Układ limfatyczny: na straży odporności Twojego organizmu
Autor: Magdalena Sroka / artykuł konsultowany z dr Justyną Milewską
Układ limfatyczny człowieka stanowi ważne wsparcie układu immunologicznego, krwionośnego, a nawet pokarmowego.
Chroni organizm przed infekcjami, odprowadza limfę i neutralizuje szkodliwe substancje.
Jednak jak każdy układ w Twoim organizmie, może być narażony na zaburzenia i choroby.
Jak jest zbudowany układ limfatyczny i jakie są jego funkcje?
Jakie są choroby układu chłonnego oraz czy można je leczyć?
Układ limfatyczny – czym jest i jakie są jego funkcje?
Układ limfatyczny, inaczej układ chłonny, obejmuje cały organizm i przebiega równolegle do naczyń krwionośnych.
Jest otwartym systemem naczyń i przewodów, którymi płynie limfa.
To właśnie rozprowadzanie po organizmie (recyrkulacja) tego płynu ustrojowego jest jednym z zadań układu limfatycznego.
Limfa powstaje w wyniku przefiltrowywania osocza przez ściany naczyń włosowatych, prosto do przestrzeni międzykomórkowych.
Limfa, zwana też chłonką, jest płynem krążącym w układzie limfatycznym i odpowiada m.in. za transport białek oraz limfocytów.
Poza transportem limfy, układ chłonny pełni także rolę oczyszczającą, odprowadzającą szkodliwe substancje, które dostają się do organizmu.
Innym zadaniem układu limfatycznego jest ochrona organizmu przed zakażeniami bakteryjnymi i wirusowymi.
Podsumowując, najważniejsze funkcje układu limfatycznego to:
- dbanie o odporność organizmu,
- neutralizacja substancji obcych i usunięcie ich z organizmu,
- odprowadzanie limfy – z tkanek z powrotem do krwi.
A jak wygląda budowa układu chłonnego?
Układ chłonny – budowa. Z czego składa się układ limfatyczny?
Zacznijmy od tego, z czego składa się układ limfatyczny.
Układ limfatyczny zbudowany jest z:
- naczyń i węzłów limfatycznych,
- limfocytów,
- tkanki limfatycznej,
- narządów limfatycznych.
Naczynia limfatyczne są drobnymi naczyniami krwionośnymi, tworzącymi sieć.
Dzięki tej sieci wspomniana limfa (chłonka) może swobodnie przepływać przez cały organizm człowieka.
Naczynia limfatyczne mają za zadanie odprowadzać limfę z tkanek do krwiobiegu.
Węzły limfatyczne znajdują się w kilku miejscach na ciele np.:
- na szyi,
- pod pachami,
- za uszami,
- w pachwinach.
Ich zadaniem jest filtrowanie substancji szkodliwych dla organizmu.
Takie substancje zbiera z tkanek człowieka limfa.
Kolejnym elementem układu limfatycznego są limfocyty, czyli tzw. białe krwinki.
Limfocyty występują w węzłach limfatycznych i mają bardzo odpowiedzialne zadanie w organizmie człowieka – walczą z infekcjami i uniemożliwiają im dalsze rozprzestrzenianie.
Jednak nie tylko limfocyty walczą z wirusami i innymi infekcjami w Twoim organizmie.
Bierze w tym udział także tkanka limfatyczna
Do narządów limfatycznych należą m.in.:
- szpik kostny,
- grasica,
- śledziona,
- migdałki podniebne,
- węzły chłonne.
Szpik kostny jest gąbczastą tkanką, która znajduje się w obrębie kości płaskich oraz długich (wewnątrz).
To właśnie w szpiku kostnym powstają niezbędne dla organizmu erytrocyty, czyli czerwone krwinki, które przenoszą tlen do płuc; wspomniane wyżej limfocyty (białe krwinki), odpowiedzialne za ochronę organizmu przed infekcjami, oraz płytki krwi (tzw. trombocyty) biorące udział w procesie krzepnięcia.
Grasica jest ulokowana w centralnej części klatki piersiowej, w okolicy zamostkowej.
