Faza lutealna: co to jest, jak przebiega, jak obliczyć, objawy
Autor: Olga Tomaszewska
Faza lutealna to ostatni etap cyklu miesiączkowego, który pojawia się tuż po owulacji oraz tuż przed menstruacją. Progesteron jest wówczas na najwyższym poziomie, a zapłodniona komórka jajowa może bezpiecznie zagnieżdżać się w macicy. Jeśli do zapłodnienia nie dochodzi, progesteron spada i pojawia się miesiączka. Niestety, czasami może dojść do zaburzeń, które określane są jako niedomoga lutealna.
Faza lutealna – co to jest?
Faza lutealna to jedna z czterech występujących po sobie faz, które składają się na cykl miesiączkowy. Fazy następują po sobie w kolejności:
- Menstruacja
- Faza folikularna
- Faza owulacyjna (owulacja)
- Faza lutealna
Wypada ona bezpośrednio po owulacji, kiedy to komórka jajowa uwalnia się z jajnika (czekając na zapłodnienie) i trwa aż do pojawienia się kolejnej miesiączki.
Jej nazwa wzięła się od luteiny, zwanej też progesteronem, czyli hormonu produkowanego przez ciałko żółte w jajniku oraz w łożysku (w czasie ciąży). W tym okresie stężenie progesteronu w organizmie kobiety jest najwyższe. Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, koncentracja progesteronu spada i pojawia się menstruacja.
Faza lutealna – jak przebiega?
Początkiem fazy lutealnej jest utworzenie się ciałka żółtego w jednym z pęcherzyków jajnikowych. Ciałko żółte to nic innego jak pozostałości po pękniętym pęcherzyku Graffa.
Jeśli komórka jajowa zostanie zapłodniona, to w fazie lutealnej nastąpi jej zagnieżdżenie w błonach macicy. Jest to możliwe m.in. dzięki procesom dojrzewania błony śluzowej macicy, pogrubiania tkanki łącznej oraz magazynowania w nich substancji odżywczych.
W dalszym ciągu trwania tej części cyklu ciałko żółte dojrzewa, po to by ostatecznie zaniknąć, jeśli do zapłodnienia nie dojdzie (tzw. inwolucja). Wówczas następuje krwawienie menstruacyjne.
Faza lutealna – jak obliczyć?
Nie ma jasnej odpowiedzi na pytanie, jak obliczyć, kiedy wystąpi ta faza cyklu. Każda kobieta jest inna, u każdej inaczej zatem będzie przebiegał cykl miesiączkowy, którego długość determinują również takie czynniki jak np. stres, zmiana diety czy stylu życia (np. na bardziej aktywny).
Jednak u regularnie miesiączkującej kobiety, której menstruacja pojawia co około 28 dni, faza lutealna wypada na czas między 10. a 16. dniem cyklu, aż do wystąpienia okresu, co wynosi łącznie około 14 dni.
Faza lutealna – objawy
Większość kobiet potrafi samodzielnie rozpoznać, kiedy pojawia się ten etap cyklu miesiączkowego. Objawy, które mogą świadczyć o jego wystąpieniu, to przede wszystkim zmiana temperatury ciała kobiety oraz gęstości i ilości śluzu wydobywającego się z pochwy.
Aby właściwie ocenić obecność fazy lutealnej, trzeba dobrze poznać swoje ciało i stosować samoobserwację.
Syndromy decydujące o wejściu cyklu w fazę lutealną to podniesienie temperatury ciała do około 36,9⁰ C – 37,1⁰ C oraz różnica w wyglądzie śluzu, który staje się mniej przezroczysty (teraz jest podbarwiony na biało), nie jest już tak gęsty i obfity, aż pod koniec zupełnie zanika. Kolejnym objawem, który potwierdza występowanie fazy lutealnej, są powiększające się i obolałe piersi.
Faza lutealna a ciąża
Czy będąc w fazie lutealnej można zajść w ciążę? W tym etapie cyklu miesiączkowego szansa na poczęcie jest najniższa ze wszystkich czterech faz.
Znajomość własnego cyklu menstruacyjnego oraz umiejętność rozpoznawania fazy lutealnej ma ogromne znaczenie dla pań starających się o dziecko, ponieważ pozwala określić dni płodne (kalendarz dni płodnych).
Największe prawdopodobieństwo zajścia w ciążę przypada na czas kilku dni przed i kilku dni po owulacji.
Jeśli ten etap cyklu miesiączkowego wydłuża się, może to oznaczać, że kobieta jest w ciąży. Należy wówczas wykonać test ciążowy aby potwierdzić, bądź wykluczyć ten powód przedłużania się fazy lutealnej.
Niedomoga lutealna – czym jest?
Niedomoga lutealna to niewydolność ciałka żółtego, co oznacza zbyt niski poziom progesteronu w tej fazie cyklu miesiączkowego.
Niski progesteron w fazie lutealnej może prowadzić do problemów z zajściem w ciążę oraz do nawracających poronień w pierwszym trymestrze ciąży, a nawet do bezpłodności.
Za niewydolnością fazy lutealnej stoją takie problemy zdrowotne, jak m.in. oporność błony śluzowej macicy na działanie progesteronu, zaburzenia funkcji podwzgórza, guz przysadki, czy niedoczynność tarczycy.
Aby właściwie zdiagnozować problem, należy wykonać pomiar stężenia progesteronu w organizmie kobiety po owulacji oraz – jeśli lekarz tak zaleci – biopsję endometrium.
Leczenie niedomogi ciałka żółtego polega przede wszystkim na dobraniu odpowiedniej do przyczyny terapii farmakologicznej.
Sprawdź także:
- Jak obliczyć dni płodne – kalkulator, nieregularne cykle
- Nieregularny okres – kalkulator, po porodzie, a ciąża
- Brak okresu – wtórny, przyczyny, ból brzuch i jajników
- Spóźniający się okres – ile może, przyczyny, jak wywołać?
- Jak wywołać okres – tabletki, luteina, domowe sposoby
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
