Zioła na depresję i lęki - jakie suplementy i mieszanki?
Autor: Piotr Brzózka
Zioła na depresję – czy warto je stosować? Czy leczenie domowe depresji może zastąpić profesjonalną farmakoterapię i psychoterapię? Dlaczego przyjmowany na depresję dziurawiec nie może być łączony z silniejszymi lekami na receptę?
Zioła na depresję
Zioła na depresję stosuje się w przypadku lekkich zaburzeń nastroju, delikatnych stanów lękowych oraz nadmiernego pobudzenia, czy trudności z zasypianiem. Można też niektóre z nich stosować pomocniczo, jako wsparcie dla innych form terapii w stanach cięższych – jednak nie wszystkie i nie w każdej sytuacji. Najczęściej używane zioła na depresję, to wyciągi z takich roślin, jak:
- dziurawiec zwyczajny (hypericum perforatum l.),
- kozłek lekarski (valeriana officinalis l.),
- melisa lekarska (melissa officinalis l.),
- chmiel zwyczajny (humulus lupulus),
- lawenda wąskolistna (lavandula angustifolia miller).
Na czym polega ich działanie? Jaka jest ich skuteczność?
Dziurawiec na depresję
Dziurawiec na depresję i wszelkie zaburzenia nastroju oraz stany lękowe używany jest od czasów średniowiecza. Jego antydepresyjne właściwości związane są z obecnością w składzie takich substancji, jak:
- hyperycyna i pseudohyperycyna,
- glikozydy kwercetyny (hiperozyd , rutyna, kwercytryna, izokwercytryna),
- pochodne floroglucyny (hyperforyna, adhyperforyna i furohyperforyna).
Związki te hamują enzymy monoaminooksydazy (MAO) i katecholo-O-metylotransferazy (COMT), które odpowiadają za rozkład amin biogennych, w tym serotoniny, zwanej hormonem szczęścia. Dodatkowo substancje zawarte w dziurawcu są inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny, a także innych neuroprzekaźników, w tym dopaminy, norepinefryny i noradrenaliny.
Dziurawiec na depresję wykazuje skuteczność w stanach lekkich i umiarkowanych choroby, stanowiąc jeden z najczęściej stosowanych składników do produkcji leków OTC (bez recepty) i suplementów diety. Należy jednak pamiętać, że:
- dzienna zalecana dawka to maksimum 500 mg, nie należy jej przekraczać,
- maksymalny zalecany czas przyjmowania dziurawca to 4-6 tygodni (podczas, gdy leczenie ciężkich postaci depresji może trwać miesiącami, a nawet latami),
- dziurawiec nie może być łączony z silniejszymi lekami na receptę, zwłaszcza inhibitorami wychwytu wrotnego serotoniny. Połączenie to grozi wystąpieniem zespołu serotoninowego.
Zioła na stres i depresje z walerianą
Drugim, oprócz dziurawca, najczęściej używanym zielem antydepresyjnym jest kozłek lekarski, bardziej znany jako waleriana. Tego typu zioła na stres i depresje swoje właściwości lecznicze zawdzięczają obecności w składzie takich związków, jak:
- walepotriaty, czyli irydoidy estrowe, w tym między innymi: waltrat, izowaltrat, acetylowaltrat, dihydrowaltrat i ester kwasu monowalerianowego;
- składniki olejku eterycznego, w tym: monoterpeny (α -pinen,β-pinen, β-felandren, borneol, eugenol, kamfen, limonen, p-cymen, octan bornylu). frakcja seskwiterpenowa (waleranon, wolwalerenon a, walerenol, warelianon, oriwalerianol, β-bisabolen,γ-kadinen, walerenal oraz kwasy: walerenowy, acetoksywalerenowy i hydroksywalerenowy);
- alkaloidy (aktynidyna, walerianina, chatynina i walerina);
- flawonoidy, w tym głównie linaryna;
- aminokwasy - kwas γ-aminomasłowy (gaba).
Zioła na stres i depresje bazujące na wyciągu z kozłka lekarskiego wykazują przede wszystkim działanie sedatywne, czyli zmniejszające napięcie emocjonalne, tłumiące lęki i ułatwiające zaśnięcie. Uwaga – preparatów tego typu nie powinno się przyjmować dłużej, niż miesiąc, ze względu na możliwość wystąpienia skutków ubocznych, takich jak bóle brzucha czy nudności.
Suplementy na depresję z lawendą
Suplementy na depresję z lawendą wykazują działanie uspokajające. Ziele to, swoje właściwości zawdzięcza prawdopodobnie działaniu substancji zawartych w olejku eterycznym (m.in. octan linalolu, linalol, limonen, β-ocymen, 1,8-cyneol, kamfora, α-terpineol, borneol, geraniol, α-pinen, tlenek kariofilenu), które oddziałują na receptory GABA i hamują w ten sposób aktywność neuronów.
Lawenda ma także działanie przeciwlękowe. Natomiast znajdujące się w jej składzie kwas rozmarynowy oraz glikozydy apigeniny mogą oddziaływać na organizm człowieka antydepresyjnie. Nie jest to właściwość zbyt silna, jednak badania naukowe wykazują, że lawenda może wzmacniać działanie typowych leków antydepresyjnych, na przykład citalopramu.
Naturalne leki na depresję z chmielem lub melisą
Naturalne leki na depresję mogą też w swoim składzie zawierać wyciąg z chmielu lekarskiego lub melisy. W obu przypadkach działanie jest przede wszystkim uspokajające. Chmiel stosuje się w celu tłumienia napięcia i uczucia niepokoju, aby ułatwić zasypianie, a także – obniżyć popęd płciowy. Szyszki chmielu potwierdziły też swoją przydatność w zwalczaniu objawów nerwowych występujących w czasie przekwitania. Naukowcy uważają, że chmiel:
- hamuje czynności kory mózgowej,
- zmniejsza wrażliwość określonych ośrodków w rdzeniu przedłużonym i kręgowym,
- utrudnia przenoszenie impulsów do mózgu.
Z kolei melisa tłumi lęk, obniża poziom pobudzenia emocjonalnego, ułatwia zasypianie, a także wpływa regulująco na pracę układu sercowego oraz pokarmowego. Może być przydatna także w łagodzeniu objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego.
Jeśli potrzebujesz pomocy w zakresie zdrowia psychicznego, zawsze warto skonsultować się z lekarzem psychiatrą lub psychoterapeutą.
Czytaj też:
- Jak pomóc osobie z depresją i gdzie szukać wsparcia?
- Ciężka depresja, łagodna i umiarkowana - objawy i różnice
- Depresja sezonowa - test, objawy i leczenie zaburzenia
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Natalia Dobros, Zioła o działaniu uspokajającym i przeciwdepresyjnym, Postępy Fitoterapii 2017; 18(3)
- Maja Kochanowska, Czy zioła leczą depresję?, http://laboratoria.net
Podobne artykuły
