D-dimery. Jak obniżyć zbyt wysokie? Co oznaczają wyniki?
Autor: Piotr Brzózka
D-dimery są produktem rozpadu fibryny, białka uczestniczącego w procesie krzepnięcia krwi.
Dlatego wysokie stężenie D-dimerów uznawane jest za jeden ze wskaźników świadczących o rozwoju groźnej choroby zatorowo-zakrzepowej.
Czy wiesz, że Dimedic to nie tylko obszerna baza wiedzy, ale przede wszystkim przychodnia online?
Możesz skorzystać z pomocy lekarskiej 7 dni w tygodniu, również w niedziele i święta.
Szybko, dyskretnie, wtedy kiedy potrzebujesz :).
Spis treści:
Czym są D-dimery?
O czym świadczą wysokie D-dimery?
W jakich chorobach występują podwyższone D-dimery?
D-dimery a nowotwór
D-dimery – norma. Ile powinno wynosić stężenie D-dimedrów?
Czy D-dimery bada się na czczo?
Jak obniżyć D-dimery?
Czym są D-dimery?
D-dimery powstają w czasie rozpadu skrzepów w organizmie i jako takie są wykorzystywane w diagnostyce zakrzepicy żył głębokich oraz zatorowości płucnej.
Z biochemicznego punktu widzenia D-dimery definiowane są jako produkty rozkładu fibryny – prostego białka, które wytrąca się z osocza w procesie krzepnięcia krwi (powstaje z tzw. fibrynogenu, pod wpływem trombiny) i stanowi swego rodzaju rusztowanie skrzepu.
D-dimery powstają na końcowym etapie (w momencie, gdy skrzep się rozpada) i zbudowane są z dwóch fragmentów D, połączonych podwójnym kowalencyjnym wiązaniem. Dlaczego ich wykrycie we krwi ma znaczenie diagnostyczne?
Może masz już wyniki badania poziomu d-dimerów i chcesz je skonsultować z lekarzem?
Skorzystaj z konsultacji medycznej online z lekarzem rodzinnym w Dimedic.eu!
O czym świadczą wysokie D-dimery?
Kluczowe jest stwierdzenie, że ani fibryna, ani produkty jej rozkładu, nie występują u zdrowego człowieka.
Zatem ich wykrycie w badanej próbce krwi może być uznawane za stosunkowo wiarygodny marker potwierdzający wystąpienie skrzepów.
W praktyce jednak do oznaczeń stężenia D-dimerów podchodzi się z ostrożnością.
Jak podkreśla się w literaturze medycznej, ich zwiększona zawartość w osoczu krwi stanowi wprawdzie dowód równocześnie występujących procesów krzepnięcia oraz fibrynolizy, które mogą występować w przebiegu zakrzepicy, nie jest to jednak dowód bezpośredni i niepodważalny.
W jakich chorobach występują podwyższone D-dimery?
Pomimo formułowanych zastrzeżeń, przyjmuje się, że wysokie D-dimery pozwalają uprawdopodobnić rozpoznanie choroby zakrzepowo-zatorowej (jeśli potwierdzają to wyniki innych badań), w ramach której wyróżnia się dwa podstawowe schorzenia:
- zakrzepica żył głębokich – obejmuje przede wszystkim kończyny dolne i jest następstwem zaburzeń w przepływie krwi żylnej, na przykład na skutek ucisku. Jej główne objawy to ból kończyn dolnych, ich puchnięcie i zaczerwienienie.
- zatorowość płucna – jest konsekwencją zakrzepicy żył głębokich; dochodzi do niej na skutek oderwania się skrzepu i przemieszczenia go wraz z krwią w stronę płuc. Efektem jest zamknięcie lub zawężenie tętnicy płucnej. Nierozpoznana i nieleczona zatorowość płucna może prowadzić do śmierci pacjenta.
D-dimery a nowotwór
Jednocześnie należy podkreślić, że podwyższone D-dimery występują także w związku z innymi schorzeniami, w tym niekiedy również o charakterze nowotworowym.
