Nietrzymanie moczu po porodzie i po ciąży – leczenie

Nietrzymanie moczu po porodzie jest konsekwencją uszkodzeń mięśni dna miednicy i zwieracza cewki, bezpośrednio sąsiadujących z drogami rodnymi. W jaki sposób dochodzi do urazów i jak przekładają się one na funkcjonowanie układu moczowego? Jak można leczyć nietrzymanie moczu po ciąży?

Nietrzymanie moczu po porodzie

Nietrzymanie moczu po porodzie jest problemem, z którym wedle oficjalnych danych epidemiologicznych zmaga się około 15-30 procent kobiet na całym świecie (dane: G. Stadnicka, G. J. Iwanowicz-Palus za International Continence Society – ICS). Podejrzewa się przy tym, iż rzeczywista skala problemu jest jeszcze większa, tak zwana inkontynencja uchodzi bowiem za problem wyjątkowo wstydliwy, zwłaszcza dla młodych pacjentek.

Wyniki badań pokazują, że około 50 procent kobiet z nietrzymaniem moczu udaje się do lekarza nie wcześniej, niż po 5 latach od pojawienia się pierwszych objawów. Z tego też powodu wiele przypadków przez dłuższy czas nie jest diagnozowanych i leczonych, stanowiąc zarzewie dalszych problemów, takich jak depresja, obniżenie poczucia własnej wartości, rezygnacja z życia seksualnego, a nawet szeroko rozumianych kontaktów społecznych.

Skąd się bierze nietrzymanie moczu po ciąży?

Nietrzymanie moczu po ciąży wyjaśniane w ostatnich dekadach było na wiele sposobów. Dziś bezsprzecznie wiadomym jest, że tego typu inkontynencja ma charakter wysiłkowy. Oznacza to, że do popuszczania moczu dochodzi każdorazowo w związku z wytworzeniem się podwyższonego ciśnienia w jamie brzusznej – na przykład w wyniku aktywności fizycznej, ale też kichania czy kasłania, a nawet śmiechu. Powodem nietrzymania moczu w takich sytuacjach jest osłabienie mięśni i powięzi dna miednicy oraz cewki moczowej. W szczególności wymienia się w tym kontekście takie struktury, jak:

• mięsień dźwigacz odbytu,
• aparat wieszadłowy podtrzymujący cewkę moczową,
• zwieracz cewki moczowej.

Czynniki determinujące wysiłkowe nietrzymanie moczu po porodzie

Czynnikami predestynującymi do wystąpienia inkontynencji wysiłkowej u ogółu populacji bardzo często są choroby neurologiczne (choroba Parkinsona lub Alzheimera, udar mózgu, stwardnienie rozsiane). Z racji statystycznie niskiego wieku, u świeżo upieczonych matek mają one relatywnie niewielkie znaczenie. Wysiłkowe nietrzymanie moczu po porodzie najczęściej determinowane jest przez:

• wielorództwo – ryzyko wystąpienia popuszczania moczu po ciąży zwiększa każdy kolejny przebyty poród naturalny, z uszkodzeniami krocza i przy wadze urodzeniowej dziecka powyżej 4 kg,
• otyłość (wskaźnik BMI powyżej 30),
• niedobory estrogenów oraz kolagenu,
• przebyte w przeszłości zabiegi ginekologiczne (między innymi usunięcie macicy),
• przewlekłe zaparcia, długotrwały i nawracający kaszel, wieloletnia praca fizyczna – czynniki implikujące permanentny wzrost ciśnienia w jamie brzusznej.

Uszkodzenia krocza, a popuszczanie moczu po porodzie

Szczególne znaczenie, jeśli chodzi o popuszczanie moczu po porodzie, mają bezpośrednie uszkodzenia mięśni dna miednicy. Niebezpieczeństwo takie istnieje zwłaszcza w drugiej fazie porodu, gdy dochodzi do maksymalnego rozciągnięcia przyśrodkowych gałęzi przedniej części mięśni dźwigaczy odbytu, który ma kluczowe znaczenie, jeśli chodzi o domykanie cewki moczowej.

Inną możliwą przyczyną popuszczania moczu po porodzie jest uszkodzenie nerwów obsługujących zwieracz cewki moczowej. W szczególności ryzyko tego typu urazów występuje w przypadku zbyt szybkiego i gwałtownego porodu albo odwrotnie – w sytuacji przeciągania się jego newralgicznej, drugiej fazy. Statystyki pokazują, że prawdopodobieństwa popuszczania moczu po porodzie podnoszą:

• poród trwający ponad 24 godziny,
• poród po 42. tygodniu ciąży,
• pęknięcie krocza,
• głębokie nacięcie krocza,
• praca fizyczna we wczesnej fazie połogu.

Leczenie nietrzymania moczu po porodzie

Leczenie nietrzymania moczu po porodzie nie różni się szczególnie od terapii stosowanych w innych momentach życia. W zależności od skali problemu zastosowane mogą być:

• leczenie zachowawcze – w tym przypadku przede wszystkim redukcja masy ciała;
• fizjoterapia – ćwiczenia mięśni dna miednicy, samodzielnie i pod nadzorem rehabilitanta. Możliwe jest użycie metody biofeedback albo elektrostymulacji, a także akcesoriów, takich jak kulki dopochwowe;
• leczenie farmakologiczne z użyciem takich leków na nietrzymanie moczu, jak duloksetyna (inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny), imipramina (trójpierścienny lek antydepresyjny) czy midodryna (lek alfaadrenomimetyczny);
• leczenie operacyjne, w zależności od rodzaju uszkodzeń, między innymi: plastyka przedniej ściany pochwy, podszycie cewki moczowej, podwieszenie cewki moczowej na taśmach powięziowych.

Należy pamiętać, że problem nietrzymania moczu po porodzie, jeśli związany jest z uszkodzeniem tkanek w okolicach miednicy mniejszej, nie przeminie samoistnie. Jedynym wyjściem jest przełamanie wstydu, konsultacja lekarska (wygodnie i bezstresowo można to zrobić w przychodni internetowej Dimedic) i rozpoczęcie leczenia.

Czytaj też:

• Nietrzymanie moczu u kobiet - leki, tabletki. Leczenie
• Nietrzymanie moczu u mężczyzn. Wkładki urologiczne, leki

---

Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

Lekarz rodzinny

Lekarz internista

E-recepta online

---

Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.