Kiła: co to za choroba i jak można się nią zarazić? Objawy i leczenie syfilisu

Konsultacja z e-receptą Lek. rodzinny Specjalista

Chociaż kiła jest z nami od wieków, to nadal wśród wielu osób budzi postrach.

Czy w dzisiejszych czasach mamy się czego obawiać?

Owszem.

To, że nie jesteśmy obecnie świadkami epidemii syfilisu nie oznacza, że choroba ta stała się mniej groźna.

Może nawet zbyt często zapominamy o jej istnieniu, przez co tracimy czujność.

Dowiedz się, czym dokładnie jest kiła, jak ją rozpoznać i w jaki sposób można się nią zarazić.

Co może się stać, gdy przeoczysz objawy zakażenia krętkiem bladym?

Znajdź odpowiedź na pytanie, czy można całkowicie wyleczyć syfilis i ja chronić się przed infekcją.

Co to jest kiła i skąd się wzięła: kilka słów o niesławnym syfilisie

Spotkaliście się może kiedyś ze stwierdzeniem, że jedyną prawdziwą chorobą jest syfilis, a wszystkie inne są wynikiem stresu?

Chociaż to forma żartu, która ma podkreślić przyczyny szeregu współczesnych chorób cywilizacyjnych, to czemu akurat w kontrze postawiono syfilis?

Może ze względu na to, jakie konsekwencje niesie za sobą zakażenie krętkiem bladym i ilu możnych tego świata pożegnało się z życiem na skutek zakażenia nim.

Kiła (łac. lues, syphilis), bo taką nazwą opisywanego schorzenia posługuje się współczesna medycyna, to weneryczna choroba zakaźna, czyli przenoszona głównie drogą płciową.

Może być również przeniesiona z ciężarnej matki na płód poprzez łożysko.

Kiłę wywołuje wspomniana wcześniej  bakteria spiralna o nazwie krętek blady, a dokładnie podgatunek Treponema pallidum ssp. pallidum.

Chociaż historia kiły jest niezwykle długa, to jej dokładne pochodzenie nie jest znane.

Po raz pierwszy epidemię syfilisu odnotowano pod koniec XV wieku w Europie, w trakcie wojny o Neapol.

Chwilę później choroba w szybkim tempie rozprzestrzeniła się na inne kraje.

Jedna z teorii (tzw. teoria kolumbijska) zakłada, że choroba dotarła do Barcelony po drugiej wyprawie Kolumba, czyli w latach 1493-1494.

Podczas wspomnianej eskapady masowo gwałcono indiańskie kobiety, które mogły w tym czasie chorować na łagodną postać kiły.

Prawdopodobnie schorzenie w takiej formie istniało w Ameryce jeszcze przed przybyciem Kolumba.

Istnieje również tzw. teoria prekolumbijska, która podważa poprzednią, próbując udowodnić obecność syfilisu na Starym Kontynencie jeszcze wyprawami Kolumba.

A kiedy kiła dotarła do Polski?

Zgodnie z zapiskami kronikarza Marcina Bielskiego – w roku 1495.

Do naszego kraju miała ją sprowadzić niejaka Wojciechowa, żona Wojciecha Białego z Krakowa, która w tym czasie powróciła z taką formą „niechcianej pamiątki” z odpustu w Rzymie.

Tę hipotezę może z kolei podważać analiza rzeźb widniejących na ołtarzu Wita Stwosza w krakowskim kościele Mariackim.

Dokonał jej polski wenerolog, profesor Franciszek Walter, który wskazywał na pewne szczegóły odzwierciedlające niektóre symptomy późnej kiły wrodzonej, np. nos siodełkowaty.

Dzieło Wita Stwosza zostało ukończone przed powrotem pierwszej wyprawy Kolumba, co wskazywałoby na to, że krętki blade mogły zakażać w Europie jeszcze przed odkryciem Ameryki.  

Naukowcy powołują się również na współczesne badania na styku medycyny i archeologii.

Wynika z nich, że najstarsze znalezione ślady kiły mogą pochodzić nawet ze starożytności, a szkielety poddane analizie odnaleziono na różnych kontynentach, m.in. w Europie.

Seria przypuszczeń co do początków syfilisu i coraz to nowsze ogniska zakażeń na różnych ziemiach sprawiły, że na przestrzeni lat chorobie nadawano różnorodne nazwy.

Jakie?

