Choroby skóry – przyczyny, objawy i leczenie różnych rodzajów dermatoz
Autor: Marta Roszkowska / artykuł konsultowany z dr Justyną Milewską
Choroby skóry są tak powszechne, że często konkretnych zmian na skórze nie określasz nawet mianem schorzenia.
Widzisz wysypkę, krostki, wypryski, pieprzyki, pęcherze, przebarwienia czy zaczerwienienie i często myślisz, może to od jedzenia, albo znowu jakieś uczulenie.
Może nawet masz rację.
Co nie znaczy, że nie masz do czynienia z dermatozą, czyli chorobą skórną.
Problemy skórne mogą obejmować wybrane części ciała, jak i zdecydowanie większe obszary.
Mogą być wynikiem inwazji bakterii, wirusów, grzybów, czy pasożytów, ale wiele z nich nie ma podłoża infekcyjnego.
Sprawdź, jakie są przyczyny chorób skóry i jak rozpoznać ich objawy.
Dowiedz się, jak wygląda leczenie poszczególnych dermatoz i kiedy warto zgłosić się do lekarza.
Czym są choroby skóry i czy każda dermatoza wymaga czujności?
Zmiany skórne to symptomy chorobowe, na które chyba najczęściej zwracamy uwagę, gdyż nie sposób ich nie zauważyć.
No może poza silnym bólem, którego również nie da się zignorować.
Czy widoczne plamy, grudki, wypryski, pęcherze, zaczerwienienie lub przebarwienia zawsze wskazują na choroby skórne?
W większości przypadków tak.
Chociaż mogą być mniej lub bardziej poważne oraz stanowić bezpośredni związek z zaburzeniami w obrębie skóry lub objaw innego schorzenia, którego nie dostrzegamy gołym okiem.
Tak czy owak, żadnych problemów skórnych nie należy lekceważyć.
Nawet tych najdrobniejszych.
Dlaczego?
Otóż choroby skóry, znane również jako dermatozy, są przede wszystkim zaburzeniem zdrowotnym, a nie jedynie defektem estetycznym, chociaż i w tym obszarze prowadzą do dyskomfortu.
Składa się na nie cała grupa schorzeń obejmująca różne warstwy skóry, zarówno powierzchnię naskórka, jak i skórę właściwą oraz tkankę podskórną.
Choroby dermatologiczne dotyczą także gruczołów łojowych, gruczołów potowych, mieszków włosowych oraz paznokci.
Część procesów chorobowych nie omija również naczyń krwionośnych i chłonnych, czy zakończeń nerwowych.
Oznacza to, że problemy ze skórą to nie tylko powierzchniowe niedoskonałości, ale zmiany, które mogą sięgać znacznie głębiej.
Co więcej, źródłem objawów skórnych mogą być nie tylko choroby ogólnoustrojowe, czy same dermatozy, ale również stan zdrowia psychicznego. Coraz szerzej badany jest chociażby wpływ stresu na skórę.
Jak rozpoznać różne rodzaje zmian skórnych?
Rodzaje chorób skóry, czyli lista najważniejszych dermatoz
Lista chorób skóry jest niebywale długa i z pewnością nie została jeszcze zamknięta, gdyż naukowcy na bieżąco odkrywają nowe dermatozy.
Konkretne jednostki chorobowe przyporządkowane są do odpowiedniej kategorii, które dzielą się m.in. ze względu na:
- przyczyny schorzenia,
- lokalizację zmian na skórze,
- cechy objawów chorobowych,
- charakterystyczny obraz w badaniach mikroskopowych,
- przebieg dolegliwości.
Nie jest to rzecz jasna jedyna systematyzacja.
Oficjalną publikuje i aktualizuje Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10).
Wyróżnia ona różnorodne grupy klasyfikacyjne dermatoz z określonymi kodami zarezerwowanymi dla wskazanych schorzeń.
Odnajdziemy tu m.in.:
- zakażenia skóry i tkanki podskórnej (L00–L08),
- choroby pęcherzowe (L10–L14),
- zapalenie skóry i wyprysk (L20–L30),
- choroby grudkowo-złuszczające (L40–L45),
- pokrzywkę i rumień (L50–L54),
- choroby skóry i tkanki podskórnej związane z promieniowaniem (L55–L59),
- choroby przydatków skóry (L60–L75),
- inne choroby skóry i tkanki podskórnej (L80–L99).
