Zapalenie spojówek u niemowlaka a szczepienie - objawy
Autor: Piotr Brzózka
Dlaczego zapalenie spojówek u niemowlaka i noworodka może być niebezpieczne?
Co powoduje chorobę, jakie są jej objawy, jak należy ją leczyć?
Czy zapalenie spojówek u niemowlaka uniemożliwia szczepienie dziecka?
Spis treści:
Zapalenie spojówek u niemowlaka
Zapalenie spojówek u noworodka
Dlaczego zapalenie oka u noworodka jest tak groźne?
Objawy zapalenia spojówek u noworodka i niemowlaka
Zapalenie spojówek u noworodka a szczepienie
Leczenie infekcji oka u niemowlaka i noworodka
Zapalenie spojówek u niemowlaka
Zapalenie spojówek u niemowlaka i noworodka jest schorzeniem występującym stosunkowo często.
Szczególny charakter ma infekcja w wieku noworodkowym, która często może być związana z zakażeniem przez chorą matkę w czasie porodu, za pośrednictwem błon śluzowych dróg rodnych.
Natomiast im dzieci starsze, tym częstsze są typowe zakażenia przenoszone drogą kropelkową oraz oralno-fekalną (bakteryjne i wirusowe), a także pierwsze odczyny typu alergicznego (powodowane zwłaszcza z pyleniem roślin, sierścią zwierząt oraz roztoczami kurzu domowego).
Noworodkowe schorzenia oczu wyróżnia się z ogółu infekcji nie tylko z uwagi na odmienną etiologię, ale również ze względu na:
- bardzo młody wiek pacjentów,
- kompletną niedojrzałość organizmu,
- natężenie oraz łatwość rozprzestrzeniania się objawów i powikłań.
Dlatego też uchodzą one za wyjątkowo niebezpieczne.
Z drugiej strony należy mieć świadomość, że w ostatnich latach, dzięki postępom w opiece prenatalnej, znacząco udało się ograniczyć liczbę tego typu przypadków.
Zapalenie spojówek u noworodka
Zapalenie spojówek u noworodka może wystąpić już drugiego dnia życia – na ogół nie ma wówczas wątpliwości, że do zakażenia doszło w czasie porodu.
W większości przypadków za tego typu infekcję noworodkową odpowiedzialne są patogeny przenoszone przez drogi rodne - te same, które odpowiadają za choroby weneryczne, i którymi matka dziecka najprawdopodobniej zaraziła się w trakcie stosunku seksualnego.
Należą do nich:
- Neisseria gonorrhoeae, czyli bakteria dwoinki rzeżączki. Dla małych dzieci najgroźniejsza ze wszystkich. Niezidentyfikowane na czas i niewłaściwie leczone rzeżączkowe zapalenie spojówek i rogówki u noworodka może doprowadzić nawet do utraty wzroku.
- Chlamydia trachomatis – chlamydia, czyli gram ujemna bakteria wewnątrzkomórkowa. Powoduje tak zwane wtrętowe zapalenie spojówek lub jaglicę.
- Hermes simplex - wirus opryszczki zwykłej HSV, który atakuje nie tylko narządy rodne, ale też spojówki. Nie tak groźny, lecz stanowiący częstsze źródło zakażeń noworodków, niż rzeżączka i chlamydia.
Dlaczego zapalenie oka u noworodka jest tak groźne?
Zapalenie oka u noworodka powinno ustąpić w ciągu 2-3 tygodni - samoczynnie i pod wpływem stosowanych leków.
Przedłużająca się infekcja stanowi źródło potencjalnych powikłań.
Należą do nich:
- perforacja rogówki i zapalenie wnętrza gałki ocznej - efektem może być częściowa lub całkowita utrata wzroku. Ryzyko to jest znaczne zwłaszcza w czasie zapalenia rzeżączkowego.
- Schorzenia ogólnoustrojowe, w tym infekcje grypopodobne, zapalenie płuc, a nawet zapalenie opon mózgowych.
Objawy zapalenia spojówek u noworodka i niemowlaka
Objawy zapalenia spojówek u noworodka i niemowlaka różnią się w zależności od etiologii schorzenia.