Syfilis, franca, weneria, ospa miłosna, choroba francuska… kiła niejedno ma imię

Sama łacińska nazwa syphilis pojawiła się w epickim poemacie włoskiego lekarza i poety Girolamo Fracastoro, zatytułowanym „Syfilis albo choroba francuska”.

Innym określeniem kiły jest, także wywodzące się z łaciny, słowo lues pochodzące od czasownika luere oznaczającego „pokutować”.

Jednak to nie wszystkie przydomki tej niesławnej choroby.

Przykładowo:

• we Włoszech i Niemczech nazywano ją „chorobą francuską”,
• we Francji „chorobą angielską” lub „chorobą włoską”,
• w Rosji „chorobą polską”,
• w Polsce „chorobą niemiecką”,
• w Holandii „chorobą hiszpańską”,
• w Turcji „chorobą chrześcijan”.

Jakby każdy kraj chciał zrzucić odpowiedzialność za rozprzestrzeniające się schorzenie na inne terytorium, zazwyczaj sąsiednie, a nawet na wyznawców innej wiary.

Groza, jaką wzbudzała kiła, jej okryta hańbą popularność, czy niektóre objawy uczyniły z niej w potocznym języku m.in. francę, panią francę, wenerię, dzikiego świerzba, ospę miłosną, sekretną chorobę, chorobę dworską, katar kanalicowy, a nawet niemoc kurewników i bezbożników.

Bez względu na określenie, z pewnością nikt nie chciał mieć z nią do czynienia, a jednak przez wiele lat zbierała żniwo.

Niestety nie można o niej opowiadać w czasie przeszłym, bo chociaż nie mamy obecnie do czynienia z epidemią, to nadal wiele osób zmaga się z uciążliwymi symptomami kiły.

Co więcej, w ostatnich latach odnotowuje się wzrost zachorowań na syfilis, głównie w Europie, w tym również w Polsce.

Czy to oznacza, że dziś również łatwo można się nią zarazić?

Jak można zarazić się kiłą? Przyczyny syfilisu i drogi rozprzestrzeniania się krętka bladego

Wiesz już, że w głównej mierze kiła to choroba weneryczna, a do jej rozwoju przyczyniają się bakterie znane jako krętki blade.

Do zakażenia nimi dochodzi przede wszystkim w wyniku kontaktu z zainfekowaną osobą poprzez:

• stosunek seksualny, zarówno pochwowy, jak i analny, czy oralny,
• każde intymne zbliżenie, szczególnie gdy partner lub partnerka mają drobne skazy naskórka,
• pocałunek, jeśli objawy choroby są zlokalizowane np. w gardle.

Po zetknięciu się zmian kiłowych (w postaci nadżerek, grudek czy owrzodzeń obecnych na ciele chorego) z nieznacznie uszkodzoną skórą lub nienaruszoną błoną śluzową zdrowego człowieka, bakterie forsują barierę ochronną i wnikają do organizmu.

Tam namnażają się w szybkim tempie i rozprzestrzeniają poprzez drogi chłonne oraz krążącą krew.

W pierwszej kolejności rozwijają się w pobliskich węzłach chłonnych i atakują tkanki nieznacznie oddalone od miejsca wtargnięcia.

Symptomy można więc początkowo odnotować na zewnętrznych genitaliach, ale również w pochwie, odbytnicy, w jamie ustnej czy gardle.

Jednak różnorodne zmiany związane z przebiegiem syfilisu mogą dotyczyć każdego narządu, a infekcja prowadzi do choroby ogólnoustrojowej.

Wśród przyczyn kiły wymienia się również zarażenie płodu w łonie chorej matki drogą przezłożyskową oraz przy porodzie.

Kiła w ciąży może doprowadzić do śmierci wewnątrzmacicznej płodu lub poważnych wad rozwojowych u dziecka, które przyjdzie na świat.

Wspomniane ścieżki zakażenia dzielą opisywane schorzenie na dwa rodzaje:

• kiłę nabytą – przenoszoną drogą płciową,
• kiłę wrodzoną – przekazywaną przez łożyskowy obieg krwi lub podczas rozwiązania.

Warto również wiedzieć, że syfilis jest najbardziej zakaźny w trakcie pierwszych dwóch lat od pojawienia się infekcji.

W tym czasie istnieje duże ryzyko przeniesienia krętków bladych na partnerów seksualnych – dotyczy to  ok. 50% przypadków.

