Stres a okres - czy stres może opóźnić miesiączkę i o ile?
Autor: Redakcja przychodni Dimedic
Czy stres może opóźnić okres?
Oczywiście, zwłaszcza jeżeli jest silny, długotrwały.
Pod wpływem silnych emocji dochodzi do zaburzenia czynności osi podwzgórze-przysadka-jajnik, które objawia się między innymi zaburzeniami miesiączkowania.
Zobacz, jak stres wpływa na okres.
Co wpływa na regularność cykli miesiączkowych?
Regularność cyklu miesięcznego może zostać zaburzona przez wiele czynników, które są związane z zaburzeniami hormonalnymi lub stylem życia.
U kobiety, która miesiączkowała do tej pory opóźnienia menstruacji zazwyczaj wynikają z zaburzenia czynności osi podwzgórze-przysadka-jajnik (dzieje się tak aż w 75 procentach).
Zaburzenia te wynikają z silnych impulsów stresowych, których przyczyny można podzielić na trzy grupy:
- czynniki związane ze stresem,
- niska masa ciała i gwałtowne odchudzanie się,
- zbyt intensywny wysiłek fizyczny lub zbyt forsowne ćwiczenia sportowe.
Stres a okres
Do ginekologów zgłasza się coraz więcej młodych kobiet, które mają zaburzenia miesiączkowania wynikające ze zbyt stresującego trybu życia.
Ciągły pęd, intensywna praca, brak czasu na relaks sprawiają, że wrażliwy układ hormonalny kobiety zostaje zaburzony.
W trakcie silnego stresu w organizmie dochodzi do wielu zmian.
Jako pierwszy aktywizuje się współczulny układ nerwowy, po pewnym czasie uaktywnia się układ podwzgórze-przysadka-nadnercza, czyli tzw. oś stresu.
W reakcji na stres organizm produkuje:
- kortykoliberynę (CRH),
- kortykotropinę (ACTH),
- hormon proopiomelanokortyny (POMC)
- adrenalinę̨
- noradrenalinę
- glukokortykoidy (m.in. kortyzol).
Wiele badań wykazało, że u kobiet z zaburzeniami czynności osi podwzgórze-przysadka-jajnik występuje podwyższone stężenie hormonów odpowiedzialnych za regulację czynności nadnerczy (CRH, ACTH) oraz kortyzolu.
Zbyt wysoki poziom kortyzolu hamuje działanie progesteronu, przez co kobieta nie tylko ma zaburzone cykle miesiączkowe, ale także często zmaga się z przykrymi objawami zespołu napięcia międzymiesiączkowego.
Nadmiar kortyzolu wpływa negatywnie także na jej wygląd i zdrowie, bo prowadzi do otyłości, zaniku mięśni, osteoporozy, wzrostu poziomu glukozy we krwi.
Długie wydzielanie tego hormonu stresu może powodować wrzody, zanik grasicy, co skutkuje obniżeniem odporności organizmu.
Brak okresu a stres
Stres powoduje także, że w organizmie kobiety może wzrosnąć poziom stężenia prolaktyny.
To hormon luteotropowy, który ma za zadanie stymulowania produkcji mleka.
Jeśli jednak poza ciążą obserwujemy nadmiar tego hormonu w organizmie kobiety to sygnał, że doszło do jakiś zaburzeń na przykład funkcji metabolicznych, reprodukcyjnych czy immunologicznych organizmu człowieka i konieczna jest konsultacja lekarska.
Jeżeli badanie stężenia prolaktyny w surowicy krwi wynosi powyżej 50 ng/ml – może dojść do zatrzymania miesiączkowania.
Badanie stężenia prolaktyny powinno być przeprowadzane rano, po nocnym odpoczynku. Normy są uzależnione od faz cyklu i wynoszą:
- faza folikularna – poniżej 23 µg/l,
- faza luteinowa – poniżej 40 µg/l,
- trzeci trymestr ciąży – do 400 µg/l,
Stres a miesiączka u nastolatek
Ginekolodzy obserwują, że zgłasza się do nich coraz więcej nastolatek, u których występują rzadkie miesiączki lub wtórny brak miesiączki.
Problem nasila się zwłaszcza u dziewczyn poniżej 16. roku życia i ma to związek z coraz wcześniejszym występowaniem menarche, a co za tym idzie niedojrzałością układu podwzgórze-przysadka.
Niestety mechanizm, za pośrednictwem którego stres może doprowadzić do upośledzenia funkcji podwzgórza u dziewcząt w okresie pokwitania, nie został jeszcze do końca wyjaśniony.
Na pewno wpływ mają na to zaburzenia odżywiania (bulimia i anoreksja), nadmierne obciążenie psychiczne, depresja młodzieńcza, nadmierny wysiłek fizyczny.
Stres a miesiączka – diagnozowanie i leczenie
Kobiety z zaburzeniami osi podwzgórze-przysadka-jajnik, u których występują zaburzenia miesiączkowania mogą skarżyć się także na inne zaburzenia:
- emocjonalne, stany lękowe, spadek nastroju,
- depresje, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne,
- upośledzenia czynności seksualnej,
- obniżone libido,
- dyspareunię,
- anorgazm.
Dolegliwości te będą przedmiotem rozmowy z lekarzem, który będzie diagnozował przyczyny braku miesiączki.
Podczas wywiadu lekarz zapyta również od kiedy pojawiły się zaburzenia cyklu, jaki jest styl życia pacjentki.
Podczas badania stwierdzi występowanie drugo- i trzeciorzędowych cech płciowych, oraz zleci badanie poziomu hormonów (ACTH, kortyzolu i prolaktyny) i ocenę funkcji podwzgórze-przysadka jajnik oraz funkcji tarczycy.
Leczenie zaburzeń miesiączkowania, które wynikają z nadmiernego stresu polega w pierwszej kolejności na wyeliminowaniu czynnika blokującego miesiączkę.
W trosce o swoje zdrowie kobieta powinna:
- obniżyć napięcia psychoemocjonalne,
- unikać czynników wywołujących przewlekły stres
- zmniejszyć wysiłek fizyczny.
Ile może spóźniać się okres przez stres?
Zaburzenia miesiączkowania wywołane stresem mogą trwać nawet pół roku.
Jeśli po tym czasie terapia poznawczo-behawioralna nie przyniesie oczekiwanych efektów trzeba włączyć leczenie i zastosować terapię hormonalną estroprogestagenami.
Czytaj również: Leki na opóźnienie miesiączki - konsultacja lekarska online z e-receptą
Stres a okres – co jeszcze wpływa na brak miesiączki?
Stres jest bardzo częstym, ale nie jedynym czynnikiem wpływającym na zaburzenia cyklu miesiączkowego.
Bardzo często to pierwszy sygnał rozwijających się chorób, dlatego tak ważna jest konsultacja medyczna.
Brak miesiączki może wystąpić między innymi w chorobach takich jak:
- endometrioza,
- zespół policystycznych jajników,
- niewydolność ciałka żółtego,
- guzy pozapalne lub pourazowe okolicy podwzgórzowo-przysadkowej,
- pierwotna niewydolność jajników,
- wady lub uszkodzenia macicy,
- nadczynność tarczycy i niedoczynność tarczycy
- cukrzyca,
- stany zapalne narządów rozrodczych
- choroby weneryczne,
- mięśniaki macicy,
- zapalenia przydatków,
- nowotwory narządów rodnych,
- polipy, nadżerki,
- choroby wątroby.
Bardzo często do zdiagnozowania tych chorób dochodzi dopiero wtedy, gdy kobieta szuka przyczyny zatrzymanej miesiączki.
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
