Jak działają tabletki antykoncepcyjne? Od kiedy działają tabletki antykoncepcyjne?
Autor: Marta Chruścińska / artykuł konsultowany z dr Justyną Milewską
Jak działają tabletki antykoncepcyjne i jak chronią Cię przed nieplanowaną ciążą?
To dobre pytanie, bo informacji o działaniu antykoncepcji hormonalnej jest wiele, chociaż niektóre z nich są… mylące.
Do tego jest masa mitów o antykoncepcji, które wcale nie ułatwiają zrozumienia tego, jak działa antykoncepcja hormonalna.
Mimo tego sam mechanizm działania, czyli wpływ syntetycznych hormonów w tabletkach, plastrach, krążkach czy implantach, na Twoje ciało jest dosyć prosty do opisania :).
Zapoznaj się z tym tekstem, żeby dowiedzieć się np. tego, co zawierają tabletki antykoncepcyjne i jak szybko zaczynają chronić Cię przed zajściem w ciążę.
Po pierwsze – jak działają tabletki antykoncepcyjne?
Tabletki antykoncepcyjne są jedną z dwóch najpopularniejszych metod zapobiegania nieplanowanej ciąży w Polsce (na podium z prezerwatywami).
Zawierają one syntetyczne odpowiedniki hormonów, które mają dwukierunkowe działanie: z jednej strony hamują owulację, z drugiej zaś zagęszczają śluz produkowany przez szyjkę macicy.
Zagęszczenie śluzu blokuje plemnikom drogę w głąb kobiecego układu rozrodczego, dzięki czemu są naprawdę małe szanse na zapłodnienie.
Antykoncepcja hormonalna jest przepisywana w Polsce wyłącznie na receptę, ale możesz umówić się do lekarza ginekologa także w przychodni online.
W takiej sytuacji dostaniesz po prostu kod do e-recepty, dzięki której będziesz mogła zrealizować ją w aptece.
Oczywiście antykoncepcja doustna jest metodą w pełni odwracalną, która nie wpływa na płodność w przyszłości.
Po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych już nawet po 2-4 miesiącach możesz na spokojnie starać się o dziecko, w tym czasie Twój organizm powinien wrócić do normy.
A jak dzieli się tabletki antykoncepcyjne?
Jeśli chodzi o skład, istnieją tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe i tabletki dwuskładnikowe.
Pierwsze zawierają tylko progestagen, drugie: progestagen i estrogen, czyli syntetyczne odpowiedniki żeńskich hormonów płciowych.
Tabletki jednoskładnikowe nazywane są minipigułką, ponieważ zawierają mniejszą ilość hormonów, przez co są nieco lepiej przyswajalne przez część kobiet.
Mogą one być bezpieczną formą antykoncepcji np. dla kobiet karmiących piersią.
Minimalnie większą skuteczność wykazują tabletki dwuskładnikowe – głównie ze względu na obecność dwóch hormonów, jednak różnica między nimi jest naprawdę niewielka.
Do tego tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe dzielą się jeszcze na jednofazowe, dwufazowe oraz trzyfazowe.
Różnią się one stężeniem hormonów w różnych tabletkach w jednym blistrze.
Oba typy tabletek (wszystkie rodzaje tabletek dwuskładnikowych i minipigułki) mają jednak skuteczność około 99 procent i są ogólnie dostępne.
Co więcej, lekarze często dzięki nim normują gospodarkę hormonalną, co może mieć korzystny wpływ na kondycję Twojej skóry czy wagi.
Odpowiednie dobranie tabletek przez lekarza ginekologa ma naprawdę duże znaczenie.
Dlaczego?
Tabletki antykoncepcyjne potrafią także korzystnie wpływać na zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) czy bolesne (albo zbyt obfite) miesiączki, nieco je łagodząc.
Jak zażywać tabletki antykoncepcyjne?
Przede wszystkim (niezależnie od składu hormonalnego) antykoncepcję doustną należy przyjmować codziennie o stałych godzinach.
Dobrym sposobem jest wdrożenie pewnego schematu, np. połykanie tabletki zawsze po śniadaniu, czy innym posiłku, a także ustawienie codziennego przypominającego o tabletce alarmu w telefonie.