Z biegiem czasu zakaźność choroby stopniowo się zmniejsza, a w późnej fazie może nawet wygasnąć.

Jednak zawsze należy zachować należytą ostrożność, aby nie rozprzestrzeniać groźnych patogenów.

Między innymi dlatego wiele par decyduje się na wspólne badania na choroby weneryczne – chociażby po to, żeby wykluczyć ten problem.

Jak wyglądają poszczególne etapy kiły?

Kiła wczesna i późna, utajona i objawowa – czym różnią się od siebie poszczególne etapy syfilisu

Indywidualne reakcje organizmu na zakażenie krętkiem bladym są nie tylko zróżnicowane, ale także cykliczne.

Oznacza to, że ujawniają się w różnych fazach.

Co więcej, w poszczególnych etapach mogą wyraźnie manifestować swoją obecność lub działać w ukryciu, bez wiedzy chorego.

Lata badań nad syfilisem pozwoliły na wyodrębnienie różnych typów choroby.

Kiła wczesna (łac. lues recens) trwa do dwóch lat od chwili zakażenia.

Może być to kiła wczesna objawowa oraz bezobjawowa, czyli kiła utajona.

Kiła utajona wczesna (łac. lues latens recens) ma miejsce wówczas, gdy:

• w pierwszych dwóch latach od zakażenia nie pojawiają się żadne objawy kliniczne,
• okresy bez widocznych symptomów pojawiają się pomiędzy fazami objawowymi.

Kiła wczesna objawowa podlega dalszym podziałom, głównie ze względu na czas trwania poszczególnych etapów oraz tzw. odczyny kiłowe. W tym przypadku mamy do czynienia z okresem inkubacji bakterii, który zajmuje od 9 do 90 dni, zamyka się średnio w trzech tygodniach.

Pomiędzy 3 a 9 tygodniem pojawia się kiła I okresu, w tym:

• kiła surowiczoujemna (od 3 do 6 tygodni),
• kiła surowiczododatnia (od 6 do 9 tygodni).

Od 9 tygodni do 2 lat to z kolei czas kiły II okresu, do której zaliczają się:

• kiła II okresu wczesna (od 9 do 16 tygodni),
• kiła II okresu nawrotowa (od 16 tygodni do 2 lat).

Kiła późna (łac. lues tarda) rozpoczyna swój bieg po dwóch latach od złapania infekcji.

Może przyjmować postać utajoną, która trwa co najmniej dwa lata i poprzedza rozwój kiły późnej trzeciorzędowej.

W tym czasie nie obserwuje się żadnych widocznych symptomów, a istnienie choroby stwierdza się na podstawie:

• dodatnich wyników testów na kiłę,
• wywiadu lekarskiego, który może sugerować przebycie kiły wczesnej,
• narodzin dziecka, u którego wykryto kiłę wrodzoną.

Trzeci etap kiły późnej, czyli tzw. kiła III-rzędowa objawowa, następuje po kilka latach od zakażenia krętkiem bladym.

Jej przebiegu również możemy nie zauważyć lub pewnych dolegliwości nie łączymy z chorobą weneryczną.

Ze względu na to, gdzie lokalizuje się główny proces chorobowy, kiła późna może przyjąć postać:

• bezobjawowej kiły układu nerwowego,
• objawowej kiły układu nerwowego,
• kiły układu krążenia,
• łagodnej kiły trzeciorzędowej, z widocznymi na skórze kilakami, czyli guzkowatymi zmianami.

Podział na fazę wczesną i późną dotyczy również kiły wrodzonej.

Do zakażenia płodu bakteriami może dojść w całym okresie ciąży lub przy porodzie.

Może wówczas wystąpić przedwczesny poród, dystrofia wewnątrzmaciczna, uogólniony obrzęk płodu, poronienie, jak również wspomniane wcześniej wewnątrzmaciczne obumarcie płodu.

Gdy jednak dziecko przyjdzie na świat, narażone jest na:

• kiłę wrodzoną wczesną (łac. lues congenita recens) – której oznaki obserwuje się do drugiego roku życia,
• kiłę wrodzoną późną (łac. lues congenita tarda) – manifestującą swoją obecność po ukończeniu 2 lat, przeważnie pomiędzy 8 a 14 rokiem życia dziecka.

Wszystkie wymienione formy i okresy syfilisu manifestują swoją obecność na różne sposoby, bądź też ową obecność ukrywają.