Z uwagi na podłoże schorzenia wymienia się choroby skóry:
- bakteryjne, np. liszajec zakaźny, niesztowica, zapalenie mieszków włosowych, czyrak, róża, zakażenie tkanki podskórnej, łupież rumieniowy, różyca, wyprznie, promienica;
- wirusowe, np. półpasiec, brodawki, opryszczka, mięczak zakaźny, ospa wietrzna;
- grzybicze, np. grzybica stóp, grzybica paznokci, pachwin, skóry gładkiej, owłosionej skóry głowy, liszajec zakaźny, drożdżyce skóry i błon śluzowych;
- pasożytnicze, np. świerzb, osutki świerzbopodobne, wszawica głowowa, łonowa, odzieżowa, ukąszenia przez pluskwiaki;
- alergiczne, np. atopowe zapalenie skóry, wyprysk kontaktowy alergiczny, rumienie, osutki;
- autoimmunologiczne, np. pęcherzyca, opryszczkowate zapalenie skóry, choroby typu Pemphigoid;
- uwarunkowane genetycznie, np. bielactwo, łuszczyca;
- wywołane czynnikami fizykalnymi, czyli wpływającymi na ciało człowieka, np. oparzenia, odmrożenia, uszkodzenie porentgenowskie skóry, fotodermatozy, pokrzywka fizykalna;
- zawodowe, np. wyprysk zawodowy, różyca;
- choroby tkanki łącznej, np. twardzina układowa, toczeń rumieniowaty układowy, liszaj twardzinowy, zapalenie skórno-mięśniowe;
- nowotwory, np. czerniak skóry, rak podstawnokomórkowy skóry, rak kolczystokomórkowy skóry, rak neuroendokrynny Merkla, mięsak Kaposiego, rak skóry Pageta;
- osutki polekowe, np. osutka plamista, rumień wielopostaciowy polekowy;
- ujawniające się w schorzeniach narządów wewnętrznych, np. obrzęk twardzinowy, zmiany polekowe, piodermia zgorzelinowa, pokrzywka barwnikowa;
- łojotokowe, np. trądzik zwyczajny, odwrócony, piorunujący, trądzik różowaty, łojotokowe zapalenie skóry.
Różne rodzaje chorób skóry mogą mieć charakter:
- ostry lub przewlekły,
- zakaźny lub niezakaźny.
Jak je od siebie odróżnić?
Objawy chorób skórnych – nie zawsze typowe i widoczne gołym okiem
Objawów chorób skóry może być tyle ile samych schorzeń dermatologicznych, a w zasadzie jeszcze więcej, gdyż jedna dermatoza często obarczona jest szeregiem symptomów.
Mogą to być zarówno objawy:
- charakterystyczne, jak i nietypowe,
- występujące na powierzchni skóry oraz zajmujące inne obszary organizmu,
- miejscowe i ogólnoustrojowe.
Przykładowo możesz zauważyć na ciele:
- plamy,
- wypryski,
- pęcherze i pęcherzyki,
- krostki,
- rumień,
- bąble,
- grudki,
- przebarwienia,
- odbarwienia,
- guzki,
- wrzody.
Wykwity mogą być pojedyncze, rozproszone, skupione lub zlewać się w większe struktury. Występują w różnych kształtach, kolorach i rozmiarach.
Są bardziej lub mniej wyraźnie oddzielone od zdrowej tkanki.
Konkretnym zmianom skórnym mogą towarzyszyć miejscowe objawy w postaci:
- świądu,
- pieczenia,
- zaczerwienienia,
- ucieplenia,
- łuszczenia,
- suchości i szorstkości,
- bólu,
- tkliwości,
- obrzęku,
- wysięku.
Niekiedy pojawiają się również objawy ogólnoustrojowe, np.:
- gorączka,
- nudności i wymioty,
- nadmierna potliwość,
- dolegliwości bólowe,
- osłabienie,
- ogólne złe samopoczucie.
Zmiany chorobowe mogą być zlokalizowane w zasadzie w każdym możliwym miejscu, które pokrywa skóra. Odnajdziesz je m.in. na skórze:
- owłosionej części głowy,
- twarzy, w tym na policzkach, brodzie, czole, nosie, powiekach, czy wokół ust,
- szyi, w tym karku,
- pleców,
- brzucha,
- klatki piersiowej,
- kończyn, zarówno rąk i nóg, często samych stóp, dłoni, czy okolic paznokci,
- okolic intymnych,
- pośladków,
- pachwin,
- zgięć łokciowych.
Zapewne trudno jest samodzielne zaobserwować niewielką plamkę na plecach, nie wszyscy zwracają uwagę na przebarwienia na nogach, zainteresowanie mogą wzbudzić krostki na rękach, ale do uczucia niepokoju prowadzą zazwyczaj zmiany skórne na twarzy.
Dlaczego?
Powód jest prosty.
Są najbardziej widoczne, najczęściej trudno je zamaskować, a tym samym zignorować.
Jednak nie bagatelizuj jedynie wyraźnie dostrzegalnych, czy swędzących wykwitów.
Nie musisz zgłaszać się do lekarza wraz z pojawieniem się każdego nowego pieprzyka, ale warto reagować na zmiany skórne, które ulegają powiększeniu, zmianie koloru, rozproszeniu lub po prostu wzbudzają obawy.
