Spis treści:
1.
Clindanea - działanie
2.
Clindanea - wskazania
3.
Clindanea - przeciwwskazania
4.
Clindanea - dawkowanie
5.
Clindanea - interakcje z innymi lekami
6.
Clindanea - ciąża
7.
Clindanea - skutki uboczne
8.
Clindanea - środki ostrożności
9.
Clindanea - producent
Działanie
Clindanea - Antybiotyk linkozamidowy. Klindamycyna działa przede wszystkim bakteriostatycznie, a także bakteriobójczo w stopniu zależnym od stężenia w miejscu zakażenia i od wrażliwości drobnoustrojów. Drobnoustroje wrażliwe na działanie klindamycyny
in vitro: ziarenkowce tlenowe Gram-dodatnie -
Staphylococcus aureus,
Staphylococcus epidermidis (szczepy wytwarzające penicylinazę i szczepy niewytwarzające penicylinazy; niektóre szczepy pierwotnie oporne na erytromycynę szybko nabywają oporność na klindamycynę),
Streptococcus spp. (zwłaszcza
S. pneumoniae,
S. pyogenes grupa A); pałeczki beztlenowe Gram-ujemne -
Bacteroides spp. (w tym
B. melaninogenicus oraz
B. fragilis),
Fusobacterium spp.; pałeczki beztlenowe Gram-dodatnie, niezarodnikujące -
Propionibacterium spp.,
Eubacterium spp.,
Actinomyces spp.; ziarenkowce beztlenowe i mikroaerofilne Gram-dodatnie -
Peptococcus spp.,
Peptostreptococcus spp., paciorkowce mikroaerofilne,
Clostridium spp. (większość szczepów
C. perfringens jest wrażliwa, ale inne gatunki, np.
C. sporogenes i
C. tertium są często oporne na klindamycynę, należy wykonać oznaczenie wrażliwości na antybiotyki); inne drobnoustroje -
Mobiluncus spp.,
Gardnerella vaginalis,
Mycoplasma hominis. Drobnoustroje zwykle oporne na klindamycynę:
Enterococcus spp., pałeczki tlenowe Gram-ujemne, rodzaj
Nocardia,
Neisseria meningitidis, metycylinooporne szczepy
Staphylococcus aureus i szczepy
Haemophilus influenzae (w zależności od tego, z jakich ośrodków pochodzą dane). Klindamycyna działa antagonistycznie w stosunku do erytromycyny i innych antybiotyków makrolidowych. Bakterie oporne na klindamycynę nie wykazują oporności krzyżowej na penicyliny. Drobnoustroje oporne na linkomycynę są również oporne na klindamycynę (całkowita oporność krzyżowa), a drobnoustroje oporne na erytromycynę są częściowo oporne na klindamycynę (częściowa oporność krzyżowa). Po podaniu doustnym chlorowodorek klindamycyny jest szybko i prawie całkowicie wchłaniany z przewodu pokarmowego. Jednocześnie spożyty pokarm nieznacznie wydłuża okres wchłaniania. Po podaniu leku na czczo substancja czynna osiąga C
max w osoczu po ok. 45-60 min, a gdy podaje się go po posiłku - po ok. 2 h. Stopień wiązania leku z białkami osocza w zakresie stężeń terapeutycznych wynosi 80-94%. Klindamycyna dobrze przenika do tkanek, przenika przez łożysko i do mleka matki. Dyfuzja do przestrzeni płynowych, nawet w stanie zapalnym opon mózgowo-rdzeniowych, jest niewystarczająca. Klindamycyna osiąga duże stężenie w tkance kostnej. Wydalana jest przede wszystkim z żółcią, po przejściu przez wątrobę. Niektóre metabolity są czynne mikrobiologicznie. Klindamycyna jest wydalana w około 2/3 z kałem i w 1/3 z moczem. T
0,5 leku w osoczu wynosi ok. 3 h u dorosłych i ok. 2 h u dzieci. U osób z zaburzeniami czynności nerek oraz niewydolnością wątroby stopnia średniego do ciężkiego T
0,5 jest wydłużony. Klindamycyna nie jest eliminowana z organizmu podczas hemodializy.