Między innymi dlatego jednym z kluczowych badań po pojawieniu się pierwszych objawów ciąży są testy na choroby przenoszone drogą płciową, w tym kiłę.

Jak zatem rozpoznać swoiste objawy kiły?

Co to jest zmiana pierwotna, czyli gdzie i kiedy mogą pojawić się pierwsze objawy kiły?

Symptomy wywoływane przez różnorodne choroby weneryczne kojarzą się przede wszystkim z widocznymi zmianami na skórze, głównie na genitaliach i w ich obszarze, dolegliwościami bólowymi, czy dodatkowym uczuciem dyskomfortu okolic intymnych.

To dobre przeczucie, ale objawy kiły mogą pojawiać się w wielu różnych miejscach.

Jak wspomniałam, w wielu przypadkach kiła może przebiegać bezobjawowo.

Niestety, to wcale nie jest dobra informacja, gdyż brak widocznych sygnałów nie jest równoznaczny z brakiem procesu chorobowego.

Inną kwestią jest to, że pierwsze oznaki kiły można dość łatwo przeoczyć lub pomylić z innymi schorzeniami. I to również nie wróży niczego dobrego.

Mniej lub bardziej dostrzegalne symptomy syfilisu są ściśle związane ze wskazanymi wcześniej okresami choroby.

Oznacza to, że początek zakażenia może się znacznie różnić od późniejszych etapów.

W pierwszej kolejności, po około 2-3 tygodniach od zakażenia, w miejscu wniknięcia krętka bladego, pojawia się tzw. zmiana pierwotna.

Zlokalizowana jest zazwyczaj na narządach płciowych (penisie, pochwie, wargach sromowych, odbycie, itp.) lub w innych obszarach, które stały się wrotami dla inwazji bakterii.

Kiła u mężczyzn najczęściej ujawnia się najpierw na penisie.

Wrzód pierwotny (znany również jako wrzód Huntera, czy wrzód twardy) pojawia się zazwyczaj w rowku zażołędnym prącia, w okolicy wędzidełka, na wewnętrznej blaszce lub brzegu napletka.

Zdecydowanie rzadziej w ujściu cewki moczowej.

Z kolei u kobiet najbardziej narażone na zmianę pierwotną są srom, łechtaczka, szyjka macicy czy ściany pochwy.

U obu płci owrzodzenie może pojawić się również w okolicach genitaliów, w fałdzie udowo-pachwinowym, w obrębie odbytu i w jego kanale (gdy do zakażenia dojdzie podczas seksu analnego) oraz w jamie ustnej, na wargach, języku czy gardle (w wyniku stosunku oralnego lub głębokiego pocałunku).

Jak wygląda wrzód pierwotny związany z kiłą?

Pojawia się jako niewielka grudka, która szybko przeistacza się w dość głębokie i twarde owrzodzenie, szczególnie na spodzie i krawędziach, z wyraźnie uniesionymi, gładkimi brzegami.

Nie jest zbyt duży, ani bolesny, dlatego wiele osób w ogóle go nie zauważa.

Najtrudniej zidentyfikować go w niewidocznych miejscach, takich jak wnętrze pochwy, szyjka macicy, czy odbytnica.

W dodatku samoistnie znika po około 2-6 kolejnych tygodniach. Może pozostawić ledwo dostrzegalną bliznę zanikową.

Ujawnieniu się wrzodu może towarzyszyć powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Niekiedy utrzymuje się ono nawet do kilku miesięcy.

Aby jeszcze bardziej skomplikować temat, należy nadmienić, że powyższy opis dotyczy standardowej zmiany pierwotnej.

Niestety coraz częściej rozpoznaje się u pacjentów zmiany nietypowe, które w dużej mierze utrudniają diagnostykę.

Należą do nich m.in.:

• mnogie objawy pierwotne, czyli liczne owrzodzenia,
• postać poronna, czyli niezwykle mała lub postać olbrzymia, osiągającą średnicę powyżej 2 cm,
• zmiany zlokalizowane w mniej spodziewanych miejscach, na przykład na palcach dłoni czy na brodawce sutkowej,
• objaw opryszczkopodobny,
• postać zgorzelinowa,
• objaw szczelinowaty,
• kiłowe zapalenie sromu i pochwy lub żołędzi.