A wspomniany pieprzyk (znamię barwnikowe) warto badać chociażby profilaktycznie.
Choroby bakteryjne skóry – infekcje, których nie należy ignorować
Powierzchnia skóry nie jest jałowa.
Kolonizowana jest przez mnóstwo drobnoustrojów, zarówno tych dobroczynnych, jak i szkodliwych.
Są wśród nich między innymi bakterie, które w warunkach równowagi mikrobioty skóry nie wywołują żadnych schorzeń.
Jednak w sprzyjających okolicznościach, zarówno natury wewnętrznej, jak i zewnętrznej, chorobotwórcze mikroorganizmy mogą nadmiernie się namnażać i prowadzić do różnorodnych dolegliwości.
W tkankę wniknąć mogą także bakterie pochodzące ze środowiska zewnętrznego.
Do bakteryjnej infekcji skóry prowadzić mogą m.in.:
- utrata ciągłości naskórka w wyniku mechanicznego uszkodzenia, np. urazu, skaleczenia,
- zaburzenia bariery ochronnej skóry, czyli wszelkiego rodzaju stany zapalne,
- spadek odporności organizmu, na przykład na skutek istniejących chorób (cukrzyca, RZS, AIDS, choroby nowotworowe) czy przyjmowania niektórych leków,
- ukąszenia i pogryzienia przez inne organizmy, np. przez owady przenoszące bakterie.
Wśród czynników ryzyka prowadzących do tego typu infekcji wymienia się również nieprawidłową higienę osobistą, nieodpowiednią dietę, czy przebywanie w ciepłym i wilgotnym klimacie.
W przypadku gdy patogeny atakują zdrową skórę mamy do czynienia z infekcją pierwotną.
Wtórne zakażenia skóry rozwijają się na tkance zmienionej w wyniku wcześniejszych zaburzeń.
Tak powstają bakteryjne choroby skóry o różnym pochodzeniu.
Zaliczamy do nich piodermie, czyli schorzenia wywoływane przez bakterie ropotwórcze, głównie paciorkowce, gronkowce lub inne bakterie Gram-ujemne oraz pozostałe bakteryjne dermatozy.
Do bakteryjnych chorób skórnych zaliczyć można m.in.:
- liszajec zakaźny,
- powierzchowne i głębokie zakażenia mieszków włosowych i figówkę,
- czyraki, w tym czyraka gromadnego,
- ropnie,
- niesztowice,
- różę,
- piodermie wtórne, jako powikłania po oparzeniach, wyprysku, ranach czy owrzodzeniach,
- różycę,
- łupież rumieniowy,
- promienicę,
- boreliozę,
- gruźlicę skóry,
- rzeżączkę,
- kiłę (syfilis).
Często są to choroby zakaźne, co oznacza, że można się nimi zarazić.
Leczenie bakteryjnych chorób skórnych opiera się w głównej mierze na antybiotykoterapii.
W większości przypadków miejscowej, ale w przypadku bardziej zaawansowanej infekcji, również ogólnoustrojowej.
Oznacza to, że zmienione chorobowo miejsce smaruje się kremami, żelami, czy maściami antybiotykowymi, a dodatkowo można przyjmować leki doustne lub w formie zastrzyków.
Część zmian może również wymagać interwencji chirurgicznej.
Z pewnością wszystkie należy odpowiednio pielęgnować, zabezpieczać i dbać o higienę osobistą.
Grzybicze choroby skóry – popularne i uciążliwe. Jak się przed nimi bronić?
Grzybicze choroby skóry kojarzy niemalże każdy dorosły człowiek i to nie tylko z opowiadań.
Dzieje się tak, gdyż infekcje grzybicze należą do grupy najbardziej powszechnych i wysoce zakaźnych schorzeń skóry i błon śluzowych.
Jak sama nazwa wskazuje, grzybice skóry wywoływane są przez różne odmiany chorobotwórczych grzybów, w tym:
- dermatofity – które zazwyczaj atakują naskórek, obszary włosów i paznokci. Prowadzą do tzw. grzybic właściwych, czyli grzybicy skóry owłosionej, gładkiej czy grzybicy stóp i paznokci.
- grzyby drożdżopodobne – prowadzące do drożdżycy błon śluzowych, w tym jamy ustnej i narządów płciowych (grzybica penisa, grzybica pochwy), wałów i płytek paznokci, kącików ust, łupieżu pstrego, czy wyprzenia drożdżakowego. Ten rodzaj zakażenia wywołują przeważnie drożdżaki z rodzaju Candida albicans, stąd często możesz usłyszeć o kandydozach skóry i błon śluzowych.
- grzyby pleśniowe, zwane potocznie pleśniami – odpowiedzialne są w głównej mierze za infekcje narządów wewnętrznych.
