Ropne zapalenie zatok: objawy, leczenie
Autor: Marta Chruścińska / artykuł konsultowany z dr Justyną Milewską
Ropne zapalenie zatok – nieprzyjemne, bolesne, a na dodatek niebezpieczne.
Jeśli zauważasz u siebie wydzielinę z nosa o zielonkawo-żółtej barwie, to lepiej zgłoś się do lekarza.
Zwłaszcza wtedy, gdy katar jest wyjątkowo mało przyjemny zapachowo, a objawom choroby może towarzyszyć wysoka gorączka, kaszel, bóle mięśni, głowy, obrzęk powiek, ropienie oczu i ogólne rozbicie.
Poza tym... nieleczone lub niedoleczone zapalanie zatok może nawracać, a także powodować naprawdę poważne powikłania (np. zapalenie opon mózgowych).
Dlatego... nie warto ryzykować i leczyć ropne zapalenie zatok.
Ale jak je rozpoznać, czym się różni od innych rodzajów tej choroby oraz – jak wygląda leczenie?
Co musisz wiedzieć o ropnym zapaleniu zatok?
Ropne zapalenie zatok jest infekcją występującą przede wszystkim na skutek zakażeń bakteryjnych różnego typu i zazwyczaj są to najczęstsze przyczyny tego typu problemów.
Niezależnie od typu bakterii, zazwyczaj te zakażenia łączy jedno, czyli... bardzo nieprzyjemny zapach wydzieliny, która może być gęsta i uciążliwa.
Czy to jedyny powód problemów z zatokami o ropnym podłożu?
Oczywiście, że nie.
Ropne zapalenie może być także spowodowane zakażeniami zębopochodnymi, będącymi konsekwencją nieleczonej próchnicy, zabiegów leczenia kanałowego oraz ekstrakcji (usunięcia) zębów, w szczególności górnych szóstek.
Dlatego właśnie należy regularnie odwiedzać dentystę (przynajmniej raz do roku), a w razie wszelkich problemów po leczeniu zęba udać się także na konsultację.
To nie wszystko.
Ropne zapalenie zatok może się rozwinąć także na skutek wad anatomicznych (np. skrzywienie przegrody nosowej) oraz polipów, które blokują prawidłową pracę zatok.
W większości z opisanych sytuacji dochodzi do upośledzenia mechanizmu opróżniania zatok z produkowanej w nich wydzieliny śluzowej, co z kolei wpływa na znaczne gromadzenie się jej.
A taka wydzielina jest idealnym środowiskiem do namnażania się kolonii bakterii, co zmienia jej konsystencję na śluzowo-ropną (i nieprzyjemnie pachnącą).
Może mieć ona zielonkawo-żółtawy kolor, co jest charakterystyczne dla rozróżnienia bakteryjnego zapalenia zatok od wirusowego zapalenia zatok, przy którym wydzielina jest zazwyczaj bezbarwna.
Objawy charakterystyczne dla ropnego zapalenia zatok
Objawy ropnego zapalenia zatok w większości przypadków są nasilone względem zwykłej infekcji wirusowej o przebiegu ostrym lub przewlekłym.
Na to warto zwrócić uwagę, ponieważ zdarza się, że infekcję zatok (zwłaszcza wirusową) można wyleczyć domowymi sposobami czy produktami dostępnymi bez recepty w aptece.
Jeśli jednak zapalenie zamienia się w bakteryjne, a zwłaszcza ropne, to... bez leków na zapalenie zatok na receptę, takich jak antybiotyk może się nie obyć.
