Antybiotyk a tabletki antykoncepcyjne: wpływ na skuteczność
Autor: Marta Chruścińska
Tabletki antykoncepcyjne to jedna z najczęściej stosowanych metod antykoncepcji hormonalnej w Polsce.
W procesie wchłaniania hormonów (i prawidłowego działania antykoncepcyjnego) niemałą rolę odgrywa prawidłowa flora bakteryjna jelit.
Dlatego leki, które mogą zaburzać prawidłową florę bakteryjną Twojego układu pokarmowego mogą także obniżać skuteczność doustnej antykoncepcji.
Do tej grupy wliczają się także antybiotyki (np. z grupy amoksycylin, czy tetracyklin), które lekarz może Ci zalecić w leczeniu górnych dróg oddechowych czy trądziku.
Z tego tekstu dowiesz się, czy przyjmując antybiotyki i tabletki antykoncepcyjne powinnaś się dodatkowo zabezpieczać oraz jakie inne leki mogą mieć wpływ na prawidłowe działanie antykoncepcji hormonalnej.
Jeśli masz wątpliwości, czy Twój antybiotyk może obniżać skuteczność antykoncepcji, powinnaś skontaktować się ze swoim lekarzem.
Czy antybiotyk może obniżać skuteczność tabletek antykoncepcyjnych?
Doustna antykoncepcja hamuje proces owulacji i zagęszcza śluz w szyjce macicy, co utrudnia plemnikom dotarcie do komórki jajowej, a także wpływa na błonę śluzową macicy, która przestaje być przyjazna dla ewentualnego zarodka.
Aby tabletki były skuteczne, muszą być jednak przyjmowane regularnie, najlepiej codziennie o tej samej porze.
Niestety nieregularne przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych może sprawić, że zajdziesz w nieplanowaną ciąże.
Na działanie tabletek hormonalnych w Twoim organizmie mogą mieć wpływ także suplementy diety, zioła i różne leki, które zalecone przez lekarza (np. antybiotyki) mogą obniżać skuteczność antykoncepcji.
Teoretycznie każdy lek (również tabletki przeciwbólowe), który przyjmujesz doustnie, wpływa na florę jelitową i tym samym może zaburzyć działanie doustnej antykoncepcji.
Dlaczego?
Aby tabletki antykoncepcyjne mogły się dobrze wchłonąć (i tym samym skutecznie chronić Cię przed zajściem w nieplanowaną ciążę), potrzebują prawidłowo działającej flory bakteryjnej w jelitach.
A antybiotykoterapia może mieć wpływ na zaburzenie lub pogorszenie działania flory bakteryjnej w jelitach, co ma niemały wpływ na prawidłowy metabolizm leków hormonalnych.
Tabletki probiotyczne mogą pomóc odbudować florę jelitową po antybiotykoterapii (lub w jej trakcie), jednak z reguły antybiotyki wykazują silniejsze działanie i w tym czasie należy się dodatkowo chronić przed ewentualnym zajściem w ciążę (np. wykorzystać mechaniczne środki antykoncepcyjne).
Dobrze jest zapoznać się ze szczegółową ulotką dołączoną do antybiotyku, na której z reguły zawarta jest informacja o tym, w jakie interakcje z innymi lekami może wchodzić, lub po prostu – spytać o to lekarza.
Antybiotyki (i ich rodzaje), które mogą obniżać skuteczność tabletek antykoncepcyjnych
Większość antybiotyków przyjmowanych doustnie może wpływać na prawidłowe działanie tabletek antykoncepcyjnych.
Zdecydowanie powinnaś zwrócić uwagę na leki zalecane przy chorobach:
- górnych dróg oddechowych;
- układu moczowego;
- zapalenia uszu;
- stanów zapalnych zębów;
- skórnych, np. trądziku;
- gruźlicy.
Antybiotyki, które mogą ograniczyć działanie antykoncepcji, to:
- amoksycylina (środek bakteriobójczy, stosowany najczęściej w zakażeniu górnych dróg oddechowych czy zapaleniu ucha, np. amotaks, ospamox, duomox);
- tetracyklina (antybiotyk pomagający w walce z trądzikiem i ropnymi zakażeniami skóry, np. tetracyclinum, doksycyklina);
- rifampicyna (stosowana w leczeniu gruźlicy czy zakażeń spowodowanych gronkowcami, np. rifamazid).
- penicylina (stosowana np. przy anginie czy zapaleniu płuc, np. ospen);
- cefalosporyna (stosowana w leczeniu rzeżączki opornej na penicylinę, czy podczas zakażenia dróg moczowych i nerek, np. ceclor).