Czy każdy kontakt z wymienionymi grzybami prowadzi do rozwoju dolegliwości?
Nie, gdyż całkiem zdrowy organizm potrafi samodzielnie poradzić sobie z infekcją, dzięki naturalnym mechanizmom obronnym.
Jednak wystarczy zachwianie równowagi w świecie mikroorganizmów bytujących w naszym ciele, aby patogeny rozpoczęły proces chorobotwórczy.
Twoja skóra jest bardziej narażona na atak grzybów, jeśli:
- masz obniżoną odporność, na skutek schorzeń, permanentnego stresu czy zakażenia wirusem HIV,
- cierpisz na przewlekłe choroby, na przykład cukrzycę, czy niedoczynność tarczycy,
- przyjmujesz konkretne leki, w tym antybiotyki, kortykosteroidy czy leki immunosupresyjne,
- zmagasz się z chorobą nowotworową,
- stosujesz nieodpowiednią dietę bogatą w cukry proste – karmiąc się słodyczami karmisz również grzyby,
- korzystasz z usług hoteli, basenów, saun, solariów czy salonów kosmetycznych,
- nosisz nieprzewiewne ubrania, w tym niewygodne obuwie.
Pamiętaj: Do grzybicy skóry może prowadzić zbyt częste mycie ciała i używanie drażniących detergentów, które naruszają naturalną barierę ochronną skóry.
Objawy grzybiczych chorób skórnych mogą być zróżnicowane i zależą od typu zakażenia, jak również jego umiejscowienia. Możesz zaobserwować zarówno różnego rodzaju plamy, ogniska zapalne, zaczerwienienie, łuszczenie się naskórka, krostki, grudki, nacieki, a nawet strupy.
Konkretnym grzybiczym zmianom może towarzyszyć uporczywy świąd, pieczenie, ból, czy charakterystyczna wydzielina. Infekcje mogą dotyczyć każdej okolicy ciała.
Wśród różnych rodzajów grzybiczych dermatoz wymienia się:
- grzybicę skóry owłosionej (głowy, brody) – grzybicę woszczynową, strzygącą, drobnozarodnikową,
- grzybicę skóry gładkiej – grzybicę stóp i dłoni, odrębną pachwin,
- łupież pstry,
- grzybicę paznokci,
- drożdżycę błon śluzowych,
- kandydozę kątów ust, czyli tzw. zajady,
- wyprzenia drożdżakowe,
- kandydozę paznokci i wałów paznokciowych.
Leczenie grzybiczych chorób skóry i błon śluzowych polega przede wszystkim na stosowaniu odpowiednich:
- przeciwgrzybiczych preparatów miejscowych – maści, kremów, aerozoli, pudrów, szamponów, lakierów do paznokci,
- doustnych leków przeciwgrzybiczych – przeważnie w postaci tabletek,
- globulek dopochwowych, jeśli mamy do czynienia z grzybicą pochwy.
Ponadto należy dbać o odpowiednią higienę osobistą, często prać, dezynfekować i zmieniać garderobę, ręczniki czy pościel.
Aby chronić skórę przed zakażeniem grzybiczym warto m.in.:
- dbać o odporność organizmu,
- zachować ostrożność w miejscach publicznych, takich jak toalety, baseny czy hotele,
- korzystać z własnych przedmiotów codziennego użytku i nie dzielić się na przykład ręcznikiem, bielizną czy skarpetkami,
- przestrzegać zasad higieny,
- zadbać o zdrową dietę,
- stosować preparaty probiotyczne.
Choroby autoimmunologiczne skóry – niełatwe do rozpoznania i leczenia
Do jednej z najbardziej skomplikowanych grup dermatoz, zarówno pod kątem diagnostycznym, jak i terapeutycznym, należą autoimmunologiczne choroby skóry.
Trudność w ich rozpoznaniu i leczeniu polega na tym, że ich przyczyny pozostają często w sferze hipotez i ciągłych badań, a objawy nie zawsze są charakterystyczne i można je pomylić z innymi chorobami.
Co leży u podłoża autoimmunologicznych dermatoz?
Proces zwany autoimmunizacją, który sprawia, że pod wpływem konkretnych bodźców układ odpornościowy wytwarza nieprawidłową odpowiedź, w wyniku której niszczy zdrowe tkanki własnego organizmu.
Wśród elementów wpływających na ujawnienie się chorób autoimmunologicznych skóry wyróżnia się:
- predyspozycje genetyczne, na przykład mutacje genowe,
- czynniki środowiskowe, które mogą być związane z rozwojem cywilizacyjnym,
- inne choroby, w tym infekcje bakteryjne czy wirusowe,
- wahania hormonów na różnym etapie rozwoju.
