Czy można wyleczyć reumatyzm, czyli chorobę zwyrodnieniową?
Autor: Marta Chruścińska / artykuł konsultowany z dr Agnieszką Dobkowską
Reumatyzm to choroba autoimmunologiczna, czyli taka, w której Twój organizm atakuje zdrowe tkanki łączne.
Ma to wpływ głównie na Twoje stawy, które mogą Ci doskwierać bólem oraz podwyższoną temperaturą ciała w tych okolicach.
Jeśli jesteś w grupie ryzyka, ponieważ w Twojej rodzinie występowały już choroby o podłożu reumatoidalnym, to zdecydowanie musisz zwrócić uwagę na regularne badania.
Jakie?
Kontroluj stan zapalny poprzez pomiar CRP, a także regularnie badaj, m.in. morfologię i kwas moczowy.
Poznaj wroga, czyli czym jest reumatyzm?
Istnieje szereg chorób autoimmunologicznych, w których układ odpornościowy człowieka zwalcza swoje zdrowe komórki.
Tak jest również w przypadku reumatyzmu (ICD-10:M79.0).
Choroba atakuje tkanki łączne Twojego ciała.
Ciężko początkowo ocenić objawy i ukierunkować je akurat na tę chorobę.
Objawy w pierwszych fazach mogą pojawiać się i znikać, w konsekwencji jednak po okresach zaostrzeń i remisji prawdopodobnie stale uszkodzą Twoje stawy.
Jeśli jednak w Twojej rodzinie występują bądź występowały przypadki chorób reumatoidalnych, to powinieneś zwrócić szczególną uwagę na regularne badania, ale także odpowiedni (czyli zdrowy!) tryb życia.
Dlaczego?
Nie wiadomo, co tak naprawdę wywołuje reumatyzm.
Lekarze twierdzą, że jest to połączenie wpływu środowiskowego oraz uwarunkowań genetycznych.
Zatem jeśli możesz sobie pomóc dbając o dietę i odpowiednią wagę, to zdecydowanie warto to zrobić.
Co może zwiększać występowanie choroby?
Wyróżnia się tutaj:
- małą aktywność fizyczną;
- niedobór witaminy D;
- nieprawidłową dietę;
- zbyt dużą i obciążającą stawy aktywność ruchową;
- choroby wirusowe;
- zaburzenia układu hormonalnego;
- nieleczone choroby u dzieci, np. wady postawy.
Niektórzy twierdzą, że na reumatyzm największy wpływ na pogoda za oknami.
Oczywiście, warunki pogodowe mogą wpływać na mniejsze lub większe odczuwanie bólów związanych z chorobą, jednak to jest jedynie cecha charakterystyczna reumatyzmu.
Objawy reumatyzmu: na co zwrócić uwagę?
Na co zwrócić uwagę przy diagnozowaniu reumatyzmu?
Przede wszystkim na cykliczność pojawiania się i znikania pewnych objawów.
Zazwyczaj symetryczny ból i obrzęk stawowy zaczyna doskwierać w godzinach porannych, po zastaniu i bezruchu.
Można odczuć to na palcach dłoni, stóp a także nadgarstkach.
Bo to właśnie małe stawy najczęściej atakowane są przez tę chorobę autoimmunologiczną.
Kolana, łokcie czy biodra atakowane są w bardzo poważnych stadiach choroby.
Jakie symptomy może dawać Ci jeszcze Twój organizm?
Zwróć uwagę na:
- obrzęk stawów;
- ból stawów;
- zwiększoną temperaturę skóry w okolicach stawów;
- deformacje w postaci, np. palców w kształcie szyi łabędzia;
- ograniczone ruchy w stawach;
- usztywnione palce;
- przykurcze mięśni.
Dodatkowo w okresach nawrotów może pojawić się stan podgorączkowy i spore zmęczenie.
Do tego może spaść Twoja masa ciała, głównie poprzez spadek apetytu, który jest jednym z objawów choroby.
Niestety nieleczona (lub źle leczona) choroba może prowadzić nawet do problemów z mięśniem sercowym, oczami (np. zapalenie rogówki) i komplikacji w układzie moczowym.