Wskazania
Clindanea - Leczenie zakażeń bakteryjnych wywołanych przez drobnoustroje wrażliwe na klindamycynę: zakażenia kości i stawów; zapalenie ucha środkowego, gardła, zatok; zakażenia zębów i jamy ustnej; zakażenia dolnych dróg oddechowych; zakażenia w obrębie miednicy i jamy brzusznej; zakażenia żeńskich narządów płciowych; zakażenia skóry i tkanek miękkich; płonica; posocznica i zapalenie wsierdzia. Zastosowanie leku w postaci dożylnej wskazane jest w przypadku ciężkiego przebiegu choroby. U chorych na zapalenie wsierdzia lub posocznicę zaleca się rozpoczynanie leczenia od dożylnego podania klindamycyny. Lek należy stosować wyłącznie w leczeniu ciężkich zakażeń bakteryjnych. Planując leczenie należy wziąć pod uwagę rodzaj zakażenia oraz rozważyć ryzyko biegunki, notowano bowiem przypadki zapalenia okrężnicy, występującego nawet 2 lub 3 tygodnie po podaniu leku. Należy uwzględnić oficjalne wytyczne dotyczące właściwego stosowania leków przeciwbakteryjnych.
Przeciwwskazania
Clindanea - Nadwrażliwość na klindamycynę, linkomycynę (dochodzi do alergicznych reakcji krzyżowych na te substancje) lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.
Dawkowanie
Clindanea - Doustnie. Dorośli i młodzież w wieku powyżej 14 lat: w zależności od ciężkości i lokalizacji zakażenia stosuje się od 600 mg do 1800 mg klindamycyny na dobę. Dawkę dobową podaje się w 3-4 dawkach podzielonych.
Szczególne grupy pacjentów. Preparat nie jest przeznaczony do stosowania u dzieci i młodzieży w wieku poniżej 14 lat z powodu braku możliwości odpowiedniego dawkowania leku. U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby o średnim i znacznym stopniu ciężkości T
0,5 klindamycyny wydłuża się. Nie jest konieczne zmniejszenie dawki, gdy lek podaje się co 8 h. U pacjentów z zaawansowaną niewydolnością wątroby, należy monitorować stężenie klindamycyny w osoczu. Zależnie od wyników tych badań może być konieczne zmniejszenie dawki lub wydłużenie odstępów między dawkami. U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek dochodzi do niewielkiego wydłużenia T
0,5 klindamycyny, niepowodującego konieczności zmniejszenia dawki. Również u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek nie jest konieczne zmniejszenie dawki, gdy lek podaje się co 8 h. U pacjentów z ciężką niewydolnością lub bezmoczem, należy monitorować stężenie klindamycyny w osoczu. Zależnie od wyników tych badań może być konieczne zmniejszenie dawki lub wydłużenie odstępów między dawkami do 8 h lub nawet 12 h. Klindamycyna nie ulega usunięciu z organizmu podczas hemodializy. Dlatego nie ma konieczności podawania dodatkowej dawki leku przed dializą ani po dializie.
Sposób podania. Tabletki należy połykać popijając odpowiednią ilością płynu (np. 1 szklanką wody).