Jedna z klasyfikacji dzieli autoimmunologiczne dermatozy na cztery grupy, w tym:
- pęcherzyce – pęcherzowe choroby przewlekłe, które mogą stanowić zagrożenie życia,
- choroby typu Pemphigoid – czyli podnaskórkowe dermatozy pęcherzowe,
- nabyte pęcherzowe oddzielenie się naskórka,
- opryszczkowate zapalenie skóry.
Do kategorii chorób skóry, które powstają w mechanizmie autoimmunologicznym zalicza się m.in.:
- liszaj rumieniowaty w różnorodnych odmianach,
- twardzinę skóry,
- zapalenie skórno-mięśniowe,
- pęcherzycę zwykłą, liściastą, opryszkowatą,
- pemfigoid, w tym pemfigoid ciężarnych, bliznowaciejący,
- wrodzone i nabyte pęcherzowe oddzielanie naskórka,
- chorobę Haileya-Haileya
- bielactwo,
- łuszczycę i łuszczycowe zapalenie stawów,
- atopowe zapalenie skóry (AZS, klasyfikowane jest również jako alergiczna choroba skóry),
- łysienie plackowate,
- liszaj płaski,
- pokrzywkę przewlekłą,
- toksyczną nekrolizę naskórka.
Objawy chorób autoimmunologicznych skóry są niezwykle zróżnicowane i ściśle związane z konkretną jednostką chorobową.
Mogą to być m.in.:
- zmiany pigmentacyjne, charakterystyczne np. dla bielactwa;
- świąd, przesuszenie skóry, grudki, krostki i nadżerki, towarzyszące m.in. atopowemu zapaleniu skóry;
- suchość skóry, złuszczanie się jej powierzchniowych warstw, występowanie szarej łuski związanej z łuszczycą;
- wypadanie włosów w obrębie ognisk zapalnych, a nawet na całej skórze głowy, co ma miejsce w przypadku łysienia plackowatego;
- obecność pęcherzy wypełnionych płynem surowiczym, po których pozostają trudne do wygojenia nadżerki – to z kolei specyficzny objaw różnego rodzaju zmian pęcherzowych.
Na liście symptomów nie brakuje również nadmiernej potliwości, rumienia, wysypki, obrzęków, rogowacenia, blizn oraz wielu innych dolegliwości, które nie zawsze są widoczne na skórze.
Leczenie dermatoz o podłożu autoimmunologicznym wymaga przede wszystkim właściwej diagnozy.
Niezależnie od rodzaju schorzenia terapia zazwyczaj jest długotrwała, niekiedy pozostaje z pacjentem do końca życia.
Jest przeważnie objawowa, miejscowa i ogólnoustrojowa, połączona z odpowiednią pielęgnacją skóry oraz dietą.
Z pewnością wymaga akceptacji, cierpliwości oraz wytrwałości.
Wirusowe choroby skóry – przenoszone nie tylko poprzez dotyk
Schorzenia o podłożu wirusowym kojarzą się zazwyczaj z przeziębieniem i grypą, uciążliwym katarem i kaszlem, czy dolegliwościami, które osłabiają nasz układ odpornościowy.
Jest w tym oczywiście dużo racji, ale wirusy potrafią również atakować skórę.
Te patogeny posiadają zdolność przenikania do ludzkiego organizmu na różne sposoby, m.in. w wyniku fizycznego kontaktu z zainfekowaną osobą (dotyk, pocałunek, stosunek płciowy) lub z przedmiotem codziennego użytku, na którym zdołają przetrwać.
Bezpośrednia styczność z Twoją skórą pozwala tym drobnoustrojom wnikać do komórek, namnażać się i prowadzić do wirusowego zapalenia skóry.
Oczywiście obcowanie z wirusami nie kończy się za każdym razem chorobą, gdyż nikt z nas by tego nie przetrwał.
Aby wirusowa choroba skóry mogła się rozwinąć muszą być często spełnione jeszcze inne warunki. Wszystko uzależnione jest od możliwości zakaźnych wirusa, indywidualnej kondycji organizmu, czy warunków środowiskowych.
Jakie są najpopularniejsze wirusowe dermatozy? Na liście znajdują się m.in.:
- opryszczka,
- brodawki wirusowe,
- ospa wietrzna,
- półpasiec,
- mięczak zakaźny.
Opryszczka wywoływana jest przez wirus Herpes simplex (HSV). HSV typu 1 prowadzi zazwyczaj do zmian na skórze twarzy w okolicy ust, niekiedy nosa i brody (kojarzysz zapewne opryszczkę wargową zwaną potocznie zimnem na ustach).
Opryszczka wargowa przechodzi przez kilka faz rozwoju, możesz więc na początku zauważyć jedynie zaczerwienienie, a z czasem pęcherz, który przeistacza się w strup.
HSV typu II wiąże się przeważnie z objawami w okolicach narządów płciowych.