Pamiętaj, że na ulotkach powinna znajdować się informacja o możliwych interakcjach z antykoncepcją (i innymi lekami).
Jeśli nie znalazłaś takiej informacji na ulotce, dobrze jest umówić się na konsultację lekarską lub omówić problem z farmaceutą.
Antybiotykoterapia a tabletki antykoncepcyjne: o czym powinnaś pamiętać?
Przede wszystkim upewnij się, czy Twój antybiotyk wchodzi w interakcję z tabletkami antykoncepcyjnymi.
Porozmawiaj ze swoim lekarzem i bądź z nim szczera – w wywiadzie lekarskim nie ukrywaj, że przyjmujesz antykoncepcję hormonalną.
Dodatkowym sygnałem ostrzegawczym może być dla Ciebie niewielkie krwawienie, lub plamienie w czasie cyklu i jednoczesnego pryzmowania przez Ciebie antybiotyku.
Jeśli skuteczność Twoich pigułek jest obniżona, zaleca się stosować dodatkowe metody zabezpieczenia (np. prezerwatywy), które zminimalizują ryzyko zajścia w niechcianą ciążę.
Jak długo antybiotyk może osłabiać działanie tabletek antykoncepcyjnych?
To, czy antybiotyk osłabi działanie tabletek antykoncepcyjnych, zależy to nie tylko od rodzaju antybiotyku, jaki Ci zlecono, ale także od dnia cyklu, w którym zaczniesz go przyjmować.
Największe ryzyko osłabienia działania tabletek hormonalnych jest wtedy, kiedy zaczynasz leczenie antybiotykiem na początku cyklu miesiączkowego.
Nieco mniej ryzykujesz, kiedy antybiotykoterapię przyjmujesz w połowie cyklu.
Jeśli antybiotyk, który zażywasz, może wchodzić w interakcje z Twoją doustną antykoncepcją, powinnaś pamiętać o dodatkowym zabezpieczeniu.
Dodatkową ochronę w postaci prezerwatyw czy innych mechanicznych środków antykoncepcyjnych, powinnaś używać do końca cyklu miesiączkowego lub co najmniej do 7 dni po zakończeniu leczenia antybiotykiem.
Jakie leki poza antybiotykami mogą również obniżać skuteczność tabletek antykoncepcyjnych?
Do leków, które również mogą osłabiać działanie doustnej terapii hormonalnej, należą:
- leki przeciwpadaczkowe;
- leki przeciwgruźlicze;
- leki stosowane w zakażeniu wirusem HIV;
- leki przeciwbakteryjne;
- leki przeczyszczające;
- leki przeciwgrzybicze;
- leki blokujące wchłanianie tłuszczu;
- leki poprawiające perystaltykę jelit;
- antydepresanty;
- paracetamol (w dawce większej niż 3 g na dobę).
Poza lekami, które przepisuje Ci lekarz, skuteczność antybiotykoterapii mogą niwelować także suplementy lub zioła, które stosujesz na co dzień.
O jakich substancjach mowa?
Zioła, które mogą wchodzić w interakcję z Twoją antykoncepcją to m.in.: dziurawiec, dzięgiel chiński, pluskwica groniasta, senes.
Możesz je znaleźć w składzie ziołowych tabletek uspokajających, lub np. w składzie ziołowych herbat, które pijasz.
Suplementy, które mogą negatywnie wpływać na działanie tabletek antykoncepcyjnych, to np. witamina C, przyjmowana w dawce ponad 1000 mg dziennie.
Mowa tutaj nie tylko o dodatkowej suplementacji w postaci tabletek.
Powinnaś także uważać na ilość świeżych soków z dużą zawartością witaminy C, np. pomarańczowego czy grejpfrutowego.
Działanie tabletek antykoncepcyjnych podczas infekcji
Obniżona skuteczność tabletek antykoncepcyjnych podczas antybiotykoterapii nie musi być spowodowana jedynie interakcją, jaka zachodzi między lekami.
Jeśli masz infekcję o podłożu bakteryjnym, tym samym np. biegunkę, czy wymioty, to ma to znaczy wpływ na pogorszenie działania antykoncepcji.
Poza tym Twoje gorsze samopoczucie, mniejszy apetyt, a także zmęczenie może powodować, że zapomnisz lub pominiesz dawkę antykoncepcji, a regularność przyjmowania jest najważniejsza.
Często jednak sama infekcja chwilowo powoduje obniżenie Twojego libido, co zmniejsza prawdopodobieństwo wszelkiej aktywności seksualnej (i zajścia w nieplanowaną ciążę).
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.