Jeśli zażywasz minipigułki, to przyjmujesz tabletki codziennie o stałej porze przez cały cykl miesiączkowy, czyli przez 28 dni nie robiąc żadnych przerw.
Skończyło się opakowanie?
A więc rozpoczynasz następne.
Sytuacja wygląda nieco inaczej w przypadku tabletek dwuskładnikowych.
Przy takim składzie hormonów zazwyczaj przyjmuje się tabletki w kombinacji 21 tabletek hormonalnych + 7 dni przerwy lub + 7 tabletek placebo niezawierających hormonów.
Tabletki, które przyjmujesz w cyklu 21 + 7 dni przerwy dostępne w Polsce to między innymi: Axia Conti, Daylette, Lesiplus, Mywy, Naraya Plus, Yaz, Vibin Mini, Vixpo, Asubtela, Axia Forte, Lesine, Midiana, Sidretella 30, Yasmin i wiele więcej.
Tabletki, które przyjmujesz w cyklu 21 dni + 7 tabletek placebo dostępne w Polsce to: Atywia Daily, Orlifique i Vibin.
Takie rozwiązanie (z tabletkami placebo) ułatwia zachowanie ciągłości przyjmowania tabletek i dzięki temu istnieją mniejsze szanse na pomyłkę.
Nowoczesne tabletki antykoncepcyjne działają podobnie, chociaż przyjmujesz je w nieco innym trybie: 24 tabletki hormonalne + 4 tabletki placebo.
Taką kombinację hormonów chwali sobie wiele kobiet tłumacząc to tym, że mają dużo lepsze samopoczucie.
W Polsce dostępne są tabletki 24+4 takie jak: Axia Conti, Daylette, Lesiplus, Mywy, Naraya Plus, Yaz, Vibin Mini i Vixpo.
Kompletne listy tabletek dostępnych w Polsce znajdziesz w naszych tekstach o zamiennikach antykoncepcji hormonalnej oraz o cenach tabletek, plastrów i krążków antykoncepcyjnych.
Konkretne typy tabletek antykoncepcyjnych a ich dawkowanie
Tabletki antykoncepcyjne dzieli się także ze względu na schemat działania i zgodność z fazami cyklu miesiączkowego kobiety.
Tutaj wyróżnia się podział na tabletki jedno-, dwu- i trzyfazowe, które mają dostosowane dawki do Twojego cyklu.
Jakie tabletki najczęściej są przepisywane kobietom?
Zdecydowanie tabletki jednofazowe to najpopularniejsze tabletki hormonalne.
Przez 21 dni przyjmujesz identyczne tabletki, o takiej samej zwartości substancji czynnych, a następnie robisz 7-dniową przerwę, podczas której następuje krwawienie z odstawienia, lub przyjmujesz 7 tabletek placebo dla zachowania ciągłości opakowania i wyeliminowania pomyłek.
Tabletki antykoncepcyjne dwufazowe są z kolei lepiej dostosowane do zmian w Twoim organizmie, które zachodzą w cyklu.
W opakowaniu masz również 21 tabletek: 11 w jednym kolorze i 10 w innym kolorze.
Tabletki różnią się od siebie ilością poszczególnych hormonów.
Ważne jest wówczas, żeby brać je w odpowiedniej kolejności, zgodnie z oznaczeniami na opakowaniu lub na ulotce.
Ta kolejność stosowania – mająca bezpośredni wpływ na ich działanie – jest zaznaczona na blistrze, więc po prostu bierzesz kolejne tabletki :).
Ten typ przepisuje się często kobietom z bolesnymi okresami.
Zostają jeszcze tabletki trzyfazowe, czyli takie, które jeszcze dokładniej naśladują cykl kobiety, ale ich przyjmowanie wymaga od Ciebie jeszcze większej uwagi.
W opakowaniu masz aż trzy rodzaje tabletek: zazwyczaj 6 jasnobrązowych, 5 białych i 10 żółtych (chociaż nie ma reguły).
Czasem tabletek jest po 7 „w każdym kolorze”, czyli każdej „fazie hormonalnej” w blistrze.