Brodawki wirusowe ujawniają się w wyniku ingerencji ludzkiego wirusa brodawczaka (HPV). Zlokalizowane są najczęściej na rękach i nogach, w tym dłoniach, stopach czy kolanach, ale mogą zajmować różne obszary na skórze.
Te znane z okolic intymnych nazywane są kłykcinami kończystymi i należą do chorób przenoszonych drogą płciową.
Wygląd brodawek może być zróżnicowany, od szorstkich wypukłych grudek, po bardziej płaskie i gładkie wykwity.
Ospa wietrzna to z kolei bardzo zaraźliwa choroba wywoływana inwazją wirusa ospy wietrznej i półpaśca, który przenosi się drogą kropelkową oraz wraz z ruchem powietrzna.
Występuje głównie u dzieci (ale nie tylko) i objawia się swoistymi plamkami, grudkami, a następnie pęcherzykami, które po wyschnięciu przypominają krosty.
Rzut wykwitów często poprzedzony jest gorączką, bólem głowy i złym samopoczuciem.
Półpasiec powstaje w wyniku reaktywacji utajonego zakażenia wywołanego przez wirusa ospy wietrznej i półpaśca.
Oznacza to, że może się ujawnić u wszystkich osób, które w przeszłości chorowały na ospę wietrzną.
Charakteryzuje się występowaniem bolesnych pęcherzyków po jednej stronie ciała.
Mięczak zakaźny pojawia się na skutek zetknięcia z wirusem mięczaka zakaźnego (MCV).
Charakteryzuje się dużą zakaźnością i występuje przeważnie na skórze twarzy, rąk i narządów płciowych.
Zmiany przypominają guzki o kopulastej powierzchni, są gładkie, mogą być białawe lub w kolorze skóry.
Widocznym problemom skórnym, które ujawniają się w przebiegu wirusowych chorób skóry mogą towarzyszyć także inne symptomy, zarówno miejscowe, jak i ogólne.
W zależności od schorzenia mogą to być:
- świąd,
- pieczenie,
- zaczerwienie,
- obrzęki,
- stan podgorączkowy lub gorączka,
- ból głowy,
- ogólne złe samopoczucie.
Leczenie wirusowych dermatoz zależy od typu schorzenia. Polega w głównej mierze na kuracji:
- objawowej,
- zachowawczej,
- zabiegowej,
- wzmacniającej.
Konkretne środki do stosowania miejscowego, jak i doustnego mają za zadanie:
- łagodzić symptomy choroby,
- skracać czas trwania dolegliwości,
- hamować namnażanie się wirusa,
- zapobiegać rozprzestrzenianiu się patogenu,
- likwidować zmiany,
- wzmacniać odporność.
Choroby alergiczne skóry – nigdy nie wiesz, czy się jeszcze nie ujawnią
O wszelkiego rodzaju alergiach nie tylko coraz częściej słyszymy, ale również ich doświadczamy.
Może nam się wydawać, że skoro w dzieciństwie na nic nie byliśmy uczuleni to później również nic nam nie grozi.
Niestety sytuacja wygląda nieco inaczej.
Choroby alergiczne skóry należą do grupy dolegliwości nabytych i charakteryzują się reakcją uczuleniową na swoisty czynnik alergiczny, czyli alergen.
Odpowiedź organizmu na konkretną substancję nie musi być natychmiastowa.
Może ujawnić się po latach.
To oznacza, że nawet jeśli od dziecięcych lat spożywasz na przykład wybrany owoc i nigdy nic ci po nim nie było, to nie znaczy, że któregoś dnia po kolejnym kęsie, nie ujrzysz na ciele wysypki.
Podobnie może być z uczuleniem na słońce, czy każdą inną alergią.
Alergiczne dermatozy ujawniają się w postaci różnorodnych stanów zapalnych skóry, często przewlekłych i nawrotowych. Mogą mieć związek z innymi schorzeniami, w tym z chorobami układu oddechowego.
Wśród najbardziej powszechnych alergicznych chorób skórnych wymienia się:
- wyprysk (wyprysk kontaktowy, eczema, egzema) – należący do najczęstszych schorzeń alergicznych, o charakterze ostrego lub przewlekłego stanu zapalnego skóry, do którego prowadza przeważnie czynniki kontaktowe lub wewnątrzustrojowe (np. ogniska infekcyjne, czy pasożyty);
- atopowe zapalenie skóry (AZS) – ujawnia się zazwyczaj pod wpływem alergenów wziewnych lub pokarmowych;
- pokrzywkę alergiczną (istnieją również odmiany niealergiczne) – do której prowadzi alergia pokarmowa lub niewidoczne ognisko zakażenia;
- osutki plamisto-grudkowe – pojawiające się na przykład po przyjmowaniu konkretnych leków;
- rumienie, w tym rumień wysiękowy wielopostaciowy, rumień guzowaty, rumień trwały – występują często na skutek stosowania niektórych leków lub po przebyciu infekcji.