W późniejszym stadium choroby pojawiają się także guzki reumatoidalne w tych miejscach, które narażone są na jakiś ucisk, np. pośladki czy plecy.
Nierzadko także choroba prowadzi do depresji.
Skąd takie połączenie?
Życie w bólu i problemy z poruszaniem się, a także problemy ze snem, które mogą występować jako jeden z objawów nie wpływają najlepiej na psychikę.
Ważne, aby w porę zaobserwować pogarszające się samopoczucie i skonsultować się z lekarzem psychiatrą w razie potrzeby.
Dobrym rozwiązaniem jest także przepracowanie swoich lęków u psychoterapeuty.
Jakie badania zrobić w kierunku rozpoznania reumatyzmu?
Przede wszystkim... w pierwszej kolejności skontaktuj się z lekarzem.
Może być to lekarz pierwszego kontaktu lub teleporada, jeśli z jakiś przyczyn nie chcesz lub nie możesz udać się na wizytę tradycyjną w gabinecie lekarskim.
Jest to bardzo ważne, ponieważ lekarz będzie mógł wskazać, czy aby na pewno Twoje przypuszczenia względem rozpoznania reumatyzmu są zasadne.
Poza tym lekarz podpowie jakie badania dokładnie wykonać, a po otrzymaniu wyników, po prostu je z Tobą omówi.
Jakie pomiary mogą Ci zostać zalecone?
Badania pomocne przy diagnozie reumatyzmu, to:
- morfologia;
- CRP;
- OB;
- przeciwciała przeciwjądrowe;
- czynnik reumatoidalny (RF) IgM;
- kwas moczowy;
- kreatynina;
- ACPA;
- jonogram;
- badanie moczu;
- ALT i AST.
Może okazać się, że w celu postawienia trafnej diagnozy konieczne będzie także pobranie płynu stawowego lub wykonanie badań, typu USG, RTG czy rezonans magnetyczny.
Pamiętaj, żeby nigdy nie diagnozować się na własną rękę.
To reumatolog powinien zajmować się Twoim przypadkiem i bazować na swoim doświadczeniu oraz wiedzy.
Rodzaje chorób reumatycznych według organizacji: American College of Rheumatology (ACA)
w 1983 roku podzieliła choroby reumatyczne na kategorie, dzięki którym łatwiej jest diagnozować.
Stworzyła w tym celu klasyfikację chorób reumatycznych, dzieląc je na 10 głównych grup:
Układowe choroby tkanki łącznej, np.:
- reumatoidalne zapalenie stawów (RZS);
- toczeń rumieniowaty układowy;
- zapalenie wielomięśniowe i skórno-mięśniowe;
- nawracające zapalenie chrząstek.
Spondyloartropatie, np.:
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa;
- łuszczycowe zapalenie stawów.
Choroba zwyrodnieniowa stawów.
Choroby kości i chrząstek, np.:
- osteoporoza;
- osteoartropatia przerostowa.
Zapalenie stawów, zapalenie pochewek ścięgien i kaletek maziowych towarzyszące zakażeniom.
Choroby gruczołów dokrewnych oraz towarzyszące choroby stawów, np. dna moczanowa.
Nowotwory.
Zaburzenia nerwowo–naczyniowe, np.:
Zmiany zapalne pozastawowe w obrębie tkanek miękkich (inaczej reumatyzm pozastawowy), np.:
- zapalenia ścięgien;
- torbiele;
- zapalenia powięzi;
- przewlekłe napięcie więzadeł i mięśni.
Choroby, którym towarzyszą objawy ze strony stawów:
- urazy;
- zespół towarzyszący dializom;
- choroby trzustki.
Leczenie reumatyzmu: czy da się wyleczyć tę chorobę?
Odpowiadając na pytanie postawione powyżej... niestety nie.Leczenie reumatyzmu tak naprawdę polega na łagodzeniu objawów, które występują u chorego i możliwie jak najwcześniejszym wykryciu choroby.