Zła informacja jest taka, że owrzodzenie pierwotne jest niezwykle zakaźne.

Jeśli pozostanie niezauważone luz źle zdiagnozowane, to możemy mieć niemal stuprocentową pewność transmisji krętka bladego na partnerów seksualnych.

Pierwsze objawy zakażenia kiłą mijają i co dalej?

Osutka kiłowa – kolejny objaw kiły, którego nie warto przeoczyć

Po kilku miesiącach od zakażenia nadchodzi czas na charakterystyczną wysypkę, czyli osutkę kiłową, która mieści się w czasowych ramach kiły II-rzędowej.

Specyficzne zmiany pojawiają się zazwyczaj po ustąpieniu objawu pierwotnego, a niekiedy jeszcze w czasie jego trwania.

Pojawiają się na skórze (łac. exanthema) lub/i na błonach śluzowych (łac. enanthema): miejscowo lub w sposób uogólniony, czyli na całym ciele.

Osutka kiłowa może mieć charakter plamisty, grudkowy, grudkowo-łuskowy lub krostkowy; najczęściej nie powoduje świądu ani bólu.

Początkowo pojawia się w postaci różowych lub bladoczerwonych plamek, zlokalizowanych głównie na tułowiu i kończynach górnych – to osutka plamista.

Z czasem, na całym ciele mogą wystąpić zmiany grudkowe (osutka grudkowa), ale uwidaczniają się przeważnie na dłoniach i stopach (w tym również na podeszwach) oraz na twarzy i owłosionej skórze głowy.

Zdecydowanie rzadszym zjawiskiem są krostki (osutka krostkowa) i w głównej mierze stanowią efekt martwicy, której ulegają wspomniane grudki.

Powyższym skórnym objawom kiły mogą towarzyszyć bardziej ogólne objawy, w tym m.in.:

• bezbolesne powiększenie węzłów chłonnych,
• bóle gardła,
• podwyższona temperatura ciała,
• spadek masy cała,
• ogólne złe samopoczucie,
• nadmierne zmęczenie,
• brak apetytu,
• bóle głowy,
• podrażnienie lub zapalenie opon mózgowych.
• plamy i grudki na narządach płciowych,
• nadżerki w jamie ustnej.

Wysypka związana z kiłą może być zwiewna i widoczna jedynie przez kilka dni (do 2-3 tygodni).

Jest częściej zauważana niż zmiana pierwotna, jednak w wielu przypadkach pozostaje bagatelizowana, mylona z innymi dolegliwościami lub nie pojawia się wcale.

Może powracać w ciągu kilku lat od zakażenia, ale najczęściej ujawnia się tylko w pierwszym roku trwania schorzenia.

Co jeśli przeoczymy i ten objaw?

Jak rozpoznać kolejne symptomy syfilisu? Co niesie za sobą kiła późna

Po ustąpieniu zmian skórnych kiły drugiego okresu może nastąpić stadium bezobjawowe lub skąpoobjawowe.

Jednak bez odpowiedniego leczenia choroba postępuje w formie utajonej i przechodzi w późną fazę obarczoną powikłaniami.

Swego czasu uważano, że kiła utajona może ulec samoistnemu wyleczeniu, ale współczesne badania dowodzą, że pomimo braku objawów, krętki blade pozostają w organizmie. Szacuje się przy tym, że u ok. 60-70% zarażonych osób nigdy odczuwa symptomów kiły późnej.

Co z resztą chorych?

Jeszcze w kile drugorzędowej, do dwóch lat od zakażenia mogą pojawić się:

• problemy ze wzrokiem – pogorszenie widzenia, zaczerwienienie gałki ocznej, zapalenie błony naczyniowej oka,
• łysienie kiłowe – w formie przerzedzenia i ścieńczenia włosów na szczycie głowy lub kępkowatego wypadania włosów, również rzęs, brwi, czy owłosienia łonowego,
• bielactwo kiłowe – w postaci drobnych, odbarwionych plamek na karku, szyi, twarzy, niekiedy na tułowiu.

Po upływie dwóch lat od początku infekcji rozpoczyna się okres kiły późnej.

Od tego momentu chory może nie odnotować już żadnej dolegliwości lub po kilku, a nawet kilkunastu latach, zderzyć się z objawami kiły późnej objawowej, trzeciorzędowej.

Trzeci okres syfilisu daje o sobie znać po minimum pięciu latach od zakażenia.