Do typowych objawów ropnego zapalenia zatok należą:
- gęsta wydzielina z nosa o nieprzyjemnym zapachu i barwie żółtawej, pomarańczowej lub zielonkawej;
- uczucie silnej niedrożności nosa;
- spływanie wydzieliny po tylnej ściance gardła, powodujące uczucie niesmaku oraz prowokujące kaszel;
- ropienie oczu, obrzęk powiek
- nasilony ból twarzoczaszki, często jednostronny, w szczególności przy nachylaniu się i ruchach poprzecznych głowy;
- zwiększona tkliwość twarzoczaszki w rejonie zainfekowanych zatok – nieprzyjemne doznania związane z dotykaniem lub masowaniem głowy;
- wysoka gorączka – powyżej 38-39 stopni Celsjusza;
- objawy ogólne: ból gardła, katar, silne bóle mięśniowo-stawowe, dreszcze, uczucie rozbicia, osłabienie, pogorszenie nastroju;
- nieprzyjemny zapach z ust a także problemy z odczuwaniem zapachów;
- ból zębów i tkanek przyzębia w przypadku tzw. zębopochodnego zapalenia zatok.
Ropne zapalenie zatok zazwyczaj rozwija się po kilku lub kilkunastu dniach od zakażenia wirusowego, co łącznie przedłuża czas trwania choroby znacznie powyżej 10 dni.
Objawy mogą przypominać te grypopochodne, bo zazwyczaj przy ostrej fazie choroby odczuwa się, np. bóle mięśni, dlatego konsultacja lekarska pozwoli na dokonanie odpowiedniej diagnozy i dostosowanego do niej leczenia.
Pamiętaj, że niestety dla tego typu zapalenia są charakterystyczne też nawroty nasilonych objawów następujące po fazach względnej poprawy stanu zdrowia, więc naprawdę nie ma co zwlekać.
Bakterie, które mogą zawładnąć Twoimi zatokami
Musisz wiedzieć, że ropne zapalenie zatok najczęściej powodowane jest przez jedną z trzech bakterii.
Wymienia się w tym kontekście przede wszystkim takie ich typy, jak:
- streptococcus pneumoniae – pod tą łacińską nazwą kryje się dwoinka zapalenia płuc, czyli Gram-dodatnia bakteria należąca do grupy paciorkowców alfa-hemolizujących, zwana także pneumokokami;
- haemophilus influenzae – bakteria Gram-ujemna, względnie beztlenowa, przenoszona drogą kropelkową, wywołująca między innymi zakażenia układu oddechowego;
- moraxella catarrhalis – bakteria Gram-ujemna, beztlenowa, bytująca w błonach śluzowych układu oddechowego oraz moczowo-płciowego. Odpowiada za ropne zapalenie zatok w szczególności u dzieci w wieku niemowlęcym.
Z bakteriami nie ma żartów.
Początkowo mogą być zainfekowane tylko Twoje zatoki, ale infekcja może się rozprzestrzeniać, np. poprzez spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła do płuc.
To z kolei może prowadzić do problemów z gardłem czy oskrzelami, dlatego jeśli infekcja z wirusowej (często występującej na początku przeziębienia) zaczyna zmieniać się w tą o postaci bakteryjnej, to czas działa na Twoją korzyść.
Im szybciej wdrożysz leczenie, tym szybciej uporasz się z infekcją.
Jak leczy się zapalenie zatok z ropnym katarem?
Leczenie ropnego zapalenia zatok zazwyczaj wymaga zastosowania antybiotyków.
I choć można spotkać wielu przeciwników wprowadzania antybiotyków do leczenia, to w przypadku problemów bakteryjnych, a tym bardziej ropnych – jest to konieczne.
Lekiem pierwszego rzutu jest amoksycylina, czyli półsyntetyczna ampicylina, niezwykle uniwersalna, wykazująca skuteczność przeciw wielu różnym szczepom bakterii.
Natomiast do leków, tzw. drugiego rzutu zalicza się takie antybiotyki, jak:
- amoksycylina z klawulanianem,
- cefuroksym,
- ceftriakson,
- moksifloksacyna,
- lewofloksacyna.
