Dziurawiec na depresję - w jakiej postaci? Tabletki, sok
Autor: Piotr Brzózka
Dziurawiec na depresję jest skutecznym rozwiązaniem, ale wyłącznie w przypadku lekkich postaci tej choroby. Pamiętaj - tabletki z dziurawca na depresję nie mogą być stosowane w czasie terapii z użyciem silniejszych leków antydepresyjnych na receptę. Powstały w ten sposób konflikt grozi wystąpieniem tzw. zespołu serotoninowego.
Dziurawiec na depresję
Dziurawiec (Hypericum perforatum) jest rośliną leczniczą znaną i stosowaną w terapii różnych przypadłości od czasów starożytnych, a jego walory już w IV wieku przed naszą erą opisywał Hipokrates. Pierwotnie wykorzystywany w leczeniu schorzeń układu oddechowego i pokarmowego, kilkaset lat temu dziurawiec stał się lekiem używanym przede wszystkim w celu tłumienia stanów lękowych i depresyjnych.
Także dziś stosuje się dziurawiec na depresję, tym bardziej, ze jego właściwości zostały potwierdzone w licznych badaniach fitochemicznych, z których pierwsze datowane są na rok 1830. Wtedy to po raz pierwszy został wyodrębniony olejek z dziurawca, a tajemniczy składnik nadający mu czerwoną barwę, został ochrzczony mianem hypericum red.
Na początku XX wieku składnik ten wyizolowano i nazwano hyperycyną, nie określając jednak jego właściwości. Te finalnie udało się poznać i opisać dopiero kilkadziesiąt lat później, podobnie jak właściwości innych związków znajdujących się w składzie dziurawca i mających działanie przeciwdepresyjne.
Jak działa wyciąg z dziurawca na depresję?
Wyciąg z dziurawca zawiera takie substancje, jak:
- hyperycyna i pseudohyperycyna,
- pochodne floroglucyny – hyperforyna, adhyperforyna i furohyperforyna,
- flawonoidy, w tym flawonole (kemferol, kwercetyna), flawony (luteolina, eter 5,3"-dimetylowy luteoliny), glikozydy kwercetyny (hiperozyd , rutyna, kwercytryna, izokwercytryna), glikozydy luteoliny (5-glukozyd i 3"-glukozyd luteoliny), biflawonoidy (amentoflawon),
- proantocyjanidyny (katechiny i epikatechiny),
- kwasy fenolowe, w tym kwas kawowy, chlorogenowy, p-kumarowy, ferulowy, izoferulowy, p-hydroksybenzoesowy, wanilinowy,
- olejki eteryczne, głównie 2-metylooktan.
Przeciwdepresyjny charakter wyciągu z dziurawca związany jest z synergicznym działaniem wielu z wyżej wymienionych związków, aczkolwiek pierwotnie uważano, że właściwości ziela wiązać należy przede wszystkim z obecnością w jego składzie hyperycyny i pseudohyperycyny. Dziś wiadomo, że znaczenie mają też glikozydy kwercetyny oraz pochodne floroglucyny. Związki te:
- hamują enzymy monoaminooksydazy (MAO) i katecholo-O-metylotransferazy (COMT), odpowiedzialne za rozkład amin biogennych,
- są inhibitorami wychwytu zwrotnego takich neuroprzekaźników, jak serotonina, dopamina, norepinefryna noradrenalina.
W jakiej postaci dziurawiec na depresję?
W jakiej postaci można przyjmować dziurawiec na depresję? Dowolnej. Suchy ekstrakt z tego ziela dostępny jest w formie tabletek lub kapsułek natomiast wyciągi wodno-etanolowe zawarte są w składzie herbatek, wywarów, nalewek a nawet kropli żołądkowych.
Tabletki z dziurawca na depresję kupić można w aptece, gdzie sprzedawane są jako leki OTC (bez recepty) lub suplementy diety. Herbatki i wywary dodatkowo dostępne są w sklepach ze zdrową żywnością czy produktami wykorzystywanymi w ziołolecznictwie. Kupując tego typu preparaty bez kontroli lekarza należy jednak mieć na uwadze szereg zastrzeżeń dotyczących dawkowania oraz możliwych skutków ubocznych, a także efektywności tego typu terapii.
Jak stosować tabletki z dziurawca na depresję?
Tabletki z dziurawca na depresję należy zażywać w dawkach wskazanych w ulotkach lub na opakowaniu – zwykle łączna dobowa ilość przyjmowanej substancji czynnej wynosi około 400-500 mg. Czas terapii to zazwyczaj 4 do 6 tygodni, przy czym efekty działania zauważalne są po upływie 10-14 dni.
Co jednak najistotniejsze, tabletki z dziurawca na depresję mogą być przyjmowane głównie w ramach monoterapii. Nie powinno się ich łączyć z silniejszymi lekami antydepresyjnymi, w szczególności z będącymi w powszechnym użytku selektywnymi inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Połączenie to może doprowadzić do wystąpienia tzw. zespołu serotoninowego, a więc stanu, w którym występują takie objawy, jak:
- lęk, niepokój,
- dreszcze, mrowienie ciała, sztywnienie kończyn,
- nudności, biegunka, zawroty głowy a nawet zaburzenia świadomości.
Czy preparaty z dziurawca na depresję są skuteczne?
Preparaty z dziurawca stosuje się w leczeniu depresji, ale wyłącznie w jej lekkich lub umiarkowanych postaciach. Środek ten nigdzie i nigdy nie jest rekomendowany do użycia w leczeniu tzw. dużej depresji, zwłaszcza jeśli w jej przebiegu występują myśli samobójcze.
Działanie dziurawca, choć na swój sposób zbliżone do leków antydepresyjnych na receptę, jest jednak znacznie słabsze.
Mimo, że właściwie stosowany, ma relatywnie niewiele skutków ubocznych, zalecany czas jego przyjmowania jest krótki – maksimum 1,5 miesiąca. Tymczasem leczenie zaawansowanej depresji może trwać długimi miesiącami, a nawet latami. W takich sytuacjach wyciąg z dziurawca staje się środkiem zdecydowanie nieadekwatnym i warto zgłosić się do lekarza psychiatry oraz psychologa.
Czytaj też:
- Stany depresyjne a depresja: objawy, przyczyny i leczenie
- Wahania nastroju: u mężczyzn, nastolatków, kobiet
- Nieleczona depresja - objawy i skutki. Do czego prowadzi?
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Natalia Dobros, Zioła o działaniu uspokajającym i przeciwdepresyjnym, Postępy Fitoterapii 2017; 18(3)
- Sebastian Turek, Ziele dziurawca zwyczajnego – składniki czynne i potencjalne zastosowania lecznicze, Postępy Fitoterapii 3-4/2005
Podobne artykuły