Może obejmować:

• skórę,
• błony śluzowe,
• układ nerwowy,
• układ sercowo-naczyniowy,
• stawy i kości,
• narządy miąższowe,
• wzrok,
• inne organy.

Charakterystyczne dla kiły III-rzędowej są kilaki, czyli guzkowate zmiany martwicze prowadzące do rozpadu tkanki. Mogą występować w każdym miejscu organizmu i dotyczyć wielu narządów, w tym skóry, genitaliów, układu szkieletowego, śluzówek żołądka, wątroby, jamy ustnej czy górnych dróg oddechowych.

Ponadto mogą w tym czasie wystąpić:

• zaburzenia widzenia, uszkodzenie naczyniówki oka, utrata wzroku,
• deformacje kośćca i stawów,
• uszkodzenia naczyń krwionośnych, martwica błony środkowej tętnicy i rozpad tkanki elastycznej ściany tętnicy, zarostowe zapalenie tętnic mózg,
• defekt układu nerwowego,
• kiła oponowa, oponowo-naczyniowa,
• zaburzenia psychiczne, zmiany osobowości, zaburzenia nastroju i intelektu, upośledzenie pamięci krótkotrwałej, zaburzenia mowy, orientacji oraz omamy i urojenia będące wynikiem kiły miąższowej (mózgowej).

Szkody natury fizycznej w tkankach i narządach są nieodwracalne.

W niektórych przypadkach są na tyle poważne, że mogą prowadzić do śmierci. 

Jak widać kiła może mieć wyjątkowo zróżnicowany przebieg, ale na pewno nie należy jej lekceważyć.

A jak rozpoznać symptomy choroby u najmłodszych?

Objawy kiły u dzieci – jak rozpoznać kiłę wrodzoną?

Kiła u dzieci pojawia się głównie na skutek zakażenia płodu w łonie matki lub podczas porodu.

Rozpoznanie schorzenia u starszych dzieci może także wskazywać na wykorzystywanie seksualne i w niektórych krajach uznawane jest jako dowód w sądzie.

Najczęstsze przypadki syfilisu u dzieci to jednak wspomniana kiła wrodzona.

Dzieli się ona również na postać wczesną, która ujawnia się do 2 roku życia i późną, występującą po ukończeniu 2 lat.

Wśród objawów kiły wrodzonej wczesnej wymienia się:

• wysypkę plamisto-grudkową lub plamisto-pęcherzykową z zajęciem dłoni i stóp,
• anemię hemolityczną,
• powiększenie wątroby i śledziony,
• zmiany w układzie kostnym, dotyczące głównie kości długich, ale również żeber, czy czaszki,
• małopłytkowość,
• zaburzenia krzepliwości krwi,
• odczyn białaczkowy,
• sapkę i ograniczenie drożności nosa na skutek gromadzenia się wydzieliny,
• powiększenie węzłów chłonnych,
• stany zapalne układu oddechowego, serca, przewodu pokarmowego, trzustki czy nerek,
• zapalenie siatkówki, naczyniówki, zaćma,
• problemy z ośrodkowym układem nerwowym.

Kiła wrodzona późna może się objawiać z kolei:

• zmianami w obrębie kości, np. uwydatnieniem kości czołowych, pogrubieniem przymostkowej części obojczyka,
• zapaleniem maziówki stawów,
• zębami Hutchinsona o zmienionym kształcie i zaburzonym szkliwieniu,
• zapaleniem siatkówki, naczyniówki i rogówki oka,
• problemami ze słuchem na skutek zmian kostnych,
• zaburzeniami rozwoju psychoruchowego, napadami drgawek, porażeniami czy wodogłowiem w wyniku zajęcia centralnego układu nerwowego.

W 60 procentach przypadków u zakażonego noworodka nie ujawniają się żadne niepokojące objawy.

Możliwe są jednak wielonarządowe zaburzenia, które prowadzą do groźnych, wymienionych wyżej konsekwencji, a nawet zgonu dziecka.

Warto zatem nawet przy najmniejszym podejrzeniu kiły wykonać wszelkie niezbędne badania diagnostyczne w kierunku rozpoznania zakażenia.

Jak diagnozować kiłę? Rozpoznanie zakażenia i monitorowanie leczenia

Niepokojące objawy chorób wenerycznych często skłaniają rzeszę ludzi do przeglądania setek podobnych obrazków na forach internetowych.

W poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie typu „co to za krosta na penisie”, niektórzy szybciej zrobią sobie zdjęcie genitaliów i zamieszczą je w sieci, niż wykonają chociażby telefon do specjalisty lub skorzystają z konsultacji lekarskiej online (na przykład z lekarzem rodzinnym online lub dermatologiem online).

Dlaczego?

Bo to nadal bardzo wstydliwy temat.

Jednak drogie panie i drodzy panowie: wstyd pozostawcie sobie na inną okazję, a przypuszczenia dotyczące syfilisu zweryfikujcie z lekarzem.

Nawet jeśli nie macie objawów, ale jesteście świadomi, że mogło dojść do zakażenia.

Najlepiej udać się do poradni dermatologiczno-wenerologicznej, gdzie nie jest wymagane skierowanie.

Specjalistami, którzy zazwyczaj leczą kiłę, są dermatolodzy oraz lekarze chorób zakaźnych.

Podczas wizyty lekarz przeprowadzi odpowiednie badanie, szczegółowy wywiad oraz zleci niezbędne testy.

Standardem w rozpoznaniu kiły są badania przesiewowe krwi pozwalające wykryć przeciwciała przeciw antygenom krętka bladego.

Wynik dodatni jest podstawą do wykonania testu potwierdzającego.

Przy pierwszych objawach kiły specjalista może także pobrać próbkę z wydzieliny wrzodu pierwotnego i wykonać test mikroskopowy na obecność bakterii.

Diagnostyka kiły często nie kończy się na wstępnym rozpoznaniu, ale skupia się także na monitorowaniu leczenia.

Z uwagi na to, że infekcja krętkiem bladym prowadzi do poważnych powikłań, analizy laboratoryjne warto powtórzyć po 3 miesiącach od zakończenia leczenia, a później jeszcze po pół roku, roku i dwóch latach.

Takie badania pozwalają ocenić skuteczność kuracji, jak również sprawdzić, czy nie doszło do ponownego zakażenia.

Ważne: W przypadku rozpoznania syfilisu powiadom o tym wszystkich partnerów seksualnych, którzy także mogli zostać zainfekowani.

Jednym z najbardziej znanych testów nieswoistych jest VDRL. Do odczynów krętkowych zaliczamy:

• FTA (najczęściej wykonywany test swoisty),
• FTA-ABS,
• TPHA.

Drugie z badań wykorzystywane jest najczęściej wtedy, gdy inne prowadzone testy nie dały jednoznacznego wyniku. Odczyny krętkowe (swoiste) nie powinny być stosowane do oceny aktywności choroby ani kontroli po leczeniu, gdyż pozostają dodatnie do końca życia u większości pacjentów.

W celu właściwego rozpoznania stosuje się dwa typy badań serologicznych: VDRL lub RPR oraz FTA-ABS, TPHA. Przy podejrzeniu fałszywie dodatniego wyniku odczynów FTA-ABS lub TPHA zalecany jest krętkowy IgG immunoblot jako odczyn weryfikacyjny.

Testy na kiłę – dlaczego są tak ważne i po co je powtarzać?

Jeśli już sięgamy po testy na kiłę, to przeważnie po wyraźnym zaleceniu lekarza, gdy zauważymy widoczne objawy zakażenia.

To dobrze, że w ogóle znaleźliśmy drogę do specjalisty, ale badania w kierunku chorób wenerycznych warto wykonywać nawet profilaktycznie.

Wiesz już, że syfilis potrafi przebiegać bezobjawowo, co nie oznacza, że w tym czasie nie wyniszcza twojego organizmu.

Co więcej, stajesz się wówczas zagrożeniem dla wszystkich osób, z którymi łączą cię kontakty seksualne.

Kiedy warto zrobić test na kiłę? Przede wszystkim, gdy:

• podejrzewasz u siebie infekcję,
• doszło do współżycia z osobą, która nigdy nie robiła badań w kierunku chorób wenerycznych,
• często zmieniasz partnerów seksualnych,
• planujesz potomstwo,
• jesteś w trakcie leczenia zakażenia i chcesz skontrolować jego skuteczność.

Pamiętaj: obecnie badania laboratoryjnie są powszechnie dostępne, nie są drogie, a na wynik nie trzeba długo czekać.

Co w przypadku pozytywnego wyniku testu na kiłę?