Należy dodać, że antybiotyki na zapalenie zatok powinny być przyjmowane przez 7 do 10 dni, w zależności od zaleceń lekarza miejscowo lub ogólnoustrojowo.
Dlatego nie przerywaj leczenia wtedy, kiedy poczujesz się po paru dniach lepiej.
Żeby jak najbardziej zminimalizować ryzyko wystąpienia powikłań, po prostu musisz wybrać dawki zlecone Ci przez lekarza.
To jest bardzo ważne.
Dlaczego?
Zdarza się, że mimo dużej skuteczności antybiotyków przy tak skomplikowanym schorzeniu, jak ropne zapalenie zatok, możliwe jest wykształcenie się szczepów opornych na działanie tego typu preparatów.
Konsekwencją tego może być rozwój choroby w postaci przewlekłej, a tego przecież z pewnością nie chcesz.
Jak jeszcze można wspomóc leczenie ropnego zapalenia zatok?
Oprócz antybiotyków stosuje się także:
- miejscowe glikokortykosteroidy, czyli środki o silnym działaniu przeciwzapalnym, podobnie jak antybiotyki, dostępne na receptę;
- leki mukolityczne rozrzedzające wydzielinę, zmniejszające lepkość śluzu;
- niesteroidowe leki przeciwzapalne;
- środki nawilżające do płukania zatok na bazie soli fizjologicznej lub wody morskiej;
- inhalacje z użyciem soli fizjologicznej, olejków eterycznych oraz ziół;
- specjalne płukani do irygacji nosa.
Dodatkowo niezmiernie ważnym aspektem jest nawilżanie organizmu poprzez picie odpowiedniej ilości wody.
Pamiętaj także o tym, aby w tym czasie pić ciepłe herbaty i zioła łagodzące (np. rumianek), które również pomogą organizmowi w szybszym pozbywaniu się zalegającej wydzieliny.
Jak jeszcze możesz sobie pomóc?
Poznaj domowe sposoby na ropne zapalenie zatok
Oczywiście, że możesz wspomagać leczenie domowymi sposobami na zatoki.
Jak zatem pomóc sobie w tym czasie, aby jak najszybciej uporać się z chorobą?
Oprócz picia dużej ilości wody i ciepłych płynów, zażywania leków czy płukania nosa, warto także zwrócić uwagę na inhalacje na zatoki.
Możesz do tego celu wykorzystać po prostu naczynie, do którego wlejesz wrzątek wraz z dodatkiem paru kropel olejku, np. eukaliptusowego.
Następnie wystarczy pochylić się nad naczyniem z wrzątkiem, a głowę nakryć ręcznikiem.
Po paru minutach takiej sesji inhalacyjnej Twój organizm będzie w stanie łatwiej pozbyć się zalegającej wydzieliny z zatok.
Ważne jest także nawilżanie powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywasz, zwłaszcza w okresie grzewczym.
Jeśli nie posiadasz nawilżacza powietrza, to dobrym pomysłem jest rozwieszenie mokrego prania w pokoju czy zwilżonego ręcznika na kaloryferze.
Taki ręcznik możesz także skropić, np. olejkiem eukaliptusowym, dzięki czemu Twoje zatoki zostaną pobudzone do działania i oczyszczania się.
Pamiętaj także o wietrzeniu pomieszczenia, w którym przebywasz, zwłaszcza, jeśli nieuniknione jest spanie z partnerem w tym samym pokoju.
Poza tym... regeneruj się.
Sen to naprawdę moment, w którym Twój organizm ma możliwość dochodzić do siebie.
Chorując często towarzyszy Ci brak energii, nie bez przyczyny.
Infekcja ogólnie osłabia organizm, który całą swoją uwagę poświęca na walkę z nieprzyjacielem.
Dodatkowo...
Jeśli możesz, to w czasie infekcji pracuj z domu lub weź zwolnienie.