Podobnie jak przy tabletkach dwufazowych, istotne jest, żebyś te tabletki zażywała w odpowiedniej kolejności, która wskazana jest na opakowaniu bądź załączonej ulotce leku.
Najczęściej przepisuje się je kobietom w okresie okołomenopauzalnym oraz tym, które źle reagują na poprzednie rodzaje tabletek antykoncepcyjnych.
W Polsce dostępne są tabletki antykoncepcyjne trójfazowe takie jak: Qlaira, Triquilar i Milvane.
A jakie tabletki antykoncepcyjne wybrać?
Na szczęście – to nie Ty musisz wybierać. :)
Na to pytanie najlepiej odpowie Ci ginekolog, który po badaniu i wywiadzie lekarskim zaleci preparat dostosowany do indywidualnych potrzeb.
Przy wyborze właściwych środków hormonalnych ważny jest m.in. wiek, stan zdrowia i to, jak do tej pory wyglądał Twój cykl miesiączkowy.
Być może zmagasz się dodatkowo np. z problemami skórnymi?
To również ma znaczenie przy doborze odpowiedniego leku!
Kiedy tabletki antykoncepcyjna zaczynają chronić przed zajściem w nieplanowaną ciążę – od kiedy działają?
Po pierwsze pamiętaj, aby kwestie rozpoczęcia przyjmowania tabletek zawsze ustalić ze swoim lekarzem ginekologiem.
W przypadku tabletek dwuskładnikowych, już pierwsza tabletka chroni Cię przed ciążą i nie ma w związku z tym konieczności stosowania dodatkowych zabezpieczeń.
Ważne jest, żeby pigułkę zażyć w pierwszym dniu menstruacji lub w pierwszym dniu po 7-dniowej przerwie.
Musisz jednak pamiętać, że każde poważne, przekraczające 12 godzin opóźnienie czy pominięcie tabletki obniża jej skuteczność.
Jeśli więc zdarzyło Ci się zapomnieć o dziennej dawce hormonów, to powinnaś jak najszybciej nadrobić dawkę i przez kolejny tydzień stosować dodatkowe środki antykoncepcyjne, np. prezerwatywy.
Oczywiście to, jak powinnaś postąpić zależy również od tego, w którym tygodniu cyklu pominęłaś dawkę hormonów.
Na przykład jeśli pominęłaś 2 tabletki w 1 lub 2 tygodniu, to powinnaś jednocześnie przyjąć tabletkę zapomnianą i aktualną nawet jeśli byłoby to związane ze wzięciem ich jednocześnie.
Co zrobić, kiedy pominiesz tabletkę antykoncepcyjną w 1, 2 i 3 tygodniu cyklu.
Nieco inaczej jest w przypadku jednoskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych.
Przyjmując minipigułkę zawsze powinnaś przez pierwsze siedem dni używać dodatkowego zabezpieczenia – dopiero po tym czasie Twoja antykoncepcja zacznie działać.
Dopiero po tygodniu poziom hormonów w Twoim organizmie jest na tyle wysoki, by mógł ochraniać Cię przed zajściem w niechcianą ciążę.
Co jeszcze może mieć wpływ na działanie Twojej doustnej antykoncepcji hormonalnej?
Pominięcie tabletki antykoncepcyjnej to główny błąd, który może mieć wpływ na nieplanowaną ciążę.
Ale to nie wszystko.
Powinnaś także pamiętać, że ryzyko zajścia w ciążę przy zażywaniu doustnej antykoncepcji hormonalnej wzrasta, kiedy:
- stosujesz antybiotykoterapię lub przyjmujesz inne leki mogące wpływać na metabolizm hormonów;
- jesteś chora i cierpisz z powodu, np. grypy żołądkowej – wymioty mogą spowodować, że hormony zawarte w tabletkach nie wchłoną się w całości, a przez to – nie będą działać tak, jak powinny;
- suplementujesz np. dziurawiec, który także może wpływać na gorsze wchłanianie hormonów;
- stosujesz inne leki, np. przeciwbólowe, przeciwgrzybicze, przeczyszczające, antydepresanty, a nawet paracetamol, które mogą zmniejszać działanie antykoncepcji hormonalnej.
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
