Spirala domaciczna, czyli spirala antykoncepcyjna hormonalna: skuteczność, skutki uboczne, cena, założenie, na ile lat
Autor: Marta Chruścińska
Hormonalna spirala domaciczna może chronić Cię przed zajściem w nieplanowaną ciążę.
Wkładki domaciczne można podzielić na miedziane, obojętne oraz właśnie hormonalne, o których przeczytasz w tym tekście.
To właśnie hormonalne spirale domaciczne mają największą skuteczność ochrony przed zajściem w niechcianą ciążę.
Jest to metoda antykoncepcyjna idealna dla kobiet, którym zdarza się zapomnieć o codziennym przyjmowaniu, np. tabletek antykoncepcyjnych.
Spirale hormonalne są także bezpieczne dla kobiet po porodzie, ponieważ nie mają w swoim składzie estrogenów.
Wybranie tej metody antykoncepcyjnej chroni Cię przed zajściem w ciążę od 3 do 5 lat, a więc przez parę lat nie musisz się martwić o odnawianie recept na tabletki antykoncepcyjne u ginekologa.
Istnieje jednak parę przeciwskazań (np. przebyta ciąża pozamaciczna), które sprawiają, że nie będzie to dobra metoda antykoncepcyjna dla Ciebie.
Spirala domaciczna hormonalna: w jaki sposób chroni Cię przed zajściem w ciążę?
Spirale domaciczne, nazywane także wkładkami, to niewielkie przedmioty (wielkości kciuka) przypominające swoim kształtem literę T.
Spirale umieszczane są w macicy przez ginekologa i dzięki swoim właściwościom – chronią Cię przed zajściem w niechcianą ciążę.
Ta metoda antykoncepcyjna dzieli się na trzy rodzaje:
- wewnątrzmaciczne systemy hormonalne (wykorzystujące działanie progesteronu);
- spirale niehormonalne (z miedzianą lub srebrną powłoką);
- wkładki obojętne (z tworzyw obojętnych dla ludzkiego organizmu, jednak z racji najniższej skuteczności, obecnie najrzadziej stosowane).
Spirale antykoncepcyjne hormonalne wyprodukowane są z miękkiego i elastycznego plastiku – najczęściej polietylenu.
Spirala hormonalna posiada zbiorniczek, który napełniony jest syntetycznymi hormonami (śladową ilością lewonorgestrelu z grupy progestagenów) uwalnianymi stopniowo do Twojego organizmu.
Wyróżnia się dwa rodzaje spirali hormonalnych:
- większa i skuteczniejsza (52 mg), niemal całkowicie hamuje krwawienia miesięczne;
- mniejsza (13,5 mg) ma działanie łagodniejsze i nie powoduje ustania krwawień (polecany jest dla kobiet, które jeszcze nie rodziły dzieci).
Wewnątrzmaciczna spirala hormonalna zagęszcza śluz w szyjce macicy, co zmniejsza aktywność plemników i uniemożliwia zapłodnienie, a także hamuje owulację.
Do spirali domacicznych zawsze przyczepiony jest cienki drucik lub sznureczek, który po założeniu spirali znajduje się na wysokości szyjki macicy.
Sznureczek nie powinien przeszkadzać Ci w codziennym życiu, ani powodować dyskomfortu w czasie seksu.
Możesz go wyczuć jedynie wkładając do pochwy dwa palce.
Spirale wewnątrzmaciczne są metodą odwracalnej antykoncepcji długoterminowej (LARC) – możesz je nosić od 3 do nawet 5 lat.
To naprawdę wygodny (i ekonomiczny) sposób zabezpieczania się przed nieplanowaną ciążą.
Skuteczność spirali hormonalnej szacuje się na 99,8%, co sprawia, że jest to najskuteczniejsza spirala domaciczna z tych dostępnych na rynku.
Co to oznacza?
Średnio 1 kobieta na 1000 zajdzie w nieplanowaną ciążę, pomimo stosowania tego typu antykoncepcji.
Co ciekawe, pierwsze spirale antykoncepcyjne zaczęto stosować już w latach 80. XIX wieku.