Po pierwsze dlatego, aby nie narażać innych współpracowników na rozprzestrzenianie się infekcji, a także dlatego, że w tym czasie możesz odczuwać naprawdę nieprzyjemne objawy, w tym wysoką gorączkę.
Jeśli nie jesteś w stanie udać się do swojego lekarza, zawsze możesz skorzystać z porady lekarza rodzinnego online w przychodni Dimedic, w której lekarz po wywiadzie może wystawić Ci zwolnienie lekarskie, a także przepisać potrzebną w tym czasie lekartwa.
Czy to na pewno ropne zapalenie zatok?
Zazwyczaj dokładny wywiad lekarski pozwala na całkowite stwierdzenie, że pacjent boryka się z ropnym zapaleniem zatok.
Wprowadzenie antybiotykoterapii po paru dniach przynosi ulgę, a często znaczna poprawa odczuwana jest nawet po jednym dniu zażywania leków.
Dodatkowe badania są wskazaniem wtedy, kiedy lekarz podejrzewa wady anatomiczne, mogące wpływać na pojawienie się takiej dolegliwości, zwłaszcza, jeśli wcześniej nie miało to miejsca.
W takim przypadku lekarz rodzinny może zalecić konsultację laryngologiczną, a także wykonanie tomografii komputerowej, na podstawie której można określić obecność ewentualnych zmian patologicznych (np. polipów).
Czułości przy ropnym zapaleniu zatok? To nie jest najlepszy pomysł!
Czy ropne zapalenie zatok jest zaraźliwe?
W zasadzie... mimo, że powodowane jest przez bakterie, samo w sobie nie jest uznawane za chorobę, którą można się zarazić w sposób bezpośredni.
W zdecydowanej większości przypadków zakażenie bakteryjne skutkujące wystąpieniem ropnej wydzieliny ma charakter endogenny, związany z wytworzeniem się specyficznego środowiska w nieoczyszczanych, zatkanych zatokach.
Nie znaczy to jednak, że ropne zapalenie zatok należy lekceważyć.
Wręcz przeciwnie – jest to poważne schorzenie, które nieleczone może doprowadzić do ciężkich powikłań, takich jak zapalenie opon mózgowych, czy ropień mózgu lub oczodołu.
I choć schorzenie samo w sobie nie jest zaraźliwe, to bakterie, które je wywołały... już tak.
A bakterie bardzo lubią ciemne, wilgotne i ciepłe miejsca.
Dlatego jeśli zastanawiasz się czy randka, albo inne sytuacje doprowadzające finalnie do bliskości w tym czasie nie spowodują zagrożenia dla partnera, to lepiej przełożyć wspólne plany na kolejny tydzień.
I pamiętaj – lepiej zapobiegać, jak leczyć, dlatego chwile dla dwojga czy zaplanowaną kolację urodzinową warto przełożyć na inny termin.
Ropne zapalenie zatok bywa wyjątkowo dokuczliwe i męczące, a przecież z pewnością chcesz cieszyć się takimi chwilami czerpiąc z nich sto procent przyjemności. :)
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Piotr Wardas, Jarosław Markowski, Agnieszka Piotrowska-Seweryn, Przegląd aktualnych wytycznych w zakresie diagnostyki i leczenia zapaleń zatok przynosowych z praktycznym komentarzem, Forum Medycyny Rodzinnej 2014, vol 8, no 4
- Elżbieta Tryka, Zapalenie zatok przynosowych, Nowa Medycyna 2/2009
- Wytske J. Fokkens, Valerie J. Lund, Joachim Mullol, Claus Bachert i inni, Europejskie wytyczne na temat zapalenia zatok przynosowych i polipów nosa 2012 wybór), Magazyn Otolaryngologiczny, kwiecień-czerwiec 2013, tom XIII, zeszyt 2.
- Michał Michalik, Flora bakteryjna w przewlekłym zapaleniu zatok, Forum Stomatologii Praktycznej, 1 lutego 2019, nr 44
Podobne artykuły