Jeśli dojdzie do tego we wczesnym stadium, to zahamowanie choroby jest dużo bardziej prawdopodobne, niż chociaż częściowe cofnięcie pewnych objawów w późniejszym stadium.
A jeśli mowa o remisji objawów, to zazwyczaj w tym celu stosuje się leki przeciwreumatyczne, jednak poprawa jest możliwa przy odpowiednio wczesnej diagnozie.
Co zawierają te leki?
Te środki bazują na metotreksacie czy hydroksychlorochinie.
Reumatyzm można leczyć także lekami nowszej generacji, które nazywane są modyfikatorami odpowiedzi biologicznej, natomiast kuracja nie została jeszcze zweryfikowana w Polsce.
A dokładniej takiej rejestracji nie poddano jeszcze substancji czynnych biologicznie, tj. anakinra, baricytynib czy etanercept.
Wszystko tak naprawdę zależy od zaawansowania choroby.
I pamiętaj, że leczenie dobiera lekarz.
Bo oczywiście możesz stosować objawowo także niesteroidowe leki przeciwzapalne NLPZ, jednak one również rodzą pewne ryzyko.
Nie wolno takich leków stosować jak witaminy C.
Leki przeciwbólowe, którymi możesz łagodzić doskwierające dolegliwości (np. na bazie ibuprofenu czy ketonalu) zawsze powinny być przyjmowane pod kontrolą lekarza.
Nadmierne zażywanie tego typu środków może prowadzić do problemów z nerkami i sercem.
Czy zatem istnieją jeszcze inne środki farmakologiczne, którymi można wspomagać proces leczenia reumatyzmu?
Tak, są to leki kortykosteroidowe, które spowalniają uszkodzenie stawów.
Jak wygląda łagodzenie objawów choroby zwyrodnieniowej?
Choć może wydawać Ci się to banalne... to dieta i codzienna aktywność fizyczna ma tutaj ogromne znaczenie.
Odpuść słodycze a zadbaj o odpowiednią dawkę owoców i warzyw.
Korzystnie na Twoje zdrowie wpłyną także ryby oraz zdrowe tłuszcze.
Natomiast... zdecydowanie nie pomoże Ci leżenie na kanapie i zamartwianie się chorobą.
Pozostawanie w dobrej kondycji to w tej chorobie autoimmunologicznej, to można powiedzieć, złoty środek.
Przy tym wszystkim oczywiście nie możesz zapominać o regularnym przyjmowaniu leków, które zostały Ci zalecone przez reumatologa.
Co jeszcze możesz zrobić, aby lepiej funkcjonować z chorobą reumatyczną?
Popularnymi metodami walki z reumatyzmem są ćwiczenia u fizjoterapeuty i stosowanie technik manualnych, czyli ćwiczeń, które pozwalają na uelastycznienie stawów i mięśni.
Co więcej...
Czy wiesz, że podnoszenie różnych przedmiotów z podłogi lub odpowiedni sposób wstawania z łóżka może wpływać na Twoje wzorce ruchowe a tym samym także występowanie (lub zaprzestanie) bólów?
Jeśli nie próbowałeś tej metody, a cierpisz z powodu reumatyzmu, to wizyta u fizjoterapeuty może wprowadzić nową jakość do Twojego życia.
Choć nie zawsze będzie to łatwe i przyjemne.
Ruch (pomimo, że czasem bolesny) stopuje rozwój choroby, ponieważ odżywia chrząstki stawowe oraz zwiększa produkcję płynu pochodzącego z błony maziowej.
Ta maź z kolei zmniejsza tarcie w stawie.
Dla sprawności Twojego ciała ważne są także inne składowe rehabilitacji, tj.:
- magnetoterapia;
- masaże;
- ultrasonoterapia.
Warto zadbać o wszystkie możliwe terapie, które pomagają Ci zachować dobrą kondycję.
Pamiętaj, że operacja to ostateczność.
Choć oczywiście w przypadku braku poprawy lub bardzo szybkim postępowaniu choroby, interwencja chirurga w konsekwencji zmniejsza ból i poprawia zdolność ruchową.
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.