Pierwsza wizyta u ginekologa: jak wygląda i kiedy się na nią wybrać?
Pierwsza wizyta u ginekologa dla wielu dziewcząt i młodych kobiet jest dużym wydarzeniem, często budzącym lęk i zawstydzenie. Psychologowie są zgodni: najbardziej boimy się tego, czego nie znamy. Warto zatem wiedzieć, jak wygląda pierwsza wizyta u ginekologa, kiedy należy ją odbyć, jak się do niej przygotować, czy będąc nieletnim trzeba iść z opiekunem prawnym, czy badanie boli, czy lekarz nie naruszy błony dziewiczej?
Kiedy jest czas na pierwszą wizytę u ginekologa?
O ile wcześniej nie zaistniały żadne wskazania medyczne związane z dolegliwościami układu rozrodczego, na pierwszą wizytę u ginekologa najlepiej jest umówić po tuż rozpoczęciu miesiączkowania (w Polsce dziewczęta przeciętnie dostają okres w wieku niespełna 13 lat), a na pewno nie później, niż przed planowanym rozpoczęciem życia seksualnego (statystyczny wiek inicjacji to 17-18 lat). Z badań wynika, że Polki z wizytą u lekarza zazwyczaj zwlekają – przeciętnie pierwsza wizyta u ginekologa umawiana jest w wieku 18 lat, a jej głównym powodem dla większość kobiet pozostaje dobór tabletek antykoncepcyjnych a także problemy zdrowotne, ewentualnie podejrzenie ciąży.
Relatywnie rzadko natomiast wizyta ma charakter czysto kontrolny. Pamiętać tymczasem należy, że tego typu profilaktyczne badania ginekologiczne powinny mieć miejsce co 12 miesięcy. Istotny w tym kontekście jest też aspekt prawny. Teoretycznie w Polsce osoby do 16 roku życia nie mają prawa samodzielnie decydować o swoim zdrowiu, natomiast między 16 a 18 rokiem życia możliwe jest korzystanie z opieki medycznej na własną rękę, ale po uprzednim uzyskaniu zgody rodzica. W praktyce poszczególne poradnie i lekarze różnie do tych zapisów podchodzą. Z pewnością jednak – im starsza nastolatka, tym łatwiej się leczyć bez towarzystwa opiekunów prawnych.
Jak wygląda pierwsza wizyta u ginekologa?
Jak wygląda pierwsza wizyta u ginekologa? Z punktu widzenia czysto medycznego, jeśli dziewczyna/kobieta nie jest już dziewicą (a więc w gabinecie pojawiła się już po inicjacji), wizyta pierwsza nie różni się szczególnie od wizyt następnych, poza dłuższym niż zwykle wywiadem lekarskim.
Technicznie rzecz ujmując, po zakończeniu wywiadu, pacjentka rozbiera się od pasa w dół i siada na fotelu ginekologicznym.
W pierwszym etapie badania, lekarz używając wziernika rozchyla ściany pochwy i dokonuje oceny szyjki macicy. W drugim etapie, który zazwyczaj jest odbierany przez pacjentki jako bardziej inwazyjny, stosuje się metodę dwuręczną. Jedną rękę lekarz kładzie na podbrzuszu pacjentki, dwa palce drugiej umieszcza zaś w pochwie, aby zbadać macicę oraz jajniki.
Dodatkowo badane są też piersi metodą palpacyjną i wzrokową. W razie konieczności w czasie wziernikowania pobiera się materiał do cytologii, możliwe jest też wykonanie USG ginekologicznego, zwanego także transwaginalnym albo przezpochwowym.
Pierwsza wizyta u ginekologa dziewicy
Inny przebieg ma badanie u ginekologa dziewicy. Pacjentka musi w czasie wywiadu lekarskiego zgłosić, że wciąż ma błonę dziewiczą, lekarz zaś zobowiązany jest wykonać badanie w zupełnie innym trybie – albo używając specjalnego wziernika w małym rozmiarze oraz jednego tylko palca zamiast dwóch, albo wręcz rezygnując z wziernikowania i badania przez pochwę. Zamiast tego często proponuje się pacjentce badanie przez odbyt, które ze względu na bliskie sąsiedztwo organów, również pozwala na ocenę takich narządów, jak macica, jajniki czy jajowody. Nie wykonuje się też u dziewic USG przez pochwę, lecz przez odbyt lub powłoki brzuszne.