Stworzone były w celu leczenia tyłozgięcia macicy, jednak szybko okazało się, że skuteczniej zapobiegają zajściu w ciążę.
Zalety hormonalnej spirali wewnątrzmacicznej, czyli dlaczego powinnaś zainteresować się tą metodą antykoncepcyjną
Przede wszystkim spirala domaciczna zawierająca lewonorgestrel jest środkiem o najwyższej skuteczności, jeśli chodzi o zapobieganie niechcianej ciąży spośród wszystkich stosowanych współcześnie odwracalnych metod antykoncepcji.
Poza tym zakładając taką spiralę hormonalną na parę lat płacisz tylko raz, co przekłada się na niewielki miesięczny koszt wydawany na antykoncepcję.
Poza tym możesz usunąć spiralę u lekarza tak naprawdę w każdym momencie, a Twoja płodność powinna wrócić do normy już w następnym miesiącu po jej usunięciu.
Jeśli używasz hormonalnej spirali domacicznej, zapewne Twoje życie seksualne na tym znacznie korzysta – spirala jest skuteczna cały czas i nie wymaga zakładania dodatkowo, jak w przypadku prezerwatyw, lub utrzymywania regularnego rytmu stosowania, jak w przypadku tabletek antykoncepcyjnych.
Poza tym możesz używać spirali domacicznej nawet w trakcie karmienia piersią (czyli jest skuteczniejszą antykoncepcją po porodzie niż długie karmienie piersią), oczywiście po wcześniejszej konsultacji z lekarzem i po upływie 6 tygodni od porodu.
Domaciczne spirale hormonalne pomagają także zniwelować obfitość krwawień już po 3 miesiącach od rozpoczęcia kuracji.
Dlatego jeśli borykasz się z problemem bardzo obfitych miesiączek, a nie masz przeciwskazań do założenia spirali antykoncepcyjnej – powinnaś zastanowić się nad tą metodą antykoncepcyjną.
Dodatkowo spirala hormonalna może zniwelować wiele towarzyszących Ci dolegliwości.
Dlaczego?
Ponieważ kolejnym plusem założenia hormonalnej spirali wewnątrzmacicznej jest także zmniejszenie bólów towarzyszących miesiączce.
Komfort Twojego życia może wzrosnąć nie tylko z partnerem w łóżku, ale także podczas menstruacji.
Wady hormonalnej spirali wewnątrzmacicznej – czy ta metoda antykoncepcji może być dla Ciebie nieodpowiednia (przeciwskazania)
Zanim zdecydujesz się na jakąkolwiek antykoncepcję – zwłaszcza hormonalną – Twój lekarz musi przeprowadzić szczegółowy wywiad lekarski i badanie Twojego organizmu, m.in. cytologię i USG dopochwowe.
W przyjmowaniu hormonalnych metod antykoncepcyjnych duże znaczenie ma również wywiad rodzinny, zwłaszcza jeśli chodzi o ryzyko wystąpienia zakrzepicy żylnej.
Jeśli używasz hormonalnej spirali antykoncepcyjnej, stosowanie jej może wpłynąć na pojawienie się następujących dolegliwości:
- zapalenia przydatków;
- wystąpienia ciąży ektopowej (pozamacicznej);
- niespodziewanych krwawień z dróg rodnych, niezwiązanych z miesiączkowaniem (plamienia);
- zwiększonego bóli podczas okresu (co nie jest prawidłowym objawem);
- uszkodzenia jelit lub pęcherza moczowego podczas zakładania wkładki;
- możliwości wypadnięcia lub przemieszczenia się wkładki w macicy.
Spirala hormonalna domaciczna nie jest dla Ciebie, jeśli jesteś nosicielką niewyleczonych chorób przenoszonych drogą płciową, np. AIDS (ze względu na obniżoną odporność), a także wtedy, kiedy jesteś w ciąży lub masz zmiany w endometrium.
Nie możesz stosować tej metody antykoncepcyjnej również wtedy, kiedy masz (lub przeszłaś) raka macicy, szyjki macicy lub piersi, a także kiedy masz zmiany w tkance macicy (np. guzy).