Każda z wymienionych wyżej dermatoz charakteryzuje się konkretnymi objawami, wśród których wyróżnia się:
- zaczerwienienie,
- suchość skóry,
- plamy,
- pęcherzyki,
- grudki,
- nadżerki,
- strupy,
- wysypkę,
- krostki,
- świąd,
- pieczenie,
- bąble,
- obrzęk.
Wybranym chorobom może towarzyszyć gorączka, ogólne złe samopoczucie, a często pojawia się dyskomfort psychiczny, szczególnie jeśli dolegliwość ma charakter przewlekły.
Diagnozowanie alergii skórnych leży w rękach specjalistów, w tym dermatologów i alergologów. Lekarze nie mają prostego zadania, gdyż muszą odróżnić alergiczne odczyny od innych chorób dermatologicznych, w tym zakaźnych, grzybiczych, czy pasożytniczych.
W rozpoznaniu zastosowanie znajdują różnorodne testy alergiczne, dieta eliminacyjna i ekspozycyjna oraz laboratoryjne badania krwi.
Leczenie alergicznych chorób skóry opiera się na podawaniu leków przeciwalergicznych, zarówno o działaniu ogólnym, jak i miejscowym.
To tak zwane leki przeciwhistaminowe w postaci doustnych tabletek, zastrzyków oraz wszelkiego rodzaju maści czy kremów.
W ciężkich przypadkach sięga się również po kortykosteroidy, czy leki immunosupresyjne.
Tradycyjnemu leczeniu towarzyszy zazwyczaj odpowiednio skomponowana dieta, pielęgnacja skóry wskazanymi dermokosmetykami czy emolientami.
Zakaźne choroby skóry, czyli jaką dermatozą możesz się zarazić
Czy chorobami skóry w ogóle można się zarazić?
Owszem.
Nie dotyczy to rzecz jasna wszystkich znanych dermatoz, ale tych które wywoływane są przez biologiczny czynnik chorobotwórczy, czyli przez bakterie, wirusy, grzyby, czy pasożyty.
Na liście zakaźnych chorób skóry znajdziesz więc m.in.:
- bakteryjne choroby skóry: liszajec zakaźny, ropnie, niesztowice, róże, czyraki, zakażenie mieszków włosowych, figówkę;
- wirusowe choroby skóry: brodawki, opryszczkę, półpasiec, ospę wietrzną, mięczaka zakaźnego;
- grzybicze choroby skóry: grzybicę skóry owłosionej, gładkiej, stóp i dłoni, paznokci, pachwin, łupież pstry, kandydozę kątów ust, drożdżycę błon śluzowych;
- pasożytnicze choroby skóry: świerzb, wszawica.
Zakażenia skóry mogą przyjmować różne formy i lokalizować się w różnorodnych obszarach ciała.
Wszystko uzależnione jest od czynnika zapalnego.
Zmianom skórnym w postaci zaczerwienienia, obrzęku, pęcherzy, wysypki, czy krost, może towarzyszyć świąd, pieczenie, ból, a niekiedy ogólne złe samopoczucie i gorączka.
Zakaźne dermatozy mogą rozprzestrzeniać się różnymi drogami. Patogeny potrafią transmitować:
- z człowieka na człowieka, poprzez bezpośredni kontakt fizyczny (uścisk dłoni, pocałunek, stosunek płciowy),
- na inne obszary ciała u osoby już zainfekowanej, jeśli dotyka ona zmian a następnie zdrowej tkanki,
- z przedmiotów, których dotykał zakażony, na innych ludzi (poprzez używanie tych samych ręczników, sztućców, naczyń, pościeli, itp.),
- ze zwierząt na ludzi,
- drogą kropelkową.
Pamiętaj: Zachowaj szczególną ostrożność podczas kontaktu z chorą osobą, ale również chroń innych, jeśli infekcja dotknęła ciebie.
Leczenie chorób skóry – farmakologia, zabiegi, czy pielęgnacja? Co jest najważniejsze?
Jak się zapewne domyślasz leczenie chorób skóry uzależnione jest od rodzaju konkretnego schorzenia.
Nie istnieje jedna cudowna recepta na wszelkie problemy skórne, ale jedno jest pewne, zawsze należy stosować się do zaleceń specjalisty.
Aby poznać owe zalecenia, w pierwszej kolejności należy wybrać się na wizytę lekarską.
Jakiego lekarza wybrać?
Chorobami skóry zajmuje się przede wszystkim dermatolog, ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby na początek skontaktować się z lekarzem rodzinnym np. online.
Wsparciem może okazać się także alergolog, a niekiedy nawet chirurg czy onkolog.
Oczywistym jest, że inaczej wygląda leczenie dermatoz wirusowych, bakteryjnych, grzybiczych, alergicznych, pasożytniczych czy autoimmunologicznych.