Jej zadaniem jest synteza hormonów oraz wsparcie układu odpornościowego.
Śledziona jest największym narządem układu limfatycznego.
Jest ważna ze względu na utrzymanie równowagi płynów ustrojowych i odpowiada za produkcję białkowych przeciwciał tzw. immunoglobin.
Innym narządem limfatycznym są migdałki podniebne, czyli niewielkie skupiska tkanki limfatycznej.
Migdałki podniebienne znajdują się w obrębie cieśni gardzieli, na bocznej jej ścianie.
Są one częścią układu odpornościowego, gdyż produkują antygeny (substancje służące do wytwarzania przeciwciał odpornościowych).
Węzły chłonne leżą na przebiegu naczyń limfatycznych, a ich zadaniem jest filtracja zawartej w naczyniach limfy oraz wytwarzanie przeciwciał.
Jak widzisz, układ limfatyczny ma bardzo wiele zadań i jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu, ponieważ pełni istotną rolę w utrzymywaniu ogólnej odporności.
Mimo że chroni organizm przed wieloma chorobami, to sam może być narażony na liczne zaburzenia.
Jakie mogą być choroby układu limfatycznego?
Układ limfatyczny – obrzęk limfatyczny i zapalenie migdałków podniebnych
Problemów zdrowotnych związanych z układem limfatycznym może być kilka.
Jedną z nich jest nim między innymi obrzęk limfatyczny (limfodemia), który jest obrzękiem jednej lub wielu kończyn.
Dochodzi do niego, gdy naczynia limfatyczne są zablokowane lub nie są w stanie odprowadzić płynu limfatycznego z tkanek.
Obrzęk limfatyczny może być spowodowany wrodzonymi nieprawidłościami lub powstać w wyniku nabytego uszkodzenia naczyń limfatycznych (który powodują m.in. urazy mechaniczne, zabiegi chirurgiczne, infekcje bakteryjne, grzybicze i inne).
Obrzęk limfatyczny jest chorobą przewlekłą i trudną do leczenia, jednak nieleczona może powodować groźne powikłania, dlatego choroby nie należy ignorować.
Leczenie obrzęku limfatycznego opiera się na regularnym wykonywaniu drenażu limfatycznym, kompresjoterapii oraz ogólnej rehabilitacji ruchowej.
Jednak całkowite wyleczenie choroby nie jest możliwe.
Ostre zapalenie naczyń limfatycznych, to kolejna choroba układu limfatycznego, która najczęściej atakuje kończyny dolne.
Choroba ta rozwija się w wyniku przedostania się wirusów lub bakterii do kanałów limfatycznych.
Może tak się stać w wyniku uszkodzenia ścianek naczyń limfatycznych, np. w wyniku skaleczenia.
Chorobę można rozpoznać po powiększeniu węzłów chłonnych, wysokiej temperaturze, dreszczach i ogólnym złym samopoczuciu, jednak pierwszym, głównym objawem ostrego zapalenia naczyń limfatycznych jest nieregularne, linijne i bolesne zaczerwienienie w okolicy zajętego naczynia.
Leczenie odbywa się zwykle za pomocą antybiotykoterapii, ze względu na najczęściej występujące – bakteryjne – podłoże choroby.
Inną dolegliwością wynikającą z zaburzenia pracy układu limfatycznego może być zapalenie migdałków podniebnych.
Jest to często spotykana infekcja o podłożu wirusowym, ale niekiedy też bakteryjnym.
Zwykle choroba mija w ciągu kilku dni, ale jej ropna odmiana, czyli angina ropna, może powodować uciążliwe objawy, a nieleczona – także powikłania (np. przerost migdałków, zapalenie zatok, zapalenie ucha środkowego, zapalenie płuc i inne).
Wczesne rozpoznanie zaburzeń w funkcjonowaniu układu naczyń limfatycznych jest bardzo ważne.
W przypadku zauważenia jakichkolwiek niepokojących objawów, od razu zgłoś się do swojego lekarza rodzinnego.
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