Lekarz prawdopodobnie wybierze inną metodą antykoncepcyjną również wtedy, kiedy w Twoim przypadku zwiększone jest ryzyko:
- częstych stanów zapalnych dróg rodnych;
- stanów zapalnych w obrębie miednicy mniejszej;
- występowania mięśniaków macicy;
- występowania nadżerki szyjki macicy;
- niedokrwistości;
- ciąży pozamacicznej w przeszłości;
- wielokrotnych poronień;
- nieprawidłowej budowy macicy (np. dwurożność);
- uczulenia na jakikolwiek składnik wkładki hormonalnej;
- przebytym bakteryjnym zapaleniu wsierdzia;
- endometriozy;
- chorób wątroby (np. marskości wątroby);
- cukrzycy.
Oczywiście musisz także pamiętać, że wewnątrzmaciczny system hormonalny nie chroni Cię przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Nie jest to problem, jeśli jesteś w stałym związku.
Jeśli jednak zdarza Ci się przygodny seks z nowym partnerem, powinnaś pamiętać o dodatkowym zabezpieczeniu mechanicznym w postaci prezerwatyw.
Korzystając z hormonalnej spirali antykoncepcyjnej, zwróć uwagę też na nadmierną bolesność piersi i wszelkie zmiany w kondycji cery.
Mogą być to skutki uboczne stosowania właśnie spirali hormonalnej.
Jeśli nękają Cię jakiekolwiek objawy towarzyszące, o których mowa powyżej, powinnaś skonsultować się w tej sprawie z lekarzem.
Pamiętaj, że używając spirali jako metody antykoncepcyjnej powinnaś regularnie badać swój organizm, co najmniej raz do roku.
Czy możesz przytyć używając hormonalnych spirali antykoncepcyjnych?
Przybieranie na wadze to największa obawa kobiet, które chcą korzystać z hormonalnych metod antykoncepcyjnych.
Tak jak w przypadku innych hormonalnych sposób zapobiegania ciąży, tak i w przypadku hormonalnych spirali domacicznych, istnieje ryzyko przytycia.
Często wiąże się to z efektem zatrzymywania wody w organizmie.
Pamiętaj, że każdy organizm reaguje inaczej.
Jeśli niepokoi Cię stan Twojej wagi, powinnaś poinformować o tym swojego lekarza już na etapie przeprowadzania badania i doboru antykoncepcji.
Warto pamiętać, że zdrowa dieta i aktywny tryb życia z pewnością pomoże Ci zachować dobrą kondycję organizmu, nawet podczas przyjmowania hormonalnych metod antykoncepcyjnych.
Jak wygląda zabieg umieszczenia spirali hormonalnej domacicznej w Twoim organizmie?
Zabieg założenia spirali antykoncepcyjnej jest dosyć prosty i stosunkowo bezpieczny.
Istotne jest, żeby sprawdzić opinie o gabinecie lekarskim, w którym chcesz wykonać zabieg, ponieważ jeśli wykonuje go doświadczony ginekolog, ryzyko powikłań spada.
Spiralę domaciczną hormonalną zakłada się w trakcie trwania miesiączki, a jeśli niedawno urodziłaś dziecko, to musi minąć co najmniej 6 tygodni od porodu.
Założenie wkładki domacicznej z reguły jest bezbolesne.
Jeśli jednak odczuwasz podczas zabiegu jakikolwiek dyskomfort, lekarz może zastosować środki przeciwbólowe, a także miejscowe znieczulenie.
Ewentualne nieprzyjemne odczucia (np. skurcze macicy jak w trakcie okresu) mogą występować maksymalnie do tygodnia po zabiegu umieszczenia hormonalnej spirali wewnątrzmacicznej.
W takiej sytuacji możesz przyjąć doraźne środki przeciwbólowe (np. ibuprofen), który zniweluje chwilowe dolegliwości.
Czy spirala hormonalna jest dla Ciebie, jeśli nie rodziłaś dzieci?
Wielu lekarzy ginekologów odradza założenie spirali kobietom, które jeszcze nie rodziły.
Może to wynikać z niewielkiej popularności spirali antykoncepcyjnych, jako skutecznych metod zapobiegania nieplanowanej ciąży w Polsce.