Do klasycznych symptomów, w większym lub mniejszym natężeniu występujących w różnych postaciach choroby, należą:
- łzawienie,
- przekrwienie oczu,
- świąd, szczypanie, pieczenie,
- powiększone węzły chłonne,
- obecność wydzieliny ropnej lub ropno-śluzowej,
- odczyny brodawkowe albo grudkowe.
- występowanie tzw. błon rzekomych.
W przypadku rzeżączkowego zapalenia spojówki, ilość wydzieliny ropnej jest bardzo duża, co prowadzi do sklejania się oczu.
Pojawia się też bardzo silny obrzęk, zawężający szparę między powiekami.
Spojówki są mocno przekrwione, rogówka może ulec owrzodzeniu, a nawet uszkodzeniu.
W zakażeniach chlamydiowych wydzielina jest bardziej śluzowa i mniej obfita, mniej wyraziste są też inne objawy.
Natomiast w przypadku infekcji wywołanej przez wirus opryszczki HSV, wydzielina ma charakter surowiczy.
Stosunkowo wyraźny jest w tym przypadku obrzęk powiek, dodatkowo mogą się na nich pojawić małe pęcherzyki.
Zapalenie spojówek u noworodka a szczepienie
Wielu rodziców zastanawia się, czy zapalenie spojówek u noworodka jest przeciwwskazaniem do poddania dziecka szczepieniu.
To o tyle istotne, że czas infekcji może wynosić nawet kilka tygodniu, a noworodki i niemowlęta obowiązuje względnie rygorystyczny kalendarz szczepień.
Decyzję w takiej sytuacji każdorazowo powinien podjąć lekarz, nie mniej istnieje ogólnie akceptowana zasada, w myśl której infekcje miejscowe nie stanowią podstawy do przesunięcia daty szczepienia, jeśli tylko stan ogólny dziecka jest dobry.
Leczenie infekcji oka u niemowlaka i noworodka
Leczenie infekcji oka u niemowlaka i noworodka ma charakter miejscowy lub ogólnoustrojowy.
W zależności od etiologii schorzenia oraz jego przebiegu stosowane są poniższe substancje.
- Rzeżączkowe zapalenie spojówek:
- benzylopenicylina - antybiotyk z grupy penicylin;
- cefuroksym - antybiotyk z grupy cefalosporyn.
- Bakteryjne zapalenie spojówek wywołane przez paciorkowce, gronkowce i bakterie Gram-ujemne:
- lewofloksacyna – chemioterapeutyk z grupy fluorochinolonów;
- azytromycyna – antybiotyk z grupy makrolidów;
- tobramycyna – antybiotyk z grupy aminoglikozydów.
- Chlamydiowe zapalenie spojówek:
- erytromycyna, azytromycyna – antybiotyki makrolidowe.
- Zapalenie spojówek wywołane przez wirus opryszczki HSV:
- gancyklowir - lek antywirusowy;
- acyklowir - lek antywirusowy.
- Adenowirusowe zapalenie spojówek:
- gancyklowir - lek antywirusowy;
- etabonian loteprednolu, fluorometolon 0,125% prednizolon - słabe leki glikokortykosteroidowe.
- Alergiczne zapalenie spojówek:
- emedastyna, lewokabastyna, antazolina – leki przeciwhistaminowe;
- olopatadyna, epinastyna, kromoglikan - stabilizatory komórek tucznych;
- deksametazon, fluorometolon – krople steroidowe;
- cyklosporyna, takrolimus – leki immunosupresyjne.
Czytaj też:
- Domowe sposoby na zapalenie spojówek - co się sprawdza?
- Konsultacja z lekarzem rodzinnym online w Dimedic
- Objawy zapalenia spojówek - jakie są pierwsze symptomy?
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Alina Bakunowicz-Łazarczyk, Beata Urban, Monika Oziębło-Kupczyk, Stany zapalne narządu wzroku u dzieci i młodzieży, Okulistyka, Zeszyt 1, 2009
- Marzena Mielczarek, Choroby zapalne spojówek, Medycyna Rodzinna 2/2005
Podobne artykuły