Utrudnia to diagnostykę i nakazuje stosowanie indywidualnego podejścia do otrzymanych wyników, które należy rozpatrywać w kontekście między innymi obserwowanych objawów.
Inne – poza zakrzepicą – możliwe przyczyny podwyższonego stężenia D-dimerów to m.in.
- zmiany nowotworowe różnego typu,
- rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe,
- choroba niedokrwienna serca, zawał,
- schorzenia i zaburzenia pracy wątroby,
- ciąża,
- zaawansowany wiek,
- nadczynność tarczycy,
- stany zapalne, infekcje,
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- stany pooperacyjne i pourazowe.
D-dimery – norma. Ile powinno wynosić stężenie D-dimedrów?
Przyjmuje się, że u zdrowego człowieka poziom D-dimerów w osoczu krwi nie powinnien przekraczać 500 µg/l, przy czym pamiętajmy od dwóch zastrzeżeniach:
- Po pierwsze, normy stosowane w różnych laboratoriach mogą nieznacznie różnić się od siebie, dlatego zawsze interpretując wynik należy odnieść się do opisu dołączonego do wyników badań.
- Po drugie, wartości nieznacznie przekraczających dopuszczalną normę zazwyczaj nie uznaje się za wystarczającą podstawę do rozpoznania choroby, chyba że diagnoza ma pokrycie w innych, niezaprzeczalnych dowodach, takich jak obserwowane objawy, czy obraz uwidoczniony w badaniu USG.
Czy D-dimery bada się na czczo?
Badanie poziomu D-dimerów jest testem wykonywanym z krwi żylnej, podobnie jak rutynowe badania morfologii.
W odróżnieniu jednak od innych, poziomu D-dimerów nie bada się na czczo, a przynajmniej nie ma takiego obowiązku.
Na pobranie krwi nie trzeba więc przychodzić wcześnie rano, można to zrobić o dowolnej porze dnia, po spożyciu dowolnego posiłku.
Co ważne – D-dimerów nie bada się też rutynowo, jest więc w tym przypadku niezbędne skierowanie od lekarza, lub też wykonanie badania prywatnie – cena wynosi około 40-50 złotych.
Czas oczekiwania na wyniki powinien zamknąć się w 24 godzinach.
Jak obniżyć D-dimery?
Pacjenci często pytają, jak obniżyć D dimery.
Pytanie to jest nie do końca właściwie sformułowane.
Obniżanie D-dimerów samych w sobie mija się z celem, podwyższony ich poziom nie jest bowiem stanem chorobowym.
Rzeczywistym problemem są schorzenia i zaburzenia, które mogą stać za podwyższonym stężeniem D-dimerów w osoczu krwi.
Faktycznie jednak stosowanie leków zapobiegających krzepnięciu krwi, będzie wpływać na obniżenie D-dimerów w osoczu.
W tym kontekście można wymienić przede wszystkim heparynę, która hamuje procesy tworzenia trombiny, ograniczając tym samym jej oddziaływanie na fibrynogen.
Tego typu leki można jednak przyjmować wyłącznie za wiedzą i zaleceniem lekarza.
Czytaj też:
- Badanie na krzepliwość krwi przy antykoncepcji
- Podstawowe badania krwi i ich normy
- Badanie CPR - co wykrywa i jakie są jego normy
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Bartłomiej Walczak, Urszula Demkow, Anna Fijałkowska, Metody oznaczania stężenia D-dimerów przydatne w diagnostyce żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, Pneumonologia i Alergologia Polska 2009; 77
- Kinga Rośniak-Bąk, Marek Łobos, Przydatność kliniczna i diagnostyczna oznaczeń D–dimeru w różnych stanach chorobowych, Folia Medica Lodziensia, 2016, 43/1
- Marzenna Galar, Anna Szumowska, Elżbieta Tajanko, Łukasz Bołkun, Janusz Kłoczko, D-dimer w zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych, Nowa Medycyna 1/2011
Podobne artykuły