Jak leczyć kiłę? Jakie leki są skuteczne i czy są w stanie całkowicie zwalczyć syfilis?

Analizując cały możliwy przebieg kiły mogłoby się wydawać, że to śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową.

Owszem, to schorzenie weneryczne może być zagrożeniem Twojego życia.

Na szczęście dobra informacja jest taka, że syfilis da się całkowicie wyleczyć.

Zakażenie powodują bakterie, więc leczenie kiły polega na podawaniu konkretnych antybiotyków.

Dawkowanie i długość kuracji uzależnione są od stadium choroby, stanu i wieku pacjenta czy współistniejących dolegliwości.

Dlatego też antybiotykoterapia w każdym przypadku dobierana jest indywidualnie.

W leczeniu kiły zastosowanie znajdują:

• penicylina benzatynowa lub penicylina prokainowa,
• alternatywnie inne antybiotyki, w tym tetracykliny, doksycyklina, erytromycyna, azytromycyna, ceftriakson.

Po zakończeniu terapii należy wykonać wspomniane badania kontrolne, w celu potwierdzenia skuteczności stosowanych farmaceutyków.

Leczenie infekcji krętkiem bladym powinno obejmować także wszystkich partnerów seksualnych osoby chorej, nawet jeśli nie występują u nich objawy.

Czy przebycie kiły chroni przed ponownym zakażeniem?

Niestety nie.

Na syfilis można chorować wielokrotnie i zarazić się nawet niedługo po wyleczeniu.

Ryzyko zakażenia zależy przede wszystkim od prowadzonego trybu życia, a w szczególności od specyfiki i liczby kontaktów seksualnych.

Warto również pamiętać o tym, że chociaż kiłę można leczyć na każdym etapie choroby, to nie da się cofnąć wszystkim zmian i uszkodzeń, które powstają w późniejszych stadiach infekcji. Dlatego tak ważna jest szybka diagnoza i natychmiastowe wdrożenie terapii.

Powikłania kiły – nie unikaj lekarza, a możesz się uchronić przed groźnymi skutkami syfilisu

O tym do czego może prowadzić nieleczona kiła wspomnieliśmy przy okazji opisu objawów późnej postaci trzeciorzędowej.

Warto jednak jeszcze raz przyjrzeć się liście poważnych objawów choroby, co może rozwiać wszelkie wątpliwości związane z podjęciem leczenia.

Zanim minie kilka lat od zakażenia krętkiem bladym, w organizmie mogą ujawnić się pierwsze powikłania kiły. To m.in.:

• stulejka,
• obrzęk stwardniały,
• załupek,
• wtórne zakażenie,
• łysienie kiłowe,
• bielactwo kiłowe,
• problemy ze wzrokiem.

Późne stadium kiły może prowadzić do bardzo groźnych i nieodwracalnych powikłań, w tym zmian zwyrodnieniowych i uszkodzeń wielu narządów.

Zakażenie może atakować i wyniszczać:

• kości i stawy,
• układ nerwowy, w tym mózg i rdzeń kręgowy,
• układ krążenia, w tym serce i naczynia,
• wątrobę,
• żołądek,
• nerki,
• narządy rozrodcze,
• skórę i błony śluzowe,
• inne organy.

W najgorszym wypadku może prowadzić do śmierci.

Jak uchronić się przed zakażeniem?

Najlepszym sposobem na kiłę jest zapobieganie infekcji. Jak uniknąć zakażenia?

Nie ma jednej skutecznej metody profilaktycznej, która uchroniłaby każdą osobę aktywną seksualnie przed kiłą, ale z pewnością można minimalizować ryzyko zakażenia. W jaki sposób?

Oto kilka podstawowych zasad:

• nie podejmuj ryzykownych zachowań seksualnych,
• unikaj współżycia z przypadkowo poznanymi osobami,
• używaj prezerwatyw – nie chronią w stu procentach przed infekcją, ale zwiększają ochronę,
• ogranicz liczbę partnerów seksualnych (najlepiej do stałej liczby pojedynczej),
• w razie jakichkolwiek wątpliwości rób testy na kiłę,
• nie obawiaj się zapytać partnerki lub partnera, czy kiedykolwiek robili badania w kierunku chorób wenerycznych – to żaden wstyd, to zdrowy rozsądek.

Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

Lekarz rodzinny

Lekarz internista

E-recepta online

Udostępnij

Do znajomych

Tweetnij

Wyślij link