Interakcje z innymi lekami
Clindanea - Klindamycyny nie należy stosować jednocześnie z erytromycyną, gdyż
in vitro zaobserwowano ich antagonistyczne działanie na bakterie. Drobnoustroje oporne na linkomycynę wykazują również oporność na klindamycynę (tzw. oporność krzyżowa). Ze względu na właściwości hamowania przekaźnictwa nerwowo-mięśniowego, klindamycyna może wzmacniać działanie środków zwiotczających (np. eteru, tubokuraryny, halogenków pankuronium). Może to prowadzić do nieoczekiwanych, zagrażających życiu powikłań śródoperacyjnych. Klindamycyna jest głównie metabolizowana przez CYP3A4, i w mniejszym stopniu przez CYP3A5. W związku z tym, inhibitory CYP3A4 oraz CYP3A5 mogą zmniejszać klirens klindamycyny oraz induktory tych izoenzymów mogą zwiększać klirens klindamycyny. Niektóre przykłady silnych inhibitorów CYP3A4 to itrakonazol, worykonazol, klarytromycyna, telitromycyna, rytonawir i kobicystat. Zaleca się zachować ostrożność, jeśli klidamycyna stosowana jest razem z silnymi inhibitorami CYP3A4. Induktory tych enzymów mogą zwiększać klirens klindamycyny powodując zmniejszenie jej stężenia w osoczu. W prospektywnym badaniu z doustnie podawaną klindamycyną, minimalne stężenia klindamycyny w osoczu zmniejszały się o 80%, jeśli podawano ją jednocześnie z ryfampicyną, silnym induktorem CYP3A4. Pacjentów należy obserwować pod kątem zmniejszonej skuteczności leczenia, jeśli klindamycyna jest stosowana jednocześnie z silnymi induktorami CYP3A4, takimi jak ryfampicyna, dziurawiec zwyczajny, karbamazepina, fenytoina lub fenobarbital. Kwestionowano skuteczność doustnych środków antykoncepcyjnych stosowanych jednocześnie z klindamycyną. Dlatego w trakcie przyjmowania tego antybiotyku należy stosować dodatkowe metody antykoncepcji. U pacjentów stosujących klindamycynę w skojarzeniu z antagonistą witaminy K (np. warfaryną, acenokumarolem i fluindionem) obserwowano podwyższony wynik krzepliwości krwi (PT/INR) i (lub) występowanie krwawień. U pacjentów w czasie terapii z zastosowaniem antagonistów witaminy K należy zatem przeprowadzać częste badania krzepliwości krwi.
Ciąża
Clindanea - Lek można stosować w okresie ciąży jedynie w razie zdecydowanej konieczności. Klindamycyna przenika przez łożysko. Po podaniu wielokrotnych dawek, stężenie antybiotyku w płynie owodniowym wynosiło ok. 30% stężenia we krwi matki. W badaniach klinicznych u ciężarnych kobiet ogólne (doustne lub dożylne) podawanie klindamycyny w II i III trymestrze ciąży nie wiązało się ze zwiększoną częstością występowania wad wrodzonych. Brak odpowiednich i dobrze kontrolowanych badań u kobiet w I trymestrze ciąży. Klindamycyna występuje w mleku ludzkim w stężeniu 0,5-3,8 μg/ml. Z uwagi na ryzyko ciężkich działań niepożądanych u karmionych piersią niemowląt, leku nie należy stosować u kobiet karmiących piersią. Badania dotyczące płodności u szczurów, którym podawano klindamycynę w postaci doustnej, nie wykazały wpływu na płodność oraz zdolność rozrodczą.
Skutki uboczne
Clindanea - Często: rzekomobłoniaste zapalenie jelit, eozynofilia, biegunka, wysypka grudkowo-plamkowa, nieprawidłowe wyniki testów czynności wątroby. Niezbyt często: zaburzenia smaku, nudności, wymioty, ból brzucha, pokrzywka. Rzadko: rumień wielopostaciowy, świąd. Częstość nieznana: choroba związana z
Clostridioides difficile, zakażenie pochwy, agranulocytoza, leukopenia, neutropenia, trombocytopenia, wstrząs anafilaktyczny, reakcje anafilaktoidalne, reakcje anafilaktyczne, nadwrażliwość wrzody przełyku, zapalenie błony śluzowej przełyku, żółtaczka, martwica toksyczno-rozpływna naskórka, zespół Stevensa-Johnsona, ostra uogólniona osutka krostkowa (AGEP), polekowa wysypka z eozynofilią i objawami ogólnymi (DRESS), obrzęk naczynioruchowy, złuszczające zapalenie skóry, pęcherzowe zapalenie skóry, wysypka odropodobna.