Niespełna 1% Polek korzysta ze spirali antykoncepcyjnych, tymczasem dla porównania – aż 20% Finek.
Światowa Organizacja Zdrowia przekonuje, że spirale antykoncepcyjne są przeznaczone także dla kobiet, które nie mają jeszcze potomstwa.
Przede wszystkim dlatego, że spiralę domaciczną możesz w każdym momencie wyjąć i nie powinnaś mieć problemów z zajściem w ciążę.
Starania o dziecko możesz rozpocząć tuż po wyjęciu spirali z macicy.
Poza tym specjalnie dla młodych kobiet powstała wersja spirali hormonalnej z ograniczoną ilością hormonów.
Możesz ją stosować maksymalnie przez 3 lata.
Sama spirala antykoncepcyjna jest w tym przypadku niewielka i dostosowana do mniejszego rozmiaru miednicy (niż u kobiety, która wcześniej rodziła).
Ryzyko ciąży pozamacicznej podczas używania hormonalnej spirali wewnątrzmacicznej
Mogłaś spotkać się z opinią, że stosowanie spirali antykoncepcyjnej zwiększa ryzyko zajścia w ciążę pozamaciczną.
Częstość występowania ciąży ektopowej (pozamacicznej) ogólnie szacuje się od 1 do 3%, natomiast u kobiet stosujących spirale jest nieco wyższe.
Dosyć istotna jest tu jednak bardzo wysoka skuteczność (ponad 99%) ochrony przed nieplanowaną ciążą i to, że podczas stosowania spirali bardzo rzadko dochodzi do zapłodnienia.
Jeśli jednak korzystasz ze spirali i zajdziesz w ciążę, ryzyko, że będzie to ciąża pozamaciczna jest wyższe, niż u kobiety stosującej inną metodę antykoncepcji.
Ryzyko to wzrasta jeszcze bardziej u kobiet, które przeszły operację jajowodów lub były wcześniej w ciąży ektopowej, co obecnie jest silnym przeciwskazaniem do założenia spirali antykoncepcyjnej.
Kiedy powinnaś wyjąć hormonalną spiralę antykoncepcyjną?
Usunięcie spirali hormonalnej wykonuje się najpóźniej po 5 latach od momentu, kiedy ją założyłaś, lub wtedy, kiedy chcesz zajść w ciążę.
Zabieg wykonywany jest przez lekarza zazwyczaj podczas okresu, a następna spirala (jeśli nie planujesz ciąży) może być założona nawet podczas tej samej wizyty.
Zaleca się jednak miesięczną przerwę, podczas której będziesz mogła wykonać badania, np. morfologię, które potwierdzą, że jesteś zdrowa i nie ma żadnych przeciwskazań do ponownego założenia spirali.
Dosyć istotne jest, aby przez 2-3 dni przed zabiegiem usunięcia spirali unikać wszelkiej aktywności seksualnej.
Usunięcie spirali jest łatwe i z reguły przebiega bezboleśnie – nie powinnaś się tym martwić.
Ile kosztuje spirala hormonalna i zabieg jej założenia?
Spirala antykoncepcyjna uchodzi w Polsce za drogą metodę zapobiegania ciąży.
Koszt jej założenia ponosi się raz na kilka lat, a więc w przeliczeniu na miesiąc jest to cena porównywalna do kosztu zakupu opakowania tabletek antykoncepcyjnych.
Za spiralę domaciczną wraz z założeniem trzeba zapłacić w prywatnym gabinecie od 500 do nawet 1500 złotych.
Warto jednak wiedzieć, że spiralę antykoncepcyjną możesz założyć za darmo w publicznym gabinecie ginekologicznym.
Reguluje to Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej.
Listę gabinetów, które zakładają spiralę w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia znajdziesz na stronie internetowej Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny.
Co ważne, zakładając spiralę w publicznym gabinecie zapłacisz tylko za samą spiralę, którą po okazaniu recepty od ginekologa kupisz w większości aptek za około 500-600 zł.
Zakładając spiralę w publicznym gabinecie, trzeba będzie zapłacić za samą wkładkę.
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