Część schorzeń ulega samoograniczeniu, co oznacza, że ich leczenie nie jest konieczne, chociaż niekiedy jest ono zalecane.
W większości przypadków dolegliwości skórne wymagają terapii miejscowej lub ogólnej, ewentualnie obu równolegle. Istnieją i takie, które należy leczyć stale, a permanentną kuracje łączyć z odpowiednią pielęgnacją i profilaktyką.
Każdy rodzaj choroby skóry będzie więc leczony odpowiednio dostosowaną substancją czynną.
To co łączy wiele terapii, to zastosowanie środków w postaci:
- maści,
- kremów,
- żeli,
- aerozoli,
- pudrów,
- tabletek,
- kapsułek,
- roztworów,
- zastrzyków.
Różnorodne leki dostępne są zarówno na receptę, jak i bez recepty.
Część chorób skórnych może wymagać dodatkowych zabiegów.
Z jednej strony mogą być to procedury z pogranicza medycyny i kosmetologii, np. kąpiele lecznicze, okłady, czy naświetlania lampami leczniczymi, z drugiej zaś drobniejsze lub bardziej poważne ingerencje chirurgiczne, chociażby w przypadku niektórych zmian nowotworowych.
Coraz lepsze efekty terapeutyczne osiąga się również poprzez łączenie farmaceutyków z psychoterapią.
Nie od dziś wiadomo, że zmiany skórne z jednej strony powodują dyskomfort psychiczny, z drugiej nasilają się pod wpływem silnego stresu, problemów ze snem czy ciągłego napięcia psychicznego.
A czy istnieją naturalne sposoby na łagodzenie symptomów dermatoz?
Domowe sposoby na choroby skóry – nie tylko odpowiednia higiena osobista
Na wszelkie możliwe schorzenia, w tym również na dermatozy, szukamy dziś różnych alternatywnych metod leczenia, naturalnych terapii czy chociażby sprawdzonych domowych sposobów.
To nic złego, gdyż wiele z nich może niwelować uciążliwe dolegliwości, chociaż niekoniecznie je leczyć.
Jeśli więc napotkasz na swojej drodze różne dobre rady związane z leczeniem chorób skóry, to mimo wszystko na początek udaj się do lekarza.
Pamiętaj, że nawet z pozoru nieszkodliwe zioła, organiczne maści, naturalne olejki, które pomogą w jednym przypadku, Tobie mogą zaszkodzić.
Co ważne: żeby zachować zdrowie skóry, musisz dbać o nią też latem.
Inną kwestią jest to, że w zasadzie każda terapia obejmująca problemy skórne łączy się z pewnymi zasadami i sposobami na łagodzenie objawów chorób skóry.
Poza farmaceutykami, lekarz może zalecić:
- odpowiednią higienę osobistą ze szczególnym uwzględnieniem obszarów występowania zmian na skórze;
- właściwą pielęgnację całego ciała i miejsc zajętych chorobą – zarówno podczas kąpieli, osuszania skóry, jak i stosowania wszelkiego rodzaju kremów, dermokosmetyków, emolientów, balsamów, pudrów, które wspierają tkankę w walce z chorobą;
- prawidłowo skomponowaną dietę – bazującą z jednej strony na eliminacji produktów szkodliwych w przypadku konkretnej dermatozy i włączeniu tych, które są neutralne lub mogą okazać się pomocne;
- wystarczające nawadnianie organizmu, które zawsze korzystnie wpływa na kondycję skóry;
- odstawienie lub ograniczenie wszelkiego rodzaju używek, w tym palenia tytoniu i spożywania alkoholu;
- noszenie przewiewnych ubrań z naturalnych tworzyw w jasnych kolorach (ciemne barwniki tkanin potrafią znacznie nasilać zmiany skórne), a nawet wygodnych butów;
- używanie własnych ręczników, szczotek, grzebieni i innych przedmiotów osobistego użytku;
- częstą zmianę pościeli, ręczników, bielizny, ubrań i praniu ich w wysokich temperaturach;
- dostosowanie temperatury i wilgotności powietrza w pomieszczeniach, w których przebywasz;
- dbanie o zdrowy sen, odpoczynek, różne formy relaksu, a także aktywność fizyczną;
- ochronę przed nadmiarem promieniowania słonecznego;
- uważne korzystanie z basenów, saun, solariów etc. – niektóre schorzenia całkowicie wykluczają takie rozrywki;
- unikanie lub wyeliminowanie z otoczenia alergenów, jeśli dermatoza ma z nimi związek;
- czerpanie z dobrodziejstw natury w postaci naparów, kąpieli, czy ziołowych okładów (jedynie po konsultacji ze specjalistą).
Pamiętaj: Aby leczenie dermatoz przyniosło wymierny skutek zazwyczaj powinno iść w parze z właściwą troską nie tylko o skórę, ale i o cały organizm.
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.