Depresja maskowana - test, objawy, przyczyny i leczenie

Konsultacja z e-receptą Lek. rodzinny Specjalista

Depresja maskowana przynosi objawy fizyczne – ból narządów wewnętrznych, mrowienie ciała biegunki, wymioty, zawroty głowy. Rzadko natomiast wiąże się ze złym nastrojem. Zobacz, czym jest maskowana depresja, jak się objawia, jakie są jej przyczyny oraz sposoby leczenia.

Depresja maskowana

Depresja maskowana, zwana inaczej atypową, utajoną lub wegetatywną, jest specyficzną postacią zaburzeń afektywnych i jako taka przysparza zazwyczaj wielu trudności diagnostycznych.

Najbardziej charakterystyczna jej cechą jest bowiem nie tyle zły nastrój, co przede wszystkim występowanie dolegliwości bólowych w obrębie jamy brzusznej, klatki piersiowej, głowy, kończyn.

Ze względu na znaczny udział objawów somatycznych, depresja maskowana często mylona jest z innymi dysfunkcjami i schorzeniami, w tym między innymi nerwicą lękową, zespołem jelita nadwrażliwego, wrzodami żołądka, migreną, chorobą wieńcową etc. Uważa się, że depresja maskowana stanowić może swoiste preludium poprzedzające wystąpienie objawów typowo depresyjnych.

Co więcej, niektórzy naukowcy uważają, że tego typu zaburzenie w rzeczywistości występuje nawet 3 razy częściej, niż klasyczna depresja, tyle że jest ono niezwykle trudne w identyfikacji i jako takie stosunkowo rzadko odnotowywane w statystykach. Tym bardziej, że w klasyfikacji chorób i zaburzeń psychicznych ICD-10 nie jest ono uwzględnione i opisane jako odrębna jednostka.

Objawy depresji maskowanej

Objawy depresji maskowanej są niezwykle zróżnicowane. W literaturze naukowej nazywa się je maskami depresji. Według prof. Janusza Heitzmana z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie wyróżnić można 5 takich masek.

• Maski bólowe, w tym: ból głowy, brzucha, klatki piersiowej, pleców, kończyn, narządów płciowych, a także różnego typu neuralgie, np. nerwu trójdzielnego czy nerwów międzyżebrowych.
• Maski psychosomatyczne i wegetatywne, w tym mrowienie ciała, dreszcze, zaburzenia funkcji seksualnych, zmiany cyklu miesiączkowego, nudności, zaparcia, biegunki, kolki, zespół niespokojnych nóg, zawroty głowy, zaburzenia widzenia.
• Maski psychopatologiczne – uczucie lęku, fobie, natręctwa.
• Maski behawioralne – zauważalne zmiany zachowania, w tym działania kompulsywne, patologiczne, nieracjonalne, ryzykowne, zastępcze, skłonność do hazardu, zakupoholizm, nadużywania alkoholu, papierosów i narkotyków.
• Zaburzenia rytmu okołodobowego – problemy z zasypianiem, zbyt wczesne albo późne zasypianie, płytki sen, wykonywanie rozmaitych czynności o nietypowych porach dnia.

W jaki sposób naukowcy tłumaczą występowanie takich, a nie innych objawów depresji maskowanej? Co jest powodem zaburzeń?

Przyczyny depresji maskowanej

W odróżnieniu od tradycyjnej, depresja maskowana jest bardziej chorobą ciała, niż duszy. Skąd biorą się tego typu objawy, jakie są przyczyny depresji maskowanej?

Choroba jest tak słabo rozpoznana przez naukę i medycynę, że o jej podłożu niewiele można autorytatywnie powiedzieć. Podejrzewa się jedynie, że jej patogeneza zawiera klasyczne elementy prowadzące do rozwoju depresji endogennej i egzogennej.

Mówimy w tym przypadku o swoistej predyspozycji związanej z zaburzeniami działania układu hormonalnego i nerwowego (wahania poziomu takich neuroprzekaźników, jak serotonina, dopamina i noradrenalina), na którą nakładają się czynniki sytuacyjne, głównie psychospołeczne (udział w traumatycznym przeżyciu, długotrwała ekspozycja na stres, życie w toksycznej relacji, lęki, fobie etc.).

Test na depresję maskowaną

Osoby podejrzewające u siebie zaburzenia depresyjne często nie chcą korzystać z profesjonalnej pomocy, lecz szukają ratunku na własną rękę. W ten sposób trafiają na poradniki lub testy diagnostyczne dostępne w Internecie. Należy jednak pamiętać, że tego typu narzędzia bywają bezużyteczne, jeśli nie potrafimy ich właściwie używać i interpretować, często są też one błędnie przypisywane.

Przykładowo poszukiwany test na depresję maskowaną w rzeczywistości okazuje się kwestionariuszem Becka, stosowanym w diagnozowaniu klasycznej depresji i skupiającym się na objawach, takich jak pogorszenie nastroju, obniżona samoocena, poczucie winy etc. Nie są to symptomy charakterystyczne dla depresji maskowanej, wypełnienie testu nie przyniesie więc jakiejkolwiek wiarygodnej odpowiedzi. Należy pamiętać, że diagnozowanie depresji maskowanej przysparza wielu trudności nawet specjalistom. Nierzadko zdarza się, że trafne odczytanie i interpretacja symptomów, wymagają nie jednej, a wielu rozmów z lekarzem.

Leczenie depresji maskowanej

Leczenie depresji maskowanej wymaga zastosowania przede wszystkim środków farmakologicznych na receptę, tych samych, które stosuje się w terapii innych postaci choroby. Należą do nich między innymi:

• inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny,
• trójpierścienne leki przeciwdepresyjne,
• czteropierścieniowe leki przeciwdepresyjne.

Ich dobór każdorazowo należy oddać w ręce lekarza specjalisty (lekarza psychiatry online lub stacjonarnie). Możliwe, że leczenie wymagać będzie wypróbowania kilku różnych leków, jeśli stwierdzi się brak reakcji lub niewłaściwą reakcję na zastosowany pierwotnie środek. Pamiętajmy jednak, że na efekty każdej terapii psychiatrycznej należy poczekać minimum 4 tygodnie, a niekiedy nawet dłużej. W czasie trwania leczenia pacjent powinien na bieżąco konsultować z lekarzem postępy, a także występowanie ewentualnych skutków ubocznych.

Czytaj też:

• Zioła na depresję i lęki - jakie suplementy i mieszanki?
• Rodzaje depresji i stopnie - objawy typowe i nietypowe
• Epizod depresyjny: umiarkowany, ciężki, łagodny. Ile trwa?

Udostępnij

Do znajomych

Tweetnij

Wyślij link

Nasz lekarz zadzwoni do Ciebie kiedy Ty chcesz! Potrzebujesz pomocy lekarskiej?

Rozpocznij konsultację