Środki ostrożności
Clindanea - Lek należy stosować ostrożnie w następujących przypadkach: zaburzenia czynności wątroby; zaburzenia przewodnictwa nerwowo-mięśniowego (miastenia, choroba Parkinsona); choroby żołądka i jelit w wywiadzie (np. przebyte zapalenie jelita grubego). W trakcie długotrwałego stosowania leku (przez ponad 3 tyg.) należy regularnie kontrolować morfologię krwi oraz wykonywać badaniai czynności wątroby i nerek. U pacjentów z występującą już niewydolnością nerek lub jednocześnie przyjmujących leki nefrotoksyczne należy rozważyć kontrolowanie czynności nerek. Długotrwałe lub powtarzane stosowanie klindamycyny może prowadzić do nadkażeń lub do nadmiernego rozwoju opornych na lek bakterii lub drożdżaków. Klindamycyny nie należy stosować w leczeniu zakażeń dróg oddechowych wywołanych przez wirusy. Lek nie nadaje się do leczenia zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych ze względu na za małe stężenie antybiotyku osiągalne w płynie mózgowo-rdzeniowym. Klindamycynę można na ogół stosować u pacjentów uczulonych na penicylinę. Mało prawdopodobne jest wystąpienie reakcji alergicznej na klindamycynę u osób uczulonych na penicylinę, ze względu na różnice w budowie cząsteczkowej tych antybiotyków. Istnieją jednak pojedyncze doniesienia o występowaniu reakcji anafilaktycznych po zastosowaniu klindamycyny u osób ze stwierdzoną alergią na penicylinę. Należy więc zachować ostrożność podczas podawania klindamycyny pacjentom uczulonym na penicylinę. Jeśli u pacjenta wystąpią objawy nadwrażliwości lub ciężkie reakcje skórne, należy zaprzestać stosowania klindamycyny i wdrożyć odpowiednie leczenie. Jeżeli w trakcie leczenia lub w ciągu kilku tygodni od jego zakończenia pojawi się biegunka, zwłaszcza ciężka i uporczywa, należy natychmiast odstawić lek. Biegunka może być bowiem objawem rzekomobłoniastego zapalenia jelit, które może mieć przebieg zagrażający życiu. Natychmiast po ustaleniu rozpoznania rzekomobłoniastego zapalenia jelit należy wdrożyć odpowiednie leczenie (podaje się doustnie metronidazol, a w ciężkich przypadkach - wankomycynę). Nie należy podawać środków hamujących perystaltykę jelit ani innych działających zapierająco. Stwierdzono, że przyczyną rzekomobłoniastego zapalenia jelit są enterotoksyny bakterii
Clostridium difficile. Rozpoznanie tej choroby opiera się przede wszystkim na objawach klinicznych. Można je potwierdzić endoskopowo, bakteriologicznym badaniem kału oraz wykryciem enterotoksyn. U osób w podeszłym wieku lub osłabionych, rzekomobłoniaste zapalenie jelit może mieć ciężki przebieg. Możliwe są nawroty pomimo zastosowania właściwego leczenia. U każdego pacjenta, u którego po zastosowaniu antybiotyku wystąpiła biegunka należy rozważyć możliwość wystąpienia biegunki związanej z zakażeniem
C. difficile (CDAD). Konieczne jest dokładne zebranie wywiadu chorobowego, ponieważ notowano występowanie CDAD po upływie ponad 2 mies. od podania leków przeciwbakteryjnych. Preparat zawiera laktozę - nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, brakiem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.
Producent
Solinea