem e-recept.
Pamiętaj jednak, że dostosowanie wielu przychodni, zwłaszcza tych z mniejszych powiatów i gmin, mogło napotkać na swej drodze sporo utrudnień.
W konsekwencji jednak warto było przeczekać pewne problemy, ponieważ dzięki temu większość pracowników, pracodawców oraz lekarzy ma po prostu ułatwione zadanie.
A co jeśli dane do e-zwolnienia są błędne?
Jeśli doszło do sytuacji, w której zaświadczenie lekarskie jest nieważne z powodu, np. błędnych danych, to lekarz musi przekazać informację w formie pisemnej pacjentowi (ubezpieczonemu).
Podobnie jest w sytuacji, kiedy pracodawca nie ma profilu na PUE ZUS, a w tej sytuacji pracownik musi na własną rękę dostarczyć dokument pracodawcy.
Warto zatem pilnować poprawnych danych pracodawcy i swoich, aby móc skontrolować te informacje w momencie wystawiania dokumentu przez lekarza.
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