Nastolatki powinny wiedzieć, że jeśli na pierwszą wizytę u ginekologa przyjdą z którymś z rodziców, mają prawo do zachowania intymności. To, co zostanie przekazane (lub nie przekazane) opiekunowi, zależy tylko od woli pacjentki – dotyczy to m.in. kwestii dziewictwa. Jedyny obowiązek informacyjny jaki spoczywa na lekarzu wobec osób trzecich dotyczy sytuacji, gdy dziewczyna poniżej 15 roku życia nie jest już dziewicą i zachodzi podejrzenie, iż błona została przerwana w rezultacie zbliżenia seksualnego – o fakcie tym powinien dowiedzieć się prokurator, jako że obcowanie płciowe z osobą poniżej 15 roku życia jest prawnie zabronione.
Czy pierwsza wizyta u ginekologa boli?
Przed pierwszą wizytą u ginekologa wiele młodych kobiet i dziewcząt nie tylko odczuwa wstyd, ale też strach przed fizycznymi doznaniami w trakcie badania. Te faktycznie niekiedy mogą (choć nie muszą) być nieprzyjemne, a czasem bolesne. Lęk, strach, wstyd, niewiedza, uprzedzenia – to wszystko może sprawić, że pochwa pacjentki będzie „trudno dostępna”, a przez to bardziej wrażliwa na negatywne doznania. Wiele w tej materii zależy od doświadczenia, wyczucia i wrażliwości lekarza.
Dobry ginekolog z pewnością nie będzie postępować metodą siłową. Pacjentka powinna zaś pamiętać, że wziernik rozchyla ściany pochwy stopniowo – jest powoli rozszerzany dopiero po umieszczeniu wewnątrz dróg rodnych. Natomiast palce, które ginekolog musi wsunąć do środka, znajdują się w rękawiczce, która może być zwilżona lubrykantem. Dzięki temu badanie nie powinno być bolesne.
Aby zmniejszyć ryzyko nieprzyjemnych sytuacji, przez udaniem się na wizytę, warto zasięgnąć opinii o danym lekarzu. W gabinecie należy natomiast pamiętać o swoich prawach, dotyczących choćby poszanowania dziewictwa, tajemnicy lekarskiej czy też konieczności używania jednorazowego sprzętu.
Jak się przygotować do pierwszej wizyty u ginekologa?
Przygotowując się do pierwszej wizyty u ginekologa, należy pamiętać o kilku aspektach. Po pierwsze, należy sporządzić ewentualny spis przyjmowanych leków oraz przebytych zabiegów operacyjnych, trzeba również znać datę ostatniej miesiączki (kiedy się zaczęła i ile trwała). Istotne są też dane „historyczne” odnośnie poprzednich miesiączek, a w szczególności pierwszego okresu w życiu. Pozwoli to lekarzowi określić długość cyklu miesięcznego. Jeśli natomiast chodzi o aspekty czysto praktyczne, bardzo ważny jest strój.
Spódnica lub sukienka są nie tylko wygodniejsze, ale też zapewniają większą dyskrecję. Zakładając tego typu strój, do badania pacjentka musi zdjąć wyłącznie bieliznę, ewentualnie rajstopy. Ma to szczególne znaczenie, gdy trzeba się przemieścić z miejsca przebierania na fotel ginekologiczny. Trzeci element, o którym należy pamiętać przygotowując się do pierwszej wizyty u ginekologa, to higiena osobista. O czystość trzeba zadbać, nie powinno się jednak podmywać zbyt intensywnie, dalece niewskazane są też różnego rodzaju kosmetyki zapachowe. Pacjentki, które rozpoczęły już życie seksualne, na 2 dni przed wizytą powinny się powstrzymać od współżycia.
Autor: Piotr Brzózka
Czytaj też:
- Jak się przygotować do wizyty u ginekologa i jak się ubrać?
- Jak wygląda wizyta u ginekologa - badanie krok po kroku
- Badanie szyjki macicy: w ciąży, samodzielnie, kolposkopia
Źródła:
- J. Gruszka. M. Wrześniewska, O. Adamczyk-Gruszka, Wizyta u ginekologa – aspekt psychologiczny, diagnostyczny i leczniczy, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2014, Tom 20, Nr 2
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
